WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:00.010 [MUZYKA] 00:00:13.614 --> 00:00:16.190 Dzień dobry Państwu, Roman Daszczyński. 00:00:16.190 --> 00:00:20.614 Witam w programie Wszystkie Strony Miasta na portalu Miasta Gdańska gdańsk.pl. 00:00:21.043 --> 00:00:26.190 Dzisiaj naszym gościem w studio jest pan mecenas Tomasz Snarski. 00:00:26.190 --> 00:00:26.710 Dzień dobry. 00:00:26.710 --> 00:00:27.100 Dzień dobry. 00:00:28.614 --> 00:00:35.786 Pan Tomasz Snarski jest dyrektorem artystycznym Festiwalu Wilno w Gdańsku, 00:00:36.371 --> 00:00:41.229 i właśnie ten festiwal będzie tematem naszej dzisiejszej rozmowy. 00:00:42.200 --> 00:00:45.760 Panie mecenasie, panie dyrektorze, to już jest 21. 00:00:45.760 --> 00:00:48.020 odsłona festiwalu. 00:00:48.657 --> 00:00:55.629 Długa tradycja, a pan chyba od kilku lat jest dyrektorem artystycznym. 00:00:55.943 --> 00:01:02.186 Skąd u w sumie młodego człowieka pasja do miasta, 00:01:02.329 --> 00:01:06.350 które tak naprawdę w pamięci co prawda wielu gdańszczan, 00:01:06.350 --> 00:01:13.420 ale jest jakimś sentymentalnym obrazem z połowy ubiegłego wieku? 00:01:14.714 --> 00:01:17.640 Oj, no, znaczy powiem, może zacznę od tego, 00:01:17.640 --> 00:01:20.250 że Wilno w Gdańsku nie powstało znikąd. 00:01:20.250 --> 00:01:21.640 Tak jak pan redaktor powiedział, 00:01:21.640 --> 00:01:25.070 ono się zrodziło niekoniecznie z sentymentu, 00:01:25.070 --> 00:01:27.660 ale z takiej tęsknoty, z miłości, z nostalgii 00:01:27.900 --> 00:01:31.880 gdańszczan z wileńskimi sercami, którzy przecież współtworzyli 00:01:31.880 --> 00:01:35.080 to miasto po wojnie, żyli w nim i brakowało im tego Wilna. 00:01:35.080 --> 00:01:37.200 Stąd powstała taka potrzeba współpracy 00:01:37.200 --> 00:01:40.010 partnerskiej miast, którą mamy w sposób formalny, 00:01:40.010 --> 00:01:44.600 ale symbolicznie to jest takie zinstytucjonalizowanie 00:01:44.600 --> 00:01:46.700 tych prawdziwych więzi łączących ludzi, 00:01:46.700 --> 00:01:49.010 gdańszczan i wilnian. 00:01:49.010 --> 00:01:53.410 I jedną z takich gdańszczanek o wileńskich korzeniach 00:01:53.410 --> 00:01:56.080 jest moja babcia Basia, która urodziła się w Wilnie. 00:01:56.530 --> 00:01:59.680 No oczywiście jest mieszkanką Gdańską już od wielu, wielu, wielu lat, 00:01:59.680 --> 00:02:05.160 ale od dzieciństwa, można powiedzieć, w pozytywnym 00:02:05.160 --> 00:02:07.050 sensie, zaraziła mnie miłością do Wilna. 00:02:07.050 --> 00:02:09.760 Zawsze wiedziałem, że moja rodzina ma także wileńskie korzenie. 00:02:09.760 --> 00:02:15.450 No i potem tę miłość, ten sentyment przekułem w codzienność mojego życia. 00:02:15.450 --> 00:02:18.680 Można powiedzieć, że też jestem takim gdańszczaninem 00:02:18.680 --> 00:02:20.780 o wileńskim sercu, współpracuję z wieloma 00:02:20.780 --> 00:02:23.170 organizacjami kultury i społecznymi w Wilnie, 00:02:23.170 --> 00:02:25.180 mam w Wilnie wielu przyjaciół. 00:02:25.180 --> 00:02:28.140 Wilno to jest taki mój drugi dom, a Litwa to druga ojczyzna. 00:02:28.890 --> 00:02:30.770 Babcia Barbara ile ma lat? 00:02:31.540 --> 00:02:37.490 No, ja powiem, że 18 zawsze, ale no to już jest 80 kilka lat. 00:02:37.760 --> 00:02:42.130 Tak że w tym roku nie będzie już mogła uczestniczyć osobiście w wydarzeniu, 00:02:42.130 --> 00:02:45.120 ale sam fakt, jest jeszcze sporo takich osób, 00:02:45.120 --> 00:02:48.870 które już osobiście nie będą mogły przyjść do nas, 00:02:48.870 --> 00:02:52.240 ale sam fakt, że taka impreza ma miejsce, że znowu jest Wilno w Gdańsku, 00:02:52.240 --> 00:02:53.600 jest niezmiernie ważny. 00:02:53.600 --> 00:02:57.910 Więc czasami warto też wspomnieć o tych, którzy są niewidoczni, prawda, 00:02:57.910 --> 00:03:02.050 ale którzy są z nami i ciągle myślą, kochają to miasto. 00:03:02.050 --> 00:03:05.240 Przykładem takiego myślenia pełnego miłości do miasta był św. 00:03:05.240 --> 00:03:06.380 pamięci Ryszard Adamowicz. 00:03:06.670 --> 00:03:08.750 Zawsze przecież z nami był podczas Wilna w Gdańsku. 00:03:08.750 --> 00:03:10.810 No i jego synowie również, prawda? 00:03:10.810 --> 00:03:14.080 No oczywiście, to się też podkreśla, stąd ta idea Wilna w Gdańsku, 00:03:14.080 --> 00:03:18.140 prezydent Paweł Adamowicz właśnie chciał pokazać 00:03:18.550 --> 00:03:22.240 tę piękną unikatowość relacji gdańsko-wileńskich, 00:03:22.240 --> 00:03:26.660 ale myślę, że w tym też był bardzo mądry namysł 00:03:26.660 --> 00:03:29.860 uczenia się wzajemnie od siebie dobrych wartości, 00:03:29.860 --> 00:03:33.080 chociażby wielokulturowości i międzykulturowości, o której on mówił. 00:03:33.080 --> 00:03:36.930 W Gdańsku to jest bardzo ważne, no ale przecież nie weźmiemy tego znikąd. 00:03:36.930 --> 00:03:42.520 My mamy to w pewien sposób wpisane w nasze gdańskie geny, 00:03:42.520 --> 00:03:48.190 także dlatego, że bardzo dużo ludzi jest z Wilna i Wileńszczyzny 00:03:48.190 --> 00:03:52.570 i tam wielokulturowość, bycie pomiędzy kulturami było i jest na porządku dziennym. 00:03:53.030 --> 00:03:56.600 Jak pan szacuje, czy w ogóle próbował pan oszacować, 00:03:56.600 --> 00:04:02.690 jaka część gdańszczan, dzisiejszych gdańszczan może mieć korzenie wileńskie, 00:04:02.690 --> 00:04:06.870 może się w jakimś sensie z Wilnem, z Wileńszczyzną identyfikować? 00:04:06.870 --> 00:04:12.980 No tutaj szacunki mogą być bardzo mylące. 00:04:12.980 --> 00:04:15.420 Niektórzy mówili, to już kilkanaście lat temu, 00:04:15.420 --> 00:04:18.290 że to jest jedna trzecia, prawda, że co trzeci gdańszczanin... 00:04:18.290 --> 00:04:19.610 Na pewno przesadzona liczba. 00:04:19.610 --> 00:04:23.980 No ale to z miłości wiadomo, a miłość zawsze przesadza trochę i dodaje. 00:04:23.980 --> 00:04:30.030 Natomiast myślę, że tak kontekstowo jest jednak znaczna część, 00:04:30.030 --> 00:04:31.230 to znaczy to się odczuwa. 00:04:31.230 --> 00:04:33.530 Też oczywiście w zależności od różnych środowisk. 00:04:33.530 --> 00:04:35.210 Mogę opowiedzieć na przykładzie moim osobistym. 00:04:35.210 --> 00:04:40.780 Profesor Wojciech Żełaniec, promotor mojej pracy magisterskiej z filozofii, 00:04:40.780 --> 00:04:44.420 bo też studiowałem poza prawem filozofię, z Wilna. 00:04:44.420 --> 00:04:48.000 Profesor Judycki, obok, filozof, z Wilna. 00:04:48.460 --> 00:04:51.830 Pójdziemy sobie na Gdański Uniwersytet Medyczny, 00:04:51.830 --> 00:04:55.720 spotkamy tego lekarza, tego, tego, po chwili rozmowy, co się okazuje, Wilno. 00:04:55.720 --> 00:04:56.970 To jest mało powiedziane. 00:04:56.970 --> 00:05:01.270 Akademia Medyczna w Gdańsku to tak naprawdę wydział 00:05:01.270 --> 00:05:04.800 lekarski, znaczy mówimy o założycielach powojennych, 00:05:04.800 --> 00:05:09.860 to tak naprawdę kadrowo wydział lekarski Uniwersytetu Stefana Batorego. 00:05:09.860 --> 00:05:14.200 No więc i tak dalej, mógłbym mówić, no przyjaciółka 00:05:14.200 --> 00:05:18.380 mojej babci, taka pani Mila, Karaimka z Trok. 00:05:18.830 --> 00:05:24.430 Potem gdzieś spotykamy się na różnych spotkaniach 00:05:24.430 --> 00:05:27.910 i nagle się okazuje, że gdzieś tam jest między nami taka serdeczność, 00:05:27.910 --> 00:05:33.190 taka więź. Ja podam przykład tutaj mecenas Magdaleny Witkowskiej, 00:05:33.190 --> 00:05:36.330 też prawniczki, dziekanki Okręgowej Izby Radców Prawnych. 00:05:36.330 --> 00:05:42.240 No i tak jakoś była niesamowita historia, że myśmy się bardzo tak polubili. 00:05:42.240 --> 00:05:46.370 A potem okazało się, między innymi także dlaczego, bo ona też jest z Wilna. 00:05:46.370 --> 00:05:50.600 Także są ci ludzie. I chcę tu powiedzieć, 00:05:50.600 --> 00:05:53.280 że Festiwal Wilno w Gdańsku ma dużą rolę do odegrania, 00:05:53.280 --> 00:05:58.610 ponieważ młode pokolenia, wnuków już tych osób, 00:05:58.610 --> 00:06:02.870 często odkrywają w ogóle te swoje wileńskie korzenie. 00:06:02.870 --> 00:06:05.610 Ja mam taki przykład, pracując na uczelni, 00:06:05.610 --> 00:06:08.600 podczas którejś z edycji festiwalu przyszedł do mnie student, 00:06:08.600 --> 00:06:12.650 żeby mi podziękować, że chce mi podziękować za to, że jest Wilno w Gdańsku, 00:06:12.650 --> 00:06:16.310 bo on o tym usłyszał ode mnie, żeby przyjść na wydarzenia, na różne spotkania, 00:06:16.820 --> 00:06:20.230 i w ogóle się tym zainteresował, skąd jego rodzina pochodzi. 00:06:20.230 --> 00:06:22.170 I się okazało, że dziadkowie mu o tym nie opowiadali. 00:06:22.170 --> 00:06:27.890 Ale dzięki właśnie temu wydarzeniu on się tym zaczął interesować i to odkrył. 00:06:28.620 --> 00:06:35.070 Ja pytałem historyków, którzy się interesują tym powojennym Gdańskiem. 00:06:35.070 --> 00:06:42.160 Oni szacują, że tych przybyszów z Wilna, z wileńszczyzny było około 15%. 00:06:42.160 --> 00:06:44.370 No tak, tak. 00:06:44.820 --> 00:06:45.460 Dużo. To jest dużo. 00:06:45.460 --> 00:06:48.210 To jest i tak bardzo dużo. 00:06:48.210 --> 00:06:54.990 A biorąc też pod uwagę, że odcisnęli duże i pozytywne piętno na życiu Gdańska, 00:06:54.990 --> 00:06:59.230 na życiu Pomorza, tak jak ci lekarze z Wydziału 00:06:59.230 --> 00:07:04.700 Lekarskiego Uniwersytetu w Wilnie, no to jest o czym mówić. 00:07:04.700 --> 00:07:07.260 Moglibyśmy kolejny program temu poświęcić. 00:07:07.260 --> 00:07:09.990 Ja tu tylko dodam, nie wiem, takich pisarzy jak Żakiewicz, 00:07:09.990 --> 00:07:12.590 ale też przecież Aleksander Jurewicz w tym 00:07:12.590 --> 00:07:15.210 szerszym ujęciu właśnie Wilna i wileńszczyzny. 00:07:15.210 --> 00:07:21.450 Tak, możemy powiedzieć, że jest to ważny element gdańskiej tożsamości. 00:07:21.450 --> 00:07:24.660 I to jest po prostu bardzo dobre, że w Gdańsku to odkrywamy 00:07:24.660 --> 00:07:32.010 i możemy z tego czerpać, opowiadać to na nowo i przenosić na kolejne pokolenia. 00:07:32.010 --> 00:07:38.000 Aleksandra Jurewicza znamy, pozdrawiamy oczywiście. 00:07:38.000 --> 00:07:40.810 Stefan Chwin też ma wileńskie korzenie. 00:07:40.810 --> 00:07:42.150 Tak, po ojcu. 00:07:42.150 --> 00:07:46.100 No dobrze, bo zaraz cały program powiemy o tym, kto ma jakie korzenie. 00:07:46.100 --> 00:07:52.040 Ale właśnie, o tym warto by porozmawiać, że ten festiwal to jest właśnie, 00:07:52.040 --> 00:07:56.610 tak jak pan wspomniał, taka próba wyjścia poza ten krąg pokoleniowy, 00:07:56.610 --> 00:08:05.550 poza krąg może samych wilniuków czy osób pochodzących bezpośrednio z wileńszczyzny, 00:08:05.550 --> 00:08:10.970 i właściwie okazja, żeby poznać dzisiejsze 00:08:10.970 --> 00:08:14.140 Wilno, poznać Litwinów jako naszych sąsiadów. 00:08:14.400 --> 00:08:17.790 Zdecydowanie, bardzo nam na tym zależy, żeby 00:08:17.790 --> 00:08:20.930 pokazać oblicze tego współczesnego Wilna, 00:08:20.930 --> 00:08:23.010 które jest wspaniałą europejską stolicą. 00:08:23.010 --> 00:08:26.100 Oczywiście jest wielokulturowym miastem, 00:08:26.100 --> 00:08:30.380 ale które ma o wiele więcej do zaoferowania, niż tylko historia. 00:08:30.380 --> 00:08:33.460 To nie jest oczywiście negatywne w żaden sposób wobec historii, 00:08:33.460 --> 00:08:37.640 ale ta współczesna sztuka litewska jest czymś, co może przyciągać jak magnes. 00:08:37.640 --> 00:08:40.380 Myślę, że warto spojrzeć nie tylko na Zachód, 00:08:40.380 --> 00:08:44.400 ale właśnie tak bardziej na północny Wschód i zobaczyć, jak wiele nas łączy. 00:08:44.400 --> 00:08:46.330 I Wilno w Gdańsku przynajmniej od tych kilku 00:08:46.330 --> 00:08:48.300 lat, kiedy ja jestem dyrektorem artystycznym, 00:08:48.300 --> 00:08:54.640 stara się przekraczać te pokolenia, wychodzić do nowych osób z jednej strony, 00:08:54.640 --> 00:08:59.770 a z drugiej strony ma taką aspirację do bycia wydarzeniem dla każdego. 00:08:59.770 --> 00:09:02.660 To znaczy, wcale nie musisz mieć związków z Wilnem i z Litwą. 00:09:02.660 --> 00:09:05.570 Być może to będzie dla ciebie w ogóle pierwsza okazja, 00:09:05.570 --> 00:09:09.550 żeby czegokolwiek dowiedzieć się o współczesnej kulturze litewskiej, o Wilnie. 00:09:09.550 --> 00:09:15.860 Bo potęgą tego wydarzenia ma być potęga kultury, jakość wydarzeń artystycznych, 00:09:15.860 --> 00:09:19.200 która oczywiście wychodzi z partykularnego kontekstu, 00:09:19.200 --> 00:09:22.210 opowiada o tych pięknych, unikatowych relacjach, o 00:09:22.210 --> 00:09:25.090 których my mówiliśmy, ale otwiera się na wszystkich. 00:09:25.420 --> 00:09:30.790 A przecież kultura nie może być zamknięta tylko do takiej bańki ograniczona, 00:09:30.790 --> 00:09:33.130 tylko właśnie wtedy, kiedy ona jest otwarta dla wszystkich, 00:09:33.130 --> 00:09:36.770 to możemy mieć do czynienia z wartościowymi zjawiskami. 00:09:36.770 --> 00:09:42.600 Co więcej, ta dawniejsza kultura, ona również zyskuje 00:09:42.600 --> 00:09:46.340 konteksty, o których przeciętnie Polak nie ma pojęcia. 00:09:46.340 --> 00:09:52.610 Nie ma pojęcia na przykład, że Adam Mickiewicz również dla Litwinów jest wieszczem, 00:09:52.610 --> 00:09:58.280 tym, który przecież opisywał narodową historię 00:09:58.280 --> 00:10:02.310 Litwy, i tam jest znany jako Adomas Mickevičius. 00:10:02.310 --> 00:10:06.110 Tak, chociaż już teraz coraz częściej jest, 00:10:06.180 --> 00:10:09.570 bo to był też Czesławas Miłoszas, i to można by było rozmawiać... 00:10:09.570 --> 00:10:13.060 No tak, oni lubią lituanizować te nazwiska. 00:10:13.060 --> 00:10:18.770 Ja bym powiedział, że to tutaj już teraz jest naprawdę równoprawnie. 00:10:18.770 --> 00:10:22.930 I dość często już teraz można spotkać i po polsku notację, i po litewsku. 00:10:22.930 --> 00:10:26.730 Natomiast właśnie takie wydarzenie jak Wilno w Gdańsku, 00:10:26.730 --> 00:10:29.850 czy w ogóle współpraca kulturalna, jest szansą wyjścia poza takie opłotki, 00:10:29.850 --> 00:10:35.040 no właśnie, na przykład polonocentryzmu w relacjach polsko-litewskich, 00:10:35.040 --> 00:10:39.780 albo z drugiej strony tylko patrzenia z perspektywy litewskiej. 00:10:39.780 --> 00:10:41.530 I budowania, szukania tego, co łączy. 00:10:41.530 --> 00:10:44.680 Ja nie mam problemu z tym, żeby powiedzieć, że Adam Mickiewicz 00:10:44.680 --> 00:10:48.630 był i polskim, i litewskim poetą, a najlepiej powiedzmy był wileńskim. 00:10:48.870 --> 00:10:49.910 Tak samo o Miłoszu. 00:10:49.910 --> 00:10:52.510 Chociaż pewnie znajdą się osoby, które by powiedziały, 00:10:52.510 --> 00:10:54.650 oj, tu trzeba by było się zastanowić. 00:10:54.650 --> 00:10:57.330 Ale te spory, to co dzieli, zostawmy. 00:10:57.330 --> 00:11:01.800 Właśnie kultura i Wilno w Gdańsku ma szukać tego, co łączy. 00:11:01.800 --> 00:11:06.950 W takiej perspektywie naprawdę nie mono, nie jednego głosu, 00:11:06.950 --> 00:11:08.530 tylko właśnie w takiej perspektywie, no można 00:11:08.530 --> 00:11:11.250 powiedzieć, stereo, w perspektywie wielu kultur. 00:11:11.250 --> 00:11:15.140 Myśmy przez kilka lat mieli bardzo różne tematy tych edycji. 00:11:15.140 --> 00:11:18.220 Właśnie wielokulturowość, tożsamość bałtycka, 00:11:18.290 --> 00:11:22.530 solidarność i miłosierdzie, które jako takie idee łączące Gdańsk i Wilno, 00:11:22.530 --> 00:11:26.330 Gdańsk, wiadomo, solidarność, Wilno to miłosierdzie, ale w istocie to jest to samo. 00:11:26.330 --> 00:11:29.170 Nas naprawdę więcej łączy niż dzieli. 00:11:29.170 --> 00:11:31.160 I myślę, że będzie można się przekonać o tym 00:11:31.160 --> 00:11:33.410 także podczas najbliższej edycji Wilna w Gdańsku. 00:11:33.410 --> 00:11:40.020 21. edycja zaczyna się w piątek, 4 października, 00:11:40.020 --> 00:11:42.570 a kończy się w niedzielę, 6 października. 00:11:42.570 --> 00:11:48.290 I gdyby pan spróbował nam przybliżyć to, co nas w 00:11:48.290 --> 00:11:52.960 tych dniach czeka, kto przyjeżdża z Wilna do Gdańska, 00:11:52.960 --> 00:11:57.650 w czym mogą gdańszczanie uczestniczyć, można 00:11:58.270 --> 00:12:00.560 powiedzieć, w ciągu całego tego weekendu. 00:12:00.560 --> 00:12:08.430 Ja oczywiście zawsze powtarzam, że każdy punkt naszego programu jest godny uwagi. 00:12:08.430 --> 00:12:08.760 Można na stronie internetowej Gdańskiego 00:12:08.760 --> 00:12:09.980 Archipelagu Kultury się z nim szczegółowo zapoznać. 00:12:09.980 --> 00:12:11.640 Również na stronie gdańsk.pl. 00:12:11.640 --> 00:12:14.240 Oczywiście i bardzo dziękujemy za to wsparcie, 00:12:14.240 --> 00:12:20.950 także pozwalające opowiedzieć o naszym przedsięwzięciu. 00:12:21.250 --> 00:12:23.280 Natomiast ja bym powiedział tak, 00:12:23.280 --> 00:12:30.310 Wilno w Gdańsku to jest w tym roku nowa formuła, a wypróbowana marka. 00:12:30.310 --> 00:12:33.630 I na czym polega ta wypróbowana marka w kontekście 00:12:33.630 --> 00:12:36.780 Wilna w Gdańsku, to na interdyscyplinarności. 00:12:36.780 --> 00:12:43.880 Od 4 do 6 będziemy mieli film, literaturę, sztuki wizualne i muzykę. 00:12:43.880 --> 00:12:47.200 Naprawdę będą świetne pokazy współczesnego kina 00:12:47.200 --> 00:12:49.360 litewskiego w Instytucie Kultury Miejskiej; 00:12:49.360 --> 00:12:51.890 rewelacyjna wystawa w piątek, 00:12:51.890 --> 00:12:54.910 która w pewnym sensie rozpocznie nasze wydarzenia, 00:12:54.910 --> 00:12:58.980 w Gdańskim Archipelagu Kultury, Kristiny Švenčionytė, 00:12:58.980 --> 00:13:05.610 połączona z performansem, artystki prosto z Zarzecza wileńskiego, 00:13:05.610 --> 00:13:08.190 która naprawdę w rewelacyjny sposób eksploruje 00:13:08.190 --> 00:13:10.210 takie kwestie tożsamości i zadaje pytania. 00:13:10.210 --> 00:13:13.220 W sobotę będzie spotkanie z Kotryną Zyle, 00:13:13.220 --> 00:13:16.100 to jest współczesna pisarka litewska młodego pokolenia, 00:13:16.100 --> 00:13:20.300 uwaga, która nie ma do tej pory tłumaczeń na język polski, 00:13:20.300 --> 00:13:23.940 a my tak bardzo kochamy współczesną kulturę litewską, że zaprosiliśmy ją. 00:13:23.940 --> 00:13:28.840 Ona opowie o inspiracji, mitologią i folklorem 00:13:28.840 --> 00:13:31.100 litewskim we współczesności, i ona to przenosi, 00:13:31.100 --> 00:13:33.370 ale dodatkowo, specjalnie na potrzeby Wilna w 00:13:33.370 --> 00:13:36.620 Gdańsku, udało nam się przygotować tłumaczenia, 00:13:36.620 --> 00:13:40.400 pierwsze na język polski, fragmentów jej dzieł, z którymi będzie można się zapoznać. 00:13:40.400 --> 00:13:42.970 Będzie Romuald Mieczkowski z Kwartalnika „Znad Wilii”, 00:13:42.970 --> 00:13:48.730 jest jubileusz tego Kwartelnika, on też opowie o jego relacjach z Miłoszem. 00:13:48.730 --> 00:13:50.970 Będzie koncert w sobotę zespołu Babadag. 00:13:51.160 --> 00:13:52.830 To jest taka postfolkowa grupa, 00:13:53.140 --> 00:13:56.290 która też pokazuje tę współpracę między Polską a Litwą, 00:13:56.290 --> 00:14:01.620 ponieważ tam są artyści i z Warszawy, i z Suwałk, ale właśnie z Wilna, z Litwy. 00:14:01.620 --> 00:14:05.020 Ten zespół pomiędzy kulturami działa 00:14:05.020 --> 00:14:08.710 i oni też wykorzystują motywy starych pieśni 00:14:08.710 --> 00:14:11.400 litewskich i przenoszą je do współczesności. 00:14:11.400 --> 00:14:17.550 Więc naprawdę ten desant takiej współczesnej kultury litewskiej będzie dość duży. 00:14:17.550 --> 00:14:23.450 Oprócz tego, to co Gdańsk też może dać, bo to jest zawsze wzajemne, 00:14:23.450 --> 00:14:26.230 to tutaj przyniosłem do studia i chciałem pokazać. 00:14:26.230 --> 00:14:29.730 - Tak, bo to jest wyraz żywej współpracy obu miast. 00:14:29.950 --> 00:14:32.670 Gdańska - Wilna, Wilna - Gdańska. 00:14:32.670 --> 00:14:35.710 - Tak, i corocznie się odbywa właśnie wydarzenie Wilno w Gdańsku, Gdańsk w Wilnie. 00:14:35.710 --> 00:14:39.700 I tutaj na przykład mam taką pocztówkę ze starą fotografią 00:14:39.700 --> 00:14:43.410 ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku, Stanisława Filiberta Fleury, 00:14:43.410 --> 00:14:47.930 rybacy łowiący ryby podrywkami z rzeki Willi, obecnie Neris. 00:14:47.930 --> 00:14:51.140 - Fleury, słynna rodzina wileńska, 00:14:51.140 --> 00:14:54.980 ród fotografów, można powiedzieć. 00:14:54.980 --> 00:14:58.270 - Tak, i właśnie, my sobie nie zdajemy sprawy, jakie mamy bogactwo, 00:14:58.270 --> 00:15:00.740 bo mówiliśmy o ludziach, ludzie są zawsze największym skarbem, 00:15:00.740 --> 00:15:03.170 ale też w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku 00:15:03.170 --> 00:15:09.900 jest ogromna, naprawdę unikatowa kolekcja przedwojennych fotografii Wilna. 00:15:09.900 --> 00:15:14.440 Między innymi Bułhaka, małżeństwa Zdanowskich, inne nazwiska znane, mniej znane. 00:15:14.440 --> 00:15:20.870 Te fotografie nie są na co dzień eksponowane stale, nie można ich oglądać. 00:15:21.300 --> 00:15:24.780 Bardzo się cieszę, że podczas tegorocznej edycji Wilna w Gdańsku 00:15:24.780 --> 00:15:27.630 my zaprezentujemy specjalną wystawę "Światłoczułe Wilno", 00:15:27.630 --> 00:15:30.620 będą oprowadzania kuratorskie, wykłady związane z tą wystawą. 00:15:30.620 --> 00:15:35.390 To jest taka gratka, żeby popatrzeć na to, co jest ukryte w Gdańsku, 00:15:35.390 --> 00:15:41.670 a przecież te fotografie przyjechały razem z Wilniukami do Gdańska po wojnie. 00:15:41.670 --> 00:15:43.080 I to jest taki nasz skarb. 00:15:43.080 --> 00:15:49.180 W ramach też sztuk wizualnych będą oczywiście te współczesne wydarzenia, 00:15:49.180 --> 00:15:51.120 o których mówiliśmy, ale to jest taka gratka 00:15:51.120 --> 00:15:53.570 dla miłośników historii, miłośników fotografii i Wilna. 00:15:53.570 --> 00:15:55.600 - Gdzie te fotografie będzie można zobaczyć? 00:15:55.600 --> 00:15:58.900 - One będą na wystawie wokół Instytutu Kultury Miejskiej. 00:15:58.900 --> 00:16:04.470 I to będzie też podczas całego Wilna w Gdańsku można obejrzeć je, 00:16:04.470 --> 00:16:08.170 ale też będą oprowadzania kuratorskie, więc myślę, że taki spacer 00:16:08.170 --> 00:16:11.890 to jest bardzo ważne z tym opowiedzeniem, poznaniem historii. 00:16:11.890 --> 00:16:16.340 Będzie wykład poświęcony studiu fotograficznemu Jana Bułhaka, 00:16:16.340 --> 00:16:21.040 więc tutaj to naprawdę zapowiada się ciekawie. 00:16:21.040 --> 00:16:23.160 Dlatego wszystkich bardzo serdecznie zapraszam. 00:16:23.160 --> 00:16:29.380 I też w tym roku mamy nową identyfikację wizualną. 00:16:29.380 --> 00:16:31.300 Może to też pokażę. 00:16:31.300 --> 00:16:36.390 - Gdy ktoś to logo zobaczy, powinien wiedzieć, że to jest... - Wilno w Gdańsku. 00:16:36.390 --> 00:16:41.120 Dotychczas towarzyszył nam gdański lew i wileński wilk, 00:16:41.120 --> 00:16:45.720 ale właśnie jest 21. edycja, więc to może dobra okazja, 00:16:45.720 --> 00:16:48.400 żeby sformułować nową identyfikację wizualną. 00:16:48.400 --> 00:16:50.730 Mamy dwie rzeki, Neris i Motławę. 00:16:50.730 --> 00:16:54.010 Neris, czyli Wilia, Motława, czyli nasza gdańska rzeka. 00:16:54.010 --> 00:16:58.790 One są obok siebie, a pomiędzy nimi jest takie dorzecze, 00:16:58.790 --> 00:17:02.990 czyli jest przestrzeń właśnie tego spotkania międzykulturowego, 00:17:02.990 --> 00:17:08.480 w którym szukamy tego, co jest po prostu najlepsze w 00:17:08.480 --> 00:17:10.550 kulturze wileńskiej, w tych gdańsko-wileńskich tożsamościach, 00:17:10.550 --> 00:17:13.180 i w którym może powstać wiele nowych rzeczy. 00:17:13.180 --> 00:17:14.370 Dwie sprawy powiem. 00:17:14.370 --> 00:17:16.910 Wilno w Gdańsku jest też ważne nie tylko 00:17:16.910 --> 00:17:18.870 dlatego, że jest takim wydarzeniem jednorazowym, 00:17:18.870 --> 00:17:24.050 tylko że dzięki temu także artyści, organizacje społeczne, kulturalne 00:17:24.050 --> 00:17:26.480 nawiązują więzi, które potem owocują wspólnymi projektami. 00:17:26.480 --> 00:17:32.140 Na przykład w niedzielę każdy będzie mógł napisać wiersz o Wilnie 00:17:32.410 --> 00:17:33.880 podczas warsztatów poetyckich Gdańskiego Klubu Poetów, 00:17:33.880 --> 00:17:36.100 i o gdańsko-wileńskich tożsamościach. 00:17:36.100 --> 00:17:38.530 Ale mogę podać tu taki przykład, 00:17:38.530 --> 00:17:41.330 że dzięki temu, że Gdański Klub Poetów z nami jest już od kilku lat 00:17:41.330 --> 00:17:45.740 i współpracuje, to potem ta współpraca pomiędzy poetami gdańskimi 00:17:45.740 --> 00:17:50.740 i wileńskimi rozrosła się i podczas Oliwskich Dni Poezji w Parku Oliwskim 00:17:50.740 --> 00:17:54.830 można było przeczytać też w tłumaczeniu na język polski wiersze litewskich twórców. 00:17:55.050 --> 00:17:58.430 Czyli to nie jest tylko taki konkret kilkudniowy tu punkt, 00:17:58.430 --> 00:18:03.220 tylko to jakby rozrasta się na cały rok takiej ustawicznej współpracy 00:18:03.220 --> 00:18:06.310 i to jest bardzo duża wartość tego festiwalu, 00:18:06.310 --> 00:18:12.320 no bo też po to służą spotkania, takie wydarzenia kulturalne jak to. 00:18:12.320 --> 00:18:16.550 Z takich pocztówek może jeszcze pokażę jeszcze inną pocztówkę, 00:18:16.550 --> 00:18:19.540 którą też będzie można dostać podczas Wilna w Gdańsku, 00:18:19.800 --> 00:18:23.070 no bo tutaj trzeba powiedzieć o wielkiej roli tej wspólnoty. 00:18:23.070 --> 00:18:25.590 Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej 00:18:25.590 --> 00:18:29.710 Oddział Pomorski organizuje biesiadę wileńską w sobotę, 00:18:29.710 --> 00:18:32.480 także tam też miłośnicy Wilna będą mogli się spotkać. 00:18:32.480 --> 00:18:35.060 - Gdzie ta biesiada się odbędzie? 00:18:35.060 --> 00:18:38.600 - Ona będzie w szkole średniej w Nowym Porcie, 00:18:38.600 --> 00:18:42.920 tak że tam wszystko jest w internecie, można się zgłaszać, 00:18:42.920 --> 00:18:47.830 można tam uczestniczyć. Natomiast tutaj myśmy też postanowili, 00:18:47.830 --> 00:18:51.630 żeby coś pozostało, żeby właśnie gdzieś tam poszło w świat, 00:18:51.630 --> 00:18:55.400 to tutaj mamy na przykład deser kuchni litewskiej, ogórki z miodem, 00:18:55.400 --> 00:18:59.260 i można sobie taką pocztówkę z receptą wziąć i 00:18:59.260 --> 00:19:03.630 potem taką biesiadę wileńską w domu przygotować. 00:19:03.630 --> 00:19:08.260 - Proste, może się wydawać, że egzotyczne danie, ale bardzo smaczne. 00:19:08.260 --> 00:19:13.340 - Bardzo dobre, zwłaszcza jak są świeże ogórki, kogoś by to mogło dziwić, 00:19:13.340 --> 00:19:15.010 ale często... - Świetne jako deser na przykład. 00:19:16.770 --> 00:19:22.470 - Często, znaczy powiem tak, często nieoczywiste konteksty potrafią bardzo zaskoczyć. 00:19:22.470 --> 00:19:26.440 Dla wielu może być na przykład zaskoczeniem, mogą być wciąż, 00:19:26.440 --> 00:19:28.420 pomimo tego, że jest to temat wśród badaczy 00:19:28.420 --> 00:19:31.170 literatury, wśród osób obcujących z literaturą znane, 00:19:31.570 --> 00:19:33.010 związki Miłosza z Gdańskiem. 00:19:33.660 --> 00:19:38.990 A przecież mama Miłosza umarła na Żuławach, przecież są groby rodzinne w Sopocie, 00:19:38.990 --> 00:19:41.330 przecież w końcu Pomnik Poległych Stoczniowców, 00:19:41.330 --> 00:19:43.010 i to już czy Miłosz chciał, żeby tam się 00:19:43.010 --> 00:19:44.450 fragment "który skrzywdziłeś...", znalazł, czy nie, 00:19:44.450 --> 00:19:48.860 co Chwinowie przeprowadzili wspaniałe takie "śledztwo"... 00:19:48.860 --> 00:19:51.470 - I wiadomo, że nie chciał, bo nie cenił tego wiersza. 00:19:51.470 --> 00:19:55.740 - No tak, ale jest związany, pozostanie na zawsze 00:19:55.740 --> 00:20:00.120 związany z Gdańskiem. I w tym roku mamy Rok Miłosza, 00:20:00.430 --> 00:20:05.180 więc oprócz tego kontekstu typowego i oprócz tego hasła "Między Neris a Motławą", 00:20:05.180 --> 00:20:08.380 pomyśleliśmy, że Miłosz będzie naszym takim też patronem. 00:20:08.380 --> 00:20:11.220 Już wspomniałem o spotkaniu z Romkiem Mieczkowskim, 00:20:11.220 --> 00:20:15.720 on znał osobiście Miłosza, będzie można go zapytać, jaki ten Miłosz był naprawdę, 00:20:15.720 --> 00:20:20.070 ale też bardzo się cieszę, że Gdańsk pokazuje od siebie, 00:20:20.070 --> 00:20:24.580 właśnie daje te swoje siły przerobowe, że tak powiem, 00:20:24.580 --> 00:20:27.120 i naszym gościem będzie prof. Małgorzata 00:20:27.120 --> 00:20:30.260 Czermińska, nestorka gdańskiej humanistyki, 00:20:30.260 --> 00:20:32.080 która opowie o miejscach autobiograficznych 00:20:32.080 --> 00:20:34.090 w twórczości Miłosza i w ogóle o jego życiu. 00:20:34.090 --> 00:20:39.940 Takim miejscem może być Gdańsk, oczywiście Berkeley, ale no i ukochane Wilno. 00:20:39.940 --> 00:20:44.910 I tu ciekawostka, bo wiele osób wie, że mamy teraz 20. rocznicę śmierci noblisty, 00:20:44.910 --> 00:20:50.120 ale myślę, że niewiele osób wie o tym, że Czesław Miłosz kończył prawo, 00:20:50.120 --> 00:20:53.360 jako prawnik muszę o tym wspomnieć, i w tym roku jest 00:20:53.360 --> 00:20:56.400 właśnie w Wilnie, na Uniwersytecie Stefana Batorego, 00:20:56.400 --> 00:21:02.400 okrągła 90. rocznica ukończenia przez niego studiów prawniczych. 00:21:02.400 --> 00:21:06.300 Ja mam taką faksymilę jego dyplomu u siebie w 00:21:06.300 --> 00:21:08.820 gabinecie, w lipcu 1934 roku, oceny dostateczne. 00:21:08.820 --> 00:21:12.440 Ale jest to naprawdę pasjonująca historia. 00:21:12.440 --> 00:21:19.030 - Jak on się raczej włóczył i pisał wiersze, nie miał czasu na studiowanie. 00:21:19.030 --> 00:21:23.200 - Oj tam, niesamowite opowieści też ma, i o zakochaniach, i o poprawkach, 00:21:23.200 --> 00:21:24.680 i o tym, jak mu się ciężko studiowało. 00:21:24.680 --> 00:21:29.030 Warto, jeśli ktoś jest zainteresowany, można znaleźć 00:21:29.030 --> 00:21:31.550 wiele takich notacji, poświadczeń o tym czasie miłoszowym. 00:21:31.550 --> 00:21:34.650 On jest o tyle interesujący też dla miłośników Wilna, 00:21:34.650 --> 00:21:37.590 bo często patrzymy na Wilno właśnie z perspektywy 00:21:37.590 --> 00:21:41.590 Mickiewicz - emigracyjnej, Miłosz - emigracyjnej. 00:21:41.590 --> 00:21:46.050 Czyli nawet wileńscy gdańszczanie, można powiedzieć, z tej perspektywy patrzą. 00:21:46.050 --> 00:21:49.510 Za ziemią utraconą, możemy to idealizować. 00:21:49.780 --> 00:21:51.730 Natomiast jak spojrzymy na Wilno 00:21:51.730 --> 00:21:56.030 z perspektywy tego młodego Miłosza, który tam studiował, to jest zupełnie inne Wilno. 00:21:56.170 --> 00:21:58.830 I to też ma, myślę, wartość. 00:21:58.830 --> 00:22:02.620 Więc piątek, sobota, niedziela, interdyscyplinarnie. 00:22:02.620 --> 00:22:05.800 Czy ktoś woli obejrzeć współczesne kino litewskie, 00:22:05.800 --> 00:22:12.200 będzie też Marija Kavtaradze, reżyserka, z którą będzie można porozmawiać, popytać, 00:22:12.360 --> 00:22:15.100 nawet osłuchać się też z językiem litewskim. 00:22:15.100 --> 00:22:20.870 Czy ktoś woli sztuki wizualne współczesne, albo te trochę nieco bardziej dawne. 00:22:20.870 --> 00:22:26.130 Czy ktoś w końcu chce iść na koncert i posłuchać tych wspaniałych litewskich brzmień, 00:22:26.130 --> 00:22:29.250 albo zanurzyć się w książki, w świat literatury. 00:22:29.250 --> 00:22:31.380 To wszystko podczas tegorocznej edycji. 00:22:31.930 --> 00:22:35.390 A do tego nieoczywiste konteksty, których też warto szukać. 00:22:35.390 --> 00:22:39.140 Od piątku do niedzieli, 4-6 października. 00:22:40.940 --> 00:22:43.070 Tak, bardzo, bardzo serdecznie zapraszam. 00:22:43.070 --> 00:22:48.250 Nie powiedziałem o kilku, co najmniej, punktach programu... 00:22:48.250 --> 00:22:53.670 - Ale to można znaleźć w programie, między innymi na stronie gdańsk.pl. 00:22:53.670 --> 00:22:58.110 Panie mecenasie, panie dyrektorze, bardzo dziękuję za tę wizytę. 00:22:58.110 --> 00:23:03.570 Państwu przypominam, że naszym gościem w studio jest, 00:23:03.570 --> 00:23:09.100 jeszcze jest, pan mecenas Tomasz Snarski, 00:23:09.100 --> 00:23:13.210 dyrektor artystyczny Festiwalu Wilno w Gdańsku, 00:23:13.210 --> 00:23:17.990 który już w ten weekend zagości w naszym mieście. 00:23:17.990 --> 00:23:22.950 Będzie się odbywał w naszym mieście i oczywiście wstęp jest otwarty. 00:23:22.950 --> 00:23:27.150 Wszyscy zainteresowani, wszyscy chętni są na festiwalu 00:23:27.150 --> 00:23:27.670 mile widziani. 00:23:27.670 --> 00:23:33.800 Szczegółowy program oczywiście na stronie portalu gdańsk.pl. 00:23:33.800 --> 00:23:38.400 Panie mecenasie, jeszcze raz bardzo panu dziękuję za wizytę w studio. 00:23:38.400 --> 00:23:41.300 To ja podziękuję może po litewsku na koniec. 00:23:41.300 --> 00:23:43.380 Ačiū visiems už viską. 00:23:43.380 --> 00:23:44.730 Dziękuję wszystkim za wszystko, 00:23:44.730 --> 00:23:48.240 wspaniałemu zespołowi Gdańskiego Archipelagu Kultury, 00:23:48.240 --> 00:23:53.040 cieszę się, że nasze miasta, Wilno i Gdańsk współpracują, że jest to Wilno w Gdańsku. 00:23:53.040 --> 00:23:57.250 Wszystkich zapraszam i po litewsku będzie "Iki pasimatymo". 00:23:57.250 --> 00:23:58.090 Do zobaczenia. 00:23:58.680 --> 00:24:00.440 Do zobaczenia, ale tak z ciekawości. 00:24:00.440 --> 00:24:02.020 Dużo pan po litewsku potrafi? 00:24:02.020 --> 00:24:04.670 Kilka zwrotów? 00:24:04.670 --> 00:24:04.990 Troszeczkę tak. 00:24:04.990 --> 00:24:06.150 Troszeczkę tak. 00:24:06.150 --> 00:24:08.750 Zacząłem się uczyć litewskiego. 00:24:08.750 --> 00:24:13.530 Mam przetłumaczony zbiór moich wierszy na litewski, 00:24:13.530 --> 00:24:16.130 "Žiemos visada bus baltos", przez Birutė Jonuškaitė. 00:24:16.130 --> 00:24:21.030 Choćby z tego powodu wypadało mi coś więcej. 00:24:21.030 --> 00:24:23.610 A tak naprawdę mam tu to litewskie serce. 00:24:23.610 --> 00:24:25.660 To nie jest jakaś czcza gadanina. 00:24:25.660 --> 00:24:29.500 Ja naprawdę kocham Litwę i podstawy języka litewskiego znam. 00:24:29.500 --> 00:24:35.730 Więcej rozumiem póki co niż umiem powiedzieć, ale na pewno mogę się dogadać. 00:24:35.730 --> 00:24:37.310 Wspaniale. 00:24:37.310 --> 00:24:40.890 I w każdym wieku warto się uczyć języków, również litewskiego. 00:24:41.540 --> 00:24:41.740 Zdecydowanie. 00:24:41.740 --> 00:24:47.660 Państwu dziękuję za uwagę i jeszcze raz zapraszam 00:24:47.660 --> 00:24:52.210 w imieniu naszego portalu, ale też w imieniu 00:24:52.210 --> 00:24:57.920 pana Tomasza Snarskiego, dyrektora artystycznego festiwalu Wilno w Gdańsku. 00:24:57.920 --> 00:25:02.060 Zapraszam na tę wyjątkową imprezę, która, przypomnę, 00:25:02.060 --> 00:25:06.680 odbywa się od piątku do niedzieli, 4-6 października. 00:25:06.680 --> 00:25:10.360 Szczegółowy program na portalu miastagdańska.gdańsk.pl. 00:25:10.360 --> 00:25:11.440 Dziękuję za uwagę. 00:25:11.440 --> 00:25:13.370 Roman Daszczyński pozdrawiam. 00:25:13.590 --> 00:25:21.780 (muzyka)