WEBVTT

00:00:09.720 --> 00:00:13.720
Znajdujemy się w palmiarni w
Parku Oliwskim, która jest domem.

00:00:13.800 --> 00:00:16.120
Około 100 gatunków roślin.

00:00:16.200 --> 00:00:22.520
Wielu gdańszczan i turystów przychodzi
tutaj, żeby poczuć tą atmosferę tropiku.

00:00:22.600 --> 00:00:25.240
Będziemy poznawać niektóre z nich.

00:00:25.320 --> 00:00:30.280
Omówimy te najciekawsze.
Zapraszamy.

00:00:32.680 --> 00:00:33.880
Figa pospolita.

00:00:33.960 --> 00:00:37.880
To drzewo uprawiane przez
człowieka od bardzo dawna.

00:00:37.960 --> 00:00:43.000
Pochodzi z Bliskiego Wschodu, chociaż
teraz trudno to ustalić, bo jest bardzo

00:00:43.080 --> 00:00:45.920
rozpowszechniona w
różnych zakątkach świata.

00:00:46.000 --> 00:00:52.840
Co ciekawe, można uzyskać owoce
figi, hodując ją we własnym ogrodzie.

00:00:52.920 --> 00:00:57.040
Używa się do tego specjalnych
odmian, które nie wymagają zapylenia.

00:00:57.120 --> 00:01:00.400
Trzeba je także zabezpieczać na zimę.

00:01:00.480 --> 00:01:04.080
W naszych warunkach figa
jednak może być uprawiana.

00:01:04.160 --> 00:01:09.680
A w naszej Palmiarni w Parku Oliwskim
posiadamy dosyć wiekowy egzemplarz.

00:01:10.160 --> 00:01:11.880
Jak widać po grubym pniu.

00:01:11.960 --> 00:01:14.360
Nasz okaz ma już swoje lata.

00:01:14.440 --> 00:01:16.760
Jak do tej pory nie wydał owoców.

00:01:16.840 --> 00:01:23.080
Liczymy na to, że może to jeszcze nastąpi,
aczkolwiek trzeba brać pod uwagę, że

00:01:23.160 --> 00:01:29.440
większość egzemplarzy fig uzyskanych z
nasion z owoców kupowanych w

00:01:29.520 --> 00:01:32.640
sklepach raczej owoców nie wyda.

00:01:32.720 --> 00:01:36.080
Stosunkowo łatwo można
je uzyskać w doniczce.

00:01:36.160 --> 00:01:40.120
Rośliny rosną szybko,
natomiast wymagają zapylenia.

00:01:40.200 --> 00:01:47.200
Jeżeli chcemy uprawiać figi w ogrodzie,
musi być to odmiana, która wyda

00:01:47.280 --> 00:01:50.320
owoce, bo nie wymaga zapylenia.

00:01:50.400 --> 00:01:55.400
Takie odmiany niewymagające
zapylenia właśnie są do tego używane.

00:01:55.480 --> 00:02:01.800
Należy wtedy pozyskać sadzonkę figi, a
nie próbować wyhodować ją z nasionek.

00:02:02.360 --> 00:02:07.720
Co ciekawe, w owocach figi, które mają
bardzo ciekawą budowę, to

00:02:08.240 --> 00:02:09.840
w zasadzie są owocostany.

00:02:09.920 --> 00:02:16.960
To co czujemy, takie skrzypiące pomiędzy
zębami, kiedy jemy figi, to są właściwie

00:02:17.040 --> 00:02:21.240
owoce, które są orzeszkami
w tych owocow stanach.

00:02:21.840 --> 00:02:29.200
Zachodzi skomplikowany proces zapylenia
związany z pewnymi malutkimi osami,

00:02:29.280 --> 00:02:31.440
które żyją wewnątrz tych owoców.

00:02:31.520 --> 00:02:36.880
I będzie to może dosyć straszne, co
powiem, ale

00:02:36.960 --> 00:02:44.440
najczęściej niestety zjadając figę,
zjadamy z nią także zapylacza taką małą,

00:02:44.520 --> 00:02:50.560
mikroskopijną oskę, która wniknęła do
wnętrza owocu, żeby go zapylić i

00:02:50.640 --> 00:02:53.560
została tam niestety uwięziona.

00:02:53.640 --> 00:02:55.360
Gdzie umarła?

00:02:55.480 --> 00:03:00.760
Jeżeli uwielbiają Państwo orzeszki
piniowe, tak jak ja, powinni się Państwo

00:03:00.840 --> 00:03:04.600
zainteresować takimi oto szyszkami.

00:03:04.680 --> 00:03:11.000
Jest to jedna z najcięższych, jezeli nie
najcięższa na świecie szyszka dorastająca

00:03:11.080 --> 00:03:15.880
nawet do 5 kg wagi i należy
do Araucarii Bitvilla.

00:03:15.960 --> 00:03:19.920
To potężne drzewo jest prawdziwą
królową naszej palmiarni.

00:03:20.000 --> 00:03:27.080
W tej chwili ma około 17 metrów wysokości,
chociaż tak naprawdę nikt dokładnie do tej

00:03:27.160 --> 00:03:32.040
pory tego nie zmierzył, a rośnie szybko,
więc być może jest już nawet wyższe.

00:03:32.120 --> 00:03:38.600
Szyszki olbrzymich rozmiarów spadają co 3
lata i trzeba w tym czasie

00:03:38.680 --> 00:03:43.480
wydzielać, zamykać cały obszar pod
drzewem, aby zapewnić

00:03:43.560 --> 00:03:45.440
bezpieczeństwo zwiedzającym.

00:03:45.520 --> 00:03:52.080
Natomiast wewnątrz tych szyszek znajdują
się jadalne nasiona ogromne wielkości

00:03:52.160 --> 00:03:56.400
około 3 cm, przynajmniej w
porównaniu z orzeszkami piniowymi.

00:03:56.480 --> 00:04:02.840
Także osoby, które lubią takie smakołyki,
powinny ich spróbować, ale żeby to

00:04:02.920 --> 00:04:05.640
zrobić, powinny się udać do Australii.

00:04:05.720 --> 00:04:09.600
Drzewo to pochodzi z Australii, gdzie
występuje na stosunkowo

00:04:09.680 --> 00:04:11.640
niewielkim obszarze.

00:04:11.720 --> 00:04:18.480
Nasze szyszki osiągają około 1 kg
wagi, w Australii 5 kg nawet 10 kg.

00:04:18.560 --> 00:04:25.160
Zapewne bywały kiedyś wypadki
śmiertelne z udziałem takich szyszek.

00:04:25.240 --> 00:04:30.000
Tym niemniej nowe kroniki nic
na ten temat nie wspominają.

00:04:30.080 --> 00:04:35.760
Źródła pisemne wspominają jedynie o
wypadku, który wydarzył się w Australii.

00:04:35.840 --> 00:04:42.080
Pewien mężczyzna czytając książkę pod
drzewem, został trafiony w

00:04:42.160 --> 00:04:45.960
głowę właśnie taką szyszką.

00:04:46.440 --> 00:04:50.400
Nie obyło się bez skomplikowanej
operacji, było pęknięcie czaszki.

00:04:50.480 --> 00:04:56.640
Natomiast wyszedł z tego cało i pozwał
park Narodowy, który podobno nie

00:04:56.720 --> 00:05:00.160
zabezpieczył właściwie Drzewa.

00:05:00.240 --> 00:05:05.400
Co ciekawe, jakiś czas później internauci
pojechali w tamto miejsce i twierdzili, że

00:05:05.480 --> 00:05:07.760
miejsce to dalej nie jest zabezpieczone.

00:05:07.840 --> 00:05:13.280
Być może Park Narodowy uważa, że skoro
zdarzyło się raz, to

00:05:13.360 --> 00:05:16.480
teraz 100 lat spokoju.

00:05:22.000 --> 00:05:26.200
Historia nauki pełna jest
błędów i złych interpretacji.

00:05:26.280 --> 00:05:29.880
Tak też jest w przypadku tego drzewka.
Nie.

00:05:29.960 --> 00:05:31.440
Szpieg japoński.

00:05:31.520 --> 00:05:36.040
Roślina, która występuje
tak naprawdę w Chinach.

00:05:36.120 --> 00:05:40.280
Żeby jeszcze dodać pikanterii trzeba
zaznaczyć, że została

00:05:40.360 --> 00:05:41.640
odkryta przez Polaka.

00:05:41.720 --> 00:05:48.840
Jednak przez to, że jego rysunki były
zbyt artystyczne, nie zostały rozpoznane.

00:05:48.920 --> 00:05:53.800
Później przez naukowców był to ksiądz
Michał Boyem, który był jednym z

00:05:53.880 --> 00:06:00.400
pierwszych misjonarzy odwiedzających Chiny
i jednocześnie zapalony botanik

00:06:00.480 --> 00:06:02.800
wykonał rysunki tej rośliny.

00:06:02.880 --> 00:06:09.000
Opisał, że występuje ona w Chinach,
jednak przez to, że nie rozpoznano

00:06:09.080 --> 00:06:15.520
gatunku, została ona opisana w
Japonii przez innego naukowca.

00:06:15.600 --> 00:06:20.000
Sama ta roślina
daje jadalne owoce, są stosunkowo

00:06:20.080 --> 00:06:25.200
niewielkie, żółte i bardzo
łatwo ulegają psuciu.

00:06:25.280 --> 00:06:28.720
Dlatego też raczej nie spotkamy
ich w naszych sklepach.

00:06:28.800 --> 00:06:32.960
Ale zachęcam
w czasie wakacji do odwiedzenia stoisk

00:06:33.040 --> 00:06:36.800
z owocami w krajach śródziemnomorskich.

00:06:36.880 --> 00:06:39.960
Powinien ten owoc się pojawić.