WEBVTT

00:00:00.050 --> 00:00:01.170
Dzień dobry państwu.

00:00:01.250 --> 00:00:06.610
Dzień dobry, Bardzo dziękujemy za
te brawa, jeszcze nie zasłużone.

00:00:08.090 --> 00:00:12.970
Pan Jarosław Włodarczyk, wiceszef Press
Clubu Ja się nazywam Magdalena Rigamonti,

00:00:13.050 --> 00:00:17.770
jestem dziennikarką Onetu i
jestem też członkinią Press Clubu.

00:00:17.850 --> 00:00:23.890
Dziękujemy bardzo miastu Gdańsk, Fundacji
Gdańskiej pani Tomasik za organizację tej

00:00:23.970 --> 00:00:27.170
wspaniałej imprezy, za organizację
Tygodnia Demokracji i

00:00:27.250 --> 00:00:28.250
Lekcji Obywatelskich.

00:00:28.330 --> 00:00:32.930
To dla nas, dla klubu, ogromny zaszczyt,
że możemy być w Gdańsku, mieście wolności,

00:00:33.010 --> 00:00:36.970
że możemy być z Wami, z młodzieżą, z
nauczycielami i młodzieży, i

00:00:37.050 --> 00:00:38.370
nauczycielom, i nauczycielkom.

00:00:38.450 --> 00:00:40.250
Bardzo, bardzo dziękujemy.

00:00:40.330 --> 00:00:44.410
Dziękujemy też Danielowi
Stenowi za za zaproszenie.

00:00:44.490 --> 00:00:45.490
No właśnie zaczynamy, co?

00:00:45.570 --> 00:00:51.530
Ja jeszcze tylko powiem, że
za chwilę z Henrykiem Saską, absolutną

00:00:51.610 --> 00:00:56.570
legendą polskiej satyry,
rysowania geniuszem.

00:00:56.650 --> 00:00:58.650
Naprawdę?
Artysta Geniusz.

00:00:58.730 --> 00:00:59.970
Zaraz go poznacie.

00:01:00.050 --> 00:01:05.450
Magda chwilę z nim na początku porozmawia,
żeby tak wprowadzić do warsztatu

00:01:05.530 --> 00:01:09.090
i zapraszamy Was bardzo też jutro.

00:01:09.250 --> 00:01:12.970
Większość z Was pewnie ma telefony
komórkowe

00:01:13.050 --> 00:01:17.930
i nie wie jak się nimi posługiwać, albo
jak inni kradną Wasz wizerunek i Wasze

00:01:18.010 --> 00:01:22.970
dane i pokażemy Wam jak się przed tym w
miarę bronić

00:01:23.450 --> 00:01:26.610
i porozmawiamy o tym, jak się.

00:01:26.690 --> 00:01:30.810
Jak politycy różni
ludzie robią was w konia.

00:01:31.650 --> 00:01:36.370
I w środę też będziemy mówić dalej o
wolności słowa, ale będziemy też mówić o

00:01:36.450 --> 00:01:41.130
propagandzie wojennej i będziemy mieli
gości z Białorusi i z Ukrainy.

00:01:41.210 --> 00:01:46.610
I na przykład będziemy się mogli
dowiedzieć, co propaganda białoruska

00:01:46.690 --> 00:01:50.490
mówi o Polsce i jaki wy macie też obraz.

00:01:50.570 --> 00:01:55.530
Więc bardzo zapraszamy
przez najbliższe dwa dni na te lekcje

00:01:55.610 --> 00:01:58.410
współorganizowane przez Press Club Polska.

00:01:58.490 --> 00:02:01.010
Gościem specjalnym będzie
Krzysztof Kazimierczak.

00:02:01.090 --> 00:02:03.930
Dziennikarz z Poznania, przyjaciel Jarka.

00:02:04.010 --> 00:02:05.850
Ziętary, Jarka.
Ziętary.

00:02:05.930 --> 00:02:07.370
Jarka.
Został zamordowany.

00:02:07.450 --> 00:02:09.690
Miał zaledwie 23 lata.

00:02:09.770 --> 00:02:11.330
Na początku lat 90.

00:02:11.410 --> 00:02:15.450
Zamordowany i do tej pory ta
zbrodnia nie została wyjaśniona.

00:02:15.530 --> 00:02:19.610
Dodam tylko to był dziennikarz poznański,
dziennikarz, młody chłopak, niewiele

00:02:19.690 --> 00:02:26.170
starszy od was, który wszedł na odcisk
złym ludziom i ci źli ludzie go zabili.

00:02:26.250 --> 00:02:27.930
I będziemy o tym rozmawiać.

00:02:28.010 --> 00:02:33.850
Dlaczego po 30 latach
nikt za to nie został jeszcze ukarany?

00:02:33.930 --> 00:02:36.170
I jaka jest cena wolności słowa?

00:02:36.250 --> 00:02:41.730
Bo tak jak mówiła dzisiaj pani prezydent
Dulkiewicz, demokrację doceniamy,

00:02:41.810 --> 00:02:43.210
jak jej zaczyna brakować.

00:02:43.290 --> 00:02:46.170
A trzeba się nauczyć doceniać
ją, kiedy ona jest i o nią dbać.

00:02:46.250 --> 00:02:48.130
Podobnie jest z wolnością słowa.

00:02:48.210 --> 00:02:49.810
Wolność słowa.

00:02:49.890 --> 00:02:55.010
Wiecie o, tak a propos wiecie ile ludzi na
świecie ma ten luksus jak wy, Że jest

00:02:55.090 --> 00:02:58.490
wolność słowa, że mogą mówić, co myślą.

00:02:58.570 --> 00:03:02.050
Zgadnijcie ile procent
ludzi ma ktoś pomysł?

00:03:02.490 --> 00:03:05.890
15%.
Co szósta osoba na świecie.

00:03:05.970 --> 00:03:10.810
5/6 ludzi nie żyje w krajach,
gdzie nie ma wolności słowa.

00:03:10.890 --> 00:03:15.730
To jest wyjątkowy luksus i dar,
który mamy i który trzeba bronić.

00:03:15.810 --> 00:03:16.890
Henryk Sawka.

00:03:16.970 --> 00:03:19.050
Zapraszam na scenę.

00:03:19.130 --> 00:03:21.090
Legenda.

00:03:24.170 --> 00:03:27.410
Henryk Sawka ma wolność
słowa i wolność rysowania.

00:03:27.490 --> 00:03:33.050
Jest mistrzem mowy polskiej, bo jak sam
mówi co nie dopowie, to rysuje,

00:03:33.130 --> 00:03:35.290
rysuje, a co nie.
Rysuje.

00:03:35.370 --> 00:03:37.690
A co nie rysuje, to dopowie.

00:03:37.770 --> 00:03:38.810
Posłuchajcie.

00:03:38.890 --> 00:03:44.010
Zobaczcie jak komentuje rzeczywistość
od wielu, wielu lat.

00:03:44.090 --> 00:03:46.050
Od ponad 40.
Dobrze liczę.

00:03:46.130 --> 00:03:48.290
40 lat.
Już rysujemy 40.

00:03:48.370 --> 00:03:49.850
Zawodowo.

00:03:49.930 --> 00:03:51.610
Zawodowo.

00:03:52.330 --> 00:03:53.170
4.

00:03:53.250 --> 00:04:01.410
84 5, bo w 5 zadebiutowałem w tygodniku
IT.D. w 1975 roku, dokładnie w styczniu.

00:04:01.490 --> 00:04:06.850
Henryku, wstajesz rano,
śledzisz co się dzieje w mediach i co?

00:04:06.930 --> 00:04:12.330
Mazak, cienkopis, ołówek w ruch i
zaczyna się komentowanie rzeczywistości.

00:04:12.410 --> 00:04:14.970
Czy najpierw śniadanie satyryka?

00:04:15.050 --> 00:04:18.490
Właśnie.
Czy ja mogę zdjąć marynarkę?

00:04:18.570 --> 00:04:20.410
Tak, tak, chciałem być elegancki.

00:04:20.490 --> 00:04:24.850
Wiecie, ja jestem od was
o pół wieku starszy.

00:04:24.930 --> 00:04:27.730
To jest niewidoczne w każdym razie.

00:04:27.810 --> 00:04:32.370
Ale czuję się na 27, więc tylko oddychaj.
Jestem starszy.

00:04:32.450 --> 00:04:35.250
Tak, od rana nasłuchuję.

00:04:35.330 --> 00:04:39.450
Przepraszam, czy ja mogę lekko
pogłos ściągnąć z tego odsłuchu?

00:04:39.530 --> 00:04:41.890
Bo sam siebie sam siebie nie słyszę.

00:04:41.970 --> 00:04:45.290
Jakby tak troszkę zdjąć odsłuch.
O.

00:04:45.370 --> 00:04:46.930
Bardzo dobrze.
Więc ja.

00:04:47.010 --> 00:04:50.890
Więc ja wstaję rano i
zaczynam nasłuchiwać.

00:04:50.970 --> 00:04:56.810
Włączam sobie Tok FM, które mam
w sypialni, w pracowni,

00:04:56.890 --> 00:04:59.650
w kuchni i w samochodzie.

00:04:59.730 --> 00:05:00.850
No i słucham.

00:05:00.930 --> 00:05:04.690
Wypijam jedno espresso, drugie
espresso, trzecie espresso.

00:05:04.770 --> 00:05:07.930
Uważam, że dla espresso
warto było obalić komunę.

00:05:08.010 --> 00:05:10.450
Niektórzy twierdzą, że
z innych powodów, ale.

00:05:10.530 --> 00:05:13.010
Ale dlaczego kawa po turecku?
No właśnie.

00:05:13.090 --> 00:05:19.450
Dla mnie jest to wielka zdobycz,
że mogę pić tę kawę z kawką.

00:05:19.530 --> 00:05:24.570
Tak sobie mówię zawsze i potem.

00:05:24.650 --> 00:05:26.530
I najlepiej pracuje mi się rano.

00:05:26.610 --> 00:05:30.330
Czyli po prostu,
kiedy człowiek jest jeszcze w takim stanie

00:05:30.410 --> 00:05:34.450
Alfa taki nie do końca wybudzony, kiedy?

00:05:34.530 --> 00:05:37.690
Kiedy jeszcze niedokładnie kojarzy.

00:05:37.770 --> 00:05:43.970
I ważne są te pierwsze, takie pierwsze
wrażenia ze świata zewnętrznego.

00:05:44.050 --> 00:05:48.490
Potem lekkie śniadanie
wytrawne, absolutnie żadnych

00:05:48.570 --> 00:05:53.010
ciężkich rzeczy i rano pracuję.

00:05:53.090 --> 00:05:57.050
Od godziny 12:00 mój mózg
już nie bardzo jarzy.

00:05:57.130 --> 00:06:01.330
Ja przepraszam, jednak
ciągle, ciągle słyszę się tutaj.

00:06:01.410 --> 00:06:06.330
Może ja bym dostał jednak
mikrofon do ręki, jeśli można.

00:06:07.170 --> 00:06:12.570
Bo za chwilę to za chwilę tu się wydarzy,
A ja skorzystam z sytuacji, kiedy

00:06:12.650 --> 00:06:17.290
podmieniają mikrofon
Henrykowi Sawce i powiem i zapytam Cię

00:06:17.370 --> 00:06:22.090
Henryku o to
włączamy i zapytam Cię o to, bo żyjemy w

00:06:22.170 --> 00:06:25.770
czasach wolności słowa,
jak powiedział Jarosław.

00:06:25.850 --> 00:06:31.930
Jak powiedział Jarosław Włodarczyk,
jesteśmy w tej uprzywilejowanej grupie 15%

00:06:32.010 --> 00:06:35.850
ludzkości, która ma dostęp i
żyje w świecie wolności słowa.

00:06:35.930 --> 00:06:39.730
Ale żyjemy też
w świecie poprawności politycznej, w

00:06:39.810 --> 00:06:42.570
świecie baniek politycznych, obyczajowych.

00:06:42.650 --> 00:06:48.330
I jak jeszcze 10 15 lat temu, 20
lat temu tych ograniczeń było mniej.

00:06:48.410 --> 00:06:52.130
Teraz musisz się pilnować, żeby się nie
wyśpiewać, żeby Musisz

00:06:52.210 --> 00:06:54.010
się pilnować, prawda?
Muszę się pilnować.

00:06:54.090 --> 00:06:59.730
Bo wiecie, droga młodzieży, tak się kiedyś
mówiło w moich czasach, droga młodzieży,

00:06:59.810 --> 00:07:01.130
dzisiaj się bardzo łatwo narazić.

00:07:01.210 --> 00:07:06.210
Niektóre moje rysunki
jeszcze dziesięć lat temu by przeszły.

00:07:06.290 --> 00:07:13.850
Teraz już absolutnie przejść nie mogą, bo
stałbym się jakimś bardzo

00:07:13.930 --> 00:07:15.450
niepoprawny politycznie.

00:07:15.530 --> 00:07:19.410
Nie mogę użyć słowa na m.

00:07:19.490 --> 00:07:25.370
Na przykład
muszę powiedzieć Afroamerykanin albo albo

00:07:25.450 --> 00:07:31.170
na rdzennego mieszkańca
Afryki mogę mówić afro,

00:07:31.250 --> 00:07:37.010
afro, afro, afro Afrykanin tak,
afro, Afrykanin, afro Polak.

00:07:37.090 --> 00:07:42.610
W każdym razie nie można powiedzieć,
nie można powiedzieć

00:07:42.690 --> 00:07:46.650
czegoś wbrew obowiązującej.

00:07:46.730 --> 00:07:49.010
modzie.

00:07:49.090 --> 00:07:50.890
Tak, tak, poprawności.

00:07:50.970 --> 00:07:52.650
Ale to jest też taki rodzaj mody.

00:07:52.730 --> 00:07:57.890
To jest jakiś taki rodzaj terroru.
Na przykład.

00:07:59.010 --> 00:08:00.930
Wierszyk.

00:08:01.770 --> 00:08:06.970
Nie wiem, czy znacie taki wierszyk o
takim chłopcu, który chciał się wybielić.

00:08:07.490 --> 00:08:10.490
Tak.
No starszy elektorat wie.

00:08:10.570 --> 00:08:12.050
Nie wiem czy.

00:08:12.130 --> 00:08:14.290
Bo był elementarz Falskiego.

00:08:14.370 --> 00:08:17.090
I tam był taki taki wierszyk.

00:08:17.170 --> 00:08:18.730
I ja go mówię.

00:08:18.810 --> 00:08:20.810
Mówię parodię tego wierszyka.

00:08:20.890 --> 00:08:23.050
To dorośli rozumieją.

00:08:23.130 --> 00:08:25.690
Nie wiem, czy młodzież, ale spróbuję.

00:08:25.770 --> 00:08:27.290
Zrobiłem taką parodię.

00:08:27.370 --> 00:08:28.370
Prawdziwy Polak.

00:08:28.450 --> 00:08:29.890
Gdzieś w Polsce mieszka.

00:08:29.970 --> 00:08:32.250
Biało czerwony ten nasz koleżka.

00:08:32.330 --> 00:08:34.450
Mama mu mówi Napij się mleka.

00:08:34.530 --> 00:08:36.850
A on na stadion mamie ucieka.

00:08:36.930 --> 00:08:38.850
By tam ławeczki w gronie kiboli.

00:08:38.930 --> 00:08:43.010
Łbem swym rozwalać co rano zgolił.

00:08:43.290 --> 00:08:45.530
Banany rzuca na karne pole.

00:08:45.610 --> 00:08:48.530
Kiedy Polak strzela mu gole.

00:08:48.610 --> 00:08:50.490
Lecz mama kocha swojego synka.

00:08:50.570 --> 00:08:55.730
Bo niepodobny jest do murzynka o.
No właśnie.

00:08:59.650 --> 00:09:00.930
A to jest dopiero wybrnięcie.

00:09:01.010 --> 00:09:02.690
A potem jeszcze zwykle dodaje.

00:09:02.770 --> 00:09:06.530
W Kielcach się bałem,
w Kielcach się bałem.

00:09:06.610 --> 00:09:08.530
Dorośli wiedzą dlaczego.

00:09:08.610 --> 00:09:11.170
Ale potem dodaje Tak.

00:09:12.810 --> 00:09:15.490
Lecz Matka Polka nie pała wstydem.

00:09:15.570 --> 00:09:19.130
Mogło być gorzej.
Mogło być.

00:09:20.730 --> 00:09:22.050
No właśnie.
No właśnie.

00:09:22.130 --> 00:09:22.530
No właśnie.

00:09:22.610 --> 00:09:25.450
W Kielcach, proszę państwa, scyzoryk,
scyzoryk tak na mnie wołają.

00:09:25.530 --> 00:09:26.930
Dlatego się bał.

00:09:27.010 --> 00:09:30.650
Henryk Sawka Natomiast Henryk, powiedz mi,
bo ty mówisz o sobie Jestem

00:09:30.730 --> 00:09:33.210
satyrykiem, a ja myślę o Henryku Sawce.

00:09:33.290 --> 00:09:36.930
On jest satyrykiem, jest dziennikarzem,
jest komentatorem politycznym.

00:09:37.010 --> 00:09:41.290
Bo ty mniej słowem, a bardziej rysunkiem
komentujesz to, co w naszej sferze

00:09:41.370 --> 00:09:43.770
obyczajowej, w naszej sferze politycznej.

00:09:43.850 --> 00:09:47.490
Jak się politycy zachowują
albo co z nami robią?

00:09:47.570 --> 00:09:48.730
Czujesz się trochę dziennikarzem?

00:09:48.810 --> 00:09:50.810
Czujesz się trochę tak, jak czuję się.

00:09:50.890 --> 00:09:54.850
Właściwie to czuję się bardziej takim
socjologiem i psychologiem,

00:09:54.930 --> 00:09:56.930
bo czasem mnie pytają.

00:09:57.010 --> 00:09:58.330
Patrzę na twoje rysunki.

00:09:58.410 --> 00:10:01.170
Byłem na twojej wystawie i nie
wiem, po której ty jesteś stronie.

00:10:01.250 --> 00:10:05.810
Ja mówię Słuchaj, taki sobie gryps
wymyśliłem i często go

00:10:05.890 --> 00:10:11.330
opowiadam, że satyryk nie jest na prawo,
satyryk nie jest na lewo, satyryk nie

00:10:11.410 --> 00:10:13.450
jest pośrodku, bo byłby symetrystą.

00:10:13.530 --> 00:10:16.850
Satyryk nie jest obok, Satyryk jest ponad.

00:10:16.930 --> 00:10:18.610
I coś w tym jest.

00:10:18.690 --> 00:10:24.050
To brzmi efekciarsko, ale naprawdę ja się
momentami czuję, jakbym był jeszcze

00:10:24.130 --> 00:10:26.490
gdzieś tak z góry i patrzył na nas.

00:10:26.570 --> 00:10:31.530
Jak biolog patrzy na nas, na bakterie,
Jak my się zachowujemy, jacy jesteśmy?

00:10:31.610 --> 00:10:35.090
Ja widzę te wszystkie
zresztą trenuję na sobie.

00:10:35.170 --> 00:10:40.970
Ja patrzę na swoje pierwsze odruchy,
że na przykład jest jakiś problem,

00:10:41.050 --> 00:10:42.730
nie wiem, uchodźczy czy inny.

00:10:42.810 --> 00:10:48.690
W pewnym momencie, jak widzę, nie wiem,
obcokrajowca, to przez milisekundę.

00:10:48.770 --> 00:10:54.730
Jak jestem w Berlinie, to nie,
ale w Polsce to takie machnięcie.

00:10:54.810 --> 00:10:57.770
Za chwilę rozum mówi nie, nie, no
spokojnie, przecież też

00:10:57.850 --> 00:10:59.930
jesteśmy Europą, nie dziw się.

00:11:00.010 --> 00:11:05.690
Przecież za naszych czasów
byliśmy wszyscy jednakowo rasowo.

00:11:05.770 --> 00:11:12.090
Także jeżeli człowiek czegoś nie przetrawi
przez siebie, to to nie jest prawdziwe.

00:11:12.170 --> 00:11:15.530
Natomiast czy jestem dziennikarzem?

00:11:15.610 --> 00:11:20.650
Ja w ogóle zaczynałem rysowanie od
kopiowania koni

00:11:20.730 --> 00:11:28.650
z książki o hodowli koni i dzisiaj mówię,
że Konia i Lecha Wałęsę potrafię

00:11:28.730 --> 00:11:31.170
narysować z zamkniętymi oczami.

00:11:31.250 --> 00:11:35.370
No i mam nadzieję, kochani, że namówicie
do tego Henryka Sawkę, a teraz ja.

00:11:35.450 --> 00:11:39.090
Bakterie i bakterie biologa Henryka Cofki.

00:11:39.170 --> 00:11:41.290
Było bardzo przyjemnie.

00:11:41.370 --> 00:11:44.610
Ale wiesz co?
Dobrze mi się zrobiło.

00:11:44.690 --> 00:11:48.650
To powiem Wam jeszcze jeden wierszyk i mam
nadzieję, bo słyszałem, że Brzechwa

00:11:48.730 --> 00:11:51.370
ma być wyrzucony z kanonu lektur.
Tak?

00:11:51.450 --> 00:11:52.810
Tak, bo tak.
Słyszałem, że.

00:11:52.890 --> 00:11:54.890
Są jakieś polonistki na sali.

00:11:54.970 --> 00:11:57.770
Ma być wyrzucony Brzechwa.

00:11:59.970 --> 00:12:01.450
Brzechwa.
Brzechwa, Brzechwa?

00:12:01.530 --> 00:12:03.450
Bo a może Tuwim?

00:12:03.530 --> 00:12:05.930
Bo on też jest nieszczególnie lubiany.

00:12:06.010 --> 00:12:07.650
W każdym razie Brzechwa.

00:12:07.730 --> 00:12:11.370
Znacie taki wierszyk, Oleniu?

00:12:11.450 --> 00:12:14.170
Tak, tak.
Tak więc ja go przerobiłem.

00:12:14.250 --> 00:12:24.090
Ale powiem Wam tylko krótko w parlamencie
siedzi leń, nic nie robi cały dzień i tam.

00:12:24.170 --> 00:12:27.290
Przepraszam, a nie piłem
kawy, a nie uchyliłem ustawy.

00:12:27.370 --> 00:12:28.730
I tak dalej, i tak dalej.
Wyliczanka.

00:12:28.810 --> 00:12:35.090
I na koniec jest tak, że
wszedł na mównicę, tylko ustami.

00:12:35.170 --> 00:12:36.570
Mlasnął.

00:12:36.650 --> 00:12:39.210
Chciał coś powiedzieć.

00:12:39.290 --> 00:12:41.930
Nie zdążył.

00:12:42.050 --> 00:12:44.010
Zasnął.
Henryk.

00:12:44.090 --> 00:12:49.450
Śniło mu się, że czymś
ogromnie się trudzi.

00:12:49.530 --> 00:12:51.250
Cicho.

00:12:51.330 --> 00:12:54.290
Może się nie obudzi.

00:12:54.370 --> 00:12:55.170
Proszę państwa.

00:12:55.250 --> 00:13:00.690
Henryk Sawka, znakomity
rysownik, znakomity komentator.

00:13:00.770 --> 00:13:03.770
Na całą godzinę oddaje Henryka Sawkę.

00:13:03.850 --> 00:13:08.730
Wam dziewczyny i
chłopaki, panie i panowie.

00:13:08.810 --> 00:13:12.330
Dobrze, to co mam powiedzieć na początek?

00:13:12.410 --> 00:13:15.290
Na początek Lech Wałęsa i koń.

00:13:15.370 --> 00:13:17.650
Moim zdaniem to musiałbym zamknąć oczy.

00:13:17.730 --> 00:13:20.290
Ja mogę udawać konia.

00:13:20.370 --> 00:13:22.050
Dobrze.
W takim razie.

00:13:22.130 --> 00:13:25.090
Henryk Ja tylko dodam, że na
koniec zostawimy 5 7 minut.

00:13:25.170 --> 00:13:28.850
Jak będziecie mieli jakieś
pytania, to będzie szansa zadać.

00:13:28.930 --> 00:13:29.730
Tak.

00:13:29.810 --> 00:13:36.010
A i w ogóle jeszcze wracając do Bo tutaj
Magda pytała o moje

00:13:36.090 --> 00:13:39.130
początki, więc ja zaczynałem jako dziecko.

00:13:39.210 --> 00:13:45.050
Pierwszy raz sprzedałem się artystycznie
na choince szkolnej.

00:13:45.130 --> 00:13:48.970
Miałem 6 lat i w pewnym momencie pan
powiedział, że jak zatańczysz

00:13:49.050 --> 00:13:51.130
twista to dam ci cukierka.

00:13:51.210 --> 00:13:54.050
No i zatańczyłem twista,
dostałem cukierka.

00:13:54.130 --> 00:13:56.450
Potem występowałem w
szkolnych przedstawieniach.

00:13:56.530 --> 00:13:58.010
Miałem kabaret, miałem kabaret.

00:13:58.090 --> 00:14:00.370
Na studiach.

00:14:01.570 --> 00:14:04.650
Po studiach i w pewnym momencie, kiedy
chciałem przejść na zawodowstwo,

00:14:04.730 --> 00:14:08.610
okazało się, że moi koledzy wolą biurka.

00:14:08.690 --> 00:14:15.050
No i w tym momencie stwierdziłem, że
chyba wykorzystam to, co umiem i zacząłem

00:14:15.130 --> 00:14:17.610
rysować, bo wszystko można przełożyć.

00:14:17.690 --> 00:14:23.090
Rysunek można przełożyć na piosenkę
z piosenki, można zrobić rysunek z.

00:14:23.930 --> 00:14:29.850
Rysunku, Można zrobić obraz
z obrazu, można zrobić operę.

00:14:29.930 --> 00:14:38.050
Nawet w ogóle mam taką swoją teorię
na temat rysunku satyrycznego

00:14:38.130 --> 00:14:39.730
i rysunek satyryczny.

00:14:39.810 --> 00:14:46.970
To jest coś takiego jak żart
kabaretowy, że my rysujemy,

00:14:47.050 --> 00:14:49.330
śmiejemy się i wyrzucamy do kosza.

00:14:49.410 --> 00:14:53.330
Ja często na przykład robię rysunek w
piątek wysyłałem do Newsweeka, w

00:14:53.410 --> 00:14:55.450
poniedziałek on się ukazuje i
już nie wiem, o co w nim chodzi.

00:14:55.530 --> 00:14:57.010
Tak pędzi rzeczywistość.

00:14:57.090 --> 00:15:05.450
Dawniej, kiedy rysowałem jakiś obrazek
w latach 80 tych, to on był aktualny.

00:15:05.530 --> 00:15:10.250
Dawniej, za komuny to on był
aktualny przez całą komunę.

00:15:10.330 --> 00:15:16.490
A teraz aktualność obrazka to
są przydatność do spożycia.

00:15:16.570 --> 00:15:17.770
To są trzy dni.

00:15:17.850 --> 00:15:23.410
Rychu Czarnecki stoi na
przykład przy radiowozie.

00:15:23.490 --> 00:15:30.050
Policjanci go z tyłu trzymają, a on mówi
A będę mógł z tego odliczyć kilometrówki.

00:15:31.290 --> 00:15:37.730
Za chwilę inna afera przykryje aferę Rycha
i nie będziemy wiedzieli o co chodzi.

00:15:37.810 --> 00:15:40.890
Zresztą niedługo już zapomnimy,
kto to był Rychu Czarnecki.

00:15:40.970 --> 00:15:45.450
W każdym razie tak pędzi rzeczywistość,
więc my się ścigamy z

00:15:45.530 --> 00:15:46.730
rzeczywistością dzisiaj.

00:15:46.810 --> 00:15:52.770
Dzisiaj jest taki problem na przykład, że
jak zrobię jakiś dowcip,

00:15:52.850 --> 00:15:55.810
narysuję go, to ja nikomu nie mówię.

00:15:55.890 --> 00:15:59.850
Wysłałem go do redakcji, to ja
nikomu nie mówię, że ja go wysłałem.

00:15:59.930 --> 00:16:01.690
Znaczy co to jest za dowcip?

00:16:01.770 --> 00:16:08.050
Bo wiem o tym doskonale, że ktoś może
chcieć zaszpanować i na przykład

00:16:08.130 --> 00:16:10.370
wysłać jako SMS do Szkła kontaktowego.

00:16:10.450 --> 00:16:16.930
I w tym momencie ten dymek się już pojawia
i ludzie widzą następnego,

00:16:17.010 --> 00:16:22.250
i w następnym tygodniu widzą to w prasie
dopiero i mówią aha,

00:16:22.330 --> 00:16:24.890
ukradł, przywłaszczył.

00:16:24.970 --> 00:16:29.890
Nie, proszę państwa,
Dzisiaj jest ważne, to nie kto pierwszy

00:16:29.970 --> 00:16:32.450
wymyśli, bo ludzie wpadają
na te same pomysły.

00:16:32.530 --> 00:16:35.450
Ważne kto pierwszy opublikuje.

00:16:35.530 --> 00:16:37.730
I taka to jest prawda.

00:16:37.810 --> 00:16:41.610
Na temat twórczości te memy
powstają całe szczęście.

00:16:41.690 --> 00:16:48.250
Zresztą memy to
zabijają po części samo rysowanie.

00:16:48.330 --> 00:16:54.730
No bo wystarczy zebrać dwa jakieś
tam obrazki, dorysować dymek.

00:16:54.810 --> 00:16:57.410
Zresztą ja też to często robiłem.

00:16:57.490 --> 00:16:59.170
Każdy z nas robił memy.

00:16:59.250 --> 00:17:04.530
Przecież każdy dorysował różne rzeczy, nie
tylko brody i wąsy

00:17:04.610 --> 00:17:06.170
na obrazkach jako dziecko.

00:17:06.250 --> 00:17:08.530
To były nasze pierwsze memy.

00:17:08.610 --> 00:17:14.970
Dobrze, to w takim razie teraz
przechodzimy do może pierwszego.

00:17:15.730 --> 00:17:17.250
Obrazka.

00:17:17.330 --> 00:17:20.610
Powiem wam właśnie o tej
poprawności politycznej.

00:17:20.690 --> 00:17:25.650
Otóż kiedyś swego czasu miałem taką
przygodę, że narysowałem

00:17:25.730 --> 00:17:29.850
dla pewnej firmy rysunek.

00:17:31.290 --> 00:17:34.050
Bo oni chcieli bardzo
sprzedawać na koszulkach.

00:17:34.130 --> 00:17:39.610
No i ja zrobiłem taki rysunek,
gdzie narysowałem takiego pieska.

00:17:39.690 --> 00:17:46.930
Ten piesek był taki dosyć, dosyć taki
wypasiony piesek taki z podbródkiem.

00:17:47.010 --> 00:17:48.730
O, taki sobie tutaj.

00:17:48.810 --> 00:17:55.170
No i tak oczywiście skrótowo
rysuję, żeby nie przedłużać.

00:17:55.250 --> 00:18:00.650
O tak, tak i tu pełna
micha oczywiście na tym.

00:18:03.090 --> 00:18:07.330
Pełna miseczka tego pieseczka.

00:18:07.410 --> 00:18:15.530
A tutaj z drugiej strony mamy takiego
pieska, troszkę szczuplejszego,

00:18:15.610 --> 00:18:19.210
bardzo nawet bardzo szczupłego.

00:18:19.650 --> 00:18:21.410
Nie, to nie jest wyżeł.

00:18:21.490 --> 00:18:31.130
On po prostu mało jadał, to nie, że biegał
za zajęciami, tylko po prostu on tak mało.

00:18:31.210 --> 00:18:36.330
No i takie nawet tutaj żeberka I tutaj
taka leży ogryziona kość i nie

00:18:36.410 --> 00:18:37.690
dość, że zagrożona, to jeszcze.

00:18:37.770 --> 00:18:41.850
Kość sztuczna ze sklepu zoologicznego.

00:18:41.930 --> 00:18:46.250
No i oczywiście zamieściłem.

00:18:47.690 --> 00:18:55.770
Zamieściłem napis To jest Reksio.

00:18:59.530 --> 00:19:02.930
Tak często mówimy na swoje pieski.
Reksio.

00:19:03.010 --> 00:19:04.930
Typowe psie imię.

00:19:05.010 --> 00:19:08.610
Każdy pies chce być królem,
bo to od Rex pochodzi.

00:19:08.690 --> 00:19:12.530
I A to oczywiście.

00:19:13.810 --> 00:19:15.610
Ano.

00:19:21.610 --> 00:19:23.370
Ano.
Anoreksją.

00:19:25.330 --> 00:19:32.170
Ten rysunek był na kubkach, koszulkach i
różnych innych gadżetach,

00:19:32.250 --> 00:19:33.330
szczególnie na koszulkach.

00:19:33.410 --> 00:19:35.730
No i proszę Państwa, to
się pięknie sprzedawało.

00:19:35.810 --> 00:19:41.050
I nagle się okazało, że przedstawicielka
jakiejś organizacji fundacji

00:19:41.130 --> 00:19:45.250
pomocy anorektyczką zaprotestowała.

00:19:45.330 --> 00:19:52.130
Firma, która to dystrybuowała się,
wystraszyła, koszulki wycofała, a

00:19:52.650 --> 00:20:00.970
fundacji wypłaciła
kilkudziesięciotysięczne odszkodowanie.

00:20:01.050 --> 00:20:03.330
Także musimy bardzo uważać.

00:20:03.410 --> 00:20:09.490
W dzisiejszych czasach, z czego
żartujemy, nawet nie można pożartować.

00:20:09.570 --> 00:20:11.450
To w sumie.

00:20:13.050 --> 00:20:15.250
Tłumaczyliśmy, że to jest.

00:20:15.330 --> 00:20:19.930
Jeśli już ktoś chce
to jakoś zinterpretować, to jest po prostu

00:20:20.010 --> 00:20:26.490
Żarcik niewinny i dotyczący głodzenia
psów, a nie wyśmiewania

00:20:26.570 --> 00:20:28.810
się z anorektyczek.

00:20:32.450 --> 00:20:36.530
No i teraz tak na przykład.

00:20:38.170 --> 00:20:47.210
Na przykład możemy teraz stworzyć
wspólnie rysunek, który dotyczy.

00:20:47.810 --> 00:20:50.530
Który dotyczy.

00:20:52.130 --> 00:20:54.090
Wydaje mi się troszkę.

00:20:54.170 --> 00:20:59.210
Który dotyczy języka łacińskiego.

00:20:59.290 --> 00:21:01.290
Otóż mamy na przykład takie.

00:21:01.370 --> 00:21:03.530
Teraz wam pokażę.

00:21:05.530 --> 00:21:09.370
Taki typowy rysunek polityka.
Tak.

00:21:16.330 --> 00:21:18.090
Coś widać?

00:21:18.450 --> 00:21:20.770
Tak.
Bardzo dobrze.

00:21:26.050 --> 00:21:26.850
I to jest tak.

00:21:26.930 --> 00:21:31.970
I to jest właśnie taka, taka typowa,
przeciętna twarz przeciętnego polityka.

00:21:32.050 --> 00:21:41.810
I teraz tutaj ma takie dwie dziurki,
które służą do kontaktu z.

00:21:43.010 --> 00:21:44.930
Elektoratem.

00:21:45.530 --> 00:21:51.410
No mamy taką do kontaktu z elektoratem.

00:21:52.090 --> 00:21:56.250
No i oczywiście sam obrazek bez dymka.
No to co?

00:21:56.330 --> 00:21:59.090
No to właściwie no nic nam nie mówi.

00:21:59.170 --> 00:22:03.850
No widzimy, że że że jakiś polityk chce
nawiązać kontakt, stworzyć koalicję z

00:22:03.930 --> 00:22:09.490
kimś, kto mu podaje
wyciągniętą dłoń z prądem.

00:22:09.690 --> 00:22:15.650
No to myślę sobie, że
takie przysłowie łacińskie znacie.

00:22:15.730 --> 00:22:20.290
Myślę, więc jestem.
Jak to jest po łacinie?

00:22:21.650 --> 00:22:27.570
Jak ergo sum ergo sum to
to pierwsze też usłyszałem.

00:22:27.650 --> 00:22:30.450
Ale, ale to się chyba tak nie pisze.
To jest tak.

00:22:30.530 --> 00:22:32.250
Ergo.

00:22:35.050 --> 00:22:37.930
Sum ergo sum.

00:22:38.010 --> 00:22:40.090
Taka ryba.

00:22:40.450 --> 00:22:44.050
Dobrze, a tutaj właściwie to.

00:22:45.010 --> 00:22:46.290
Już wiem.

00:22:46.370 --> 00:22:49.810
Musimy to troszkę zmienić.

00:22:56.130 --> 00:23:03.890
Koryto Ergo sum I mamy po
łacinie i po polsku i myślę, że.

00:23:03.970 --> 00:23:05.930
Dziękuję bardzo.

00:23:11.370 --> 00:23:17.610
Myślę, że to sprzedam
którejś partii wystawimy to na licytację.

00:23:17.690 --> 00:23:20.890
Może się wzbogacę.

00:23:20.970 --> 00:23:25.970
Oczywiście wszystko przeznaczymy
na Centrum Solidarności.

00:23:26.890 --> 00:23:31.890
Droga młodzieży, drogie dzieci, a
teraz i drodzy dorośli, oczywiście.

00:23:31.970 --> 00:23:41.010
A teraz chciałbym jeszcze Wam
pokazać, jak można w sposób nie rysunkowy

00:23:41.090 --> 00:23:46.490
się kontaktować z publicznością, ponieważ
zdarzyło mi się w mojej przeszłości brać

00:23:46.570 --> 00:23:56.170
udział w Festiwalu Piosenki Autorskiej
i nawet zdobywałem tam drogie,

00:23:56.250 --> 00:24:03.090
drobne laury, ale na starość już nie
bardzo mi idzie pisanie i poprosiłem

00:24:03.170 --> 00:24:06.530
swojego syna, żeby mi napisał piosenkę.

00:24:06.610 --> 00:24:09.050
Piosenkę oczywiście wykonuję z
akompaniamentem, ale dzisiaj

00:24:09.130 --> 00:24:13.130
pozwolicie, że wykonam ją bez.

00:24:13.210 --> 00:24:20.330
a capella, a jest to utwór dotyczący.

00:24:21.370 --> 00:24:24.330
Pewnego faceta, który ma radio.

00:24:24.410 --> 00:24:28.770
Nie wiem czy wiecie, ale w dawnym Związku
Radzieckim to była kiedyś Rosja,

00:24:28.850 --> 00:24:31.570
a obecnie jest to Rosja, a
dawniej był to Związek Radziecki.

00:24:31.650 --> 00:24:36.810
Czyli znowu tam się
nic specjalnie nie zmieniło.

00:24:36.890 --> 00:24:43.010
Było takie Radio Erewań i ludzie zadawali
pytania Radiu Erewań pod tytułem na

00:24:43.090 --> 00:24:48.330
przykład Czy to prawda, że na
Placu Czerwonym rozdają samochody?

00:24:48.410 --> 00:24:58.650
Radio Erewań odpowiadało Tak, to prawda,
ale nie samochody, tylko rowery.

00:24:58.730 --> 00:25:01.650
I nie rozdają, a kradną.

00:25:01.730 --> 00:25:08.010
I to taki był klasyczny, klasyczny dowcip.

00:25:08.090 --> 00:25:09.210
Było zresztą ich więcej.

00:25:09.290 --> 00:25:13.330
Jak teraz Czasem jeżdżę Uberem, to
rozmawiam z Ukraińcami

00:25:13.410 --> 00:25:19.330
lub Rosjanami lub Tadżykami czy
Uzbekami, którzy jeżdżą i kierują.

00:25:19.410 --> 00:25:21.810
I pytam ich to są ludzie mniej więcej ok.

00:25:21.890 --> 00:25:26.490
Lat 40 50 i oni nigdy o
Radiu Erewań nie słyszeli.

00:25:26.570 --> 00:25:33.010
Ja im opowiadam to, co znam z młodości
i także uświadamiam im,

00:25:33.090 --> 00:25:34.370
czym był Związek Radziecki.

00:25:34.450 --> 00:25:42.730
W związku z tym mamy w Polsce Radio
Radiotoruń i tam jest taki pan

00:25:43.410 --> 00:25:50.610
ojciec Tadeusz po angielsku Teddy.

00:25:50.690 --> 00:25:54.610
W związku z tym postanowiłem poświęcić,
zrobić taki dżingiel dla tego

00:25:54.690 --> 00:25:58.490
radia i teraz go wam przedstawię.

00:25:59.570 --> 00:26:03.370
Jest taki gość, że nigdy dość.

00:26:03.450 --> 00:26:06.250
Ma portfel wypchany po brzegi.

00:26:06.330 --> 00:26:08.410
Ja przy nim trwam.

00:26:08.490 --> 00:26:15.530
Idola mam jest mój Belong to Teddy.

00:26:15.610 --> 00:26:21.010
Elity zna mój Bahama.

00:26:21.090 --> 00:26:25.930
Bezdomny się z nim podzielił.

00:26:26.010 --> 00:26:29.810
Medialny chłop i homofob jest mój.

00:26:29.890 --> 00:26:36.770
Hard belong to daddy is
my hard belong to daddy.

00:26:36.850 --> 00:26:40.290
Geotermalnie grzeje mnie i jest mój.

00:26:40.370 --> 00:26:42.490
Hard belong to daddy.

00:26:42.570 --> 00:26:46.610
Daj, daj, daj, daj daj, daj na tacy.

00:26:46.690 --> 00:26:49.050
Yes, my heart.
Belong.

00:26:49.130 --> 00:26:52.930
No no.
Yes, My eyes, Belong to daddy.

00:26:53.010 --> 00:26:56.690
Nie dostanie go kaczor ni Tusk.

00:26:56.770 --> 00:26:58.810
Jest mój hajs, Belong.

00:26:58.890 --> 00:27:06.410
To daj, daj, daj, daj daj
daj, daj, daj, daj mi tu.

00:27:17.770 --> 00:27:22.410
Bardzo często miałem kiedyś.

00:27:22.490 --> 00:27:25.650
Miewam często pytania.

00:27:25.730 --> 00:27:29.130
Ludzie mnie pytają najczęściej tak.

00:27:29.210 --> 00:27:30.970
Czy pan się nie boi?

00:27:31.050 --> 00:27:35.090
Czy pan się nie boi,
że coś się panu stanie?

00:27:35.170 --> 00:27:39.250
No, kiedyś mówiłem, że
nikt do mnie nie strzelał.

00:27:39.330 --> 00:27:43.930
Teraz, po tym, co się wydarzyło w Charlie
Hebdo, już tak nie mówię,

00:27:44.290 --> 00:27:50.330
bo to może różnie być, ale
generalnie nie boję się, ponieważ.

00:27:50.410 --> 00:27:57.330
Ponieważ gdybym wyszedł w Sejmie na
przykład przy 460 osobach i powiedział

00:27:57.410 --> 00:28:03.170
Każdy z was jest idiotą oprócz jednej
osoby,

00:28:03.330 --> 00:28:07.490
to nikt nie wstanie, nie podejdzie, bo
każdy będzie myślał, że on

00:28:07.570 --> 00:28:10.050
jest właśnie tą jedną osobą.

00:28:10.130 --> 00:28:13.650
Także to jest w sumie bardzo bezpieczne.

00:28:13.730 --> 00:28:18.770
Druga rzecz, która mi się zdarza to
to jest najczęstsze pytanie.

00:28:18.850 --> 00:28:21.210
Skąd Pan bierze pomysły?

00:28:21.290 --> 00:28:24.690
Albo inaczej jak pan to wszystko wymyśla?

00:28:24.770 --> 00:28:25.970
I tu mam gotowy gryps.

00:28:26.050 --> 00:28:32.050
Zawsze mówię Proszę pani,
ja nic nie wymyślam.

00:28:32.130 --> 00:28:34.050
To wszystko prawda.

00:28:34.130 --> 00:28:37.210
Bo najśmieszniejsza jest prawda.

00:28:37.290 --> 00:28:44.370
I następna rzecz, z którą się spotykam, to
szczególnie za granicą Niemcy.

00:28:44.450 --> 00:28:52.890
Niemcy pytają mnie na przykład tak Herr
Sawka, bo miałem kiedyś taką taką wystawę

00:28:52.970 --> 00:28:58.850
w Niemczech, gdzie był tak najbardziej
znany niemiecki satyryk, najbardziej znany

00:28:58.930 --> 00:29:02.650
polityczny, oczywiście satyryk
francuski i i z Polski.

00:29:02.730 --> 00:29:05.570
Jakoś tak się okazało, że mnie wybrano.

00:29:05.650 --> 00:29:11.410
I ja robiłem rysunki o Francuzach i
Niemcach, Niemiec, o Polakach i

00:29:11.490 --> 00:29:13.730
Francuzach, a Francuzy
o Polakach i Niemcach.

00:29:13.810 --> 00:29:14.290
No i.

00:29:14.370 --> 00:29:18.330
No i w pewnym momencie
mamy już takie ogólne zebranie.

00:29:18.410 --> 00:29:22.050
No i nagle jakiś Niemiec wstaje
i mówi Herr Sawka, czy pan.

00:29:22.130 --> 00:29:27.930
Czy pana nie obrażają
nasze dowcipy o Polakach?

00:29:28.010 --> 00:29:33.730
A ja mówię nie, one mnie nie obrażają,
ponieważ one mnie nie dotyczą.

00:29:33.810 --> 00:29:36.930
Ja tych samochodów nie kradnę.

00:29:44.930 --> 00:29:49.290
Miałem też kiedyś taką historię, że
w Niemczech,

00:29:49.850 --> 00:29:53.290
znaczy dostałem To były lata 90 te.

00:29:53.370 --> 00:30:00.610
Zrobiłem taki rysunek do tygodnika Wprost,
gdzie stoi facet i mówi tak, jestem.

00:30:01.370 --> 00:30:04.290
I bogaty.

00:30:04.370 --> 00:30:06.170
Dobrze mi się powodzi.

00:30:06.250 --> 00:30:10.090
Piękna żona, wyrozumiała,
wspaniałe dzieci.

00:30:10.170 --> 00:30:12.930
Wszystko mi się udaje.

00:30:13.010 --> 00:30:16.930
Boże, może ja nie jestem Polakiem.

00:30:17.970 --> 00:30:26.530
I w tym momencie dostaje
pismo od De Liebe Herr Sawka.

00:30:26.610 --> 00:30:32.650
Jesteśmy studentami polonistyki,
piszemy pracę w Bayreuth.

00:30:32.730 --> 00:30:34.130
Piszemy pracę o Polakach.

00:30:34.210 --> 00:30:38.770
Czy pan nam pozwoli
wykorzystać ten dowcip?

00:30:38.850 --> 00:30:45.170
Ponieważ wy, Polacy, w odróżnieniu od nas
Niemców, posiadacie poczucie

00:30:45.250 --> 00:30:47.730
humoru na swój temat.

00:30:47.810 --> 00:30:53.530
Oczywiście trochę wątpię, czy
narody mają poczucie humoru na swój temat,

00:30:53.610 --> 00:30:59.690
chyba że opowiadają dowcipy
o sobie, bo na przykład.

00:30:59.770 --> 00:31:04.890
dowcipy, niektóre żydowskie, Kiedy?

00:31:04.970 --> 00:31:12.770
Kiedy Żydzi je opowiadają,
to one uchodzą jako tako samokrytycznie.

00:31:12.850 --> 00:31:14.250
A kiedy to już opowie goj.

00:31:14.330 --> 00:31:19.730
No to w tym momencie jest to przez
niektórych brane jako jako antysemityzm.

00:31:19.810 --> 00:31:23.010
A mam przyjaciela, który strasznie.

00:31:23.090 --> 00:31:27.170
Którego rodzice przeżyli
Holocaust gdzieś tam pod ziemią.

00:31:27.250 --> 00:31:32.690
Zresztą jak będziecie kiedyś
w muzeum Polin, to tam jest taka na takiej

00:31:32.770 --> 00:31:41.890
wielkiej sali, pod taką szklaną szklaną
ścianką w podłodze są szachy z drewna.

00:31:41.970 --> 00:31:48.490
To są właśnie szachy, które mojego kolegi
mojego kolegi, matka

00:31:48.570 --> 00:31:56.010
wyrzeźbiła gdzieś tam, ukrywając się w
kołomyi pod ziemią przez półtora roku.

00:31:56.090 --> 00:31:58.530
I on właśnie często sobie żartował.

00:31:58.610 --> 00:32:04.290
I to były takie mocne hardcore'y
na różne tematy.

00:32:04.370 --> 00:32:07.970
I on na przykład byłem w Izraelu.

00:32:08.050 --> 00:32:11.530
I nagle otrzymuję SMS a kup mi Merkawę.

00:32:11.610 --> 00:32:14.170
No mówię Merkaba, Co to jest Merkaba?
Chyba jakaś taka.

00:32:14.250 --> 00:32:19.970
Mówię tutaj czapeczka albo jakiś rekwizyt,
rekwizyt religijny czy inny.

00:32:20.050 --> 00:32:25.450
I podchodzę do sklepu
arabskiego i mówię Czy macie Merkaba?

00:32:25.530 --> 00:32:28.610
On mówi OK, nie mam, ale jutro będzie.

00:32:28.690 --> 00:32:30.250
Idę do drugiego sklepu arabskiego.

00:32:30.330 --> 00:32:31.650
Czy macie Merkawę?

00:32:31.730 --> 00:32:33.130
Nie, jutro będzie.

00:32:33.210 --> 00:32:35.010
No i potem się pytam przewodniczki mówię.

00:32:35.090 --> 00:32:36.850
Kolega chciał, żebym kupił Merkabę.
Merkaba.

00:32:36.930 --> 00:32:40.810
Merkaba to jest najnowszy izraelski czołg.

00:32:41.130 --> 00:32:47.010
No więc a propos hardkorów, bo to
jest taki temat, czy są tematy tabu?

00:32:47.090 --> 00:32:48.730
Nie ma tematów tabu.

00:32:48.810 --> 00:32:53.450
My prywatnie możemy sobie żartować, jest
kwestia intencji, możemy mówić

00:32:53.530 --> 00:32:55.810
jakby najbardziej hardkorowe rzeczy.

00:32:55.890 --> 00:32:58.490
Ale jest kwestia, jaki mamy do tego.

00:32:58.570 --> 00:33:00.810
Jaki mamy do tego stosunek?

00:33:00.890 --> 00:33:02.730
Po prostu to jest taka historia.

00:33:02.810 --> 00:33:05.490
Znam jak pewien.

00:33:05.570 --> 00:33:09.210
Pewna para murzynka.
Przepraszam.

00:33:09.290 --> 00:33:12.530
Afroamerykanka z białym.

00:33:12.610 --> 00:33:19.570
Z białym Amerykaninem poszli do Żydów, do
pubu dla czarnoskórych,

00:33:19.650 --> 00:33:21.290
gdzie był stand up.

00:33:21.370 --> 00:33:22.610
I.

00:33:22.690 --> 00:33:30.890
No i ten siedzący obok niej
partner zaśmiewał się z tych anty.

00:33:30.970 --> 00:33:38.730
Anty przepraszam, anty murzyńskich
dowcipów mówionych przez czarnoskórego.

00:33:38.810 --> 00:33:41.490
Na tej scenie i ona tak na
niego patrzyła i mówi tak.

00:33:41.570 --> 00:33:43.050
Czy on się śmieje z nami?

00:33:43.130 --> 00:33:44.530
Czy on się śmieje z nas?

00:33:44.610 --> 00:33:46.770
I to jest całe clou.
To jest cały problem.

00:33:46.850 --> 00:33:48.090
Czy my się śmiejemy z kogoś?

00:33:48.170 --> 00:33:49.490
Czy się śmiejemy z nim?

00:33:49.570 --> 00:33:52.650
Jeżeli się śmiejemy z
nim, to jest wszystko ok.

00:33:52.730 --> 00:33:53.970
Mam jeszcze inną teorię.

00:33:54.050 --> 00:33:56.890
Wymyśliłem tak zwaną teorię.

00:33:59.130 --> 00:34:02.890
Tak samo jak mamy dress code, ubieramy się
na przyjęcie inaczej na pogrzeb,

00:34:02.970 --> 00:34:06.090
inaczej gdzieś tam inaczej.

00:34:06.370 --> 00:34:08.530
Istnieje coś takiego jak żart Kod.

00:34:08.610 --> 00:34:14.170
W pewnych gronach prywatnych możemy
mówić jakieś rzeczy na imieninach.

00:34:14.250 --> 00:34:20.970
Z kolei na spotkaniach autorskich inne
rzeczy na spotkaniach z młodzieżą,

00:34:21.050 --> 00:34:24.770
inne rzeczy na spotkaniach.

00:34:25.770 --> 00:34:33.450
W telewizji już pewne rzeczy nie powiemy,
bo po prostu to jest kwestia, do jakiej

00:34:33.530 --> 00:34:36.970
mówimy publiczności, ilu nas jest.

00:34:37.050 --> 00:34:44.010
Bo mam takie wrażenie często, że
jeżeli się opowiada jakiś hardcore dwóm

00:34:44.090 --> 00:34:47.610
ludziom, to któryś z nich zawsze się
zgorszy, bo się boi,

00:34:47.690 --> 00:34:50.810
jak zareaguje ten drugi.

00:34:50.890 --> 00:34:56.690
Natomiast kiedy się mówi jeden na
jeden, to najczęściej się ludzie śmieją.

00:34:56.770 --> 00:35:01.210
To jest taka moja teoria dowcipu.

00:35:04.330 --> 00:35:06.170
Szczerze mówiąc.

00:35:07.890 --> 00:35:15.330
Wątków mam mnóstwo, ale nie wiem, może
koleżanka mnie jeszcze o coś zapyta, bo.

00:35:15.410 --> 00:35:18.770
Właśnie idę, idę z pomocą, idę z
pytaniami, w końcu tym się zajmuję.

00:35:18.850 --> 00:35:21.650
Pytam.
Pytam, bo jak pytam, to nie błądzę.

00:35:21.730 --> 00:35:25.010
Ja uważam Henryku, że
każde pytanie można zadać.

00:35:25.090 --> 00:35:29.170
Wszystko zależy od tego jakie jest,
jak jest to pytanie sformułowane

00:35:29.250 --> 00:35:32.130
i jakim tembr głosu je zadam.

00:35:32.210 --> 00:35:35.250
Tak samo każdy żart można.

00:35:35.330 --> 00:35:36.970
Ze wszystkiego można zażartować.

00:35:37.050 --> 00:35:40.970
Wszystko zależy od kontekstu, od sytuacji,
od tego kto ten żart

00:35:41.050 --> 00:35:43.130
ogląda, kto ten żart słucha.

00:35:43.210 --> 00:35:44.610
Ale ja chcę Cię zapytać o sam proces.

00:35:44.690 --> 00:35:47.410
Bo widzicie, jest napisane
warsztat rysowniczy.

00:35:47.490 --> 00:35:52.730
Ja chcę cię zapytać, jak wygląda
to myślenie o rysunku od.

00:35:52.810 --> 00:35:53.650
Zanim.

00:35:53.730 --> 00:35:57.970
Zanim ręka z pisakiem
rzuci Ci się na papier.

00:35:58.050 --> 00:36:00.570
To co tam się w tej
głowie dzieje, Powiedz.

00:36:00.650 --> 00:36:01.930
No właśnie, ja się t.

00:36:02.010 --> 00:36:07.450
A jeszcze wracając do
tego, co powiedziałaś o pytaniach Jak

00:36:07.530 --> 00:36:09.890
dziennikarze mnie proszą o
wywiad, to ja mówię spokojnie.

00:36:09.970 --> 00:36:12.850
Na każde pytanie potrafię
nie odpowiedzieć.

00:36:12.930 --> 00:36:18.690
To z drugiej strony też tak wygląda,
że można uniknąć i tak dalej.

00:36:18.770 --> 00:36:21.610
Jak to się dzieje, że
następuje ten proces twórczy?

00:36:21.690 --> 00:36:27.650
Proszę państwa, szczerze mówiąc, jest
taka anegdota, że to mówił jeszcze śp.

00:36:27.730 --> 00:36:33.010
Eryk Lipiński, taki nestor dla młodzieży,
powiem, twórca Muzeum Karykatury, twórca

00:36:33.090 --> 00:36:36.650
tygodnika Szpilki, który już nie istnieje
i o którym już wszyscy zapomnieli.

00:36:36.730 --> 00:36:42.530
Otóż Eryk Lipiński
taką anegdotę opowiadał, która podobno

00:36:42.610 --> 00:36:47.130
istnieje, że Hera przeglądając się w
lustrze, spojrzała na swoją podobiznę.

00:36:47.210 --> 00:36:48.210
Tak się wkurzyła.

00:36:48.290 --> 00:36:51.490
To lustro rzuciła,
bo ona się sobie nie podobała.

00:36:51.570 --> 00:36:54.450
Wyglądała karykaturalnie.

00:36:54.530 --> 00:36:56.650
I te odpryski.

00:36:56.730 --> 00:36:58.090
I było ich miliony.

00:36:58.170 --> 00:37:03.930
Jeżeli któryś ten odprysk wpadnie do oka
dziecku, to ono zostaje karykaturzystą.

00:37:04.010 --> 00:37:04.930
To znaczy satyrykiem.

00:37:05.010 --> 00:37:10.090
Bo właśnie karykaturzysta
i satyryk nam się wydaje.

00:37:10.170 --> 00:37:19.650
W powszechnym odczuciu
karykatura to jest jakaś taka twarz

00:37:19.730 --> 00:37:22.890
wykrzywiona, zdeformowana, śmieszna.

00:37:22.970 --> 00:37:25.530
Czyjaś karykatura w pierwotnym brzmieniu.

00:37:25.610 --> 00:37:29.330
To jest po prostu dowcip rysunkowy.

00:37:29.410 --> 00:37:37.090
Kaczus po angielsku to są te wszystkie
dowcipy, dowcipy prasowe i tak dalej.

00:37:37.170 --> 00:37:43.810
Natomiast jeszcze chciałem powiedzieć
jedną rzecz, że to, że ktoś umie,

00:37:44.450 --> 00:37:50.410
że Że ktoś robi karykatury,
w tym potocznym siedzi na plaży albo na

00:37:50.490 --> 00:37:53.890
deptaku i tam maluje śmieszne twarze.

00:37:53.970 --> 00:37:55.690
To nie znaczy, że jest satyrykiem.

00:37:55.770 --> 00:37:56.770
To są zupełnie inne rzeczy.

00:37:56.850 --> 00:37:58.770
To jest tak samo jakby.

00:37:58.850 --> 00:38:01.490
Czy ktoś zna chomątka?

00:38:01.570 --> 00:38:06.810
Chomątek to jest taki człowiek, który
potrafi przejść dwa kilometry odbijając

00:38:06.890 --> 00:38:10.050
piłkę ręką, nogą, plecami, wszystkim.

00:38:10.130 --> 00:38:12.690
Zresztą i ta piłka mu
ani razu nie spadnie.

00:38:12.770 --> 00:38:15.450
I on jest mistrzem żonglowania piłką.

00:38:15.530 --> 00:38:17.690
Ale on nie ma nic
wspólnego z Lewandowskim.

00:38:17.770 --> 00:38:19.410
On żadnej bramki nie strzeli.

00:38:19.490 --> 00:38:20.730
I tak samo jest.

00:38:20.810 --> 00:38:26.010
I tak samo jest z satyrykiem
karykaturzystą.

00:38:26.370 --> 00:38:27.210
Kaczus.

00:38:27.290 --> 00:38:32.690
I tak samo jest z tymi, którzy
malują śmieszne twarze na plaży.

00:38:32.770 --> 00:38:37.130
I teraz wracając do
Ja naprawdę nie wiem jak to się dzieje.

00:38:37.210 --> 00:38:43.210
Po prostu ja mam coś takiego, że
na co dzień jak zawodowy Satyryk.

00:38:43.290 --> 00:38:43.650
Jestem.

00:38:43.730 --> 00:38:48.290
Mam te kąciki ust opuszczone w dół i
wszystkim się wydaje, że jestem smutny.

00:38:48.370 --> 00:38:51.930
A ja po prostu w środku jestem wesoludki,
jak mówił Tadeusz Boyd, który

00:38:52.010 --> 00:38:53.530
miał podobną przypadłość.

00:38:53.610 --> 00:38:56.930
Po prostu ja sobie myślę, że
to jest taki lekki autyzm.

00:38:57.010 --> 00:39:01.210
Na przykład często idę z żoną
i wszyscy mi się kłaniają.

00:39:01.290 --> 00:39:05.210
Popatrz na ludzi, to oni do mnie machają,
machają, myślą, że jestem

00:39:05.290 --> 00:39:06.610
zarozumiały, że ich nie dostrzegam.

00:39:06.690 --> 00:39:08.570
Po prostu to jest takie myślenie kanałowe.

00:39:08.650 --> 00:39:12.730
Trzeba, żeby Żeby się skupić na celu, żeby
trafić do celu, trzeba o

00:39:12.810 --> 00:39:14.330
wszystkim innym zapomnieć.

00:39:14.410 --> 00:39:16.330
To tak samo jak mówiliśmy o dzieciach.

00:39:16.410 --> 00:39:20.250
Czemu dzieci są świetnie rysują?

00:39:20.330 --> 00:39:22.290
No bo nie mają żadnych obciążeń.

00:39:22.370 --> 00:39:24.930
Potrafią się zatracić
w tym, w tym, co robią.

00:39:25.010 --> 00:39:29.850
My, dorośli, mamy już wyobraźnię, myślimy
o niezapłaconych rachunkach, o dzieciach

00:39:29.930 --> 00:39:32.610
swoich, Co będą robić,
jak mały to mały problem.

00:39:32.690 --> 00:39:35.370
Jak duże to wielki problem.

00:39:35.450 --> 00:39:43.850
Myślimy o powodzie, o wojnie tu i tam, i
w Izraelu, i w Ukrainie o wielu innych.

00:39:43.930 --> 00:39:45.890
Czy nam prądu nie wyłączą?

00:39:45.970 --> 00:39:50.570
Natomiast artyści są często odlecieli.

00:39:50.650 --> 00:39:54.050
Odjechani.
Odleciani, ponieważ.

00:39:54.130 --> 00:39:59.610
Ponieważ potrafią się nagle skupić na
na na jednym punkcie.

00:39:59.690 --> 00:40:05.650
Mnie na przykład się zdarza, że jak
mamy tłumaczenia w obcym języku, na

00:40:05.730 --> 00:40:10.530
przykład jakiś wyraz po angielsku
i po polsku, to ja potrafię.

00:40:10.610 --> 00:40:14.610
Nie muszę przykrywać,
bo potrafię tak skierować

00:40:14.690 --> 00:40:19.130
wzrok wąsko, że że że widzę tylko
ten jeden wyraz w tym jednym języku.

00:40:19.210 --> 00:40:21.610
I to jest taka koncentracja na celu.

00:40:21.690 --> 00:40:25.970
W tym momencie człowiek zapomina o
całym świecie i tylko myśli o tym.

00:40:26.050 --> 00:40:30.890
Poza tym mam coś takiego jak psy Pawłowa,
że ja po prostu jestem wyczulony

00:40:30.970 --> 00:40:33.290
na pewne dźwięki, na pewne.

00:40:33.370 --> 00:40:35.490
Tak jak każdy na przykład wyłoni.

00:40:35.570 --> 00:40:38.890
Jest jakiś hałas, nie myślisz
i nagle słyszysz swoje imię.

00:40:38.970 --> 00:40:42.370
No reagujesz i ja podobnie.

00:40:42.450 --> 00:40:46.370
Jak słyszę jakieś takie treści polityczne,
a szczególnie kiedy słyszę absurdy, to w

00:40:46.450 --> 00:40:53.370
tym momencie natychmiast mi się włącza
jakiś taki mechanizm obronny,

00:40:53.450 --> 00:40:55.850
mechanizm, że ja muszę na to zareagować.

00:40:55.930 --> 00:40:57.690
I jeszcze to jest najważniejsze.

00:40:57.770 --> 00:40:58.970
Ale to chyba też dziennikarze.

00:40:59.050 --> 00:41:05.610
Wiedzą w ogóle wszyscy twórcy, że
najważniejsze, najważniejsze.

00:41:05.690 --> 00:41:11.650
Jeśli coś sobie pomyślimy, to jest to,
to trzeba to zapisać natychmiast.

00:41:11.730 --> 00:41:17.730
Ja przed snem, już, już, już wiem, że że
nie, że tak tam jakieś mnemotechnikę

00:41:17.810 --> 00:41:21.570
stosuję, że jutro rano wstanę
i nie, nie, nie, nie muszę.

00:41:21.650 --> 00:41:25.850
Zmuszam się, wstaję, wyciągam
laptopa czy tam jakiś.

00:41:25.930 --> 00:41:30.210
No teraz mam laptopa i komórkę, Ale
dawniej to miałem w kuchni,

00:41:30.290 --> 00:41:33.210
miałem notes w pokoju.

00:41:33.290 --> 00:41:37.450
No wszędzie, w każdym miejscu w domu, w
każdym razie w łazience też, Żeby

00:41:37.530 --> 00:41:41.730
zanotować to, co mam i wymyśliłem takie
hasło, które wejdzie do

00:41:41.810 --> 00:41:43.210
zbioru moich aforyzmów.

00:41:43.290 --> 00:41:45.730
Zapisz, bo wystygnie.

00:41:45.810 --> 00:41:47.210
I to jest strasznie ważne.

00:41:47.290 --> 00:41:50.650
Pamiętajcie, że jeśli macie jakikolwiek
pomysł, to trzeba to

00:41:50.730 --> 00:41:53.090
natychmiast zapisać, wymyślić.

00:41:53.170 --> 00:41:55.130
To nie wszystko jest takie nagłe.

00:41:55.210 --> 00:42:02.010
Trzeba to chwycić i utrwalić,
gdzieś tam zawiesić i potem sięgnąć.

00:42:02.090 --> 00:42:05.810
Zdarzało mi się tak, że jeśli łapałem,
jeśli łapię pomysły, a miałem całe

00:42:05.890 --> 00:42:11.090
kalendarze na przykład
zawsze kiedyś się używało

00:42:11.170 --> 00:42:15.570
takich kalendarzy na każdy dzień ze
stroną, więc tam miałem wszystkie pomysły.

00:42:15.650 --> 00:42:23.090
I wtedy wstawałem rano
i mogłem to wszystko natychmiast o siódmej

00:42:23.170 --> 00:42:27.730
narysować i o dziewiątej pójść na tenis.

00:42:27.810 --> 00:42:30.530
Ale to były czasy przedpotopowe.

00:42:30.610 --> 00:42:36.090
Kiedyś było tak, że na przykład do
tygodnika Za komuny i jeszcze nawet w

00:42:36.170 --> 00:42:40.370
latach 90 tych rysowało się
z miesięcznym wyprzedzeniem.

00:42:40.450 --> 00:42:43.290
Świat tak powoli biegł.

00:42:43.370 --> 00:42:50.970
Pamiętam, że jak wyjeżdżałem do Afryki
na miesiąc, miałem

00:42:51.050 --> 00:42:58.010
taką przygodę, że córka dostała rolę w
filmie i myśmy na pół roku wyjechali i.

00:42:58.370 --> 00:43:00.290
Zrobiłem znaczy myśmy.

00:43:00.370 --> 00:43:05.610
Żona była, ja musiałem wracać, ale
pojechałem na miesiąc, to ja zrobiłem do

00:43:05.690 --> 00:43:11.730
20 gazet lokalnych,
rysunki na cały miesiąc do tygodnika

00:43:11.810 --> 00:43:14.010
Wprost, z którym współpracowałem.

00:43:14.090 --> 00:43:17.850
Zrobiłem rysunki też na miesiąc.

00:43:17.930 --> 00:43:20.930
Teraz spróbujcie przewidzieć,
co będzie za miesiąc.

00:43:21.010 --> 00:43:22.730
No tego, tego po prostu nikt nie wie.

00:43:22.810 --> 00:43:30.090
Jedyną rzecz, którą robiłem na bieżąco,
to ilustrowałem felietony Tomasza Lisa.

00:43:30.170 --> 00:43:35.370
Ale wtedy z buszu
faksem to się przesyłało.

00:43:35.450 --> 00:43:41.130
Wyobraźcie sobie, że jeszcze 20 lat temu w
Beskidzie Niskim, jak chciałem wysłać

00:43:41.210 --> 00:43:46.210
rysunki faksem, bo wtedy jeszcze były
faksy, to na poczcie w Ujściu

00:43:46.290 --> 00:43:48.170
Gorlickim nie było faksu.

00:43:48.250 --> 00:43:53.730
Musiałem jeździć do nadleśnictwa
Łosie albo do sanatorium w Wysowej.

00:43:53.810 --> 00:44:01.410
Teraz mogę nawet to zeskanować komórką
z busu i wysłać

00:44:01.490 --> 00:44:03.450
do dowolnego miejsca na świecie.

00:44:03.530 --> 00:44:06.930
Mogę zainfekować sieć
rysunkiem danej chwili.

00:44:07.010 --> 00:44:09.370
Jeszcze jest inny problem.

00:44:11.010 --> 00:44:16.250
Dawniej robiło się
rysunki komuś do sztambucha.

00:44:16.650 --> 00:44:19.090
No i dziękuję.

00:44:19.170 --> 00:44:23.410
Teraz są rysunki, których nie narysuję.

00:44:23.490 --> 00:44:28.170
Pomyślę, opowiem, ale nie narysuję.

00:44:28.250 --> 00:44:34.890
Bo trawestując, używając tytułu Dosłownie,
żeby nie było śladów,

00:44:34.970 --> 00:44:40.250
bo zrobię jakiś hardcorowy dowcip
przyjacielowi przy stoliku.

00:44:40.330 --> 00:44:41.810
No to co?

00:44:41.890 --> 00:44:46.010
Wystarczy, że zrobi zdjęcie
i wrzuci na Twittera.

00:44:46.090 --> 00:44:47.890
Wystarczy.
Nawet on nie zrobi.

00:44:47.970 --> 00:44:50.650
Ktoś zrobi.
Albo nie wiem.

00:44:50.730 --> 00:44:52.970
W każdym razie strach się bać.

00:44:53.050 --> 00:44:57.810
Jesteśmy osaczeni
przez technologię i musimy bardzo uważać.

00:44:57.890 --> 00:45:00.210
Ale chyba się wdałem w jakieś dygresje.

00:45:00.290 --> 00:45:01.610
Ale powiedziałeś mnie na ziemię.

00:45:01.690 --> 00:45:03.930
Ale powiedziałeś takie słowo absurd.
Szczególnie.

00:45:04.010 --> 00:45:04.530
Absurd.

00:45:04.610 --> 00:45:07.730
Szczególnie te absurdalne
sytuacje budzą twoją wyobraźnię.

00:45:07.810 --> 00:45:12.130
Rozumiem absurdalne sytuacje polityczne,
absurdalne sytuacje obyczajowe i one od

00:45:12.210 --> 00:45:18.530
razu powodują, że Ty lecisz do
kartki, lecisz do notesu i zapisujesz,

00:45:18.610 --> 00:45:21.370
zarysowujesz to, co się to co się dzieje.
Tak, jest.

00:45:21.450 --> 00:45:22.330
Proces.

00:45:22.410 --> 00:45:28.850
Zapisuję to natychmiast, bo
w ogóle powiem wam tak to już doszedłem.

00:45:28.930 --> 00:45:31.330
Jeszcze jak zaczynałem lata 80.

00:45:31.410 --> 00:45:34.530
Stoję sobie w kolejce
wkurzony, a wtedy były kolejki.

00:45:34.610 --> 00:45:36.490
Teraz są tylko kolejki, nie wiem dokąd.

00:45:36.570 --> 00:45:38.170
Do lunaparku.

00:45:38.250 --> 00:45:39.810
Sklepów z butami drogimi.

00:45:39.890 --> 00:45:40.930
Albo na Taylor Swift.

00:45:41.010 --> 00:45:45.770
I stoję sobie, wkurzam się i mówię tak.
Sztuka.

00:45:45.850 --> 00:45:47.970
Satyra rodzi się z irytacji.

00:45:48.050 --> 00:45:53.010
Jak się człowiek nie wkurzy, jak się czymś
nie zdenerwuje, jak go to osobiście nie

00:45:53.090 --> 00:45:57.410
dotknie, to nie ma szans, żeby żeby
powstała jakaś taka

00:45:57.490 --> 00:45:59.610
dobra, drapieżna sztuka.

00:45:59.690 --> 00:46:07.290
Ale to, co mówisz utrwalanie i przede
wszystkim ja jestem bardzo wrażliwy na na.

00:46:09.570 --> 00:46:11.650
Na absurd i przede wszystkim.

00:46:11.730 --> 00:46:16.050
Aha, jeszcze jedna
ważna rzecz u satyryka pamięć.

00:46:16.130 --> 00:46:18.370
Satyryk musi mieć bardzo dobrą pamięć.

00:46:18.450 --> 00:46:20.530
Moja żona twierdzi, że
ja wszystko pamiętam.

00:46:20.610 --> 00:46:23.250
Wszystko wypomnę po latach.

00:46:23.330 --> 00:46:28.010
Ja pamiętam, jak Rychu Czarnecki zaczynał
swoją karierę w Zjednoczeniu

00:46:28.090 --> 00:46:29.450
ChrześcijańskoNarodowym.

00:46:29.530 --> 00:46:31.130
Potem pamiętam, jak był u Leppera.

00:46:31.210 --> 00:46:32.330
Potem pamiętam, jak był gdzieś.

00:46:32.410 --> 00:46:35.570
Pamiętam, co mówił Stefan Niesiołowski,
który obecnie już jest

00:46:35.650 --> 00:46:36.530
po drugiej stronie mocy.

00:46:36.610 --> 00:46:39.810
Ale jak zaczynał te wszystkie historie
antyaborcyjne i tak dalej,

00:46:39.890 --> 00:46:41.970
jeszcze z Łopuszańskim i z innymi.

00:46:42.050 --> 00:46:46.490
Po prostu satyryk musi pamiętać
dokładnie, co kto kiedy mówił.

00:46:46.570 --> 00:46:50.010
Pamięć jest niezbędna.
My ludzie.

00:46:50.250 --> 00:46:54.410
Ludzie przeciętnie zapominają, wybaczają,
A satyryk może nie tyle, że

00:46:54.490 --> 00:46:56.770
nie wybacza, ale poeta pamięta.

00:46:56.850 --> 00:47:04.290
I artysta, szczególnie artysta, który
krytykuje i który właśnie

00:47:04.370 --> 00:47:07.250
myśli krytycznie, musi mieć.

00:47:07.330 --> 00:47:10.970
Przede wszystkim to jest
podstawa, dobra pamięć.

00:47:11.050 --> 00:47:13.610
Ale to i satyryk pamięta.

00:47:13.690 --> 00:47:16.370
Poeta pamięta i dziennikarz,
i dziennikarka też pamięta.

00:47:16.450 --> 00:47:21.210
I my musimy mieć bardzo dobrą pamięć, żeby
analizować fakty, analizować całą

00:47:21.290 --> 00:47:22.650
politykę i to, co się dzieje.

00:47:22.730 --> 00:47:26.810
Bo wszystko to, co się dzieje teraz, jest
konsekwencją Poprzednich, poprzednich

00:47:26.890 --> 00:47:30.890
wydarzeń powiedziałeś Charlie
Hebdo kilkanaście minut temu.

00:47:30.970 --> 00:47:35.850
Ktoś wie, co to jest Charlie Hebdo
albo co się wydarzyło w związku z tym?

00:47:35.930 --> 00:47:40.530
Nie pytam starych ludzi, tylko młodych.
Ktoś kojarzy?

00:47:41.410 --> 00:47:43.410
Nie bardzo.
To musimy opowiedzieć.

00:47:43.490 --> 00:47:46.410
Henryku, o co chodziło z Charlie Hebdo?
Powiem wam tylko.

00:47:46.490 --> 00:47:52.290
Charlie Hebdo to satyryczne,
satyryczne pismo francuskie.

00:47:52.370 --> 00:47:55.250
Karykaturujące.
Mogę powiedzieć tak.

00:47:55.330 --> 00:47:57.810
Satyryczne pismo.
I tak się stało.

00:47:57.890 --> 00:48:04.290
Satyryczne, hardcore'owe pismo, które
pozwalało sobie na żarty ze wszystkiego.

00:48:04.370 --> 00:48:09.450
Z muzułmanów, z chrześcijan, z ateistów.

00:48:09.530 --> 00:48:10.650
Po prostu z każdego.

00:48:10.730 --> 00:48:13.450
To jest taki wiecie, ja.

00:48:13.530 --> 00:48:18.490
Ja jestem zwolennikiem
takich pism, bo muszą być takie.

00:48:18.570 --> 00:48:23.450
Hyde Parki, muszą być takie miejsca,
gdzie my sobie możemy wszystko powiedzieć.

00:48:23.530 --> 00:48:25.370
Wiedzieć gdzie.

00:48:25.450 --> 00:48:32.410
Nie używamy przemocy, jedynie języka,
śmiechu, jakiś tam argumentów i tak dalej.

00:48:32.490 --> 00:48:40.050
Bo dopóki robimy to z uśmiechem
albo albo właśnie śmiejemy się razem,

00:48:40.130 --> 00:48:44.890
to to nie używamy przemocy.

00:48:44.970 --> 00:48:52.810
No to wtedy nie ma mowy o tym, że że
są karabiny czy jakieś inne narzędzia

00:48:52.890 --> 00:48:56.810
do wzajemnego unicestwiania się.

00:48:56.890 --> 00:48:57.890
Co z tym Charlie?

00:48:57.970 --> 00:49:04.370
Charlie Hebdo opublikował rysunek, który
był rysunkiem satyrycznym,

00:49:04.450 --> 00:49:07.370
śmiejącym się z muzułmanów, prawda?

00:49:07.450 --> 00:49:15.410
I doszło do ataku na
redakcję tego pisma i zabito.

00:49:15.490 --> 00:49:16.930
I to był taki przełom, prawda?

00:49:17.010 --> 00:49:23.170
Przełom w tym świecie i dziennikarskim,
i w świecie Satyryków i satyrycznych.

00:49:23.250 --> 00:49:27.610
To znaczy
w świecie dziennikarskim to może nie, bo

00:49:27.690 --> 00:49:30.250
mamy już w Rosji przypadki
zabijania dzieci.

00:49:30.330 --> 00:49:32.690
Zresztą Ziętara też.

00:49:33.090 --> 00:49:37.890
Dziennikarze ginęli, ale
nigdy nie ginęli satyrycy.

00:49:37.970 --> 00:49:39.970
A tu nagle dokonano masakry.

00:49:40.050 --> 00:49:44.850
Że ileś tam osób zginęło
i to jeden nawet z nich.

00:49:44.930 --> 00:49:46.890
Woliński często przyjeżdżał do Polski.

00:49:46.970 --> 00:49:50.290
Jak się miał dalekie polskie korzenie.

00:49:50.370 --> 00:49:51.970
I to jest po prostu masakra.
Bo.

00:49:52.050 --> 00:49:58.370
Bo, bo, Bo zabijać za żart?

00:49:58.450 --> 00:50:02.330
No to dla mnie jest to coś
nie do pomyślenia.

00:50:02.410 --> 00:50:05.170
Ale okazuje się, że jednak można.

00:50:05.250 --> 00:50:07.090
No właśnie, stąd te pytania do Ciebie.

00:50:07.170 --> 00:50:08.810
Czy ty się nie boisz?
Henryk.

00:50:08.890 --> 00:50:13.690
Bo są takie momenty, że ty jedziesz
po bandzie ze swoimi rysunkami.

00:50:13.770 --> 00:50:16.050
I politycznie, i obyczajowo.

00:50:16.130 --> 00:50:21.050
I pytanie bo zadałam je na początku,
a trochę mi od niego uciekłeś.

00:50:21.130 --> 00:50:25.970
Czy ty się teraz bardziej pilnujesz niż
kiedyś, żeby no właśnie

00:50:26.050 --> 00:50:29.690
nie dostać za żart.

00:50:29.770 --> 00:50:35.170
Znaczy staram się, wydaje mi się.

00:50:36.250 --> 00:50:42.890
Staram się raczej nie tyle ze strachu.

00:50:44.050 --> 00:50:48.250
Ponieważ tak naprawdę nie wiadomo,
komu się ode mnie nadepnie narodzić.

00:50:48.330 --> 00:50:50.810
To jest tak samo jak z
tą panią od anoreksji.

00:50:50.890 --> 00:50:51.770
Nie wiesz?

00:50:51.850 --> 00:50:54.890
Nie wiesz kto jak zareaguje,
kto kiedy się obrazi.

00:50:54.970 --> 00:50:55.970
Więc robię.

00:50:56.050 --> 00:50:58.850
No czasem się autocenzuruję.

00:50:58.930 --> 00:51:01.610
W ogóle, droga młodzieży.

00:51:01.690 --> 00:51:06.450
Kiedyś było tak, że za towarzyszki komuny
to było sto lat temu, to jeszcze chyba

00:51:06.530 --> 00:51:12.330
waszych dziadków nie było, że
była tak zwana cenzura państwowa.

00:51:12.410 --> 00:51:16.210
Czyli przychodził pan cenzor z pieczątką
To wolno, tego nie wolno,

00:51:16.290 --> 00:51:18.090
to wolno, tego nie wolno.

00:51:18.170 --> 00:51:26.490
Nawiasem mówiąc, mój kolega poszedł
kiedyś do cenzora z tekstami kabaretowymi.

00:51:26.570 --> 00:51:27.970
I cenzor.

00:51:28.050 --> 00:51:32.770
Dawaj pan wszystko, tak?
Dobra.

00:51:32.850 --> 00:51:36.290
Pach, pach pach pach.
Proszę bardzo.

00:51:36.370 --> 00:51:38.290
Pach, pach.
Proszę bardzo.

00:51:38.370 --> 00:51:40.170
Pach pach.
Proszę bardzo.

00:51:40.250 --> 00:51:41.250
Panie, co się stało?

00:51:41.330 --> 00:51:44.690
Ustrój się zmienił.
Odchodzę.

00:51:45.890 --> 00:51:48.930
Także kiedyś.
Kiedyś była cenzura.

00:51:49.010 --> 00:51:51.770
Teraz cenzura się sprywatyzowała.

00:51:51.850 --> 00:51:56.570
Każde medium,
gazeta, telewizja, radio cenzuruje się na

00:51:56.650 --> 00:52:00.650
własny rachunek, często w zależności od
tego, jakich ma patronów, jakie ma

00:52:00.730 --> 00:52:04.210
interesy, jakie ma
reklamy, jakie ma obawy.

00:52:04.290 --> 00:52:07.370
Ja się specjalnie wydaje mi
się, że się nie cenzuruje.

00:52:07.450 --> 00:52:09.690
Oczywiście przykro mi jest.

00:52:09.770 --> 00:52:12.970
Nie chciałbym, żeby ludzie
odbierali pewne rzeczy dosłownie.

00:52:13.050 --> 00:52:14.850
Miałem kiedyś taką historię.

00:52:14.930 --> 00:52:16.850
Opowiem wam.

00:52:16.930 --> 00:52:19.850
w skrócie.
Zrobiłem rysunek o Biedroniu.

00:52:19.930 --> 00:52:22.890
To było jakieś 10 lat temu.

00:52:23.370 --> 00:52:25.130
Taki żart na temat Biedronia.

00:52:25.210 --> 00:52:28.530
Robert Biedroń polityk,
jeden z liderów lewicy.

00:52:28.610 --> 00:52:38.130
Gej I to taki był, taki o sprawach lekko
gejowskich, ale na wesoło i nieszkodliwie.

00:52:38.210 --> 00:52:45.690
Rysunek został zaakceptowany
i nagle dzwoni do mnie redaktor naczelny

00:52:45.770 --> 00:52:51.410
i mówi Słuchaj, zrobiłeś bardzo ładny
rysunek, ale w międzyczasie

00:52:51.490 --> 00:52:55.810
w Sejmie ktoś strasznie tego
Biedronia zaatakował i wykpił.

00:52:55.890 --> 00:52:58.890
I zrobiła się afera na cały kraj.

00:52:58.970 --> 00:53:08.170
Ten rysunek normalnie nikogo by nie
obraził, a teraz nabiera innego znaczenia.

00:53:08.250 --> 00:53:13.130
No więc ja mówię ależ nie, nie,
nie, nie, nie, nie, nie zgadzam się.

00:53:13.210 --> 00:53:16.970
Bronię swojej artystycznej
niezależności dumny.

00:53:17.050 --> 00:53:22.650
I w tym momencie
mówię Dobra, zadzwonię do paru kolegów.

00:53:22.730 --> 00:53:32.490
Dzwonię, dzwonię, dzwonię i jeden z
nich mówi Tak, to jest śmieszny rysunek.

00:53:32.570 --> 00:53:41.410
Ale w tym momencie, w tym kontekście, w
tym czasie wpisujesz się w ogólny rechot.

00:53:41.490 --> 00:53:43.050
I to jest taka prawda.

00:53:43.130 --> 00:53:50.450
Po prostu my czasem sami nie wiemy, kiedy
popełnimy jakiś.

00:53:51.370 --> 00:53:54.010
Jakąś gafę lub nietakt.

00:53:54.090 --> 00:53:57.010
To jest tak samo jak się
w domu powieszonego.

00:53:57.090 --> 00:54:00.250
Nie mówi się o sznurze tak po prostu.
Czasem nie wiadomo.

00:54:00.330 --> 00:54:05.930
No nagle się się okaże, że my
miałem spotkanie

00:54:06.010 --> 00:54:12.450
z pewnym, z pewnym urzędnikiem
państwowym i uprzedzono mnie wcześniej,

00:54:12.530 --> 00:54:18.650
żebym nie żartował na temat dyplomów MBA,

00:54:18.730 --> 00:54:22.530
ponieważ ów urzędnik jest posiadaczem

00:54:22.610 --> 00:54:26.290
dyplomu Collegium Humanum.

00:54:26.370 --> 00:54:28.690
Historii Collegium Humanum,
Collegium Humanum czy nie?

00:54:28.770 --> 00:54:30.490
Kto śledzi?

00:54:30.650 --> 00:54:32.010
Ktoś.
O, Są śledzący.

00:54:32.090 --> 00:54:34.610
To dobrze.
Młodzież z pierwszych rzędów pamięta.

00:54:34.690 --> 00:54:36.890
Dobrze.
Słuchajcie, ja mam takie pytanie do was.

00:54:36.970 --> 00:54:42.290
Kto lubi rysować
sporo, a kto uważa, że umie rysować?

00:54:42.370 --> 00:54:46.890
Ale tak szczerze kilka rąk się podnosi.

00:54:46.970 --> 00:54:52.210
Czy ktoś z Was rysuje tak,
żeby komentować rzeczywistość?

00:54:52.650 --> 00:54:54.450
Dorysowuje dymki.
Ktoś jest?

00:54:54.530 --> 00:54:56.010
Nie widzę.

00:54:57.210 --> 00:54:58.810
Jest tak czy nie?

00:54:58.890 --> 00:55:03.410
Tam nie jest dziewczyna tak?
Ok.

00:55:03.490 --> 00:55:04.810
No dobrze, bo ja chcę ciebie zapytać.

00:55:04.890 --> 00:55:09.330
Henryk Jaka jest różnica między tym tak
zwanym rysowaniem, myśleniem o tym, że ja

00:55:09.410 --> 00:55:12.330
dobrze rysuję i dzbanek ze światłocieniem.
To ja naprawdę.

00:55:12.410 --> 00:55:17.210
Zadałaś świetne pytanie,
bo ja mam na ten temat taką teorię.

00:55:17.290 --> 00:55:18.930
Otóż.

00:55:19.930 --> 00:55:24.970
Mamy tak.
Mamy obraz i mamy rysunek.

00:55:25.050 --> 00:55:28.970
Ja już chyba zacząłem
na początku o tym mówić.

00:55:29.890 --> 00:55:34.690
Obraz to jest jak piosenka.

00:55:34.850 --> 00:55:36.570
Możemy ten obraz podziwiać.

00:55:36.650 --> 00:55:38.250
On może wisieć w Luwrze.

00:55:38.330 --> 00:55:41.810
Miliony Japończyków będą
przychodzić i robić zdjęcia.

00:55:41.890 --> 00:55:44.210
Ja mam to na swojej komórce.

00:55:44.290 --> 00:55:47.370
I możemy przerabiać ten.

00:55:47.450 --> 00:55:49.650
Możemy się gapić przez trzy godziny nawet.

00:55:49.730 --> 00:55:51.330
Niektórzy tak zalecają.

00:55:51.410 --> 00:55:53.850
Ten obraz może wisieć w naszym.

00:55:53.930 --> 00:55:55.050
W naszej sypialni.

00:55:55.130 --> 00:55:57.850
Może być w szkolnych podręcznikach
jak bitwa pod Grunwaldem.

00:55:57.930 --> 00:56:01.450
Kiedyś była,
za naszych czasów i tak dalej.

00:56:01.530 --> 00:56:05.410
Po prostu to jest obraz i on On musi być.

00:56:05.490 --> 00:56:07.690
On ma walor zmysłowy.

00:56:07.770 --> 00:56:11.650
On ma jakieś tam walory, on to odcięte
ucho, on ma tam te

00:56:11.730 --> 00:56:13.970
kolory słoneczników i tak dalej.

00:56:14.050 --> 00:56:17.970
On działa na zmysły, bardziej na zmysły.

00:56:18.050 --> 00:56:25.730
Natomiast rysunek satyryczny działa na
umysł, na nasze takie chwilowe wrażenie.

00:56:25.810 --> 00:56:26.890
Najczęściej jest tak.

00:56:26.970 --> 00:56:30.810
Oczywiście niektóre śmieszą przez całe
życie, ale generalnie szczególnie taki

00:56:30.890 --> 00:56:35.530
rysunek prasowy to on jest, tak jak
mówiłem, po trzech dniach do wyrzucenia.

00:56:35.610 --> 00:56:42.850
I to jest rysunek, to jest rzecz
krótkotrwała i tutaj nie są potrzebne

00:56:42.930 --> 00:56:48.010
umiejętności Matejki, van Gogha czy.

00:56:49.090 --> 00:56:51.130
Caravaggia.
Absolutnie.

00:56:51.210 --> 00:56:53.330
Tutaj nawet technika zabija.

00:56:53.410 --> 00:56:55.370
Rysunek nie może być przegadany.

00:56:55.450 --> 00:56:56.930
Rysunek ma być.

00:56:57.010 --> 00:57:02.330
Mają być tam tylko takie
elementy, które są niezbędne.

00:57:02.410 --> 00:57:04.050
To są jak didaskalia.

00:57:04.130 --> 00:57:10.410
Jeżeli zrobimy za dużo szczegółów, to
on jest przegadany i jest nie tylko

00:57:10.490 --> 00:57:16.890
przegadany, często w formie
graficznej, ale też często słownie.

00:57:16.970 --> 00:57:20.970
Mnie najwięcej czasu
zajmuje układanie dymka.

00:57:21.050 --> 00:57:23.290
Chodzi o to, żeby to było
jak najbardziej krótkie.

00:57:23.370 --> 00:57:28.210
To to nie może być długie, to to,
to musi być hasłowe.

00:57:28.290 --> 00:57:33.850
Tak jak w reklamie
kolejność zdań, szyk zdań, czyli

00:57:33.930 --> 00:57:37.930
redagowanie, A więc rysowanie
jest prostą czynnością fizyczną.

00:57:38.010 --> 00:57:40.490
Chodzi o to, żeby rysunek był
jak najprostszy, jak u Mrożka.

00:57:40.570 --> 00:57:41.890
Nie wiem, czy pamiętacie.

00:57:41.970 --> 00:57:45.330
No pewnie nie, ale to
można sobie wygooglować.

00:57:45.410 --> 00:57:50.010
W każdym razie rysunek i obraz.

00:57:50.090 --> 00:57:52.090
Obraz jest jakby wieczny.

00:57:52.170 --> 00:57:54.130
Rysunek jest chwilowy.

00:57:54.210 --> 00:57:55.530
I teraz druga rzecz.

00:57:55.610 --> 00:57:59.890
Mamy piosenkę i skecz.

00:57:59.970 --> 00:58:01.610
Albo albo.

00:58:01.690 --> 00:58:03.010
Albo monolog.

00:58:03.090 --> 00:58:05.370
No często też one są.

00:58:05.450 --> 00:58:08.970
O nie, nawet nie kawał.
Dowcip.

00:58:09.050 --> 00:58:13.330
Szczególnie dowcip, na przykład aktualny,
polityczny, z jakiegoś polityka,

00:58:13.410 --> 00:58:15.690
z jakiegoś wydarzenia.
Dowcip o Dudzie.

00:58:15.770 --> 00:58:21.330
A wiadomo, że on będzie tylko
tyle, ile ile kadencja Dudy.

00:58:21.730 --> 00:58:31.170
Natomiast piosenka Niektórzy artyści
są autorami jednej piosenki, jednego hitu.

00:58:31.250 --> 00:58:33.850
Mój jest ten kawałek podłogi.

00:58:33.930 --> 00:58:41.090
Wiele innych zespołów robi jedną
piosenkę i potem śpiewa ją całe życie.

00:58:41.170 --> 00:58:46.850
Potem wychodzi na koncert, daje cały
koncert, a ludzie na końcu

00:58:46.930 --> 00:58:49.970
domagają się tego hitu.

00:58:50.050 --> 00:58:56.250
Także no nie wymienię, bo, bo, bo
dużo jest takich,

00:58:56.330 --> 00:59:00.090
takich utworów, które wszyscy znamy.

00:59:01.130 --> 00:59:06.410
I piosenka i obraz po prostu
działają na nasze zmysły.

00:59:06.490 --> 00:59:10.610
A żart rysunkowy i tzw.

00:59:10.690 --> 00:59:14.530
kawał czy dowcip to jest kwestia umysłu?

00:59:14.610 --> 00:59:18.690
Właśnie.
A co się z Tobą dzieje, jak Ty wymyślisz?

00:59:18.770 --> 00:59:23.250
Bo to jest tak ja mogę powiedzieć Jak ja
tak coś napiszę i jestem tak bardzo

00:59:23.330 --> 00:59:26.050
zadowolona, to mam takie motyle w brzuchu.

00:59:26.130 --> 00:59:30.170
Tak, tak, tak i tak myślę
sobie ale super napisałam.

00:59:30.250 --> 00:59:33.690
Czy Ty też tak masz?
Tak, tak dokładnie mam.

00:59:33.770 --> 00:59:37.810
Dokładnie mam ten sam rodzaj uczucia,
że jak coś zrobię, to się śmieję.

00:59:37.890 --> 00:59:39.690
Niektóre dowcipy.

00:59:39.770 --> 00:59:41.850
Henryk Sawka śmieje się sam z siebie.

00:59:41.930 --> 00:59:46.650
Zdarzało mi się śmiać
ze swoich niektórych dowcipów i niektóre

00:59:46.730 --> 00:59:55.450
dowcipy, jak na przykład wyciągam gdzieś z
szuflady albo ze starych roczników, to

00:59:55.530 --> 00:59:58.210
nagle widzę, że są
aktualne i że są śmieszne.

00:59:58.290 --> 01:00:03.450
Na przykład taki mój stary dowcip
idzie grupa bałwanów z Tygodnika itede.

01:00:03.530 --> 01:00:04.570
85 rok.

01:00:04.650 --> 01:00:08.730
Grupa Grupa bałwanów niosą transparent.
Przymrozki.

01:00:08.810 --> 01:00:09.610
Tak.
Odwilż?

01:00:09.690 --> 01:00:12.690
Nie.
Ja teraz zrobiłem tylko to.

01:00:12.770 --> 01:00:13.970
Zdjąłem i napisałem.

01:00:14.050 --> 01:00:20.930
Polska delegacja
olimpijska na letnią olimpiadę.

01:00:21.810 --> 01:00:28.530
Także mam to uczucie i w ogóle wiecie,
nie mógłbym być.

01:00:28.610 --> 01:00:32.930
Próbuję, znaczy maluję, czasem robię
plakaty, ale generalnie

01:00:33.010 --> 01:00:34.650
praca malarza to jest.

01:00:34.730 --> 01:00:39.450
Oni od 8 do 12 do 20 potrafią
ślęczeć nad jedną rzeczą.

01:00:39.530 --> 01:00:42.610
Ja na przykład próbowałem
rysować ikony, pisać ikony.

01:00:42.690 --> 01:00:44.970
Po 5 minutach się poddałem.

01:00:45.050 --> 01:00:49.810
Mam taką naturę, że potrzebuję
publiczności i od razu weryfikacji.

01:00:49.890 --> 01:00:54.730
Czyli jeśli zrobię dowcip, to
chcę się z nim od razu podzielić.

01:00:54.810 --> 01:00:56.850
To jest takie dzielenie się śmiechem.

01:00:56.930 --> 01:01:00.850
W ogóle wspólnota śmiechu To
jest też takie fajne pojęcie.

01:01:00.930 --> 01:01:02.970
Zresztą często mówię śmiechu nie gaście.

01:01:03.050 --> 01:01:07.690
Albo albo, albo śmiech wrogom ojczyzny.

01:01:07.770 --> 01:01:09.090
Tak, wrogom ojczyzny.

01:01:09.170 --> 01:01:14.050
Po prostu uważam, że jeśli się wspólnie
śmiejemy, to to nas po

01:01:14.130 --> 01:01:18.250
prostu jakoś łączy ze sobą.

01:01:18.330 --> 01:01:22.450
Stąd takie garnięcie się na te
wszystkie imprezy kabaretowe.

01:01:22.530 --> 01:01:24.330
A jak to jest z czekaniem na reakcję?

01:01:24.410 --> 01:01:29.530
No bo szybko narysowane, wymyślone,
napisane i potem to pokazujesz tak?

01:01:29.610 --> 01:01:36.050
No to najpierw pokazujesz żonie,
a ona to wypróbowuje.

01:01:36.130 --> 01:01:38.610
I ty już widzisz po twarzy, czy.
Tak widzę po twarzy.

01:01:38.690 --> 01:01:42.450
Często też tak miałem na
przykład, że że jak to było?

01:01:42.530 --> 01:01:46.530
Szczególnie dawniej,
jak zrobiłem dowcip, to miałem trzy wersje

01:01:46.610 --> 01:01:52.570
dymka, trzy wersje i wtedy rozsyłałem
faksem do paru znajomych,

01:01:52.650 --> 01:01:54.930
taka grupa fokusowa.
I oni mówili ten, ten ten.

01:01:55.010 --> 01:02:01.090
Są ludzie, do których mam absolutne
zaufanie i wiem, że oni mi potrafią

01:02:01.170 --> 01:02:05.170
powiedzieć, co
która wersja jest najśmieszniejsza.

01:02:05.250 --> 01:02:07.930
Bo z reguły jest tak, że pierwsza.

01:02:08.010 --> 01:02:09.690
Mnie się często zdarzało np.

01:02:09.770 --> 01:02:13.410
Że rysowałem jakiś obrazek.

01:02:14.210 --> 01:02:18.890
Robiłem szkic,
potem robiłem to na czysto i za cholerę

01:02:18.970 --> 01:02:25.810
nie było to ładne, dobre, było
takie wymęczone, wypracowane.

01:02:25.890 --> 01:02:31.490
A ta wersja pierwotna była świetna i
często mi się zdarzało, że ten szkic

01:02:31.570 --> 01:02:32.570
wykorzystywałem.

01:02:32.650 --> 01:02:35.810
Miałem taką historię, że zrobiłem dla
jakiejś telefonii

01:02:35.890 --> 01:02:38.890
komórkowej w latach 90 tych.

01:02:40.330 --> 01:02:41.210
Rysunki.

01:02:41.290 --> 01:02:44.530
Wysłałem im szkice
i czekałem na odpowiedź.

01:02:44.610 --> 01:02:47.530
Oni dzwonią i mówią, kiedy mamy
przyjechać, A ja mówię a po co?

01:02:47.610 --> 01:02:52.930
No my musimy przylecieć, żeby pan
podpisał, to wy to wydrukowaliście.

01:02:53.010 --> 01:02:56.170
To były szkice.
Nie nam się podobały.

01:02:56.250 --> 01:02:58.610
Także proszę państwa, to nie wiadomo.

01:02:58.690 --> 01:03:06.090
Janusz Kapusta, wybitny polski rysownik,
mówi, że pierwsza kreska pochodzi od Boga.

01:03:06.170 --> 01:03:07.330
I coś w tym jest.

01:03:07.410 --> 01:03:10.610
My wtedy właśnie, tak
jak dzieci, nie myślimy.

01:03:10.690 --> 01:03:14.370
Kierujemy się jakimś takim impulsem.

01:03:14.450 --> 01:03:15.610
Nic nas nie ogranicza.

01:03:15.690 --> 01:03:22.690
I wtedy to pierwsze szczere, spontaniczne
działanie daje świetne efekty.

01:03:22.770 --> 01:03:29.210
To jest tak, że jest jakiś najważniejszy,
najlepszy taki rysunek, który siedzi ci w

01:03:29.290 --> 01:03:32.930
trzewiach, który siedzi ci w
sercu, który który jest z tobą.

01:03:33.010 --> 01:03:37.730
No bo to, że jest styl Sawki, to, że
jest dowcip Sawki, to my wszyscy wiemy.

01:03:37.810 --> 01:03:40.050
Natomiast jak jest taki jeden czy nie ma?

01:03:40.130 --> 01:03:44.570
Znaczy jest taki
jeden dowcip, który mi się bardzo podoba.

01:03:44.650 --> 01:03:47.290
Ale będzie rysowany czy nie będzie?

01:03:47.370 --> 01:03:50.850
A mogę go narysować?
No właśnie.

01:03:54.450 --> 01:03:55.450
Popatrzcie.
Pierwsza kreska.

01:03:55.530 --> 01:03:58.730
Teraz pierwsza kreska pochodzi od Boga.
No to.

01:04:03.130 --> 01:04:05.490
To nie jest jakiś taki dowcip do rechotu.

01:04:05.570 --> 01:04:09.690
Ale, ale wyobraźmy sobie dwóch.

01:04:11.370 --> 01:04:15.890
Chciałem parodiować doktora Victora Zina,
ale obawiam się, że tylko

01:04:15.970 --> 01:04:19.450
pierwsze rzędy mnie zrozumieją.

01:04:19.530 --> 01:04:24.450
Otóż wyobraźmy sobie takich dwóch panów.

01:04:25.410 --> 01:04:33.570
Dwóch panów to jest jeden pan,
a tu jest drugi pan.

01:04:35.690 --> 01:04:37.290
Tak.

01:04:38.570 --> 01:04:42.450
Może troszkę zrobiłem w takich pozach.

01:04:43.970 --> 01:04:45.690
Tak.

01:04:46.210 --> 01:04:53.530
I ten pan trzyma w ręku Kij bejsbolowy.

01:04:53.610 --> 01:04:59.010
A ten pan też trzyma kij bejsbolowy.

01:04:59.090 --> 01:05:09.810
Oni już są tacy dosyć poukładani, bo
oni się wzajemnie tymi kijami okładają.

01:05:15.730 --> 01:05:18.130
I ten dowcip w ogóle.

01:05:21.130 --> 01:05:26.650
Często go gdzieś tam wystawiam za granicą
i on jest bardzo cieszy się dużym

01:05:26.730 --> 01:05:30.050
powodzeniem, bo uważam,
że to jest taki jeden z.

01:05:33.650 --> 01:05:35.050
Zawiera.

01:05:35.130 --> 01:05:37.490
Zawiera pewną prawdę.

01:05:37.570 --> 01:05:38.970
A dymek do tego.

01:05:39.050 --> 01:05:41.770
Bo nie ma dymu, nie ma dymu bez ognia.
Tak.

01:05:41.850 --> 01:05:45.330
I nie ma rysunku bez dymka.

01:05:45.410 --> 01:05:49.930
Aha, to oczywiście musi być z boku.

01:05:50.010 --> 01:05:56.650
trzeba wprowadzić postać komentatora,
a właściwie to dwóch komentatorów, bo tak

01:05:56.730 --> 01:06:00.250
często jest, że
facet z facetem sobie stoją i się i

01:06:00.330 --> 01:06:05.850
się przyglądają i mówią co tamci robią.

01:06:05.930 --> 01:06:10.410
O, a propos często otrzymuję.
To jest ciekawostka przyrodnicza.

01:06:10.490 --> 01:06:13.330
Ja często otrzymuję takie porady od ludzi.

01:06:13.410 --> 01:06:15.330
Wie pan, mam świetny pomysł na dowcip.

01:06:15.410 --> 01:06:20.450
99% tych pomysłów jest do niczego, ale
zawsze jeden procent jest jakiś

01:06:20.530 --> 01:06:25.450
taki fajny, ale 99% jest do niczego.
Jest banalna.

01:06:25.530 --> 01:06:27.210
Na to wszyscy wpadają.

01:06:27.290 --> 01:06:32.250
I tu mi się przypomina taka anegdota,
którą chyba Tuwim opisywał, że przed wojną

01:06:32.330 --> 01:06:37.850
przychodzi do jakiegoś kabareciarza facet
i mówi Proszę pana, ja mam

01:06:37.930 --> 01:06:40.810
świetny pomysł na skecz.

01:06:40.890 --> 01:06:42.570
A jaki to pomysł?

01:06:42.650 --> 01:06:50.490
On mówi Siedzi dwóch Żydów
na ławeczce i rozmawiają.

01:06:50.570 --> 01:06:52.050
Ale o czym?

01:06:52.130 --> 01:06:53.850
To już pan wymyśl.
Pan jesteś.

01:06:53.930 --> 01:06:55.090
Autor.

01:06:55.170 --> 01:06:58.370
Także tak wyglądają często
pomysły na dowcip.

01:06:58.450 --> 01:07:06.290
Czasem ktoś podrzuci
nie pomysł na dowcip, ale pomysł, podrzuci

01:07:06.370 --> 01:07:09.170
temat i uważa już, że to jest jego.
Pomysł.

01:07:09.250 --> 01:07:11.050
A to nie jest pomysł, bo
temat to jest co innego.

01:07:11.130 --> 01:07:12.010
Ja na przykład.

01:07:12.090 --> 01:07:17.490
Niejednokrotnie otrzymuję zadanie
skomentowania czegoś.

01:07:17.570 --> 01:07:19.650
I teraz tak.
Czy to jest.

01:07:19.730 --> 01:07:22.010
Czy to jest.

01:07:25.050 --> 01:07:26.450
Działanie propagandowe jakieś.

01:07:26.530 --> 01:07:30.050
Nie, Ja otrzymuję zadanie.

01:07:30.130 --> 01:07:32.570
Ja to komentuję po swojemu.
Gdybym ja.

01:07:32.650 --> 01:07:38.530
Skomentował to według wskazówek
zleceniodawcy, to w tym momencie jestem.

01:07:38.610 --> 01:07:43.650
Jestem propagandzistą, a ja
to muszę skomentować sam.

01:07:43.730 --> 01:07:46.490
Zresztą często otrzymuję od polityków.

01:07:46.570 --> 01:07:51.930
Już przestałem liczyć po pierwszej
setce przestałem liczyć swoje.

01:07:52.370 --> 01:07:56.850
Swoje zlecenia polityczne,
żebym włączył się w kampanię.

01:07:56.930 --> 01:07:58.450
W ogóle w to nie wchodzę.

01:07:58.530 --> 01:08:01.210
Nie dlatego, żebym nie miał poglądów.

01:08:01.290 --> 01:08:02.530
Mam poglądy.

01:08:02.610 --> 01:08:05.530
Ale chodzi o to, że kiedy się.

01:08:05.610 --> 01:08:09.970
Człowiek jakoś opowie, to w tym momencie
każde jego działanie już jest wpisywane w

01:08:10.050 --> 01:08:13.090
kontekst, że on jest po jakiejś stronie.
Wolę.

01:08:13.170 --> 01:08:20.050
Wolę, żeby.
Żeby te rysunki moje oddzielono od tła.

01:08:20.130 --> 01:08:24.210
I pamiętam, kiedyś
otrzymałem 100 lat temu.

01:08:25.010 --> 01:08:29.010
Pytanie telefoniczne od jednego z
polityków czy włączy

01:08:29.090 --> 01:08:31.570
się w kampanię Bronka.

01:08:31.650 --> 01:08:40.370
A ja odpisałem mu, że satyryk, kiedy
chce być poważny, staje się śmieszny.

01:08:40.450 --> 01:08:45.410
I to była moja odpowiedź
na to pytanie satyryk.

01:08:45.490 --> 01:08:46.490
Po prostu trzeba.

01:08:46.570 --> 01:08:52.850
Trzeba zachować ten
savoir vivre i starać się.

01:08:54.930 --> 01:08:58.450
I starać się być jak najbardziej.

01:08:58.530 --> 01:09:01.610
Posłuchajcie.
Jak myślicie, co tu będzie napisane?

01:09:01.690 --> 01:09:03.650
Nie będę.
Pisał.

01:09:09.570 --> 01:09:11.570
Biją.

01:09:14.730 --> 01:09:16.450
Się.

01:09:18.770 --> 01:09:22.690
Ja nie wiem, czy to jest
do końca poprawne językowo.

01:09:22.770 --> 01:09:24.410
Nie wiem, czy powiedziałby.

01:09:24.490 --> 01:09:27.130
Co powiedziałby profesor Bralczyk?
Czy pies zdechł?

01:09:27.210 --> 01:09:30.130
Czy pies umarł?
Pies poległ.

01:09:30.210 --> 01:09:31.250
Pies.

01:09:31.330 --> 01:09:33.730
Pies?
Tak, oczywiście.

01:09:37.010 --> 01:09:40.210
Biją się.
Kto jest?

01:09:42.170 --> 01:09:44.170
Większym.

01:09:45.970 --> 01:09:48.010
Większym?
No właśnie.

01:09:48.090 --> 01:09:50.410
Ostatnie zdanie.

01:09:51.330 --> 01:09:53.130
Ktoś zgadnie?

01:10:02.570 --> 01:10:04.330
Biją się.
Kto jest większym pacyfistą?

01:10:04.410 --> 01:10:06.010
No właśnie.

01:10:06.850 --> 01:10:10.130
O to ci dwaj panowie.

01:10:10.210 --> 01:10:15.250
I to jest cała smutna prawda, że tak
naprawdę wszędzie,

01:10:15.330 --> 01:10:18.290
nawet w czynieniu dobra.

01:10:18.570 --> 01:10:21.250
Ścigamy się, kto jest najlepszy.

01:10:21.330 --> 01:10:23.490
Henryk Sawka Proszę
państwa, wielkie brawa!

01:10:23.570 --> 01:10:29.050
I niepostrzeżenie minęła
godzina i 15 minut i teraz mamy.

01:10:32.010 --> 01:10:36.330
I słuchajcie, teraz mamy chwilkę na
to, żeby zadać panu Henrykowi pytania.

01:10:36.410 --> 01:10:39.130
Ja będę sierotką, będę latała z
mikrofonem, będę podawać,

01:10:39.210 --> 01:10:41.850
także proszę bardzo.
Kto ma ochotę porozmawiać, popytać?

01:10:41.930 --> 01:10:43.650
Są tacy.

01:10:45.610 --> 01:10:48.050
O, widzę, że las rąk jest.
Jest kolega?

01:10:48.130 --> 01:10:50.490
Proszę bardzo.
Poczekaj, ja już pójdę.

01:10:50.570 --> 01:10:52.290
Nie no ja widzę to.

01:10:52.370 --> 01:10:54.690
Poczekaj chwilkę.
Poczekaj.

01:10:56.610 --> 01:10:58.330
Gdzie jesteś?

01:11:00.170 --> 01:11:01.810
Dajcie chłopaki.

01:11:05.250 --> 01:11:10.570
Dzień dobry, jestem Antoni Knap i chciałem
się spytać, czy narysuje pan Lecha Wałęsę.

01:11:10.890 --> 01:11:11.850
Słońce czy pana?

01:11:11.930 --> 01:11:18.010
A słuchajcie, mam świetną anegdotę i w
ogóle chcę wydać książkę, bo

01:11:18.090 --> 01:11:23.890
miałem mnóstwo dowcipów o Lechu Wałęsie,
począwszy od jego początków na końcu.

01:11:23.970 --> 01:11:31.690
I te dowcipy układają się w taką
sinusoidę, bo jak zaczynał

01:11:32.610 --> 01:11:39.250
swoją karierę już jako w latach
tych pierwszych 80, to

01:11:39.330 --> 01:11:46.010
rysowałem oczywiście bardzo pozytywnie
wybory solidarnościowe bardzo, bardzo.

01:11:46.090 --> 01:11:47.570
Kiedy został prezydentem?

01:11:47.650 --> 01:11:49.290
No troszkę moje.

01:11:49.370 --> 01:11:53.530
Moja bańka za nim nie przepadała,
szczególnie jak startował przeciwko

01:11:53.610 --> 01:11:57.930
Mazowieckiemu, więc myśmy go
trochę się z niego podśmiewali.

01:11:58.010 --> 01:12:02.770
Ja mam bardzo dużo takich krytycznych
rysunków o Lechu Wałęsie, ale pamiętam, że

01:12:02.850 --> 01:12:08.170
jak była kampania wyborcza,
to zrobiłem dużo, dużo o nim.

01:12:08.250 --> 01:12:13.170
Na przykład on jedzie takim
wózkiem jak papież, w tym papamobile

01:12:13.250 --> 01:12:16.130
i tam pokazuje ten lecho mobile.

01:12:16.210 --> 01:12:23.250
Albo na przykład zrobiłem Lecha z tą
z turbanem i było ajatollah i tak dalej.

01:12:23.330 --> 01:12:26.850
I oczywiście
Reszczyński, który to pokazywał w

01:12:26.930 --> 01:12:31.650
telewizji, przekabacił to,
nadał temu inną wymowę, że zobaczcie

01:12:31.730 --> 01:12:33.970
jaki, jaki, jaki Lechu jest.

01:12:34.050 --> 01:12:35.330
No prawie jak papież.

01:12:35.410 --> 01:12:39.570
Albo taki ma wpływ jak ajatollahowie.

01:12:39.650 --> 01:12:41.010
Także wszystko można.

01:12:41.090 --> 01:12:44.130
Wszystko można przekabacić
na swoją stronę.

01:12:44.210 --> 01:12:44.890
Potem.

01:12:44.970 --> 01:12:48.730
Potem, kiedy Lech już przestał być
prezydentem, to wszystko

01:12:48.810 --> 01:12:50.330
się zaczęło uspokajać.

01:12:50.410 --> 01:12:55.250
Nagle zaczęliśmy wszyscy z dystansu
patrzeć i porównywać, że to w sumie jednak

01:12:55.330 --> 01:12:59.890
to se ne vrati i że to były bardzo
dobre czasy w porównaniu z tym, co są.

01:12:59.970 --> 01:13:04.170
Zacząłem Lecha jeszcze inaczej rysować
i zacząłem rysować jego adwersarzy.

01:13:04.250 --> 01:13:08.010
I zrobiłem też wiele
wspaniałych, dowcipnych właśnie.

01:13:08.090 --> 01:13:11.090
Bo czy to ważne jest dla mnie?

01:13:11.170 --> 01:13:14.250
Dowcip nie musi być pro ani anty.

01:13:14.330 --> 01:13:15.650
Dowcip ma być śmieszny.

01:13:15.730 --> 01:13:17.450
Ja mogę nawet kogoś lubić.

01:13:17.530 --> 01:13:24.770
Mogę, ale mogę zrobić
na temat jakiś taki sarkastyczny żart.

01:13:24.850 --> 01:13:26.570
Także o Lechu zrobiłem bardzo dużo.

01:13:26.650 --> 01:13:30.650
I powiem Wam jeszcze anegdotę,
którą moi przyjaciele już znają.

01:13:30.730 --> 01:13:34.850
Moja córka miała chyba
z 6 lat albo siedem.

01:13:34.930 --> 01:13:37.130
Zawsze podchodziła do telewizora.

01:13:37.210 --> 01:13:42.050
Lech Wałęsa, Lech Wałęsa No i kiedyś się z
niej śmiałem na nartach,

01:13:42.130 --> 01:13:43.610
że tam coś źle jeździ.

01:13:43.690 --> 01:13:47.730
I żona zaczęła płakać, a żona mówi No
przecież tata jest satyrykiem,

01:13:47.810 --> 01:13:49.130
on się ze wszystkich śmieje.

01:13:49.210 --> 01:13:51.050
No nie przejmuj się, on tak.

01:13:51.130 --> 01:13:54.570
Ciekawe, czy Lech Wałęsa jest
zadowolony z jego dowcipów.

01:13:54.650 --> 01:13:57.730
Także Lech Wałęsa był na moim
tapecie, na mojej tapecie.

01:13:57.810 --> 01:14:02.610
Zresztą satyryk to jest coś takiego, że
my strzelamy do każdego, kto się wychyli

01:14:02.690 --> 01:14:05.770
ponad poziom absurdu.
No właśnie.

01:14:05.850 --> 01:14:10.330
Henryk Lech Wałęsa jest tutaj na drugim
czy trzecim piętrze, w swoim gabinecie,

01:14:10.410 --> 01:14:12.090
w swoim, w swoich przestrzeniach.

01:14:12.170 --> 01:14:14.170
Czy na koniec portret Lecha Wałęsy?

01:14:14.250 --> 01:14:16.730
To jest do zrobienia.

01:14:16.810 --> 01:14:20.650
Do narysowania czy do narysowania?
Tak.

01:14:20.730 --> 01:14:23.250
Znaczy Lech Wałęsa już ma mój portret.

01:14:23.330 --> 01:14:27.810
Nie, nie, ale teraz dla nas, żeby od nas?
Tak.

01:14:27.890 --> 01:14:29.290
A czy są jeszcze jakieś pytania?
Nie ma.

01:14:29.370 --> 01:14:32.930
Tak.
Dobra, to w takim razie rysujemy Lecha.

01:14:34.530 --> 01:14:39.210
Jesteśmy jednak
w Europejskim Centrum Solidarności,

01:14:39.290 --> 01:14:42.370
miejscu, którego by nie
było, gdyby nie Lech Wałęsa.

01:14:42.450 --> 01:14:47.650
Właśnie, gdyby nie Bogdan Borusewicz,
gdyby nie inni solidarnościowcy, ludzie,

01:14:47.730 --> 01:14:53.650
którzy chcieli zmienić system, którzy
chcieli, żebyśmy wszyscy byli obywatelami,

01:14:53.730 --> 01:14:58.210
żyli w demokracji, a nie w
reżimie i w komunizmie także.

01:14:58.290 --> 01:15:00.090
Stąd ta prośba.

01:15:01.730 --> 01:15:11.850
Ale właśnie Lech Wałęsa Z tego co
pamiętam, to kiedyś rysowałem go.

01:15:18.370 --> 01:15:21.170
Wschód, ostatnio wschód.

01:15:55.370 --> 01:15:58.050
No właśnie chciałem tam.

01:15:58.130 --> 01:16:00.090
A tam sobie wyobraźcie.

01:16:00.170 --> 01:16:04.770
Może tam być
8 gwiazdek, może być 8 serduszek.

01:16:04.850 --> 01:16:07.330
Dziękuję bardzo.
Bardzo dziękujemy.

01:16:07.410 --> 01:16:09.290
Henryk Sawka.

01:16:09.370 --> 01:16:12.890
Bardzo, bardzo dziękujemy.

01:16:12.970 --> 01:16:13.370
Słuchajcie.

01:16:13.450 --> 01:16:16.050
Henryk Sawka jest jeszcze
z nami w kuluarach.

01:16:16.130 --> 01:16:20.490
Jeśli są tacy, A była tam jedna osoba,
która rysuje i komentuje i chciałaby

01:16:20.570 --> 01:16:25.130
chwilkę porozmawiać z panem Henrykiem,
to już nie na scenie, tylko w kuluarach.

01:16:25.210 --> 01:16:26.090
Zapraszam na jutro.

01:16:26.170 --> 01:16:30.730
Zaczynamy o dziewiątej, nie
o dziesiątej zaczynamy o dziesiątej.

01:16:30.810 --> 01:16:32.130
Bądźcie jutro z nami.

01:16:32.210 --> 01:16:37.450
Panie Henryku, wielkie ukłony ode mnie,
od Jarosława Włodarczyka,

01:16:37.530 --> 01:16:43.410
od Europejskiego Centrum Solidarności,
Fundacji Gdańskiej, pani profesor Tomasik

01:16:43.490 --> 01:16:50.090
i wszystkich, całej młodzieży, która tutaj
tak tłumnie się dzisiaj zgromadziła na

01:16:50.170 --> 01:16:52.730
Tygodniu Demokracji, na
lekcjach obywatelskich.

01:16:52.810 --> 01:16:54.690
Myślę, że to była dobra
lekcja obywatelska.

01:16:54.770 --> 01:16:57.610
Żart?
No właśnie, żart ponad wszystko.

01:16:57.690 --> 01:17:01.410
Żart to też jest zdobycz
demokracji, proszę państwa.

01:17:01.490 --> 01:17:05.770
Kochani młodzi ludzie.
Dziękuję bardzo.

01:17:07.490 --> 01:17:08.490
Dzięki.

01:17:08.570 --> 01:17:09.530
Wspaniale, dzięki.