WEBVTT 00:00:03.952 --> 00:00:05.340 dobry wieczór państwu 00:00:05.340 --> 00:00:06.767 nazywam się Dominika i komunikow 00:00:07.032 --> 00:00:09.247 jestem koordynatorką akademii gdańska 00:00:09.912 --> 00:00:12.927 cyklu wykładów dotyczących szeroko pojętej historii 00:00:13.152 --> 00:00:13.952 naszego miasta 00:00:14.512 --> 00:00:16.687 realizowanych już 11. rok przez 00:00:16.992 --> 00:00:17.967 instytut kultury miejskiej 00:00:19.200 --> 00:00:20.212 tegoroczna edycja 00:00:20.907 --> 00:00:23.572 realizowana jest pod hasłem OD bramy do bramy 00:00:24.347 --> 00:00:27.612 obszar pomiędzy bramą oliwską i bramą oruńską 00:00:28.307 --> 00:00:31.572 był niegdyś granicą wyznaczoną przez nowożytne bastiony 00:00:32.107 --> 00:00:32.907 gdańska 00:00:33.780 --> 00:00:34.580 był to obszar 00:00:34.660 --> 00:00:36.460 który pełnił funkcje komunikacyjne 00:00:37.540 --> 00:00:38.340 reprezentacyjne 00:00:38.900 --> 00:00:41.460 a także snu to wobec niego plany zabudowy 00:00:41.460 --> 00:00:43.260 których nigdy nie zrealizowano 00:00:44.801 --> 00:00:46.438 jego charakterystyczne punkty 00:00:46.841 --> 00:00:48.438 takie Jak park krakowy 00:00:49.241 --> 00:00:50.041 targ jesienny 00:00:50.201 --> 00:00:52.580 brama wyżynna 00:00:52.580 --> 00:00:54.878 ulica okopowa a także góra gradowa 00:00:55.281 --> 00:00:58.358 wraz z biskupią górą i placem solidarności 00:00:58.841 --> 00:01:03.398 są symbolami tego zachodniego obrzeża w śródmieście 00:01:04.627 --> 00:01:05.427 dzisiejszy 00:01:06.387 --> 00:01:07.812 wykład wykład inauguracyjny 00:01:08.227 --> 00:01:11.212 tegorocznej edycji akademii pod tytułem 00:01:11.507 --> 00:01:15.772 myśl musi wyprzedzać OD frontu zachodniego domu 00:01:16.267 --> 00:01:19.372 poprowadzi dla państwa profesor Piotr lorenz 00:01:19.427 --> 00:01:20.372 serdecznie witamy 00:01:23.049 --> 00:01:23.934 dzień dobry państwu 00:01:23.934 --> 00:01:24.609 witam serdecznie 00:01:24.609 --> 00:01:26.374 dziękuję bardzo tutaj za wprowadzenie 00:01:26.374 --> 00:01:27.310 OD razu panią dominikę 00:01:27.489 --> 00:01:28.950 pozwolę se lekko skorygować 00:01:29.169 --> 00:01:32.180 mianowicie wiele z tych koncepcji wulkanistycznych 00:01:32.180 --> 00:01:32.943 zostało zrealizowanych 00:01:32.943 --> 00:01:33.936 w bardzo niewielkim stopniu 00:01:34.463 --> 00:01:36.256 jednakże tak więc całościowo 00:01:36.383 --> 00:01:38.740 żadna z nich natomiast faktycznie znaczy zboże 00:01:38.740 --> 00:01:39.223 z wyjątkiem 00:01:39.223 --> 00:01:42.216 1. natomiast jeżeli chodzi o kolejne to faktycznie 00:01:43.103 --> 00:01:44.816 EE to faktycznie niewiele się zadziała 00:01:44.943 --> 00:01:45.743 tytuł który 00:01:45.863 --> 00:01:48.136 tego naszego dzisiejszego wykładu pozwoli im sobie 00:01:48.463 --> 00:01:49.576 zaczerpnąć z 00:01:50.370 --> 00:01:53.310 myślę mało znanego już w tej chwili opracowania 00:01:54.010 --> 00:01:56.670 o to co yy inżyniera pana Bogdana sharmera 00:01:56.730 --> 00:01:58.710 którego miałem szczęście znać osobiście 00:01:58.970 --> 00:02:00.790 pan cherber już yy niestety nie żyje 00:02:01.320 --> 00:02:04.551 który napisał taką bardzo interesującą książkę 00:02:04.551 --> 00:02:05.351 Gdańsk przeszłości 00:02:05.351 --> 00:02:06.151 współczesność 00:02:06.369 --> 00:02:09.831 właśnie 1 z tych rozdziałów zatytułowany jest myśl musi 00:02:10.369 --> 00:02:12.511 wyprzedzać a i 00:02:13.424 --> 00:02:14.957 to jest myślę 1 z 00:02:14.957 --> 00:02:15.504 niewielu 00:02:15.504 --> 00:02:19.782 yy opracowań yy w kontekście literatury yy gdańskiej 00:02:19.782 --> 00:02:20.615 która dotyczy 00:02:21.344 --> 00:02:22.500 yy koncepcji przebudowy 00:02:22.500 --> 00:02:25.695 koncepcji myśli czasami niezrealizowanych 00:02:25.784 --> 00:02:27.295 tak Jak to już pani Dominika powiedziała 00:02:27.944 --> 00:02:30.135 ale także idei takich 00:02:30.184 --> 00:02:36.020 które yy się tutaj Nam yy można powiedzieć pojawiają 00:02:36.020 --> 00:02:37.314 jeżeli chodzi o kwestie związane 00:02:37.965 --> 00:02:39.234 z przekształcenia mi miast 00:02:39.890 --> 00:02:40.749 Gdańsk proszę państwa 00:02:40.850 --> 00:02:42.829 miało to szczęście albo może i nieszczęście 00:02:43.610 --> 00:02:45.029 że yy w 00:02:45.850 --> 00:02:46.949 bardzo można powiedzieć 00:02:47.250 --> 00:02:48.709 yy obfitym stopniu 00:02:48.850 --> 00:02:50.020 czerpał z dorobku 00:02:50.020 --> 00:02:51.869 głównie dwudziestowiecznej myśli planistycznej 00:02:52.642 --> 00:02:53.442 em 00:02:53.802 --> 00:02:55.597 przy czym tak Jak sobie to już powiedzieliśmy 00:02:55.642 --> 00:02:57.037 właściwie na żadna 00:02:57.322 --> 00:02:58.122 żadna z koncepcji 00:02:58.242 --> 00:02:59.317 które powstawały 00:02:59.562 --> 00:03:01.477 i to nie tylko dla zachodniego frontu śródmieścia 00:03:01.522 --> 00:03:02.637 ale także dla wielu innych 00:03:03.240 --> 00:03:04.211 EE fragmentów miasta 00:03:04.308 --> 00:03:06.251 choćby dla gąbalskiej dzielnicy mieszkaniowej 00:03:06.788 --> 00:03:07.691 dla centrum brzeszcza EE 00:03:08.388 --> 00:03:09.771 czy też dla terenów postoczniowych 00:03:09.988 --> 00:03:12.171 właściwie nigdy nie została do końca doprowadzona 00:03:12.668 --> 00:03:14.051 EE w pierwotnym kształcie 00:03:14.696 --> 00:03:16.503 yy powodów tego było wiele 00:03:16.856 --> 00:03:19.103 nie pewnie dzisiaj nie zdążymy sobie na wszystkie 00:03:19.696 --> 00:03:21.343 z z tej kwestii odpowiedzi 00:03:21.496 --> 00:03:24.103 dzisiaj skoncentrujemy się na tej obszarze 00:03:24.216 --> 00:03:26.943 OD bramy do bramy czy OD bramy oliwskiej do bramy 00:03:28.192 --> 00:03:30.567 EE do bramy oruńskiej tak naprawdę 00:03:31.232 --> 00:03:32.887 yy chociaż równie dobrze moglibyśmy mówić 00:03:32.952 --> 00:03:34.927 OD bramy wyżynnej do bramy nizinnej 00:03:35.032 --> 00:03:36.407 czy też do bramy żuławskiej 00:03:36.592 --> 00:03:37.527 tak naprawdę tak 00:03:38.080 --> 00:03:38.880 EE tak więc 00:03:39.806 --> 00:03:40.606 ym tak więc 00:03:41.446 --> 00:03:42.246 ym można powiedzieć 00:03:42.366 --> 00:03:43.753 że tych bram tutaj 00:03:44.166 --> 00:03:45.793 domy do miasta mamy wiele 00:03:46.503 --> 00:03:48.696 yy natomiast dla uproszczenia zagadnienia 00:03:48.743 --> 00:03:50.256 będziemy można powiedzieć mówić dzisiaj 00:03:50.503 --> 00:03:51.303 o czymś co 00:03:51.663 --> 00:03:52.856 na razie na robocze nazywamy 00:03:53.143 --> 00:03:54.376 zachodnim frontem wśród miścia 00:03:55.103 --> 00:03:56.536 natomiast yy nie bez 00:03:56.663 --> 00:03:59.136 powodu te 3 kropki w tytule tego mojego dzisiejszego 00:03:59.223 --> 00:04:00.256 wystąpienia się znalazły 00:04:00.263 --> 00:04:01.820 albowiem myślę że 00:04:01.820 --> 00:04:02.956 na końcu dojdziemy do wniosku 00:04:03.043 --> 00:04:05.196 że chyba jednak byśmy chcieli ten obszar trochę inaczej 00:04:05.323 --> 00:04:06.556 nazywać w kontekście 00:04:07.843 --> 00:04:08.643 EE przyszłości 00:04:09.280 --> 00:04:10.080 proszę państwa 00:04:10.182 --> 00:04:12.180 yy obszar jest to szczególny 00:04:12.180 --> 00:04:13.217 ponieważ obszar jest to 00:04:13.782 --> 00:04:16.057 yy kelnertyna szopzar zachodniego frontu wśródmieścia 00:04:16.612 --> 00:04:17.412 przez wieleset 00:04:17.572 --> 00:04:20.587 lat był białą plamą w dosłownym tego słowa znaczeniu 00:04:21.092 --> 00:04:22.067 w przestrzeni miasta 00:04:22.132 --> 00:04:24.387 dobrym tego z obrazowaniem jest ten 00:04:25.252 --> 00:04:28.867 plan bożego z 60 z 1869 00:04:29.212 --> 00:04:30.867 w tym fragmencie dotyczącym właśnie 00:04:32.569 --> 00:04:34.230 yy obszaru dawnych fortyfikacji 00:04:35.049 --> 00:04:35.700 z racji na to 00:04:35.700 --> 00:04:36.950 że ten plan dokumentował 00:04:37.249 --> 00:04:38.470 przebieg właśnie tych fortyfikacji 00:04:39.049 --> 00:04:40.470 yy to ten przebieg był tide 00:04:40.689 --> 00:04:41.489 ale proszę państwa 00:04:41.929 --> 00:04:43.190 mamy dla państwa pewną ciekawostkę 00:04:43.409 --> 00:04:44.169 mianowicie taką 00:04:44.169 --> 00:04:44.940 że okazało się 00:04:44.940 --> 00:04:47.190 że istnieje też kolorowa wersja planu puzzego 00:04:47.249 --> 00:04:48.049 mało komu znana 00:04:48.880 --> 00:04:49.193 EE 00:04:49.193 --> 00:04:51.726 w zbiorach biblioteki gdańskiej polskiej akademii nauk 00:04:52.833 --> 00:04:54.846 yy udało się Nam we współpracy właśnie 00:04:56.073 --> 00:04:57.446 z tą szacowną instytucją 00:04:58.120 --> 00:05:01.031 em doprowadzić do digitalizacji tego materiału 00:05:01.608 --> 00:05:03.431 i dzisiaj mam okazję chyba Po raz 1. 00:05:03.608 --> 00:05:07.191 w historii tego materiału prezentować go yy publicznie 00:05:07.840 --> 00:05:09.115 plan ten jest o tyle interesujący 00:05:09.484 --> 00:05:12.515 że pokazuje również narys tychże fortyfikacji 00:05:12.924 --> 00:05:15.795 w kontekście całej struktury miejskiej 00:05:16.004 --> 00:05:17.155 a więc widzimy proszę państwa 00:05:17.164 --> 00:05:19.355 Jak duży to był obszar zajęty przez fortyfikacje 00:05:20.164 --> 00:05:22.715 EE owe fortyfikacje nowożytne tak zwane 00:05:23.320 --> 00:05:25.500 EE obejmujący zarówno wały ziemne 00:05:26.300 --> 00:05:28.500 bastiony poszczególne dzieła obronne 00:05:28.980 --> 00:05:33.100 ale także fosę i yy przestrzeń przed tą fos 00:05:34.108 --> 00:05:35.011 natomiast proszę państwa 00:05:35.268 --> 00:05:37.291 yy początek zachodniego frontu śródmieścia 00:05:37.708 --> 00:05:40.131 yy w kształcie o którym tutaj dzisiaj 00:05:41.268 --> 00:05:42.811 dyskutujemy yy 00:05:44.176 --> 00:05:47.223 to 1 powiedziałbym ma swoją genezę w procesach 00:05:47.256 --> 00:05:48.056 które w europie 00:05:48.736 --> 00:05:51.303 rozpoczęły się właściwie już w połowie 19. wieku 00:05:51.416 --> 00:05:55.200 mówię tutaj o procesach defortyfikacji miast a 00:05:55.200 --> 00:05:58.080 głównie yy miało to miejsce we francji 00:05:58.120 --> 00:05:59.400 w niemczech w austrii 00:06:00.200 --> 00:06:02.240 najbardziej znaną realizacją jest oczywiście 00:06:02.960 --> 00:06:04.000 wie wiedeński ring 00:06:04.120 --> 00:06:05.320 ten który tutaj widzimy 00:06:05.360 --> 00:06:06.620 pewnie każdy z państwa 00:06:06.620 --> 00:06:07.560 który miał kiedyś okazję 00:06:08.081 --> 00:06:09.078 Wiedeń odwiedzić ym 00:06:09.881 --> 00:06:13.878 wielokrotnie się yy w tej przestrzeni yy poruszał 00:06:14.521 --> 00:06:15.321 a jednocześnie 00:06:15.881 --> 00:06:19.198 podziwiając elegancko rozplanowane bulwary place 00:06:20.201 --> 00:06:22.838 yy monumentalne obiekty użyteczności publicznej ym 00:06:24.121 --> 00:06:26.380 w tym słynną operę filharmonię 00:06:26.380 --> 00:06:27.180 ratusz 00:06:27.490 --> 00:06:28.290 i wiele innych 00:06:28.970 --> 00:06:30.350 yy a więc można powiedzieć 00:06:30.690 --> 00:06:33.390 że yy źródła tego fenomenu 00:06:33.450 --> 00:06:34.950 który się Nam w gdańsku pojawił 00:06:35.650 --> 00:06:38.351 em no ma się mają swoje 00:06:38.808 --> 00:06:41.071 swoją genezę w 00:06:41.648 --> 00:06:43.671 właściwie połowie 19. wieku 00:06:44.168 --> 00:06:45.391 EE i to w krajach 00:06:45.528 --> 00:06:47.751 no troszkę jakby bardziej odległych OD NAS 00:06:48.400 --> 00:06:51.645 autorem yy jednych z najbardziej znanych koncepcji 00:06:51.875 --> 00:06:54.900 tutaj dla kolonii dla odmiany jest to największe 00:06:54.900 --> 00:06:56.565 najbardziej znane dzieło w 00:06:57.155 --> 00:06:58.605 obrębie ówczesnych próst 00:06:59.528 --> 00:07:02.071 EE był niejaki Herman Józef Steven 00:07:02.248 --> 00:07:04.031 yy który zresztą napisał później 00:07:04.568 --> 00:07:07.551 yy 1 z pierwszych podręczników yy urbanistyki 00:07:08.008 --> 00:07:09.911 yy w nowoczesnym tego słowa znaczeniu 00:07:10.048 --> 00:07:11.914 mianowicie derszt ttpa 00:07:11.914 --> 00:07:14.791 tutaj widzimy portret yy stevena a 00:07:14.848 --> 00:07:16.871 który ma słuchaj ciekawe związki z gdańskiem 00:07:17.168 --> 00:07:19.151 Jak za chwileczkę sobie to yy pokażemy 00:07:19.728 --> 00:07:20.551 yy w kontekście ym 00:07:21.448 --> 00:07:22.248 w kontekście 00:07:22.688 --> 00:07:25.351 yy naszego tutaj zachodniego frontu śródmieścia 00:07:25.880 --> 00:07:29.240 nasz tipen udzielił yy porad yy zespołowi 00:07:29.240 --> 00:07:30.916 który przygotowywał ten plan tak 00:07:31.443 --> 00:07:34.756 aby yy wytworzyć przestrzeń o wielkomiejskim 00:07:34.843 --> 00:07:35.916 atrakcyjnym charakterze 00:07:35.963 --> 00:07:36.996 co zresztą mu się 00:07:38.235 --> 00:07:39.807 uda natomiast proszę państwa 00:07:39.807 --> 00:07:42.004 nie tylko i wyłącznie w kontekście gdańska 00:07:42.155 --> 00:07:44.604 na ziemiach polskich te procesy się pojawiały 00:07:44.755 --> 00:07:46.604 2. równie znanym dziełem stebena 00:07:46.755 --> 00:07:47.884 a może nawet bardziej znanym 00:07:48.463 --> 00:07:50.376 jest Poznań i cały ring poznański 00:07:51.663 --> 00:07:54.438 z z zespołem oczywiście późniejszym tak 00:07:54.438 --> 00:07:57.376 zwanego zamku cesarskiego oraz również wielu innych 00:07:57.823 --> 00:07:59.376 ym obiektów użyteczności publicznej 00:07:59.823 --> 00:08:02.296 tu widzicie państwo plan yy właśnie 00:08:02.863 --> 00:08:03.936 tegoż założenia 00:08:04.583 --> 00:08:05.536 yy notabene ym 00:08:07.527 --> 00:08:08.352 osobą która ym 00:08:09.207 --> 00:08:10.672 opisała te procesy 00:08:11.207 --> 00:08:12.592 jest pan doktor Łukasz bugalski 00:08:12.967 --> 00:08:15.232 yy który jest autorem właśnie tej żółtej książki 00:08:15.367 --> 00:08:16.552 pod tytułem zachodni front 00:08:16.552 --> 00:08:17.352 wśród miejsca gdańska 00:08:18.087 --> 00:08:19.752 yy w swojej pracy doktorskiej 00:08:20.007 --> 00:08:21.792 wykonanej yy pod moim kierunkiem 00:08:22.400 --> 00:08:26.024 a cała to praca dotyczyła właśnie plant promenat ringów 00:08:26.415 --> 00:08:29.704 i nie tylko dla tych 2 yy terenów się ona sprowadzała 00:08:30.415 --> 00:08:33.424 także odejmowała ona szereg innych przykładów 00:08:33.575 --> 00:08:34.375 zachęcam państwa 00:08:35.135 --> 00:08:37.660 do lektury jeżeli ktoś yy miałby ochotę 00:08:37.660 --> 00:08:39.704 można jeszcze tą publikację nabić 00:08:40.600 --> 00:08:41.455 natomiast proszę państwa 00:08:41.984 --> 00:08:44.415 yy w kontekście defortyfikacji w gdańsku 00:08:44.504 --> 00:08:46.060 ten proces yy należy uznać 00:08:46.060 --> 00:08:48.335 że był bardzo mocno opóźniony w stosunku do tego 00:08:48.744 --> 00:08:50.255 z czym mieliśmy do czynienia w 00:08:50.624 --> 00:08:52.175 yy krajach europy zachodniej 00:08:52.744 --> 00:08:54.455 yy w szczególności w odniesieniu do prus 00:08:55.584 --> 00:08:56.384 ym czy też austrii 00:08:56.904 --> 00:08:57.775 nie mówiąc już o francji 00:08:59.157 --> 00:09:01.362 Jak gdy ten proces również zaczął się w połowie 19. 00:09:01.677 --> 00:09:03.282 wieku szeroko na ten temat 00:09:03.677 --> 00:09:05.202 pisała pani profesor Małgorzata milanowska 00:09:05.957 --> 00:09:08.122 yy w swoim takim fundamentalnym artykule 00:09:08.477 --> 00:09:09.882 na temat właśnie dyfortyfikacji 00:09:10.557 --> 00:09:11.357 miast pruskich 00:09:11.681 --> 00:09:14.718 EE tak więc odsyłam państwa też do tej publikacji 00:09:14.881 --> 00:09:15.681 gdyby ktoś 00:09:16.081 --> 00:09:18.958 był zainteresowany szerszym kontekstem tego zjawiska 00:09:19.880 --> 00:09:22.260 natomiast to opóźnienie w gdańsku wiązało się z tym 00:09:22.260 --> 00:09:25.046 że Gdańsk uważany był za ważną twierdzę 00:09:25.713 --> 00:09:27.246 yy za ważny ośrodek 00:09:28.073 --> 00:09:30.966 wojskowy na pruskiej mapie yy obronności 00:09:31.593 --> 00:09:32.760 czego efektem było to 00:09:32.760 --> 00:09:35.446 że władze polskie bardzo niechętnie yy 00:09:37.304 --> 00:09:38.495 zgodziły się w końcu 00:09:38.904 --> 00:09:42.655 na likwidację właśnie tychże fortyfikacji nowożytnych 00:09:43.184 --> 00:09:44.280 pamiętajmy o tym 00:09:44.280 --> 00:09:47.100 że yy w 2. połowie 00:09:47.100 --> 00:09:50.255 19. wieku Gdańsk był głównie miastem garnizonowym 00:09:50.544 --> 00:09:51.935 i administracyjnym 00:09:52.520 --> 00:09:53.355 jeszcze przed powstaniem 00:09:54.764 --> 00:09:56.515 yy prowincji Gdańsk plusy wschodnie 00:09:57.324 --> 00:09:58.435 Gdańsk był miastem 00:09:58.484 --> 00:09:59.995 no można powiedzieć trochę zapomnianym 00:10:00.164 --> 00:10:00.964 na mapie pruskiej 00:10:01.324 --> 00:10:03.675 z dawnej świetności ekonomicznej i politycznej 00:10:03.764 --> 00:10:05.555 w czasach 1. rzeczpospolitej 00:10:05.604 --> 00:10:07.515 niewiele się wtedy zostało 00:10:08.240 --> 00:10:09.426 a i można powiedzieć 00:10:09.693 --> 00:10:12.500 że był miastem takim troszkę właśnie galizonowym 00:10:12.500 --> 00:10:13.786 zapomnianym miastem cichego 00:10:13.853 --> 00:10:14.746 spokojnego życia 00:10:15.213 --> 00:10:16.266 EE coś 00:10:16.453 --> 00:10:17.826 o czym być może niewielu z NAS 00:10:17.973 --> 00:10:19.906 w kontekście właśnie tego dziedzictwa polskiego 00:10:20.413 --> 00:10:21.213 yy pamięta 00:10:21.960 --> 00:10:23.964 dopiero owa reforma administracyjna 00:10:24.315 --> 00:10:25.644 Po wojnie francuskopruskiej 00:10:25.955 --> 00:10:30.244 yy Po powstanie prewincji Gdańsk plusy yy zachodnie 00:10:31.400 --> 00:10:32.200 EE spowodowała 00:10:32.400 --> 00:10:36.159 że yy można powiedzieć Gdańsk nabrał yy znaczenia 00:10:36.760 --> 00:10:37.879 zaczęły się tutaj pojawiać 00:10:38.120 --> 00:10:41.519 yy ważne instytucje regionalne i państwowe 00:10:41.880 --> 00:10:43.439 no i także było to impulsem 00:10:44.080 --> 00:10:45.159 do owej defortyfikacji 00:10:45.280 --> 00:10:48.799 która w końcu pod koniec 19. wieku się Nam pojawił 00:10:49.080 --> 00:10:49.880 ale co ciekawe 00:10:50.385 --> 00:10:53.415 zanim yy owa defortyfikacja miała miejsce 00:10:53.905 --> 00:10:55.335 yy pojawił się 00:10:55.945 --> 00:10:58.855 yy inny syndrom nowoży i i inny znak 00:10:59.465 --> 00:11:00.265 nowoczesności 00:11:00.265 --> 00:11:02.234 mianowicie EE komunikacja 00:11:02.685 --> 00:11:05.914 EE kolejowa Jak państwo pewnie yy wiecie doskonale 00:11:06.165 --> 00:11:08.114 1. gdański dworzec kolejowy ulokowany 00:11:08.245 --> 00:11:09.314 był przy obecnej ulicy 00:11:09.725 --> 00:11:10.525 yy toruńskiej 00:11:11.525 --> 00:11:12.754 ym tak zwany dworzec chłodno 00:11:12.885 --> 00:11:14.234 w tej chwili jest to teren 00:11:14.285 --> 00:11:15.914 gdzie trwa yy realizacja 00:11:16.525 --> 00:11:17.554 osiedla mieszkaniowego 00:11:18.617 --> 00:11:19.337 EE natomiast 00:11:19.337 --> 00:11:22.302 yy z czasem ta linia kolejowa została przedłużona aż 00:11:23.417 --> 00:11:27.342 do rejonu ym obecnego dworca yy yy głównego 00:11:27.697 --> 00:11:29.302 no i później dalej w kierunku wrzeszcza 00:11:30.403 --> 00:11:32.956 ym przy czym prowadzenie tej linii było niesłychanie 00:11:33.123 --> 00:11:35.476 utrudnione właśnie z uwagi na obecnościowych 00:11:35.963 --> 00:11:36.763 yy fortyfikacji 00:11:37.523 --> 00:11:40.116 których na tapenę jedynym śladem jest pozostały 00:11:40.643 --> 00:11:42.956 do dnia dzisiejszego słynny pasjon świętej i elżbiety 00:11:43.680 --> 00:11:44.820 tutaj niedaleko OD kunsztu 00:11:44.820 --> 00:11:46.235 wodnego nieco bardziej w kierunku 00:11:47.164 --> 00:11:47.964 yy w kierunku 00:11:48.644 --> 00:11:50.835 yy północnym yy ulokowanym 00:11:51.620 --> 00:11:53.580 yy natomiast proszę państwa owa linia kolejowa 00:11:53.740 --> 00:11:54.540 się Nam tutaj 00:11:54.820 --> 00:11:57.220 można powiedzieć przebiła przez tą strukturę 00:11:57.700 --> 00:11:58.780 EE fotyfikacyjną 00:11:59.371 --> 00:12:01.268 no i mniej więcej wyglądało to w taki sposób 00:12:01.451 --> 00:12:05.188 że ciągle jeszcze obecne yy fortyfikacje nowożytne 00:12:05.691 --> 00:12:08.868 sąsiadowa sąsiadowały bezpośrednio właśnie z tym 00:12:09.571 --> 00:12:11.548 zaczątkiem nowo nowoczesności jaki 00:12:12.411 --> 00:12:14.548 do gdańska przyniosła przyniosła kolej 00:12:15.371 --> 00:12:17.868 natomiast proszę państwa to co jest istotne to to że 00:12:19.225 --> 00:12:21.615 EE do dnia można powiedzieć yy podjęcia 00:12:22.145 --> 00:12:24.215 decyzji o yy likwidacji 00:12:24.265 --> 00:12:26.295 o wychowywowaniu nowożytnych 00:12:26.945 --> 00:12:30.854 a do gdańska wprowadziło parę bram w tym brama wyżynna 00:12:30.905 --> 00:12:32.574 tak ona wy wy wyglądała 00:12:33.185 --> 00:12:35.654 yy jeszcze właśnie do końca 19. wieku 00:12:36.265 --> 00:12:37.065 yy oczywiście 00:12:37.625 --> 00:12:38.345 yy 00:12:38.345 --> 00:12:41.014 przed nią już można powiedzieć rozwijało się normalne 00:12:41.425 --> 00:12:42.225 że życie miejskie 00:12:42.305 --> 00:12:43.105 powstawały 00:12:43.725 --> 00:12:46.034 place ulice tutaj między innymi targ sienny 00:12:46.034 --> 00:12:47.034 targowy już wtedy 00:12:47.725 --> 00:12:50.074 yy się te się te przestrzenie tutaj Nam 00:12:50.445 --> 00:12:51.954 yy pojawiły jako właśnie 00:12:52.485 --> 00:12:54.394 yy przestrzenie miejskie widzimy 00:12:54.405 --> 00:12:55.874 że tutaj pojawiały się jakieś tramwaje 00:12:56.245 --> 00:12:57.045 yy 00:12:57.445 --> 00:13:01.281 żyd pojawiały się też nowe elementy zabudowy 00:13:01.518 --> 00:13:02.681 aczkolwiek w oddaleniu 00:13:03.278 --> 00:13:06.001 OD właśnie yy można powiedzieć tej głównej linii 00:13:06.318 --> 00:13:07.441 yy fortyfikacji 00:13:08.320 --> 00:13:09.377 natomiast miasto oczywiście 00:13:10.062 --> 00:13:11.177 przeżywało proces 00:13:11.662 --> 00:13:13.497 yy yy intensyfikacji zabudowy 00:13:13.982 --> 00:13:17.017 czego dobrym przykładem to jest yy owa synagoga 00:13:17.422 --> 00:13:19.857 yy która stała mniej więcej na wysokości 00:13:20.382 --> 00:13:23.377 yy obecnego budynku agencji yy 00:13:23.965 --> 00:13:25.954 obecnego budynku teatru szekspirowskiego 00:13:26.645 --> 00:13:29.234 oraz w bezpośrednim sąsiedztwie budynku abw 00:13:29.725 --> 00:13:31.594 czy jakkolwiek się ta instytucja w tej chwili nazywa 00:13:32.283 --> 00:13:35.396 yy ślad Po niej możemy zobaczyć yy w obrysie 00:13:35.763 --> 00:13:37.436 yy zaznaczonym w yy 00:13:37.923 --> 00:13:39.316 posadzce yy ulicy 00:13:39.843 --> 00:13:42.036 Jak wiemy ta scenagoga została przez 00:13:42.923 --> 00:13:44.556 hitlerowców zniszczona jej jeszcze przed 00:13:44.556 --> 00:13:45.996 wybuchem 2. wojny światowe 00:13:46.643 --> 00:13:48.196 ale była ona pewnym też symbolem 00:13:48.600 --> 00:13:49.757 można powiedzieć yy 00:13:50.362 --> 00:13:51.677 identyfikacji przestrzeni miasta 00:13:53.122 --> 00:13:55.557 pojawiających się nowych budynków o monumentalnej 00:13:55.722 --> 00:13:56.522 architekturze 00:13:57.162 --> 00:14:00.077 podobnie Jak yy w na północnych obrzeżach 00:14:00.082 --> 00:14:02.277 chociaż jest to temat na zupełnie inną opowieść 00:14:02.762 --> 00:14:03.797 EE pojawiły się 00:14:04.767 --> 00:14:08.152 1. zalążki rozwoju nowoczesnego przemysłu stoczniowego 00:14:08.447 --> 00:14:11.432 EE w postaci yy stoczni najpierw królewskiej 00:14:11.447 --> 00:14:12.432 później cesarskiej 00:14:12.927 --> 00:14:13.727 no i później 00:14:13.967 --> 00:14:16.500 yy wielkiego zakładu przemysłu stoczniowego 00:14:16.500 --> 00:14:19.512 który znamy z najnowszej historii gdańska 00:14:19.527 --> 00:14:20.327 także 00:14:20.800 --> 00:14:22.340 proszę państwa co jest istotne to to 00:14:22.340 --> 00:14:24.877 że yy ten rozwój przestrzenny śródmieścia 00:14:25.602 --> 00:14:26.637 nie odbywał się w próżni 00:14:26.962 --> 00:14:29.357 oczywiście pojawiały się także yy 00:14:30.442 --> 00:14:32.717 kolejne można powiedzieć elementy zagospodarowania 00:14:33.516 --> 00:14:36.843 można je tutaj yy pokazywać w bardzo różnym kontekście 00:14:36.956 --> 00:14:38.723 ja na potrzeby tego dzisiejszego wykładu 00:14:39.276 --> 00:14:41.843 pozwoliłem wybrać sobie te 3 grafiki pokazujące 00:14:42.556 --> 00:14:44.723 ewolucje struktury urbanistycznej gdańska 00:14:44.836 --> 00:14:47.923 1000/813 do 1930 00:14:48.600 --> 00:14:52.039 widzimy Jak dynamicznie następował przyrost yy 00:14:52.560 --> 00:14:53.360 tkanki miejskiej 00:14:53.600 --> 00:14:56.919 aczkolwiek głównie poza obrębem yy śródmieście 00:14:57.480 --> 00:14:58.879 EE rozwijał się wrzeszcz 00:14:59.000 --> 00:15:01.559 nowy port oczywiście z czasem także oliwa 00:15:01.600 --> 00:15:04.252 Siedlce a natomiast yy 00:15:04.947 --> 00:15:06.732 można powiedzieć na kierunku południowym 00:15:06.747 --> 00:15:07.652 na kierunku wschodnim 00:15:08.107 --> 00:15:10.972 ten rozwój nie postępował głównie z uwagi 00:15:11.347 --> 00:15:12.612 na ograniczenia fortyfikacyjne 00:15:12.867 --> 00:15:14.852 ciągle jeszcze się tutaj pojawiające 00:15:15.147 --> 00:15:16.292 pamiętajmy że do tej pory 00:15:17.000 --> 00:15:20.144 mamy zachowany ciąg yy fortyfikacji nowożytnych wokół 00:15:20.616 --> 00:15:21.784 do do dolnego miasta 00:15:21.936 --> 00:15:23.944 Tam one nigdy nie uległy likwidacji 00:15:25.176 --> 00:15:26.704 no i dalej mamy oczywiście żuławę 00:15:26.896 --> 00:15:29.264 ze wszystkimi konsekwencjami w postaci trudności 00:15:30.416 --> 00:15:32.304 w zagospodarowaniu tego tre 00:15:33.200 --> 00:15:34.000 proszę państwa 00:15:34.089 --> 00:15:36.830 yy w momencie kiedy yy pojawiały się 00:15:37.089 --> 00:15:38.830 kiedy pojawiła się decyzja 00:15:39.009 --> 00:15:41.910 o nowej defortyfikacji wśród miejscach gdańska 00:15:42.609 --> 00:15:45.830 o likwidację o wychowywań yy nowożytnych 00:15:47.436 --> 00:15:50.003 zaczęto oczywiście zastanawiać się Jak ta przestrzeń 00:15:50.003 --> 00:15:50.803 miałaby wyglądać 00:15:51.556 --> 00:15:53.323 yy zaczęto szkicować 00:15:53.396 --> 00:15:54.603 1. projekty 00:15:55.496 --> 00:15:56.544 a no i tutaj mamy 00:15:57.016 --> 00:15:59.664 1 z pierwszych projektów przygotowanych przez yy yy 00:16:00.856 --> 00:16:01.656 przez ym 00:16:02.856 --> 00:16:04.660 yy mierniczych miejskich no 00:16:04.660 --> 00:16:05.578 który mówiąc delikatnie 00:16:05.701 --> 00:16:08.098 nie wzbudził entuzjazmu szerokiej publiczności 00:16:08.741 --> 00:16:12.178 z racji na mało powiedziałbym wielkomiejski charakter 00:16:12.621 --> 00:16:15.778 oraz zbyt duże zagęszczenie yy nowej zabudowy 00:16:16.221 --> 00:16:19.658 w stosunku do yy tej przestrzeni która tutaj była 00:16:20.101 --> 00:16:21.418 yy która tu się Nam pojawiła 00:16:21.661 --> 00:16:24.705 stąd zaproszony został do współpracy wspomnianej 00:16:24.934 --> 00:16:27.865 już przeze mnie wcześniej harmanio ze Steven a 00:16:28.254 --> 00:16:32.065 według którego to wskazówek yy przygotowano nową wersję 00:16:32.374 --> 00:16:33.174 tego planu 00:16:33.414 --> 00:16:35.905 planu który znany jest powszechnie jako plan stevena 00:16:36.534 --> 00:16:37.334 yy dla gdańska 00:16:37.854 --> 00:16:41.665 1.893. rok bodajże chyba z tego co pamiętam 00:16:42.364 --> 00:16:45.875 em planu który także obejmował szczegóły 00:16:45.924 --> 00:16:47.395 tutaj widzimy Po prawej stronie 00:16:47.884 --> 00:16:51.355 yy szczegółowe rozrysowanie profili poszczególnych ulic 00:16:51.844 --> 00:16:54.235 ale także na tej bazie przygotowano 00:16:54.684 --> 00:16:56.155 yy projekty szczegółowe 00:16:56.164 --> 00:16:57.235 tutaj 1 z nich 00:16:57.244 --> 00:17:00.075 dla właśnie północnej części zachodniego frontu 00:17:00.084 --> 00:17:00.884 śródmieście 00:17:01.893 --> 00:17:03.186 obejmujący rejon dworca 00:17:03.373 --> 00:17:06.146 yy pkp i pokazującego także dobrze 00:17:06.493 --> 00:17:09.260 yy sposób integracji tej struktury 00:17:09.260 --> 00:17:11.426 tej nowej wielkomiejskiej swoim charakterze 00:17:11.613 --> 00:17:12.466 struktury miasta 00:17:13.093 --> 00:17:16.826 z resztą obszaru wśród miejsca yy gdańska 00:17:17.525 --> 00:17:18.633 Jak widzimy proszę państwa 00:17:19.205 --> 00:17:20.593 yy ta przestrzeń 00:17:20.685 --> 00:17:22.713 niezależnie OD swojego wielkiego miejskiego charakteru 00:17:23.485 --> 00:17:25.513 za chwileczkę sobie to yy zobaczymy 00:17:25.725 --> 00:17:26.873 Jak to dokładnie wyglądało 00:17:27.550 --> 00:17:29.000 yy no miała także tą cechę 00:17:29.000 --> 00:17:30.009 że była świetnie 00:17:31.550 --> 00:17:33.889 z o jakby zintegrowana z tym miastem 00:17:34.590 --> 00:17:35.609 o jeszcze średniowiecznej 00:17:36.270 --> 00:17:40.129 yy genezie tutaj Steven niewątpliwie miał bardzo 00:17:40.750 --> 00:17:42.809 yy duży talent projektowy 00:17:43.150 --> 00:17:44.809 w sensie projektowania urbanistycznego 00:17:45.683 --> 00:17:47.956 doskonale yy wyczuwał kwestie związane z 00:17:48.443 --> 00:17:49.780 osiami widokowymi 00:17:49.780 --> 00:17:50.796 powiązaniami komunikacyjnymi 00:17:51.883 --> 00:17:53.036 i można powiedzieć 00:17:53.043 --> 00:17:55.800 że w tym planie widać yy cały ten jego 00:17:55.800 --> 00:17:57.396 punkt yy projektowy 00:17:58.095 --> 00:18:00.624 oczywiście dla kolejnych fragmentów tej przestrzeni 00:18:00.775 --> 00:18:03.344 również pojawiały się owe propozycje 00:18:03.815 --> 00:18:07.144 nie wszystkie one notabene zostały yy zrealizowane 00:18:08.135 --> 00:18:08.935 ym można powiedzieć 00:18:09.095 --> 00:18:11.384 że ten rejon w rejonie dworca głównego oraz 00:18:11.495 --> 00:18:12.740 w rejonie bramy wyżynnej 00:18:12.740 --> 00:18:14.104 tutaj gdzie jesteśmy w tej chwili 00:18:14.655 --> 00:18:16.744 yy to są te fragmenty przestrzeni 00:18:16.935 --> 00:18:18.968 które EE właściwie prawie w całości 00:18:19.351 --> 00:18:21.768 według koncepcji sztylenu zostały zrealizowane 00:18:22.631 --> 00:18:23.728 i oczywiście proszę państwa 00:18:24.111 --> 00:18:26.288 skutkiem tego była realizacja wielu 00:18:27.351 --> 00:18:29.488 EE kolejnych yy obiektów i założeń 00:18:30.394 --> 00:18:31.645 yy najbardziej 00:18:32.194 --> 00:18:33.405 reprezentacyjnym założeniem 00:18:33.434 --> 00:18:34.605 które do dotrwało 00:18:34.914 --> 00:18:36.005 we w miarę niezmienionej 00:18:36.154 --> 00:18:37.685 yy postaci do dnia dzisiejszego 00:18:38.074 --> 00:18:40.565 jest oczywiście zespół dworca głównego w gdańsku 00:18:41.234 --> 00:18:43.565 ostatnio pieczołowicie odrestaurowanym 00:18:45.033 --> 00:18:45.966 dzięki czemu możemy 00:18:46.593 --> 00:18:49.006 yy no podziwiać go można powiedzieć w pełnej krasie 00:18:49.793 --> 00:18:50.806 tutaj na planie 00:18:50.873 --> 00:18:51.673 który był zamieszczony 00:18:52.153 --> 00:18:52.900 w innej publikacji 00:18:52.900 --> 00:18:56.926 wydany jest w 1908 pod tytułem Gdańsk i jego budowle 00:18:57.113 --> 00:18:58.486 czyli dance 1.000 aine bałten 00:18:59.073 --> 00:19:00.166 a w tej publikacji 00:19:00.673 --> 00:19:02.886 yy zawarto między innymi opisanie 00:19:03.353 --> 00:19:05.366 wszystkich tych yy założeń 00:19:05.366 --> 00:19:06.640 zamierzeń yy 00:19:06.640 --> 00:19:08.006 gdyby ktoś z państwa był zainteresowany 00:19:08.353 --> 00:19:11.672 to yy odsyłam właśnie do yy 00:19:12.288 --> 00:19:13.192 tejże publikacji 00:19:13.408 --> 00:19:15.192 niestety nie ma jej w tłumaczeniu polskim 00:19:15.768 --> 00:19:17.472 yy natomiast też nie ma wznowienia 00:19:17.888 --> 00:19:20.832 yy jest tylko oryginał z 1908 00:19:21.368 --> 00:19:23.312 który no jest dosyć trudno dostępny 00:19:24.260 --> 00:19:25.100 no i proszę państwa 00:19:25.620 --> 00:19:26.540 yy architektura 00:19:26.660 --> 00:19:27.900 która się tutaj pojawiła 00:19:27.900 --> 00:19:30.260 architektura o wielkomiejskim charakterze 00:19:30.500 --> 00:19:33.500 typowa dla przełomu 19. i 20. wieku 00:19:33.980 --> 00:19:36.620 architektura na tabenę w okresie powojennym bardzo 00:19:37.180 --> 00:19:39.420 kontestowana jako przejaw tak zwanego 00:19:40.540 --> 00:19:41.580 stylu wilka limińskiego 00:19:42.120 --> 00:19:45.239 czy też stylu grenderskiego Jak to presor gruszkoski to 00:19:45.760 --> 00:19:48.120 nazywał yy a więc w stylu 00:19:48.120 --> 00:19:48.920 który 00:19:49.120 --> 00:19:51.639 ym no można powiedzieć yy miał za zadanie 00:19:52.160 --> 00:19:53.119 yy w pewnym sensie 00:19:53.200 --> 00:19:56.670 stać się takim stylem państwowym ówczesnych prus 00:19:56.670 --> 00:19:57.719 tak przynajmniej teoretycy 00:19:58.040 --> 00:20:00.199 architektury i historyca architektury 00:20:00.520 --> 00:20:01.559 określają ten 00:20:01.947 --> 00:20:03.536 tenże styl 00:20:03.536 --> 00:20:04.412 natomiast to co jest istotne 00:20:04.587 --> 00:20:05.067 to to 00:20:05.067 --> 00:20:09.040 że w odróżnieniu OD yy bardzo skromnej w gruncie rzeczy 00:20:09.040 --> 00:20:09.852 w sensie skali 00:20:10.347 --> 00:20:12.972 w sensie yy drobności tej zabudowy 00:20:14.147 --> 00:20:16.172 EE za za zabudowy z yy 00:20:16.507 --> 00:20:18.612 starego miasta czy też starego przedmieścia 00:20:19.513 --> 00:20:23.006 yy to była prawdziwie wielkomiejska architektura 00:20:23.753 --> 00:20:28.460 yy podobna w swojej skali i yy charakterze do tego 00:20:28.460 --> 00:20:29.726 co działo się w berlinie 00:20:29.833 --> 00:20:31.806 hamburgu yy monachium 00:20:31.873 --> 00:20:34.806 czy w innych ówczesnych wielkich miastach ówczesnych 00:20:35.153 --> 00:20:38.336 yy prus a więc yy można powiedzieć 00:20:38.584 --> 00:20:40.816 że ten zachodni front śródmieścia stał się 00:20:41.224 --> 00:20:42.336 yy w pewnym sensie 00:20:43.424 --> 00:20:44.496 ym bardzo takim 00:20:45.624 --> 00:20:46.424 ym można powiedzieć 00:20:46.864 --> 00:20:49.936 istotnym elementem yy przestrzeni miasta 00:20:50.384 --> 00:20:51.616 a wręcz można powiedzieć 00:20:51.624 --> 00:20:54.416 że w pewnym sensie jako przestrzeń reprezentacyjna 00:20:55.240 --> 00:20:57.212 poniekąd zastąpił drogę królewską 00:20:57.947 --> 00:20:58.932 EE drogę królewską 00:20:59.147 --> 00:21:00.332 która Jak wiemy 00:21:00.707 --> 00:21:04.060 yy służyła za główną oś komunikacyjną na linii wschód 00:21:04.060 --> 00:21:04.860 zachód 00:21:05.655 --> 00:21:09.264 em która zdominowana była przez yy swoją drobną skalę 00:21:09.775 --> 00:21:12.944 yy zabudowy mimo wszystko jest to drobna skala zabudowy 00:21:13.015 --> 00:21:13.800 w porównaniu z tym 00:21:13.800 --> 00:21:15.104 co tutaj yy widzimy 00:21:16.455 --> 00:21:18.824 EE która pozbawiana była możliwości lokalizacji 00:21:18.935 --> 00:21:20.784 nowych obiektów użyteczności publicznej 00:21:21.676 --> 00:21:23.003 natomiast tutaj było miejsce 00:21:23.476 --> 00:21:24.843 na właśnie nowy dworzec kolejowy 00:21:25.116 --> 00:21:26.403 nowe budynki biurowe 00:21:27.076 --> 00:21:30.363 yy związane z funkcjonowaniem nowoczesnej administracji 00:21:31.538 --> 00:21:33.261 ale także yy hotele 00:21:33.658 --> 00:21:36.621 domy towarowe i wiele innych yy tego typu ym funkcji 00:21:38.458 --> 00:21:40.261 podobnie zresztą Jak na współczesne 00:21:40.698 --> 00:21:42.901 ale czy też ówcześnie współczesne 00:21:43.618 --> 00:21:46.181 yy czy też nowoczesne yy mieszkalnictwo 00:21:46.778 --> 00:21:49.261 yy w postaci kamienic yy czynszowych 00:21:49.795 --> 00:21:51.484 yy resztki tej tej struktury 00:21:51.515 --> 00:21:53.004 można powiedzieć yy możemy 00:21:53.004 --> 00:21:54.164 jeszcze podziwiać oczywiście 00:21:54.915 --> 00:21:56.084 yy budynek yy 00:21:56.835 --> 00:21:57.635 choćby 00:21:57.795 --> 00:22:00.524 nowego rada tusza jest tutaj znakomitym przykładem 00:22:00.955 --> 00:22:03.764 nowej reprezentacyjnej architektury z tego okresu 00:22:04.400 --> 00:22:05.587 jest to budynek pamiętajmy 00:22:05.932 --> 00:22:06.732 yy 00:22:07.252 --> 00:22:09.267 ówczesnego polskiego komendanta miasta 00:22:09.652 --> 00:22:12.627 więc siedziba można powiedzieć tutaj bardzo znaczącej 00:22:13.052 --> 00:22:16.080 yy postaci a czy też inne obiekty 00:22:16.080 --> 00:22:18.067 które były tutaj sukcesywnie realizowane 00:22:18.172 --> 00:22:20.107 aż właśnie można powiedzieć do początku 00:22:20.572 --> 00:22:21.867 2. wojny światowej 00:22:22.412 --> 00:22:23.348 o łącznie z 00:22:23.732 --> 00:22:26.828 yy zarówno obiektami z okresu już nazistowskiego 00:22:26.932 --> 00:22:29.841 o których jeszcze za chwileczkę sobie powiemy ale także 00:22:31.398 --> 00:22:34.441 z z obiektem yy o bardzo unikatowej architekturze 00:22:35.118 --> 00:22:38.180 mianowicie obiektem o ekspecjalistycznej architekturze 00:22:38.180 --> 00:22:40.601 nawiązującym nieco do chamboskiego Chile chaosu 00:22:40.601 --> 00:22:41.078 oczywiście 00:22:41.078 --> 00:22:43.321 znacznie skromniejszego w swoim yy charakterze 00:22:44.200 --> 00:22:45.720 EE który tutaj na hucisku 00:22:46.279 --> 00:22:48.149 mniej więcej na środku tego skrzyżowania 00:22:48.149 --> 00:22:50.320 które w tej chwili yy tu się Nam pojawia 00:22:50.479 --> 00:22:51.520 EE był ulokowany 00:22:52.119 --> 00:22:54.520 a tuż przed yy można powiedzieć ym 00:22:55.679 --> 00:22:58.520 początkiem okresu nazistowskiego yy w gdańsku 00:22:59.454 --> 00:23:02.185 oczywiście proszę państwa 1 z najbardziej znanych yy yy 00:23:03.374 --> 00:23:04.305 i najbardziej jakby 00:23:04.814 --> 00:23:05.534 reprezentacyjnych 00:23:05.534 --> 00:23:07.505 fragmentów była przestrzeń przed bramą wyżynną 00:23:08.208 --> 00:23:09.831 yy zarówno w projekcie shibana 00:23:09.888 --> 00:23:11.471 Jak i w późniejszych realizacjach 00:23:11.808 --> 00:23:12.528 było to miejsce 00:23:12.528 --> 00:23:13.951 które zyskało szczególną 00:23:14.288 --> 00:23:16.260 yy szczególne znaczenie 00:23:16.260 --> 00:23:18.034 zarówno poprzez program funkcjonalny 00:23:18.034 --> 00:23:19.271 Po prawej stronie bankrzeszy 00:23:19.808 --> 00:23:21.191 obecnie narodowy bank polski 00:23:21.488 --> 00:23:24.031 lekko można powiedzieć budynek yy pozbawiony ym 00:23:25.168 --> 00:23:27.431 pewnych elementów dekoracji 00:23:27.720 --> 00:23:28.992 no i słynny hotel dance girl have 00:23:29.447 --> 00:23:30.247 zniszczony 00:23:30.447 --> 00:23:32.352 Jak wieś gmina niesie już w okresie powojennym 00:23:33.047 --> 00:23:33.847 na którego miejscu 00:23:34.367 --> 00:23:36.872 ym w tej chwili znajduje się budynek tak zwanego lotu 00:23:37.367 --> 00:23:38.167 potwornie zresztą 00:23:38.207 --> 00:23:38.847 przekształcony 00:23:38.847 --> 00:23:40.752 w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych 00:23:40.807 --> 00:23:42.432 w stosunku do pierwotnego zamierzenia 00:23:43.992 --> 00:23:47.887 a przed tym yy przed tą bramą yy ulopowany był 00:23:47.887 --> 00:23:49.087 posąg konny cesarza 00:23:49.752 --> 00:23:52.007 yy glichema 1. yy 00:23:52.192 --> 00:23:53.447 stanowiącego niejako 00:23:53.632 --> 00:23:55.967 tutaj znak tej polskiej obecności w gdańsku 00:23:56.672 --> 00:23:58.371 EE i Jak wiemy 00:23:58.828 --> 00:23:59.811 yy było to miejsce 00:23:59.988 --> 00:24:00.931 które no służyło 00:24:01.268 --> 00:24:03.644 za to miejsce spotkań wczesnych gdańszczan 00:24:03.644 --> 00:24:05.811 można powiedzieć 1 też z najważniejszych przestrzeni 00:24:06.348 --> 00:24:07.731 do organizacji też między innymi 00:24:07.988 --> 00:24:09.611 wydarzeń o charakterze politycznym 00:24:10.397 --> 00:24:13.802 a znanym znane jest to chyba z między innymi 00:24:14.477 --> 00:24:15.842 yy z tego faktu 00:24:15.917 --> 00:24:18.540 że w okresie yy końca 1. wojny światowej 00:24:18.540 --> 00:24:20.162 to Tam odbywały się wiece polityczne 00:24:20.757 --> 00:24:22.122 to Tam odbywały się zebrania 00:24:22.637 --> 00:24:24.642 czy spotkania społeczności gdańskiej 00:24:25.400 --> 00:24:27.437 to Tam odbywało się pożegnanie armii pruskiej 00:24:27.602 --> 00:24:29.397 czy też powitanie armii angielskiej 00:24:29.522 --> 00:24:32.717 która obejmowała rządy w gdańsku w 1918 00:24:33.922 --> 00:24:36.637 yy proszę państwa i yy można powiedzieć 00:24:36.922 --> 00:24:39.237 że to powstanie zachodniego frontu śródmiścia 00:24:39.802 --> 00:24:41.517 yy wiązało się z 00:24:42.698 --> 00:24:43.741 yy można powiedzieć 00:24:43.741 --> 00:24:45.461 bardzo daleko idącymi przekształceniami 00:24:45.778 --> 00:24:46.621 zarówno Po stronie 00:24:47.258 --> 00:24:48.058 yy zachodniej 00:24:48.178 --> 00:24:51.021 tutaj yy w orientacji tej mapy to jest u góry 00:24:51.458 --> 00:24:53.141 yy jest ona można powiedzieć tutaj obrócona 00:24:53.698 --> 00:24:57.101 yy w prawo yy Jak i Po stronie północnej w rejonie 00:24:57.578 --> 00:24:59.141 yy w rejonie ulicy wałowej 00:24:59.720 --> 00:25:01.935 a gdzie na północ właśnie autowej ulicy wałowej 00:25:02.384 --> 00:25:03.295 rozwinęła się 00:25:03.704 --> 00:25:06.055 2. część tak zwanego północnego flantu 00:25:06.055 --> 00:25:08.415 wśródmieścia obecnie bardziej 00:25:08.944 --> 00:25:11.015 yy znana pod yy nazwą 00:25:11.424 --> 00:25:13.455 młode miasto które to została ta nazwa 00:25:14.118 --> 00:25:17.401 yy przez NAS wymyślona o mniej więcej ze 30 lat temu 00:25:17.838 --> 00:25:19.761 yy i ona yy się 00:25:20.398 --> 00:25:22.260 poniekąd przyjęła w kontekście 00:25:22.260 --> 00:25:25.241 choćby ym średniowiecznej jeszcze genezy 00:25:25.798 --> 00:25:27.561 yy zagospodarowania tego PSA 00:25:28.520 --> 00:25:30.878 to są oczywiście tereny yy bostoczniowe 00:25:31.241 --> 00:25:32.300 tereny poprzemysłowe 00:25:32.300 --> 00:25:33.158 dawnej gazowni 00:25:33.801 --> 00:25:34.678 zakładu elmore 00:25:34.801 --> 00:25:36.598 wielu innych jeszcze obiektów 00:25:36.681 --> 00:25:37.958 które w tym miejscu 00:25:38.521 --> 00:25:40.700 się Nam pojawiły notabene 00:25:40.700 --> 00:25:42.318 zarówno w projekcie shibena 00:25:42.361 --> 00:25:44.438 Jak i także w różnych późniejszych projektach 00:25:44.438 --> 00:25:47.358 choćby w planie wielkiego gdańska Hugo althofa 00:25:47.841 --> 00:25:50.118 EE ten teren Po północnej stronie 00:25:50.761 --> 00:25:51.360 ym śródmieścia 00:25:51.360 --> 00:25:52.998 OD tego północnego frontu śródmieścia 00:25:53.561 --> 00:25:56.598 był przewidziany już wtedy jako centrum administracyjne 00:25:57.201 --> 00:26:00.478 miasto paradoksalni Po ponad 100 latach yy 00:26:01.241 --> 00:26:04.598 yy ta koncepcja wróciła w latach dziewięćdziesiątych 00:26:05.856 --> 00:26:08.024 20. wieku a w tej chwili Jak wiemy 00:26:08.616 --> 00:26:09.904 yy ta przestrzeń jest 00:26:09.976 --> 00:26:11.544 realizowana w troszeczkę odmienny sposób 00:26:11.696 --> 00:26:13.424 bardziej idąc w kierunku dzielnicy 00:26:14.216 --> 00:26:17.664 yy o yy o dużym zróżnisowaniu funkcjonalnym 00:26:17.896 --> 00:26:19.984 z dużą obecnością nowoczesnych 00:26:20.336 --> 00:26:22.784 yy też nowoczesnej funkcji mieszkaniowych 00:26:23.271 --> 00:26:24.128 i proszę państwa 00:26:24.551 --> 00:26:27.768 yy doprowadziło to wszystko do wytworzenia przestrzeni 00:26:28.111 --> 00:26:29.568 tak Jak powiedziałem praktycznie 00:26:30.231 --> 00:26:33.180 faktycznie reprezentacyjnej przestrzeni 00:26:33.180 --> 00:26:34.128 która yy 00:26:34.991 --> 00:26:36.968 no można powiedzieć stała się 00:26:37.791 --> 00:26:40.928 ym pewnym pewną nową twarzą gdańska 00:26:42.149 --> 00:26:45.650 EE twarzą która yy można powiedzieć miała 00:26:46.149 --> 00:26:46.949 za zadanie 00:26:47.029 --> 00:26:50.530 stanowić pewien nowoczesny obraz tej przestrzeni 00:26:50.530 --> 00:26:54.090 natomiast towarzyszyły temu yy między innymi 00:26:54.709 --> 00:26:56.930 yy inne opracowania 00:26:57.189 --> 00:27:00.050 tutaj autorstwa yy akurat pana pawła mroska 00:27:00.760 --> 00:27:02.905 a który na nasze zlecenie przygotował 00:27:03.295 --> 00:27:04.585 yy film pokazujący 00:27:05.575 --> 00:27:08.465 yy przestrzeń gdańska w okresie 00:27:09.130 --> 00:27:10.789 EE właśnie przed zniszczeniem 00:27:11.370 --> 00:27:11.869 proszę państwa 00:27:11.869 --> 00:27:13.669 oczywiście nie jest to dokładna rekonstrukcja 00:27:13.970 --> 00:27:15.669 tutaj yy jedziemy ulicą 00:27:17.090 --> 00:27:18.029 ym wały jagiellońskie 00:27:18.210 --> 00:27:20.789 Po lewej stronie mamy danceigerhow i ym 00:27:21.930 --> 00:27:22.869 bramę wyżynną 00:27:24.574 --> 00:27:26.345 em tutaj pan Paweł 00:27:26.814 --> 00:27:29.025 yy przyjął tutaj można powiedzieć bardzo 00:27:30.054 --> 00:27:32.345 EE taką zimową poetykę tego zdjęcia 00:27:33.134 --> 00:27:33.734 natomiast 00:27:33.734 --> 00:27:36.065 yy pokazuje to dobrze charakter tej przestrzeni 00:27:36.854 --> 00:27:37.940 co jest istotne to to 00:27:37.940 --> 00:27:39.225 że także w ramach tej przestrzeni 00:27:39.374 --> 00:27:40.345 było bardzo dużo zieleni 00:27:41.014 --> 00:27:43.185 bardzo dużo zieleni o charakterze komponowanym 00:27:43.934 --> 00:27:44.945 o czym z kolei pisze 00:27:45.254 --> 00:27:46.865 w swoim opracowaniu pani doktor 00:27:47.054 --> 00:27:48.345 Katarzyna rozmarynowska 00:27:49.520 --> 00:27:51.040 i była to przestrzeń 00:27:51.040 --> 00:27:53.622 która no miała charakter wielkomiejski 00:27:54.337 --> 00:27:55.222 ale jednocześnie 00:27:55.617 --> 00:27:58.502 yy charakter yy powiedziałbym promenadowe 00:27:59.123 --> 00:28:00.716 a więc yy to nie była tylko 00:28:01.003 --> 00:28:02.316 to nie był tylko układ komunikacyjny 00:28:03.083 --> 00:28:04.516 ale to była wielofunkcyjna 00:28:04.563 --> 00:28:05.996 wielkomińska przestrzeń publiczna 00:28:06.643 --> 00:28:09.076 w pełnej można powiedzieć kraś 00:28:09.203 --> 00:28:10.356 no tu widzimy między innymi 00:28:10.803 --> 00:28:12.436 właśnie ów budynek Nam mignął 00:28:13.003 --> 00:28:14.236 yy zakonstruowany 00:28:14.883 --> 00:28:16.156 yy w komputerze 00:28:16.683 --> 00:28:17.596 przez pawła mrózk 00:28:18.120 --> 00:28:18.920 i proszę państwa 00:28:19.463 --> 00:28:21.376 yy co ciekawe to jest także to 00:28:21.423 --> 00:28:23.616 że yy pojawiły się tutaj między innymi 00:28:23.863 --> 00:28:24.896 archiwum państwowego 00:28:25.383 --> 00:28:29.056 1. liceum i późniejszego tak zwanego placu hansy 00:28:29.543 --> 00:28:31.736 to jest obecne miejsce tutaj 00:28:31.983 --> 00:28:33.256 to na co państwo w tej chwili patrzycie 00:28:34.052 --> 00:28:34.987 to tutaj w tej chwili 00:28:35.532 --> 00:28:38.307 rozciąga się widok na pomnik poległych yy stoczniowców 00:28:38.372 --> 00:28:40.107 który był mniej więcej w miejscu tych kamienic 00:28:40.252 --> 00:28:41.052 które tutaj widzimy 00:28:41.732 --> 00:28:43.107 yy przed sob 00:28:43.804 --> 00:28:45.076 no i spojrzenie w 2. stronę 00:28:45.484 --> 00:28:46.796 yy w kierunku dworca głównego 00:28:47.084 --> 00:28:48.836 Po lewej stronie budynek 1. liceum 00:28:49.124 --> 00:28:50.756 zachowane oczywiście do dnia dzisiejszego 00:28:51.356 --> 00:28:53.883 tak ten plac hhanzy mniej więcej w tym okresie 00:28:55.316 --> 00:28:57.163 yy yy międzywojennym wyglądał 00:28:57.796 --> 00:28:58.883 notabene są ciekawe 00:28:59.276 --> 00:29:01.443 także we wczesnym okresie hitlerowskim 00:29:01.556 --> 00:29:02.763 na jego środku planowano 00:29:03.076 --> 00:29:04.563 budowę basenu publicznego 00:29:05.156 --> 00:29:06.604 o czym pisze we swoich wspomnieniach 00:29:06.716 --> 00:29:09.084 1 z żeńskich polityków okresu międzywojennego 00:29:09.156 --> 00:29:10.724 te wspomnienia były wydane 00:29:11.276 --> 00:29:12.764 yy już Po wojnie w polsce 00:29:14.448 --> 00:29:17.080 a natomiast yy ciekawe jest to 00:29:17.080 --> 00:29:19.911 że większość tej architektury mieszkaniowej uległa 00:29:20.368 --> 00:29:21.591 zniszczeniu w okresie 00:29:22.288 --> 00:29:23.671 yy 2. wojny światowej 00:29:23.768 --> 00:29:25.151 pod koniec 2. wojny światowej 00:29:26.137 --> 00:29:27.440 natomiast co jest istotne to to 00:29:27.440 --> 00:29:28.240 że w tym miejscu 00:29:28.737 --> 00:29:31.262 w tej chwili znajduje się rejon tak zwanego city forum 00:29:31.337 --> 00:29:32.137 o dosyć Jak wiemy 00:29:32.737 --> 00:29:35.822 mało reprezentacyjnej architekturze natomiast 00:29:35.857 --> 00:29:37.062 też jest ono o połowie niższe 00:29:37.657 --> 00:29:39.662 OD tego z czym tutaj mamy do czynienia 00:29:40.757 --> 00:29:42.282 EE wynika to między nimi z tego 00:29:42.477 --> 00:29:44.648 że yy w procesie powojnej odbudowy 00:29:44.648 --> 00:29:46.322 o czym jeszcze za chwileczkę będziemy sobie mówić 00:29:47.037 --> 00:29:49.362 EE podjęto decyzję o 00:29:49.920 --> 00:29:51.891 EE obniżeniu tej wysokości zabudowy 00:29:51.988 --> 00:29:53.371 tak aby nie zasłaniać 00:29:53.548 --> 00:29:56.051 nie ingerować w panoramę głównego miasta 00:29:56.628 --> 00:29:58.811 EE widoczną z błędnika 00:29:59.188 --> 00:30:01.531 Jak państwo jedziecie samochodem czy tramwajem 00:30:01.628 --> 00:30:03.811 czyli idzie się pieszo wzdłuż błędnika w kierunku 00:30:04.388 --> 00:30:05.188 dworca głównego 00:30:05.720 --> 00:30:06.700 proszę zwrócić uwagę 00:30:07.300 --> 00:30:09.860 na to Jak doskonale widoczne są wieże i dachy 00:30:09.940 --> 00:30:10.820 kościoła maryjskiego 00:30:10.900 --> 00:30:11.700 oraz innych gdańskich 00:30:12.380 --> 00:30:15.460 monumentalnych yy monumentalnych yy obiektów 00:30:16.776 --> 00:30:19.663 z 2. strony patrząc na tą przestrzeń widzimy 00:30:19.696 --> 00:30:22.063 że ta przestrzeń można powiedzieć miała parametry 00:30:22.776 --> 00:30:24.863 prawdziwie dziewiętnastowiecznej przestrzeni miejskiej 00:30:25.456 --> 00:30:27.223 była ona kompletnie niedostosowana 00:30:27.416 --> 00:30:29.183 do współczesnych funkcji komunikacyjnych 00:30:29.816 --> 00:30:30.616 co się zresztą 00:30:30.936 --> 00:30:34.223 co zresztą było przyczyną dla której w okresie już 00:30:34.936 --> 00:30:35.736 ym powojennym 00:30:36.808 --> 00:30:41.471 zdecydowano się o yy likwidacji części tejże zabudowy 00:30:42.208 --> 00:30:45.031 i yy o likwidacji tej zieleni 00:30:45.368 --> 00:30:47.860 na rzecz yy rozwoju tutaj nowych 00:30:47.860 --> 00:30:49.911 yy elementów układu komunikacyjnego 00:30:49.911 --> 00:30:51.151 układu transportowego 00:30:51.857 --> 00:30:53.142 yy nowe układy drogowe 00:30:53.497 --> 00:30:55.222 no i oczywiście nowa linia tramwajowa 00:30:55.377 --> 00:30:57.782 która w tym miejscu się Nam pojawi 00:30:58.800 --> 00:31:00.448 EE proszę państwa w 00:31:01.111 --> 00:31:02.568 na tym filmie yy 00:31:03.151 --> 00:31:05.128 widzimy coś co można byłoby 00:31:05.871 --> 00:31:09.020 yy nazwać prawdziwie przestrzenią utraconą 00:31:09.020 --> 00:31:09.848 przestrzenią która 00:31:10.376 --> 00:31:13.423 EE której już nie ma w znakomitej większości 00:31:14.056 --> 00:31:16.503 ale której poszczególne ślady czy poszczególne elementy 00:31:16.936 --> 00:31:20.063 do dnia dzisiejszego możemy jeszcze odczytać 00:31:21.039 --> 00:31:23.540 EE w ramach prac biura architekta miasta 00:31:23.540 --> 00:31:25.480 którym tak Jak już wspomniałem mam okazję kierować 00:31:26.239 --> 00:31:27.980 EE zastanawiamy się nad tym 00:31:27.980 --> 00:31:30.360 w jaki sposób można tą przestrzeń zrewaloryzować 00:31:30.599 --> 00:31:31.480 te prace się toczą 00:31:32.240 --> 00:31:33.102 i w ramach yy 00:31:33.857 --> 00:31:36.822 yy tego naszego dzisiejszego wypadu też pozwolę sobie 00:31:37.417 --> 00:31:40.622 parę zdań na ten temat jeszcze później państwu yy 00:31:40.817 --> 00:31:41.617 powiedzieć 00:31:42.160 --> 00:31:42.783 proszę państwa 00:31:42.783 --> 00:31:44.936 i co ciekawe to to że 00:31:46.103 --> 00:31:46.998 ym EE 00:31:46.998 --> 00:31:49.176 zrealizowanie o tego zachodniego frontu wśród miejsca 00:31:49.263 --> 00:31:51.016 według yy wskazań stevena 00:31:51.063 --> 00:31:52.936 to co żeśmy mieli okazję przed chwilą zobaczyć 00:31:53.890 --> 00:31:54.869 em to zresztą 00:31:55.570 --> 00:31:57.829 ta dokumentacja została tutaj przygotowana 00:31:58.050 --> 00:31:59.949 między innymi na podstawie zdjęć archiwalnych 00:31:59.949 --> 00:32:00.749 częściowo także 00:32:01.290 --> 00:32:02.829 zachowany hard policji budowlanej 00:32:03.624 --> 00:32:04.424 bardzo ciekawe 00:32:04.824 --> 00:32:06.380 yy owe akta policji budowlanej 00:32:06.380 --> 00:32:07.255 w stosunku do zachodniego 00:32:07.304 --> 00:32:08.160 frontu wśród mieście 00:32:08.160 --> 00:32:09.215 a zachowały się w bardzo 00:32:09.904 --> 00:32:11.095 yy wybiórczy sposób 00:32:11.264 --> 00:32:12.255 więc trochę jakby 00:32:12.464 --> 00:32:14.975 część tej ich akt yy no gdzieś przepadło EE 00:32:16.344 --> 00:32:17.144 natomiast 00:32:17.704 --> 00:32:20.655 z literatury międzywojennej yy wiemy 00:32:20.824 --> 00:32:21.624 że 00:32:22.055 --> 00:32:24.140 realizacja do tego zachodniego frontu śródmieście 00:32:24.140 --> 00:32:25.264 obudziła bardzo 00:32:25.935 --> 00:32:27.424 yy szeroko zaklejone 00:32:27.935 --> 00:32:30.144 yy emocje ówczesnych architektów 00:32:30.455 --> 00:32:32.864 włodarzy miast ówczesnych społeczników czy 00:32:33.440 --> 00:32:34.620 yy aktywistów miejskich 00:32:34.620 --> 00:32:35.991 Jak to moglibyśmy dzisiaj powiedzieć 00:32:36.728 --> 00:32:38.431 a którzy wiedli yy 00:32:39.168 --> 00:32:41.200 bardzo zacięte dyskusje na temat tego 00:32:41.200 --> 00:32:44.071 w jakim kierunku miasto powinno się przekształcać 00:32:44.528 --> 00:32:45.008 szczególnie 00:32:45.008 --> 00:32:47.951 widowiskowy był spór pomiędzy pesorem ortokleplem 00:32:48.661 --> 00:32:51.418 a presorem yy ówczesnej 00:32:51.901 --> 00:32:53.418 yy politechniki gdańskiej 00:32:54.061 --> 00:32:58.218 yy a marcinem kissingiem ówczesnym architektem miejskim 00:32:58.861 --> 00:33:01.698 a który był uważany za skrajnego modernistę 00:33:02.061 --> 00:33:04.538 yy który za Nic ma tradycyjne wartości 00:33:05.061 --> 00:33:05.938 yy przestrzeni 00:33:06.506 --> 00:33:08.253 yy ówspór yy 00:33:08.426 --> 00:33:09.226 no można powiedzieć 00:33:09.266 --> 00:33:11.413 odbył się szerokim echem w międzywojennej 00:33:13.266 --> 00:33:14.653 prasie EE między innymi bestroclepel 00:33:15.306 --> 00:33:17.453 wy wydał yy taką broszurkę pod tytułem 00:33:17.586 --> 00:33:18.573 Gdańsk na rozdrożach 00:33:18.666 --> 00:33:19.973 czyli dancy San szajdovege 00:33:20.640 --> 00:33:23.660 a która to w której to broszurze zawarł zarówno 00:33:24.180 --> 00:33:25.980 interpretację stanu obecnego 00:33:26.500 --> 00:33:28.380 yy Jak na ówczesne czasy oczywiście 00:33:28.940 --> 00:33:30.380 otoczenia bramy wyżynnej to jest 00:33:30.380 --> 00:33:33.661 ten 1. obrazek Po lewej stronie EE stanu 00:33:34.058 --> 00:33:35.880 który u u u uważał 00:33:35.880 --> 00:33:37.661 że może być uznany za 00:33:37.978 --> 00:33:40.541 dobrą alternatywę w postaci jakiegoś spokojnego 00:33:41.098 --> 00:33:41.981 klasycyzującego 00:33:43.095 --> 00:33:43.895 na modernizmu 00:33:44.335 --> 00:33:48.064 a no i powiedziałbym rozwiązanie awangardowe 00:33:48.415 --> 00:33:51.424 które przypisywał kistingowi yy jako temu 00:33:51.455 --> 00:33:53.544 który dąży do unicestwienia tradycyjnych 00:33:53.615 --> 00:33:55.024 wartości miasta i wprowadzenia 00:33:55.255 --> 00:33:56.104 takich koszmarów 00:33:56.104 --> 00:33:58.384 jakie tutaj widzimy Po prawej stronie 00:33:58.455 --> 00:33:59.424 oczywiście koszmarów słów 00:33:59.895 --> 00:34:00.695 w cudzysłowie 00:34:01.621 --> 00:34:03.218 EE mówię o tym proszę państwa dlatego 00:34:03.381 --> 00:34:05.258 że ten spór który miał miejsce 00:34:05.341 --> 00:34:07.138 na przynajmniej lat dwudziestych i trzydziestych 00:34:07.621 --> 00:34:09.218 de facto trwa do dnia dzisiejszego 00:34:09.461 --> 00:34:12.098 mimo całkowitej wymiany ludności miasta 00:34:12.701 --> 00:34:14.660 mimo tego że zarówno klepeliki 00:34:14.660 --> 00:34:17.538 sling przez większość tego czasu nie byli obecni 00:34:17.941 --> 00:34:20.418 EE w dyskusji na temat przyszłości gdańska 00:34:21.454 --> 00:34:23.423 cały czas yy wieziemy z porę 00:34:23.574 --> 00:34:26.223 czy odbudowywać na wzór tego sobie 00:34:26.614 --> 00:34:29.103 z czym mieliśmy do czynienia na przynajmniej 19. i 20. 00:34:29.174 --> 00:34:29.974 wieku 00:34:30.280 --> 00:34:31.515 a czy budować nowocześnie 00:34:31.884 --> 00:34:32.715 a jeżeli nowocześnie 00:34:33.044 --> 00:34:33.955 to Jak nowocześnie 00:34:34.284 --> 00:34:36.595 i ten spór proszę państwa wcale nie jest rozstrzygnięty 00:34:37.284 --> 00:34:37.924 czego 00:34:37.924 --> 00:34:41.035 dyskusje na temat tego co się może wydarzyć w miejscu 00:34:41.644 --> 00:34:44.315 budynku obecnie zajmował obecnego lotu 00:34:44.644 --> 00:34:47.155 no są jakby tego tutaj najlepszym przykładem 00:34:48.583 --> 00:34:49.383 ale proszę państwa 00:34:49.823 --> 00:34:51.336 ta przestrzeń zachodniego frontu 00:34:51.343 --> 00:34:52.576 śródmieścia ma także swoje 00:34:52.863 --> 00:34:53.663 dalsze dzieje 00:34:54.343 --> 00:34:55.816 EE dzieje yy 00:34:56.103 --> 00:34:57.920 niezrealizowanych na szczęście koncepcji 00:34:57.920 --> 00:34:58.820 ani hitlerowskich 00:34:58.820 --> 00:35:01.176 ani w dużej mierze SOS realistyczny 00:35:01.223 --> 00:35:02.336 chociaż ciekawe jest 00:35:02.863 --> 00:35:04.056 yy przeanalizowanie 00:35:04.263 --> 00:35:07.336 tychże koncepcji w okresie nazistowskim 00:35:08.222 --> 00:35:10.137 a pamiętajmy Gdańsk był szykowany 00:35:10.662 --> 00:35:13.497 do 1 ze stolicy prowincji pruskich do 1 z 00:35:14.702 --> 00:35:17.257 do sowinzji do roli można powiedzieć 00:35:17.822 --> 00:35:18.262 1 00:35:18.262 --> 00:35:20.737 z głównych ośrodków administracyjnych ówczesnej rzeszy 00:35:21.622 --> 00:35:23.577 no i tutaj w staraniu inwestora gruszkowskiego 00:35:23.742 --> 00:35:24.577 zachowały się 00:35:25.509 --> 00:35:26.930 oryginalne plany yy 00:35:27.149 --> 00:35:31.370 które rysowane były przez ówczesnego sztab baurata 00:35:32.069 --> 00:35:33.530 nijakiego michaela flyshera 00:35:34.040 --> 00:35:34.844 a którego 00:35:35.075 --> 00:35:37.684 jedyną realizacją jest wielkie osiedle mieszkaniowe 00:35:37.715 --> 00:35:38.764 tak zwany stary hełm 00:35:39.235 --> 00:35:40.444 yy być może część z państwa 00:35:40.755 --> 00:35:43.204 zna to miejsce rejonu listwy vorcela i tak dalej 00:35:43.715 --> 00:35:44.515 to jest to miejsce 00:35:44.795 --> 00:35:46.604 w które yy powstało w okresie 00:35:47.155 --> 00:35:49.564 yy już 2. wojny światowej to są lata 40. 00:35:50.360 --> 00:35:52.718 EE w 1 z tomów na temat gdańskich dzielnic 00:35:52.881 --> 00:35:56.450 pisze o tym między innymi pani ewa Szymańska 00:35:56.450 --> 00:35:58.518 EE natomiast yy to co jest istotne to to 00:35:58.561 --> 00:36:02.158 że yy to był tylko mały odprysk tego co było planowane 00:36:02.761 --> 00:36:04.558 albowiem proszę państwa yy 00:36:05.424 --> 00:36:07.335 już w okresie międzywojennym yy 00:36:07.664 --> 00:36:10.335 planowano wielką przebudowę owego zachodniego frontu 00:36:10.424 --> 00:36:14.335 śródmieście relokację linii kolejowej i przełożenie jej 00:36:14.784 --> 00:36:16.095 na wschodnią stronę miasta 00:36:16.744 --> 00:36:18.775 yy przez żuławy i przez te stoczni gnieskie 00:36:18.864 --> 00:36:19.775 miała ona przebiegać 00:36:20.720 --> 00:36:21.520 natomiast 00:36:21.560 --> 00:36:24.879 yy ten cały zachodni sąd śródmieścia Po oczyszczeniu z 00:36:25.360 --> 00:36:28.399 owych naleciałości można powiedzieć epoki przemysłowej 00:36:28.800 --> 00:36:29.600 stać się miał 00:36:29.920 --> 00:36:33.239 yy reprezentacyjną częścią gdańska już budowaną 00:36:33.880 --> 00:36:35.050 na owych totalitarnych wzorcach 00:36:36.030 --> 00:36:38.290 i tutaj proszę państwa 1 z pierwszych projektów 00:36:38.710 --> 00:36:40.210 jeszcze taki bardzo można powiedzieć 00:36:42.710 --> 00:36:44.370 em oszczędny w swoich formach paradoksalnie 00:36:45.150 --> 00:36:46.370 EE projektów 00:36:46.470 --> 00:36:48.570 które zakładał no notabene wielką 00:36:48.670 --> 00:36:49.890 monumentalną realizację 00:36:50.390 --> 00:36:51.530 na osi bramy wyżynnej 00:36:52.660 --> 00:36:53.580 i tutaj proszę państwa 00:36:54.180 --> 00:36:55.060 również kolejne 00:36:55.340 --> 00:36:57.420 elementy w postaci nowego dworca kolejowego 00:36:57.540 --> 00:36:59.020 na wysokości EE 00:36:59.380 --> 00:37:00.180 bramy oliwskiej 00:37:00.260 --> 00:37:02.100 mniej więcej Tam gdzie stoją takie 4 00:37:02.660 --> 00:37:03.660 domy Po prawej stronie 00:37:03.740 --> 00:37:05.100 Jak jedziemy w kierunku wrzeszcza 00:37:05.960 --> 00:37:09.684 yy oraz także różne yy wariacje na temat tego 00:37:10.075 --> 00:37:12.764 yy w jaki sposób ukształtować właśnie ową 00:37:13.195 --> 00:37:16.204 owe Gał forum czyli yy forum nowej 00:37:16.275 --> 00:37:17.644 nowej stolicy prowincji 00:37:18.075 --> 00:37:21.324 służącej masowym manifestacją poparcia dla partii 00:37:21.755 --> 00:37:23.044 yy faszystowskiej 00:37:24.671 --> 00:37:26.128 co ciekawe także w tym czasie 00:37:26.511 --> 00:37:27.191 przygotowano 00:37:27.191 --> 00:37:29.568 koncepcję nowego przebicia komunikacyjnego wschód 00:37:29.951 --> 00:37:33.728 zachód a tutaj widzimy yy ulicę 00:37:33.911 --> 00:37:34.940 zaprojektowaną w śladzie 00:37:34.940 --> 00:37:36.928 cheście można powiedzieć obecnego 00:37:37.111 --> 00:37:38.160 podwala przedmiejskiego 00:37:38.160 --> 00:37:39.888 czy też wcześniej alei leningradzkiej 00:37:40.600 --> 00:37:42.622 EE z czymś co jest yy 00:37:43.217 --> 00:37:44.182 też mało znanym faktem 00:37:44.777 --> 00:37:47.342 z dziejów gęskiej urbanistyki a bardzo interesującym 00:37:48.137 --> 00:37:49.102 mianowicie z propozycją 00:37:49.657 --> 00:37:52.422 yy lokalizacji na północnym cyklu wyspy spikszów 00:37:53.097 --> 00:37:55.542 obiektu który swoją stylistyką miał trochę nawiązywać 00:37:55.737 --> 00:37:57.382 do zamku wysokiego w malborku 00:37:58.407 --> 00:38:00.432 szykujemy proszę państwa w tej chwili kolejną pozycję 00:38:00.967 --> 00:38:03.112 poświęconą właśnie wyspie spiżu w gdańsku 00:38:03.287 --> 00:38:04.712 mam nadzieję że na koniec tego Roku 00:38:05.287 --> 00:38:07.072 będziecie państwo mieli okazję się z tą pozycją 00:38:07.607 --> 00:38:09.933 yy zapoznać 00:38:09.933 --> 00:38:10.733 a gdzie między innymi 00:38:11.207 --> 00:38:13.832 udało się autorom yy tej pozycji dotrzeć do 00:38:14.680 --> 00:38:16.148 1 bardzo niewyraźnego 00:38:16.291 --> 00:38:19.508 ale zachowanego jednak zdjęcia z makiety tego obiektu 00:38:19.891 --> 00:38:21.868 będzie okazja żeby sobie to zobaczyć 00:38:22.571 --> 00:38:23.548 natomiast proszę państwa 00:38:23.931 --> 00:38:25.428 na przedłużeniu śródmieścia gdańska 00:38:25.811 --> 00:38:27.828 na wysokości międzygóry gradowej 00:38:28.131 --> 00:38:29.708 placu zebrań ludowych obecnych 00:38:30.251 --> 00:38:32.508 EE zaprojektowano wielki monumentalny 00:38:33.382 --> 00:38:38.177 EE zespół administracyjny dla władz partyjnych i 00:38:38.422 --> 00:38:39.497 yy państwowych ym 00:38:40.502 --> 00:38:43.537 zespół yy który by się swoim obszarem 00:38:43.822 --> 00:38:45.857 można powiedzieć dorównywał głównemu miastu 00:38:46.102 --> 00:38:48.417 a więc yy była to olbrzymie założenie 00:38:49.732 --> 00:38:51.267 a które gdyby zostało zrealizowane 00:38:51.972 --> 00:38:54.347 no bardzo mocno zdominowałoby przestrzeń Gdańsk 00:38:55.172 --> 00:38:56.187 tak się jednak nie stało 00:38:56.252 --> 00:38:59.787 natomiast oczywiście pojawiły się yy inne obiekty 00:39:00.532 --> 00:39:02.387 EE w obszarze śródmieścia gdańska 00:39:02.492 --> 00:39:06.079 w obszarze yy zachodniego frontu wśród mieście jest 00:39:06.400 --> 00:39:06.920 znaczy 00:39:06.920 --> 00:39:09.839 pojawił się już nieistniejący w tej chwili budynek yy 00:39:11.400 --> 00:39:14.679 redakcji yy ówczesnej faszystowskiej gazety 00:39:14.840 --> 00:39:17.359 mianowicie dam cygar for posten yy 00:39:17.800 --> 00:39:18.799 czyli budynek późniejszej 00:39:18.799 --> 00:39:20.454 krewetki następnie 00:39:20.454 --> 00:39:22.774 budynek schroniska młodzieżowego na biskupie górce 00:39:23.145 --> 00:39:24.414 yy kansa rajherta 00:39:24.585 --> 00:39:26.134 tutaj widzimy projekt tego 00:39:26.545 --> 00:39:29.534 budynek zrealizowany i do dnia dzisiejszego istniejący 00:39:30.145 --> 00:39:31.880 i yy miejmy nadzieję 00:39:31.880 --> 00:39:34.654 że będzie udostępniony kiedyś yy 00:39:35.080 --> 00:39:36.427 że tak powiem mieszkańcom miasta 00:39:36.692 --> 00:39:38.387 w tej chwili mieści się Tam yy 00:39:38.772 --> 00:39:40.427 jakieś urzędy policyjne się mieszczą 00:39:41.332 --> 00:39:42.947 EE i także 00:39:43.452 --> 00:39:45.147 yy kolejny budynek to jest budynek 00:39:45.412 --> 00:39:46.707 obecnego urzędu wojewódzkiego 00:39:47.449 --> 00:39:50.870 yy budowane jako siedzibę niemieckiego frontu prac 00:39:51.569 --> 00:39:54.350 yy a więc również instytucji partyjno-rządowej 00:39:54.569 --> 00:39:56.900 yy nazistowskich niemiec 00:39:56.900 --> 00:39:58.830 stąd jego taka totalitarna 00:39:58.849 --> 00:40:01.540 monomentalna architektu zamysły 00:40:01.540 --> 00:40:02.860 ciekawe proszę państwa to to 00:40:02.860 --> 00:40:05.545 że yy to nie były jedyne projekty 00:40:05.545 --> 00:40:06.568 które były realizowane 00:40:06.911 --> 00:40:07.711 mianowicie 00:40:08.191 --> 00:40:09.368 niedawno yy 00:40:09.991 --> 00:40:13.088 biblioteka gdańska polski akademina wzbogaciła się o 00:40:13.877 --> 00:40:15.442 unikatowe yy 00:40:16.077 --> 00:40:18.722 unikatową kolekcję projektów yy 00:40:19.717 --> 00:40:21.482 gumachów użyteczności publicznej 00:40:22.077 --> 00:40:24.122 yy które planowane były w gdańsku 00:40:24.237 --> 00:40:25.762 nigdy nie zostały one zrealizowane 00:40:25.917 --> 00:40:27.242 tutaj między innymi opera 00:40:27.698 --> 00:40:29.381 która prawdopodobnie miała stanąć 00:40:29.658 --> 00:40:30.821 mniej więcej na wysokości 00:40:31.418 --> 00:40:32.218 obecnego forum Gdańsk 00:40:32.818 --> 00:40:34.581 tylko troszkę bardziej może na południe 00:40:35.574 --> 00:40:38.425 EE i tutaj jakby jej widok yy z 2. strony 00:40:38.694 --> 00:40:40.025 no budynek ten można powiedzieć 00:40:40.094 --> 00:40:41.105 nie wyróżniał się specjalnie 00:40:41.894 --> 00:40:42.825 yy architekturą 00:40:42.894 --> 00:40:44.385 a nawet można byłoby powiedzieć 00:40:44.574 --> 00:40:46.945 że jest to antyteza monumentalnej i atrakcyjnej 00:40:47.254 --> 00:40:48.054 architektury 00:40:48.534 --> 00:40:50.905 niemniej jednak takie plany były tutaj snutem 00:40:51.736 --> 00:40:52.703 dodać także należy 00:40:52.816 --> 00:40:53.863 że z tego okresu 00:40:54.016 --> 00:40:55.900 też nie zachował się i niestety nie wiadomo 00:40:55.900 --> 00:40:58.783 Jak wyglądał albowiem Jak na razie jeszcze nie 00:40:58.976 --> 00:41:00.463 pojawiły się nigdzie żadne zdjęcia 00:41:02.376 --> 00:41:03.783 ym hali yy zebrań 00:41:03.816 --> 00:41:06.743 która była ulogowana na terenie yy stoczni gdańskiej 00:41:07.296 --> 00:41:10.823 mniej więcej na wysokości obecnego budynku CS 00:41:11.688 --> 00:41:12.831 EE proszę państwa 00:41:13.288 --> 00:41:15.191 yy cenzura Roku 45. 00:41:15.768 --> 00:41:17.831 to oczywiście zniszczenia gdańska 00:41:17.888 --> 00:41:18.688 to oczywiście 00:41:18.888 --> 00:41:21.631 daleko idące przemiany tego obszaru 00:41:22.572 --> 00:41:23.372 ym a więc 00:41:23.892 --> 00:41:26.747 yy yy można powiedzieć także pewna nowa rzeczywistość 00:41:28.092 --> 00:41:29.147 yy proszę państwa 00:41:29.412 --> 00:41:30.947 wiele jest yy pozycji 00:41:31.892 --> 00:41:34.387 literatorowych na temat tego w jaki sposób te 00:41:34.892 --> 00:41:37.707 ten obszar yy miał być przekształcony 00:41:37.772 --> 00:41:39.580 ja pozwolę sobie skupić się tylko tutaj 00:41:39.580 --> 00:41:40.747 na najważniejszych elementach 00:41:41.600 --> 00:41:43.294 ale przede wszystkim chciałbym zwrócić państwa 00:41:43.385 --> 00:41:44.185 uwagę na fakt 00:41:44.585 --> 00:41:46.254 że EE te zniszczenia były 00:41:47.065 --> 00:41:48.574 yy bardzo daleko idąc 00:41:49.344 --> 00:41:52.055 to że tutaj widzimy na tych obrazkach stojące jeszcze 00:41:52.544 --> 00:41:53.815 elewacje niektórych kamienic 00:41:54.384 --> 00:41:55.280 to wcale nie oznacza 00:41:55.280 --> 00:41:57.495 że te kamienice były możliwe do odbudowy 00:41:57.784 --> 00:42:00.055 bardzo często były to tylko wypalone elewacje 00:42:00.920 --> 00:42:02.722 EE z pozawalanymi stropami 00:42:03.077 --> 00:42:06.242 właściwie niemożliwe do odbudowy w takiej formie 00:42:06.677 --> 00:42:07.237 yy 00:42:07.237 --> 00:42:10.082 aby mogły znowu służyć yy zgodnie ze swoim pierwotnym 00:42:10.397 --> 00:42:11.402 yy przeznaczeniem 00:42:13.736 --> 00:42:14.536 co ciekawe 00:42:14.816 --> 00:42:18.783 yy już yy w okresie bezpośrednio powojennym z 1 00:42:18.783 --> 00:42:20.103 strony pojawiły się 00:42:23.483 --> 00:42:25.356 EE nowe pomysły dotyczące kształtowania 00:42:25.723 --> 00:42:26.596 wśród miejsca gdańska 00:42:27.363 --> 00:42:28.276 i tutaj proszę państwa 00:42:28.403 --> 00:42:30.236 1 z pierwszych planów powojenne autorstwa 00:42:30.443 --> 00:42:31.796 presora czarnego 00:42:32.603 --> 00:42:33.403 yy który 00:42:34.083 --> 00:42:35.796 ym był 1 z pionierów OD budowy gdańska 00:42:35.923 --> 00:42:37.956 zresztą 1 z pierwszych wiceprezentów gdańska 00:42:38.203 --> 00:42:39.796 do spraw architury jurmanistyki 00:42:40.515 --> 00:42:41.404 a z 2. strony 00:42:41.715 --> 00:42:42.724 pojawiły się dążenia 00:42:42.995 --> 00:42:45.524 do jednak objęcia gdańska ochroną konserwatorską 00:42:46.155 --> 00:42:47.484 Po lewej stronie tutaj widzimy 00:42:47.995 --> 00:42:52.204 rysunek yy ukazując zasięg wpisu do rejestru zabytków 00:42:52.833 --> 00:42:56.086 EE obszaru yy tak zwanego gdańska zabytkowego 00:42:56.593 --> 00:42:57.393 autorstwa presora 00:42:57.873 --> 00:42:59.446 jana yy borowskiego 00:42:59.873 --> 00:43:02.926 i tutaj yy obajci panowie yy 00:43:03.713 --> 00:43:05.926 a czy obu tych panów tutaj możemy zobaczyć 00:43:05.953 --> 00:43:07.366 Po prawej stronie presor Borowski 00:43:07.433 --> 00:43:08.806 Po lewej stronie preso-czewne 00:43:09.520 --> 00:43:10.320 osoby niesłychanie 00:43:10.586 --> 00:43:13.573 zasłużone dla yy powojennej odbudowy gdańska 00:43:14.306 --> 00:43:15.333 yy z 1 strony 00:43:15.866 --> 00:43:18.256 yy dbające o konserwację i 00:43:18.256 --> 00:43:21.533 ochronę yy tego co się uratowało ze zniszczeń wojennych 00:43:21.946 --> 00:43:23.413 a z 2. strony te są czerne 00:43:24.040 --> 00:43:27.085 EE szkicujący plany powojennej odbudowy gdańska 00:43:27.554 --> 00:43:28.354 co ciekawe 00:43:28.674 --> 00:43:31.965 jeszcze bardzo mocno w duchu przedwojennego modernizmu 00:43:32.645 --> 00:43:35.314 resor czarny pamiętajmy przed wojną yy 00:43:35.685 --> 00:43:36.874 był czynnym architektem 00:43:37.405 --> 00:43:38.085 przesiąknięty 00:43:38.085 --> 00:43:41.074 można powiedzieć ideą monumentalnych rozwiązań okresu 00:43:41.605 --> 00:43:42.714 yy międzywojennego 00:43:43.125 --> 00:43:45.954 pamiętajmy że choćby w warszawie czy czy 00:43:46.925 --> 00:43:48.314 czy czy w innych polskich miastach 00:43:48.840 --> 00:43:50.244 planowane były i realizowane 00:43:50.555 --> 00:43:52.084 wielkie monumentalne założenia 00:43:52.635 --> 00:43:54.684 EE urbanistyczne i architektoniczne 00:43:54.875 --> 00:43:56.124 w warszawie choćby wielka 00:43:56.124 --> 00:43:58.324 niezrealizowana dzielnica imienia piłsudskiego 00:43:59.319 --> 00:44:00.280 na polach mokotowskich 00:44:01.239 --> 00:44:01.999 EE można powiedzieć 00:44:01.999 --> 00:44:04.080 że ech tej przedwojennej monumentalnej 00:44:04.959 --> 00:44:06.760 yy architektury modernistycznej 00:44:07.359 --> 00:44:08.880 EE czuć było w tych planach 00:44:09.039 --> 00:44:11.560 które preso czerne szkicował dla gdańska 00:44:11.839 --> 00:44:15.600 notabene nie tylko dla zachodniego frontu śródmieście 00:44:16.090 --> 00:44:16.824 pojawiały się 00:44:16.824 --> 00:44:18.540 proszę państwa także plany 00:44:18.540 --> 00:44:20.869 obejmujący cały właściwie wrzeszcz EE 00:44:21.130 --> 00:44:22.229 a więc można powiedzieć 00:44:22.370 --> 00:44:25.309 że proso-czarny 1 ręką rysował 00:44:25.410 --> 00:44:28.669 można powiedzieć koncepcję przebudowy połowy miast 00:44:29.428 --> 00:44:30.371 i tutaj proszę państwa 00:44:30.948 --> 00:44:32.131 yy proszę zwrócić uwagę 00:44:32.308 --> 00:44:33.851 Gdańsk yy zabytkowy 00:44:33.851 --> 00:44:35.771 koncepcja przebudowy tego obszaru 00:44:36.816 --> 00:44:39.183 na 1. rzut oka coś Nam to przypomina 00:44:39.456 --> 00:44:43.358 tak mamy tutaj proszę państwa do czynienia z koncepcją 00:44:43.358 --> 00:44:46.589 która no właściwie kontynuuje tą myśl EE 00:44:46.610 --> 00:44:47.340 jeszcze przedwojenną 00:44:47.340 --> 00:44:48.469 lokalizację 00:44:48.570 --> 00:44:50.909 monumentalnego zespołu użyteczności publicznej 00:44:51.570 --> 00:44:52.869 na osi bramy wyżynnej 00:44:52.869 --> 00:44:53.820 proszę zwrócić uwagę 00:44:53.820 --> 00:44:54.989 że tutaj pojawia się 00:44:55.690 --> 00:44:58.109 EE jakiś monumentalny obiekt EE 00:44:58.370 --> 00:44:59.349 początkowo jeszcze 00:44:59.850 --> 00:45:02.149 yy w formach właśnie późnomodernistycznych 00:45:02.560 --> 00:45:04.344 tak na marginesie to co tu państwo widzicie 00:45:04.415 --> 00:45:08.224 to jest niezrealizowany 2. etap yy obiektu yy 00:45:08.735 --> 00:45:09.984 urzędu miejskiego w gdańsku 00:45:10.175 --> 00:45:12.944 tutaj Po prawej stronie widzimy zrealizowany fragment 00:45:13.375 --> 00:45:14.384 wzdłuż ulicy 3. maja 00:45:15.015 --> 00:45:17.704 Tam obecnie w parterze jest bank yy 00:45:17.895 --> 00:45:18.695 u góry oczywiście 00:45:18.775 --> 00:45:20.704 są yy funkcje urzędowe 00:45:21.897 --> 00:45:22.340 natomiast to 00:45:22.340 --> 00:45:24.423 co tu państwo widzicie Po lewej stronie tego obrazka 00:45:25.017 --> 00:45:25.903 to jest yy EE 00:45:26.537 --> 00:45:27.863 to jest właśnie niezrealizowany 00:45:28.457 --> 00:45:29.583 fragment rozbudowy tego 00:45:29.777 --> 00:45:32.023 który stać się miał jednocześnie wprowadzeniem 00:45:32.337 --> 00:45:34.223 do tego monumentalnego założenia 00:45:34.777 --> 00:45:35.583 które rozplanowane 00:45:35.897 --> 00:45:39.143 było na osi bramy wyżynnej na tak zwanym gdańskim 00:45:39.777 --> 00:45:42.037 yy podgórzu ta nazwa 00:45:42.842 --> 00:45:44.700 Jak należy do mniemywać 00:45:44.700 --> 00:45:46.557 została przez procesora czarnego przeniesiona 00:45:46.722 --> 00:45:47.597 tutaj do NAS z krakowa 00:45:48.082 --> 00:45:50.637 gdzie również takowe podgórze funkcjonuje 00:45:51.291 --> 00:45:54.715 i proszę państwa co ciekawe w okresie sosrealizmu 00:45:54.715 --> 00:45:57.548 który Jak wiemy w 49. Roku stał się 00:45:58.091 --> 00:46:00.028 yy można powiedzieć taką 00:46:00.451 --> 00:46:01.308 yy bazową 00:46:01.760 --> 00:46:05.578 EE bazową yy ideologią yy kształtowania architektury 00:46:06.341 --> 00:46:07.178 EE w tym duchu 00:46:07.661 --> 00:46:09.698 zaczęto projektować przekształcenia 00:46:09.741 --> 00:46:10.658 w tym między innymi 00:46:10.741 --> 00:46:13.018 co ciekawe właśnie zachodniego frontu śródmieści 00:46:13.628 --> 00:46:16.491 ej na początek może tutaj mniej znane yy fragmenty 00:46:16.868 --> 00:46:18.771 tu widzimy otoczenie bramy wyżynnej 00:46:19.228 --> 00:46:21.171 yy z sosrealistyczną propozycją 00:46:21.868 --> 00:46:25.011 yy realizacji yy nowego jej tutaj otoczenia 00:46:25.635 --> 00:46:28.364 EE prawdopodobnie zakładano kompletne wyburzenie 00:46:28.835 --> 00:46:32.564 reliktów yy właśnie tej zabudowy z okresu przełomu 19. 00:46:32.675 --> 00:46:35.564 20. wieku u góry natomiast yy 00:46:36.035 --> 00:46:37.444 fragment yy zabudowy 00:46:37.555 --> 00:46:39.764 który miał być zrealizowany w rejonie ulicy wałowej 00:46:40.512 --> 00:46:43.600 no to jest oczywiście jedne z wielu yy projektów 00:46:43.600 --> 00:46:44.407 które były znane 00:46:45.032 --> 00:46:47.327 natomiast najciekawsze są 00:46:47.832 --> 00:46:50.287 yy projekty związane z konkursem 00:46:50.432 --> 00:46:51.232 które były ogłoszone 00:46:51.392 --> 00:46:54.207 na przebudowę śródmieścia gdańska w 53. Roku 00:46:54.920 --> 00:46:57.278 a które to yy obiekty 00:46:58.081 --> 00:46:59.558 ym no wypisz wymaluj 00:46:59.801 --> 00:47:01.318 przypominają Nam pałac kultury 00:47:01.441 --> 00:47:03.420 który był zrealizowany w warszawie tak 00:47:03.420 --> 00:47:04.478 a więc można powiedzieć 00:47:04.601 --> 00:47:05.918 że yy 00:47:06.561 --> 00:47:10.078 ten pomysł związany z sosrealistycznym zwieńczeniem 00:47:10.681 --> 00:47:12.398 struktury urbanistycznej gdańska 00:47:13.267 --> 00:47:15.412 no można powiedzieć w innej zupełnie formie 00:47:15.627 --> 00:47:17.612 ale stał się z 1 strony kontynuacją 00:47:17.867 --> 00:47:19.363 myśli przetłojennej 00:47:19.363 --> 00:47:20.532 z 2. strony zaś 00:47:21.360 --> 00:47:22.280 on stał się pewną 00:47:22.840 --> 00:47:25.400 yy lokalną interpretacją tego co działo się w moskwie 00:47:25.520 --> 00:47:26.800 czy później w warszawie 00:47:27.440 --> 00:47:29.000 yy aczkolwiek w bardzo specyficznym miejscu 00:47:30.488 --> 00:47:31.711 yy zachowało się wiele 00:47:32.008 --> 00:47:33.980 dokumentów związanych z tym konkursem 00:47:33.980 --> 00:47:35.831 między innymi 1 z całych numerów 00:47:36.368 --> 00:47:37.951 ym pisma architektura 00:47:38.328 --> 00:47:40.831 yy był poświęcony właśnie o mówieniu tego konkursu 00:47:40.888 --> 00:47:42.506 stąd możemy prześledzić 00:47:42.693 --> 00:47:44.426 Jak się te koncepcje kształtowały 00:47:45.253 --> 00:47:47.146 w ramach tego naszego dzisiejszego wypadu 00:47:47.213 --> 00:47:49.346 oczywiście nie mamy czasu na szczegółowe omówienie 00:47:49.973 --> 00:47:51.540 wszystkich tych koncepcji 00:47:51.540 --> 00:47:52.346 natomiast to co jest istotne 00:47:52.653 --> 00:47:53.984 to to że EE 00:47:54.255 --> 00:47:56.104 no można powiedzieć jakby tutaj yy 00:47:56.375 --> 00:47:58.144 mieliśmy do czynienia z pewną powtórką 00:47:59.415 --> 00:48:00.424 z rozwiązań z 1 00:48:00.424 --> 00:48:01.424 strony przedwojennych 00:48:01.495 --> 00:48:03.304 a z 2. strony z rozwiązań EE 00:48:04.095 --> 00:48:06.184 które były projektowane w innych miastach 00:48:06.898 --> 00:48:07.698 i proszę państwa 00:48:08.338 --> 00:48:09.981 yy przekłuło się to także na 00:48:10.458 --> 00:48:11.058 szerzej rozumiany 00:48:11.058 --> 00:48:12.981 projekt zagospodarowania właśnie całego 00:48:13.018 --> 00:48:14.341 zachodniego frontu wśród mieście 00:48:14.930 --> 00:48:17.189 proszę zwrócić uwagę na daleko idące 00:48:17.770 --> 00:48:20.020 ingerencje w strukturę urbanistyczną 00:48:20.020 --> 00:48:21.029 wyprostowanie głównych ulic 00:48:21.970 --> 00:48:22.869 yy można powiedzieć 00:48:23.250 --> 00:48:26.229 na nadanie tej przestrzeni zupełnie innego charakteru 00:48:26.490 --> 00:48:27.309 niż to co miało 00:48:27.850 --> 00:48:29.869 yy miejsce w okresie przedwojennym 00:48:30.818 --> 00:48:31.618 i proszę państwa 00:48:32.138 --> 00:48:34.341 yy tych koncepcji oczywiście jest wiele 00:48:35.218 --> 00:48:36.141 natomiast co jest istotne 00:48:36.378 --> 00:48:38.821 to to że także w ramach tych koncepcji przygotowano 00:48:40.067 --> 00:48:43.412 a w 58. Roku bodajże chyba yy 00:48:43.787 --> 00:48:46.052 cały plan przebudowy śródmieścia 00:48:46.107 --> 00:48:46.380 tak 00:48:46.380 --> 00:48:48.812 był to 1 z pierwszych kompleksowo-rozumianych planów 00:48:50.267 --> 00:48:52.092 ym zagospodarowania całego śródmieście 00:48:52.739 --> 00:48:55.380 EE właśnie widzimy tutaj zachodni front wśród mieście 00:48:55.779 --> 00:48:57.380 asowym założeniem o charakterze monomentalnym 00:48:58.139 --> 00:48:59.580 ale także wielkie osie 00:48:59.659 --> 00:49:00.740 w tym prowadzącym zająłem 00:49:01.059 --> 00:49:03.380 dworca głównego w kierunku polskiego haka 00:49:04.123 --> 00:49:08.300 a także oś ulicy ówczesnej nowej wołowej krzyżującej 00:49:08.300 --> 00:49:09.100 się tak troszkę 00:49:09.443 --> 00:49:12.276 yy w śladzie krzyża yy krzyża świętego andrzeja 00:49:13.450 --> 00:49:15.670 EE w północnej części yy śródmieści 00:49:16.410 --> 00:49:16.740 oczywiście 00:49:16.740 --> 00:49:19.070 ta koncepcja nigdy nie zostały w pełni zrealizowane 00:49:19.450 --> 00:49:20.870 ale jednak pewne jej ślady 00:49:21.450 --> 00:49:23.550 można w przestrzeni gdańska odczytać 00:49:24.185 --> 00:49:24.985 proszę państwa 00:49:25.185 --> 00:49:27.214 Jak być może państwo pamiętacie 00:49:27.385 --> 00:49:29.734 w rejonie ulicy doki ulokowane są przy wejściu do 00:49:30.425 --> 00:49:31.934 stoczni przy bramie numer 2 00:49:32.305 --> 00:49:33.796 2 wieżowce EE 00:49:33.964 --> 00:49:36.156 3. jest ulokowany kawałek dalej w 00:49:36.444 --> 00:49:38.156 przód na Roku ulicy wołowej aksamitnej 00:49:38.564 --> 00:49:41.476 te 3 wieżowce i są elementy większego założenia 00:49:41.524 --> 00:49:44.356 które właśnie miało wyznaczać tą oś 00:49:44.524 --> 00:49:47.636 że tak powiem yy biegnącą z północnego 00:49:48.644 --> 00:49:49.444 wschodu 00:49:49.644 --> 00:49:52.316 yy przeszłam z północnego zachodu w kierunku wschodnim 00:49:53.278 --> 00:49:54.161 natomiast oś ulicy 00:49:54.438 --> 00:49:56.721 hebeliusza miała być przedłużona 00:49:56.878 --> 00:49:58.321 właśnie w kierunku polskiego haka 00:49:58.478 --> 00:49:58.958 Jak państwo 00:49:58.958 --> 00:50:00.881 sobie popatrzycie na współczesny plan gdańska 00:50:01.598 --> 00:50:02.441 przyłożycie linijkę 00:50:03.958 --> 00:50:04.758 do yy do tych 00:50:05.278 --> 00:50:05.878 do do tej ulicy 00:50:05.878 --> 00:50:08.680 to traficie właśnie dokładnie w czubek polskiego haka 00:50:08.680 --> 00:50:09.480 gdzie planowany 00:50:09.558 --> 00:50:12.614 był jakiś znaczący obiekt też użyteczności publicznej 00:50:12.825 --> 00:50:14.254 tu oczywiście można byłoby długo 00:50:14.905 --> 00:50:15.894 na ten temat mówić 00:50:15.985 --> 00:50:18.094 także tych projektów było wiele 00:50:18.305 --> 00:50:20.574 sam presor czarny zresztą jeszcze później rysował 00:50:20.785 --> 00:50:21.654 kolejne koncepcje 00:50:22.366 --> 00:50:23.553 przebudowy śródmieścia gdańska 00:50:23.766 --> 00:50:25.153 też z prowadzeniem między innymi 00:50:25.606 --> 00:50:27.833 szybkiej kolei miejskiej w rejon dolnego miasta 00:50:28.166 --> 00:50:30.193 to może brzmi bardzo egzotycznie w tej chwili 00:50:30.286 --> 00:50:31.833 ale takie koncepcje się Nam pojawiały 00:50:32.691 --> 00:50:36.588 a myślę że jeszcze wiele prac yy powstanie na ten temat 00:50:36.651 --> 00:50:37.548 dokumentujących 00:50:38.011 --> 00:50:40.260 yy te planowane przekształcenie 00:50:40.260 --> 00:50:40.420 natomiast 00:50:40.420 --> 00:50:42.388 co jest ciekawe w kontekście zachodniego frontu 00:50:42.531 --> 00:50:43.508 śródmieścia to jest to 00:50:44.097 --> 00:50:46.302 że pojawiła się także koncepcja bardzo szczególna 00:50:46.977 --> 00:50:49.222 mianowicie koncepcja właściwie kompletnego wyburzenia 00:50:49.497 --> 00:50:50.902 całej tej pierzei wzdłuż ulicy 00:50:51.697 --> 00:50:52.742 EE wały jagiellońskie 00:50:53.600 --> 00:50:55.735 i posadzenia Tam Po prostu zieleńce tak 00:50:55.865 --> 00:50:58.215 a więc można powiedzieć otwarcia targu węglowego 00:50:58.665 --> 00:51:00.135 EE w kierunku ym 00:51:00.465 --> 00:51:02.015 w kierunku małego błędnika 00:51:02.665 --> 00:51:04.895 i likwidacji można powiedzieć całej tej zabudowy 00:51:05.425 --> 00:51:06.482 wzdłuż bramy wyżynej 00:51:06.482 --> 00:51:08.575 tu widzimy bramę wyżynną na dole tego zdjęcia 00:51:09.227 --> 00:51:11.812 u góry natomiast to jest początek targu 00:51:12.427 --> 00:51:14.532 to jest początek targu yy drzewnego 00:51:16.933 --> 00:51:17.733 proszę państwa 00:51:17.893 --> 00:51:20.026 z tych koncepcji Jak wiemy niewiele wyszło 00:51:20.373 --> 00:51:22.426 pojedyncze elementy zostały zrealizowane 00:51:23.133 --> 00:51:25.226 a między innymi z 1. planu odbudowy 00:51:25.733 --> 00:51:26.626 yy śródmieścia 00:51:26.626 --> 00:51:28.866 takiego tak zwanego małego planu odbudowy śródmieście 00:51:29.597 --> 00:51:32.242 zrealizowano właściwie yy 2 obiekty 00:51:32.317 --> 00:51:34.282 mianowicie urząd miejski w obecnym kształcie 00:51:34.837 --> 00:51:36.002 oraz dawny hotel monopol 00:51:36.157 --> 00:51:38.642 obecny hotel skandic yy bardzo mocno przebudowany 00:51:38.877 --> 00:51:40.922 już śladu można powiedzieć nie ma Po jego oryginalnej 00:51:41.077 --> 00:51:41.877 architekturze 00:51:42.743 --> 00:51:45.216 a także przygotowano realizację 00:51:45.743 --> 00:51:47.736 yy osi na stocznie tak zwanej 00:51:48.223 --> 00:51:49.096 tak tak zwaną 00:51:49.096 --> 00:51:51.496 której jedyny właściwie reliktem jest budynek 00:51:51.583 --> 00:51:52.896 yy znany obecnie jako 00:51:53.343 --> 00:51:55.256 yy budynek solidarności 00:51:55.783 --> 00:51:58.616 wcześniej była to yy centrala przemysłu węglowego 00:51:59.645 --> 00:52:01.354 yy w każdym bądź razie proszę państwa 00:52:01.965 --> 00:52:03.914 yy z tych koncepcji Jak powiedziałem niewiele wyszło 00:52:04.245 --> 00:52:05.754 aczkolwiek pewne pojedyncze elementy 00:52:06.005 --> 00:52:06.874 zostały zrealizowane 00:52:07.920 --> 00:52:09.561 to natomiast co się zadziało 00:52:10.078 --> 00:52:12.321 to i była to była kolejna 00:52:12.358 --> 00:52:14.241 edycja planowania dla śródmieścia gdańska 00:52:15.078 --> 00:52:20.081 EE w postaci planu yy snajper 62. a potem 68. Roku 00:52:20.678 --> 00:52:23.081 yy z autorstwa między innymi Stanisława michela 00:52:24.211 --> 00:52:25.011 znanego pewnie 00:52:25.251 --> 00:52:27.828 yy wszystkim Nam już świętej pamięci architekta EE 00:52:29.411 --> 00:52:31.028 w którym to planie yy 00:52:31.091 --> 00:52:32.868 zawarto dosyć radykalną koncepcję 00:52:32.971 --> 00:52:34.468 przebudowy układu komunikacyjnego 00:52:35.291 --> 00:52:37.668 a której no Po głosie można powiedzieć widzimy 00:52:37.851 --> 00:52:39.748 Po prawej stronie w postaci tego zdjęcia 00:52:40.747 --> 00:52:43.372 ym z budynku bodajże chyba zieleniaka zrobionego 00:52:44.107 --> 00:52:46.160 yy w kierunku na plac 00:52:46.160 --> 00:52:48.292 przed dworcem widzimy proszę państwa 00:52:48.307 --> 00:52:50.372 że EE cała ta przestrzeń 00:52:50.707 --> 00:52:53.252 przestrzeń niegdyś reprezentacyjna przestrzeń 00:52:53.307 --> 00:52:54.590 niegdyś EE 00:52:54.729 --> 00:52:55.369 stanowiąca 00:52:55.369 --> 00:52:58.750 tą kwintesencję wielkomińskiej przestrzeni EE gdańska 00:52:59.569 --> 00:53:02.070 de facto została sprowadzona do roli EE 00:53:02.849 --> 00:53:04.870 monumentalnego rozwiązania komunikacyjnego 00:53:05.209 --> 00:53:06.830 i właściwie niczego więcej 00:53:07.714 --> 00:53:09.285 co ciekawe plan ten 00:53:09.674 --> 00:53:11.805 yy Jak pewnie część państwa wie 00:53:12.394 --> 00:53:15.007 doczekał się także wizualizacji w postaci makiety 00:53:15.007 --> 00:53:15.807 która przez wiele lat 00:53:15.834 --> 00:53:17.165 stała w urzędzie miejskim w gdańsku 00:53:17.314 --> 00:53:19.365 później gdzieś została zlikwidowana 00:53:19.954 --> 00:53:23.160 na szczęście zachowały się zdjęcia z tej makiety EE 00:53:23.160 --> 00:53:24.045 które ukazują 00:53:24.840 --> 00:53:26.222 a kierunki przekształceń 00:53:26.617 --> 00:53:27.600 yy śródmieścia 00:53:27.600 --> 00:53:28.742 które były planowane 00:53:29.217 --> 00:53:31.182 właśnie w na przełomie lat 00:53:31.457 --> 00:53:33.822 sześćdziesiątych i siedemdziesiątych 00:53:34.640 --> 00:53:38.140 co ciekawe nie były to jedyne yy rozwiązania projektowe 00:53:38.140 --> 00:53:39.680 które w owym czasie się pojawiały 00:53:40.440 --> 00:53:43.000 także w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych 00:53:43.120 --> 00:53:45.560 realizowano yy liczne yy 00:53:45.600 --> 00:53:46.040 konkursy 00:53:46.040 --> 00:53:48.200 na przebudowę poszczególnych fragmentów przestrzeni 00:53:48.806 --> 00:53:51.233 niektóre z nich zaowocowały częściową realizacją 00:53:52.606 --> 00:53:54.100 ym niektórych elementów zabudowy 00:53:54.100 --> 00:53:55.473 to co tu państwo widzicie to jest 00:53:56.086 --> 00:53:57.593 wynik konkursu na yy 00:53:58.086 --> 00:54:01.649 pierzeje targu węglowego i targu drzewnego EE 00:54:01.790 --> 00:54:02.929 Jak wiemy większość z tego 00:54:03.430 --> 00:54:04.809 nie nie nie została zrealizowana 00:54:05.030 --> 00:54:08.209 natomiast budynek tak zwanego pezetu jest właśnie 00:54:08.350 --> 00:54:09.809 1. elementem realizacji 00:54:10.670 --> 00:54:12.449 EE owej koncepcji która tutaj 00:54:13.661 --> 00:54:14.461 a w tym czasie 00:54:14.821 --> 00:54:15.880 została wypracowana 00:54:15.880 --> 00:54:19.258 inna koncepcja nowego gnieńskiego centrum 00:54:19.781 --> 00:54:21.858 yy doczekała się częściowej realizacji 00:54:21.941 --> 00:54:24.378 to jest system skrzyżowania ulicy rajskiej hebeliusza 00:54:25.080 --> 00:54:25.880 Jak wiemy budynek 00:54:26.680 --> 00:54:27.879 hotelu merkury dawniej 00:54:29.040 --> 00:54:32.519 hebeliusz EE oraz budynek tak zwanego programu czy też 00:54:32.960 --> 00:54:33.680 organika trait 00:54:33.680 --> 00:54:35.439 nie wiem Jak się ten budynek to obecnie teraz nazywa 00:54:36.600 --> 00:54:39.119 EE są jakby yy pokłosiem tego konkursu 00:54:39.320 --> 00:54:40.239 powstały one właśnie 00:54:41.120 --> 00:54:42.519 w owym yy fowym czasie to są 00:54:43.560 --> 00:54:44.360 lata 70. 00:54:45.162 --> 00:54:46.357 także yy 00:54:46.442 --> 00:54:47.677 w rejonie yy 00:54:47.677 --> 00:54:49.117 obecnego city forum prowadzony 00:54:49.162 --> 00:54:50.757 był konkurs na nową siedzibę polskich 00:54:51.042 --> 00:54:51.842 linii oceanicznych 00:54:52.322 --> 00:54:54.357 EE w postaci też propozycje budynków wysokich 00:54:55.282 --> 00:54:57.317 one również nie zostały zrealizowane 00:54:58.153 --> 00:54:59.806 to co natomiast zostało zrealizowane 00:55:00.033 --> 00:55:01.006 i do dnia dzisiejszego 00:55:01.673 --> 00:55:03.846 stanowi pewien symbol owych czasów 00:55:03.993 --> 00:55:05.726 to jest oczywiście budynek zieleniaka 00:55:06.513 --> 00:55:07.806 tutaj na rysunku 00:55:07.993 --> 00:55:08.513 zamieszczony 00:55:08.513 --> 00:55:10.446 między innymi właśnie ksiądz do Bogdana sharmera 00:55:11.092 --> 00:55:13.468 yy ale także w raportach yy z 00:55:14.332 --> 00:55:15.132 prac 00:55:16.212 --> 00:55:18.268 yy yy wojewódzkiej pracowni orbanistycznej 00:55:20.072 --> 00:55:22.927 a co interesujące to to że ten budynek yy 00:55:23.072 --> 00:55:24.527 no można powiedzieć yy 00:55:24.592 --> 00:55:27.567 stał się pewnym symbolem nowoczesnego gdańska 00:55:28.072 --> 00:55:29.607 podobnie Jak budynek lotu również ym 00:55:30.672 --> 00:55:34.407 takowym budynkiem w pewnym sensie miał szansę się stać 00:55:35.324 --> 00:55:36.875 no i proszę państwa yy 00:55:37.044 --> 00:55:38.395 cóż z tego wyszło 00:55:39.124 --> 00:55:39.924 okres transformacji 00:55:40.604 --> 00:55:43.235 Jak wiemy cóż może raczej lata 80. 00:55:43.804 --> 00:55:44.955 i wczesne 90. 00:55:45.044 --> 00:55:45.955 nie były najszczęśliwszym 00:55:46.004 --> 00:55:47.180 okresem w biańskiej architurze 00:55:47.180 --> 00:55:48.035 czy urbanistyce 00:55:48.804 --> 00:55:49.675 EE co się wiązało 00:55:49.884 --> 00:55:50.795 przede wszystkim z tym 00:55:50.804 --> 00:55:52.595 że yy właściwie nie było tutaj 00:55:53.084 --> 00:55:55.275 dążeń do realizacji większych znaczących założeń 00:55:56.124 --> 00:55:57.355 urbanistycznych 00:55:57.364 --> 00:55:59.555 teren zachodniego frontu śródmieścia dalej pełni 00:55:59.964 --> 00:56:00.764 funkcję komunikacyjną 00:56:01.604 --> 00:56:05.235 i właściwie do całkiem niedawna była to przestrzeń 00:56:05.444 --> 00:56:06.395 trochę jakby zapomniana 00:56:06.684 --> 00:56:07.484 i porzucona 00:56:08.320 --> 00:56:11.646 jedyną zmianą która tutaj zaszła yy była było 00:56:12.153 --> 00:56:16.326 podjęcie decyzji o realizacji ym forum Gdańsk 00:56:16.793 --> 00:56:17.960 oraz kunsztu wodnego 00:56:17.960 --> 00:56:19.486 który tutaj w tej chwili znajdujemy 00:56:20.599 --> 00:56:22.280 można ten budynek bardzo różnie oceniać 00:56:22.359 --> 00:56:25.600 oczywiście podobnie Jak całe to założenie forum Gdańsk 00:56:26.439 --> 00:56:27.900 EE natomiast faktem jest 00:56:27.900 --> 00:56:29.880 że w pewnym sensie ten budynek tutaj 00:56:30.119 --> 00:56:31.560 wypełnił tą przestrzeń 00:56:31.879 --> 00:56:33.189 na tabelę 00:56:33.189 --> 00:56:33.989 nie zamykając 00:56:34.319 --> 00:56:36.840 jednocześnie jeszcze dyskusji na temat tego 00:56:37.376 --> 00:56:39.823 co się może dziać z rejonem ulicy 3. maja 00:56:40.816 --> 00:56:41.503 yy w jaki 00:56:41.503 --> 00:56:44.503 sposób można i należy kształtować tą przestrzeń 00:56:45.193 --> 00:56:48.406 ale także yy nie zamykają dyskusji na temat tego 00:56:49.073 --> 00:56:49.966 co w sytuacji 00:56:50.033 --> 00:56:52.286 gdybyśmy jednak ograniczyli 00:56:52.873 --> 00:56:53.966 ten układ komunikacyjny 00:56:54.473 --> 00:56:55.406 ten układ drogowy 00:56:55.793 --> 00:56:57.326 który Jak wiemy jest na chwilę 00:56:57.713 --> 00:57:00.166 obecną dość mocno przeskalowany 00:57:00.166 --> 00:57:01.446 przynajmniej w niektórych fragmentach 00:57:02.878 --> 00:57:06.241 EE można pomyśleć o redukcji choćby wiaduktów 00:57:06.318 --> 00:57:08.761 które są w rejonie węzła unii europejskiej 00:57:08.878 --> 00:57:10.041 czy węzła brama żuławska 00:57:11.405 --> 00:57:13.994 EE można także pomyśleć o yy realizacji 00:57:14.525 --> 00:57:15.325 czy też o odbudowie 00:57:16.405 --> 00:57:17.205 em założeń zieleni 00:57:17.285 --> 00:57:19.434 które się w tym miejscu mogą Nam tutaj pojawić 00:57:19.925 --> 00:57:21.274 yy albowiem proszę państwa 00:57:21.525 --> 00:57:22.914 chciałbym powiedzieć o koncepcji 00:57:22.965 --> 00:57:25.754 którą naturą biorę architekturę w jeszcze sekundę 00:57:26.245 --> 00:57:28.954 yy pracuję mianowicie koncepcji 00:57:30.485 --> 00:57:33.330 yy przywrócenia można powiedzieć Gdańsk gdańskowi 00:57:33.750 --> 00:57:35.530 jego powiedziałbym yy 00:57:35.530 --> 00:57:37.370 reprezentacyjnych przestrzeni publicznych 00:57:37.590 --> 00:57:38.890 także przestrzeni zielonych 00:57:39.616 --> 00:57:40.338 to jest konsekwencja 00:57:40.338 --> 00:57:41.143 która dopiero się rodzi 00:57:41.176 --> 00:57:42.063 która dopiero się tworzy 00:57:42.736 --> 00:57:44.143 powstał 1. raport yy 00:57:44.296 --> 00:57:45.543 dotyczący właśnie możliwości 00:57:45.816 --> 00:57:47.863 rewaloryzacji zachodniego frontu w śródmieście 00:57:48.576 --> 00:57:49.663 ale on także powinien 00:57:49.896 --> 00:57:51.503 ale ta koncepcja powinna także obejmować 00:57:52.136 --> 00:57:52.936 przekształcenia 00:57:53.256 --> 00:57:55.940 kluczowych ulic w obszarze młodego miasta wałowej 00:57:55.940 --> 00:57:57.495 popiełuszki one nie muszą być 00:57:57.984 --> 00:58:00.415 Jak to się mówi popularnym ściekiem komunikacyjnym 00:58:01.304 --> 00:58:04.215 podobnie Jak yy gdańskie planty w postaci podwala 00:58:04.744 --> 00:58:05.280 przedmiejskiego 00:58:05.280 --> 00:58:06.895 w postaci pozwala staromiejskiego 00:58:07.384 --> 00:58:10.615 również mogą stać się zieloną wizytówką miasta 00:58:11.000 --> 00:58:13.154 i tutaj proszę państwa jest to opracowanie 00:58:13.245 --> 00:58:14.794 które powstało yy 00:58:15.085 --> 00:58:17.194 we współpracy z pracownią a 2 p 2 00:58:17.765 --> 00:58:19.312 yy także firmą hayway 00:58:19.312 --> 00:58:21.394 która z kolei przygotowała opracowanie komunikacyjne 00:58:21.725 --> 00:58:23.754 no i właśnie firmą mat również tutaj 00:58:24.325 --> 00:58:26.314 EE w wykonaniu pana pawła 00:58:27.645 --> 00:58:28.445 mroska natomiast 00:58:28.605 --> 00:58:29.874 yy w zespole projektowym 00:58:31.337 --> 00:58:33.702 znalazły się między innymi pani doktor Monika arczyńska 00:58:33.737 --> 00:58:35.142 pan doktor Łukasz yy 00:58:35.297 --> 00:58:36.822 Pancewicz yy 00:58:37.137 --> 00:58:38.822 a więc osoby które yy 00:58:39.217 --> 00:58:42.142 tutaj jakby w kontekście tej przestrzeni przygotowały 00:58:42.777 --> 00:58:43.942 yy propozycje 00:58:44.457 --> 00:58:45.502 dotyczące możliwości 00:58:46.137 --> 00:58:47.100 yy kształtowania 00:58:47.100 --> 00:58:49.342 czy właściwie przekształcania tych obszar 00:58:50.040 --> 00:58:51.470 dlaczego kształtowania i przekształcenia 00:58:51.489 --> 00:58:52.870 i dlaczego koncentracja na zieleń 00:58:53.609 --> 00:58:54.630 albowiem tak Jak powiedziałem 00:58:54.929 --> 00:58:56.550 1 z istotnych elementów 00:58:56.729 --> 00:58:58.480 który jest dla NAS tutaj ważny to jest to 00:58:58.480 --> 00:58:59.280 że 00:58:59.360 --> 00:59:02.525 EE no mamy do czynienia z koniecznością w pewnym sensie 00:59:03.114 --> 00:59:05.420 odtworzenia odbudowy układów yy zieleni 00:59:05.420 --> 00:59:07.125 temu służy między innymi opracowanie 00:59:07.394 --> 00:59:08.485 przygotowane przez panią 00:59:08.874 --> 00:59:09.725 presor katarzynę 00:59:10.194 --> 00:59:10.994 rozmarynowską 00:59:11.434 --> 00:59:13.765 yy które tutaj również naszym staraniem zostało 00:59:14.234 --> 00:59:15.285 przygotowane i wydane 00:59:17.142 --> 00:59:18.857 yy ale także yy 00:59:19.742 --> 00:59:20.382 kształtowaniu 00:59:20.382 --> 00:59:21.737 nowego oblicza tej przestrzeni 00:59:21.862 --> 00:59:23.497 służyć ma między innymi realizacja 00:59:23.702 --> 00:59:24.440 przejść naziemnych 00:59:24.440 --> 00:59:25.257 które władze miasta 00:59:25.862 --> 00:59:27.057 OD jakiegoś czasu prowadzą 00:59:27.342 --> 00:59:29.417 Jak wiemy 1. to powstało przy bramie wyżynnej 00:59:29.862 --> 00:59:31.297 cieszy się sporym zainteresowaniem 00:59:32.160 --> 00:59:34.220 następne jest planowane w rejonie dworca głównego 00:59:34.220 --> 00:59:35.560 miejmy nadzieję 00:59:35.560 --> 00:59:36.693 że również uda się 00:59:37.186 --> 00:59:39.173 EE szybko je yy zrealizować 00:59:40.566 --> 00:59:42.593 EE natomiast pojawiają się proszę państwa możliwości 00:59:43.486 --> 00:59:45.273 yy budowy czy realizacji 00:59:45.966 --> 00:59:49.193 nowych obiektów yy w miejsce tych dziur w przestrzeni 00:59:49.366 --> 00:59:51.353 z którymi tutaj mamy do czynienia 00:59:52.040 --> 00:59:53.707 też prowadzenia nasadzeń 00:59:53.852 --> 00:59:56.907 które mogą mieć yy charakter 00:59:57.452 --> 01:00:00.507 yy które mogą mieć tutaj charakter yy 01:00:00.972 --> 01:00:04.136 przemieniający można powiedzieć kształt tej przestrzeni 01:00:04.136 --> 01:00:04.760 OD razu dodam 01:00:04.760 --> 01:00:06.107 że wiele z tych propozycji 01:00:06.412 --> 01:00:07.707 wymagałoby bardzo kosztownego 01:00:07.972 --> 01:00:09.547 przekładania sieci podziemnych 01:00:10.080 --> 01:00:11.838 sieci elektroenergetycznych 01:00:12.041 --> 01:00:12.260 wodociągowych 01:00:12.260 --> 01:00:14.598 gazowych kanalizacyjnych i tak dalej 01:00:15.441 --> 01:00:16.041 a więc 01:00:16.041 --> 01:00:18.438 yy to nie jest taka prosta sprawa i niestety nie jest 01:00:18.721 --> 01:00:20.718 nie nie jesteśmy w stanie zrealizować tego jutro 01:00:21.978 --> 01:00:23.020 natomiast wydaje się 01:00:23.020 --> 01:00:26.701 że przynajmniej część z tych yy pomysłów 01:00:27.218 --> 01:00:28.980 jest możliwe do realizacji w miarę szybko 01:00:28.980 --> 01:00:29.780 co może dosyć 01:00:30.978 --> 01:00:31.380 mocno odmienić 01:00:31.380 --> 01:00:33.421 że tak powiem kształt tej przestrzeni 01:00:34.158 --> 01:00:36.241 oczywiście wiele zależy nie tylko OD władz miasta 01:00:36.398 --> 01:00:38.721 ale także OD prywatnych właścicieli poszczególnych 01:00:39.158 --> 01:00:40.721 yy fragmentów tej przestrzeni 01:00:41.398 --> 01:00:42.921 choćby OD właścicieli city forum 01:00:43.078 --> 01:00:44.241 Jak wiemy jest to przestrzeń 01:00:44.358 --> 01:00:46.201 co w tej chwili już dość mocno zdegradowana 01:00:46.678 --> 01:00:48.001 głównie w sensie funkcjonalnym 01:00:48.198 --> 01:00:50.001 już jakby można powiedzieć 01:00:50.078 --> 01:00:51.921 okres świetności ten zespół ma za sobą 01:00:52.118 --> 01:00:52.961 tutaj mówię o tym 01:00:53.640 --> 01:00:55.554 centrum handlowym naprzeciwko dworca EE 01:00:56.845 --> 01:00:57.645 także rejon krewetki 01:00:58.245 --> 01:01:00.954 Jak wiemy yy kino już nie funkcjonuje 01:01:00.954 --> 01:01:01.874 budynek stoi pusty 01:01:02.605 --> 01:01:04.680 yy toczy się dyskusja na temat tego 01:01:04.680 --> 01:01:06.634 w jaki sposób ta przestrzeń może być tutaj 01:01:07.165 --> 01:01:08.434 yy zagospodarowana 01:01:09.174 --> 01:01:11.625 podobnie Jak dyskutujemy o przyszłości budynku 01:01:12.494 --> 01:01:13.294 lotu 01:01:13.414 --> 01:01:16.465 yy w jaki sposób yy ten budynek czy to zrewolweryzować 01:01:16.614 --> 01:01:19.625 czy też go wyburzyć i w to miejsce wprowadzić nową 01:01:20.325 --> 01:01:21.594 a nową zabudowę 01:01:22.245 --> 01:01:23.634 co się oczywiście może wiązać 01:01:24.005 --> 01:01:24.645 z odbudową 01:01:24.645 --> 01:01:27.634 pierzei targu węglowego i przywróceniu tej przestrzeni 01:01:28.245 --> 01:01:29.274 EE nowego charakteru 01:01:30.255 --> 01:01:31.384 no ale to proszę państwa 01:01:31.495 --> 01:01:33.104 wymaga już tutaj można powiedzieć 01:01:33.335 --> 01:01:35.184 yy bardzo daleko idących działań 01:01:35.815 --> 01:01:37.984 nie tylko tak Jak powiedziałem ze strony władz miasta 01:01:38.415 --> 01:01:40.664 ale także poszczególnych inwestorów poszczególnych 01:01:41.175 --> 01:01:42.796 przestrzeni co interesujące 01:01:43.243 --> 01:01:45.196 to to że także to się wiąże z yy 01:01:46.323 --> 01:01:47.123 koniecznością 01:01:47.123 --> 01:01:49.196 częściowej zmiany planów zagospodarowania 01:01:49.363 --> 01:01:50.516 przestrzennego dla tego terenu 01:01:51.160 --> 01:01:53.731 a więc szybko to pewnie bardzo nie nastąpi 01:01:54.628 --> 01:01:56.731 natomiast yy myślę 01:01:56.828 --> 01:01:57.931 że warto odnotować 01:01:58.188 --> 01:01:59.571 że w jaki sposób 01:02:00.068 --> 01:02:02.811 tą ta dyskusja tutaj została zainicjowana 01:02:02.948 --> 01:02:04.331 że zaczynamy myśleć o tym 01:02:04.708 --> 01:02:07.211 w jaki sposób tą przestrzeń przekształcić 01:02:08.029 --> 01:02:10.050 czy w miejscu city forum 01:02:10.469 --> 01:02:13.330 to to co tu widzimy ma zostać ta struktura handlowa 01:02:13.869 --> 01:02:15.460 czy też może wyrosnąć zieleń czy 01:02:15.460 --> 01:02:17.650 też może wyrosnąć jakieś nowa zabudowa 01:02:18.309 --> 01:02:19.210 co z kinem krewetka 01:02:19.309 --> 01:02:21.570 w jaki sposób ma się ono przekształcać 01:02:22.149 --> 01:02:22.949 w jaki sposób 01:02:23.029 --> 01:02:25.490 zmieni się sposób poruszania się ludzi pośród mieściu 01:02:26.320 --> 01:02:27.605 w momencie realizacji 01:02:28.635 --> 01:02:29.845 yy realizacji 01:02:30.995 --> 01:02:32.685 ym właśnie owego przejścia dla pieszych 01:02:33.464 --> 01:02:34.295 EE przy dworcu 01:02:34.944 --> 01:02:38.335 w jaki sposób yy zmieni się obraz wałów piastowskich 01:02:38.335 --> 01:02:39.175 wałów jagielelskich 01:02:39.704 --> 01:02:41.455 w momencie odbudowy i nadbudowy 01:02:42.184 --> 01:02:43.175 yy tych kubator 01:02:43.264 --> 01:02:44.975 które były zniszczone w okresie wojny 01:02:45.024 --> 01:02:46.255 czy też w okresie powojennym 01:02:46.984 --> 01:02:48.695 tutaj widzimy ślad tych kubator 01:02:48.784 --> 01:02:51.215 które w okresie przedwojennym się tutaj Nam pojawiały 01:02:52.520 --> 01:02:54.399 a także w jaki sposób można 01:02:55.040 --> 01:02:57.679 wyobrazić sobie przyszłość tej przestrzeni w momencie 01:02:57.680 --> 01:03:01.719 kiedy yy budynek o gabarytach dawnego da danceigerhofu 01:03:02.120 --> 01:03:05.599 mógłby się yy w miejscu budynku lotu znaleźć 01:03:06.480 --> 01:03:08.117 to są oczywiście proszę państwa rozważania 01:03:08.602 --> 01:03:10.397 powiedziałbym dość teoretyczne 01:03:10.722 --> 01:03:11.997 ale Jak szermer stwierdził 01:03:12.562 --> 01:03:14.117 myśl musi wyprzedzać 01:03:14.482 --> 01:03:15.837 tych myśli może być wiele 01:03:16.322 --> 01:03:18.557 one niekoniecznie muszą być yy 01:03:20.882 --> 01:03:21.682 jakby 01:03:22.720 --> 01:03:23.520 że tak powiem 01:03:24.495 --> 01:03:27.177 nie nie muszą iść je jedynie w 1 kierunku 01:03:27.177 --> 01:03:30.184 można dyskutować o różnych kierunkach działania 01:03:30.935 --> 01:03:32.304 można yy 01:03:32.735 --> 01:03:33.784 dyskutować o różnych 01:03:34.255 --> 01:03:36.224 formach zagospodarowania tej przestrzeni 01:03:36.935 --> 01:03:39.984 ważne jednak aby tą dyskusję inicjować 01:03:40.175 --> 01:03:40.975 prowadzić 01:03:41.520 --> 01:03:44.041 i może niekoniecznie o takiej temperaturze sporu 01:03:44.198 --> 01:03:47.241 Jak yy miało to miejsce między kleplem a kissingiem 01:03:47.438 --> 01:03:48.641 w okresie międzywojennym 01:03:49.518 --> 01:03:52.641 ale jednak żeby gdzieś na końcu dopracować rozwiązanie 01:03:52.838 --> 01:03:55.601 które będzie miało szansę stać się 01:03:56.985 --> 01:03:59.094 EE można powiedzieć pewną koncepcją 01:03:59.585 --> 01:04:01.214 budowę właściwie odbudowy się 01:04:01.214 --> 01:04:02.014 rewaloryzacji 01:04:03.025 --> 01:04:03.934 em tego założenia 01:04:04.505 --> 01:04:07.214 EE o charakterze reprezentacyjnym 01:04:08.080 --> 01:04:11.000 jakim niegdyś zachodni chroń śródmieście był 01:04:11.600 --> 01:04:14.320 stąd yy konkludując mój dzisiejszy wykład 01:04:14.949 --> 01:04:17.131 a pozwolę sobie skończyć jego tytuł 01:04:17.789 --> 01:04:19.091 yy Jak państwo pamiętacie 01:04:19.509 --> 01:04:20.269 yy jego tytuł 01:04:20.269 --> 01:04:22.091 brzmi zachodni rząd przedmieścia gdańska 01:04:23.549 --> 01:04:25.780 ym warto jest yy zdać sobie sprawę 01:04:25.780 --> 01:04:27.451 że ta przestrzeń oczywiście nie będzie 01:04:27.949 --> 01:04:29.240 miała takiego charakteru 01:04:29.240 --> 01:04:30.371 który znamy z okresu 01:04:30.949 --> 01:04:32.691 przełomu 19. 20. wieku 01:04:33.472 --> 01:04:35.367 EE pewnie inne będą priorytety 01:04:35.367 --> 01:04:36.887 pewnie inaczej ona będzie kształtowana 01:04:37.712 --> 01:04:41.647 ale ta myśl Jak mawiał yy bogdan cheber musi wyprzedzać 01:04:42.152 --> 01:04:44.247 a ten tytuł mojego dzisiejszego wystąpienia 01:04:44.432 --> 01:04:45.807 można byłoby skręcić w taki sposób 01:04:46.552 --> 01:04:47.927 zachodni front śródmieścia gdańska 01:04:48.760 --> 01:04:50.250 EE albo możecie i myśli 01:04:50.250 --> 01:04:51.229 musisz wyprzedzać 01:04:51.229 --> 01:04:52.881 OD zachodniego frontu śródmieścia gdańska 01:04:54.678 --> 01:04:55.921 do gdańskich yy 01:04:56.878 --> 01:04:59.841 plantów i promenat EE co 01:05:00.238 --> 01:05:01.038 miejmy nadzieję 01:05:01.278 --> 01:05:02.761 stanie się przyżynkiem 01:05:03.678 --> 01:05:04.358 do odtworzenia 01:05:04.358 --> 01:05:06.521 czy też do budowy spójnego systemu 01:05:06.718 --> 01:05:07.761 przestrzeni publicznych 01:05:08.650 --> 01:05:10.510 spójnego systemu przestrzeni zieleni 01:05:11.050 --> 01:05:12.630 w obszarze całego śródmieścia Gdańsk 01:05:13.050 --> 01:05:14.630 dziękuję państwu państwu za uwagę 01:05:15.090 --> 01:05:16.510 przepraszam jeżeli troszkę przeciągnąłem 01:05:16.770 --> 01:05:17.570 ale mam nadzieję 01:05:17.570 --> 01:05:18.900 że nie na tyle 01:05:18.900 --> 01:05:20.830 żeby to państwa nadmiernie znużyło 01:05:21.676 --> 01:05:24.443 a jeżeli są jakieś pytania to chętnie odpowiem 01:05:25.116 --> 01:05:28.243 okrucieństwo 2. wojny światowej spowodowało że jakby 01:05:29.360 --> 01:05:30.160 przestrzeń gdańska 01:05:30.432 --> 01:05:33.887 śródmieścia yy troszeczkę się rozluźniła tak poprzez yy 01:05:34.232 --> 01:05:35.967 nowe wyburzenie wielu budynków 01:05:36.512 --> 01:05:37.260 czy uważa pan 01:05:37.260 --> 01:05:39.807 że w tej chwili no konieczne jest jakby 01:05:40.520 --> 01:05:41.580 yy tych dziurów 01:05:41.580 --> 01:05:42.145 tych plomb 01:05:42.145 --> 01:05:44.625 takich yy zabudowywanie i dogęszczanie miasta 01:05:45.214 --> 01:05:46.305 yy to jest 1. pytanie 01:05:46.734 --> 01:05:47.945 a 2. pytanie 01:05:48.054 --> 01:05:49.105 chodzi o plac hansy 01:05:49.980 --> 01:05:51.299 czy jest szansa 01:05:51.980 --> 01:05:53.139 żeby on nie był tylko takim 01:05:53.340 --> 01:05:56.699 skwerkiem odciętym ulicami OD chodników yy 01:05:57.020 --> 01:05:58.579 czy czy jest jakiś pomysł 01:05:58.580 --> 01:06:00.825 może nie wiem na jakiś fajny pomnik w tym miejscu 01:06:00.894 --> 01:06:02.185 czy jakieś zagospodarowanie 01:06:02.254 --> 01:06:03.054 żeby on troszeczkę 01:06:03.454 --> 01:06:04.545 bardziej cieszył oko 01:06:04.974 --> 01:06:06.465 i i i przypominał o tej 01:06:07.334 --> 01:06:08.145 dawnej handzie 01:06:08.145 --> 01:06:09.585 takich związkach gdańska z sensem 01:06:10.361 --> 01:06:11.358 bardzo dziękuję za te 2 01:06:11.358 --> 01:06:13.638 pytania proszę państwa jeżeli chodzi o ten o plac Hanzo 01:06:13.721 --> 01:06:14.718 może OD tego zaczniemy 01:06:15.441 --> 01:06:16.241 yy pamiętajmy 01:06:16.401 --> 01:06:17.238 że jest to miejsce 01:06:17.401 --> 01:06:18.358 które jest częścią 01:06:18.641 --> 01:06:20.718 powojennej koncepcji o osi na stocznie 01:06:20.841 --> 01:06:22.038 to jest może temat na osobne 01:06:22.601 --> 01:06:23.401 na osobne spotkanie 01:06:23.641 --> 01:06:24.441 ponieważ jakby 01:06:25.120 --> 01:06:26.362 nowa koncepcja osi na stocznie 01:06:26.877 --> 01:06:29.122 no jest jakby zupełnie osobnym projektem rywalistycznym 01:06:29.277 --> 01:06:30.802 który tak Jak powiedzieliśmy sobie 01:06:31.237 --> 01:06:33.322 tylko w minimalnym stopniu został zrealizowany 01:06:34.237 --> 01:06:36.362 a natomiast konsekwencją tego było to 01:06:36.477 --> 01:06:38.202 że ze skweru tak Jak to panują 01:06:38.877 --> 01:06:41.162 de facto stało się to główną osią komunikacyjną 01:06:41.277 --> 01:06:42.562 prowadzącą w kierunku stoczni 01:06:42.797 --> 01:06:44.842 a następnie w kierunku ulicy jana skolna 01:06:45.450 --> 01:06:48.630 a więc mamy Tam do czynienia z ulicą yy z 01:06:49.210 --> 01:06:50.010 linią tramwajową 01:06:50.170 --> 01:06:52.230 która została Tam Po Tam poprowadzona 01:06:53.217 --> 01:06:54.142 a więc można powiedzieć 01:06:54.417 --> 01:06:58.182 że EE powrotu do tego czym on kiedyś był pewnie nie ma 01:06:58.697 --> 01:07:01.102 natomiast myślę i że można i nawet należy 01:07:01.617 --> 01:07:04.153 rozważać plac hanzy w kontekście EE 01:07:04.326 --> 01:07:05.386 powiązania pomiędzy ym 01:07:05.386 --> 01:07:09.033 plasem solidarności i pomnikiem poległych stoczniowców 01:07:09.526 --> 01:07:10.353 a dworcem głównym 01:07:10.566 --> 01:07:12.073 tego powiązania w tej chwili w sensie 01:07:12.766 --> 01:07:13.800 komunikacyjnym nie ma 01:07:13.800 --> 01:07:14.633 w sensie krajobrazowym 01:07:15.006 --> 01:07:16.833 okej widać spod dworca prawda 01:07:17.006 --> 01:07:18.673 ten pomnik poległych stoczniowców 01:07:18.806 --> 01:07:20.273 tak zwany popularnie 3 krzyże 01:07:21.128 --> 01:07:21.951 a natomiast 01:07:22.208 --> 01:07:24.911 yy natomiast jakby powiązania 1. takiego wprost 01:07:25.688 --> 01:07:26.488 Po powiązania 01:07:27.568 --> 01:07:29.911 yy yy elegancko zaprojektowaną przestrzenią publiczną 01:07:30.368 --> 01:07:31.431 na razie nie ma 01:07:31.939 --> 01:07:33.540 EE tak się składa 01:07:33.540 --> 01:07:35.420 że w zeszłym Roku mieliśmy okazję poprowadzić 01:07:35.739 --> 01:07:38.300 yy konkurs studialny na zagospodarowanie pracy 01:07:38.659 --> 01:07:40.820 solidarności i w ramach tego konkursu 01:07:40.899 --> 01:07:43.500 zaproponowano rozwiązanie w ramach zwycięskiej pracy 01:07:43.939 --> 01:07:45.900 która właśnie tego tematu dotyka 01:07:46.019 --> 01:07:47.040 tak więc można powiedzieć 01:07:47.040 --> 01:07:48.500 że te prace się toczą 01:07:49.615 --> 01:07:50.664 natomiast no 01:07:51.855 --> 01:07:53.424 tak Jak nie ma można powiedzieć w kontekście 01:07:53.975 --> 01:07:56.984 wałów jagiellońskich powrotu do do tego powiedziałbym 01:07:57.215 --> 01:07:59.184 ogrodu yy który Tam miał miejsce 01:07:59.415 --> 01:08:01.224 no bo Po prostu ten układ komunikacyjny 01:08:01.495 --> 01:08:03.944 jest niestety nie do przełożenia w inny obszar miasta 01:08:04.718 --> 01:08:05.358 nie możemy 01:08:05.358 --> 01:08:07.721 yy tak Jak w okresie międzywojnym to było planowane 01:08:07.918 --> 01:08:08.921 myśleć o poprowadzeniu 01:08:09.518 --> 01:08:11.921 nowej obłonicy gdańska przez tereny postoczniowe 01:08:11.998 --> 01:08:14.361 no bo to już jakby ym nie te czasy 01:08:15.560 --> 01:08:17.679 ym a więc ten ruch tutaj zapewne jest 01:08:17.760 --> 01:08:20.279 będzie i jeszcze długo będzie tutaj z Nami obecny 01:08:21.080 --> 01:08:22.119 EE natomiast 01:08:22.520 --> 01:08:24.839 możemy myśleć o zagospodarowaniu tej przestrzeni 01:08:24.840 --> 01:08:25.839 jako czegoś bardziej 01:08:26.000 --> 01:08:26.800 reprezentacyjnego 01:08:26.880 --> 01:08:29.894 niż yy przestrzeń wyłącznie komunikacyjna 01:08:30.305 --> 01:08:31.774 jeżeli chodzi o pana 1. pytanie 01:08:32.185 --> 01:08:34.382 to tutaj można powiedzieć to zależy 01:08:34.382 --> 01:08:35.942 tak albowiem to zależy 01:08:35.942 --> 01:08:38.414 czym mówimy o przestrzeni wyszczerbionej 01:08:38.625 --> 01:08:40.134 tak to możemy sobie nazwać 01:08:40.647 --> 01:08:43.232 przestrzeni wyszczerbionej przez yy wojenne zniszczenia 01:08:43.527 --> 01:08:46.272 gdzie mamy możliwość uzupełnienia tej zabudowy 01:08:46.687 --> 01:08:48.952 w postaci odbudowywania czy też odtwarzania 01:08:49.687 --> 01:08:52.392 yy pełnych kwartałów yy miejskich 01:08:52.727 --> 01:08:55.152 no choćby nawet yy długie ogrody tak 01:08:55.167 --> 01:08:56.712 które są taką przestrzenią 01:08:56.807 --> 01:08:58.958 która EE aż się prosi 01:08:59.082 --> 01:09:02.278 żeby yy no uzupełnić te pierze jej zabudowy 01:09:02.802 --> 01:09:04.118 yy co do formy 01:09:04.642 --> 01:09:05.838 funkcji wysokości to jest następna 01:09:07.042 --> 01:09:07.920 dyskusja tak 01:09:07.920 --> 01:09:08.758 ale żeby odtworzyć 01:09:08.762 --> 01:09:09.402 można powiedzieć 01:09:09.402 --> 01:09:11.198 charakter tego wnętrza urbanistycznego 01:09:12.000 --> 01:09:13.799 podobnie Jak w kontekście zachodniego frontu 01:09:13.880 --> 01:09:14.799 tak yy kwestia 01:09:14.920 --> 01:09:16.559 no choćby nawet yy 01:09:17.080 --> 01:09:19.660 ukształtowania znowu yy spójnej 01:09:19.660 --> 01:09:20.759 zwartej pierzei wałów 01:09:21.280 --> 01:09:22.040 jagiellońskich 01:09:22.040 --> 01:09:24.500 które yy aż się proszą o to 01:09:24.500 --> 01:09:26.999 żeby stać się znowu pierzeją miejską 01:09:27.200 --> 01:09:28.159 a nie jakąś kolekcją 01:09:29.363 --> 01:09:30.163 EE można powiedzieć 01:09:30.283 --> 01:09:31.636 nieco przystrzyżonych w stosunku 01:09:31.803 --> 01:09:34.036 do pierwotnego zamierzenia kamienic 01:09:34.283 --> 01:09:36.756 tak yy a więc tutaj na pewno tak 01:09:37.083 --> 01:09:37.916 natomiast jeżeli 01:09:37.923 --> 01:09:39.236 dotykamy kwestii związanych 01:09:39.443 --> 01:09:41.476 choćby nawet z układem głównego miasta 01:09:42.200 --> 01:09:42.900 i bardzo świadomie 01:09:42.900 --> 01:09:44.763 w okresie powojennym wprowadzono duże 01:09:45.876 --> 01:09:46.923 przestrzenie zieleni 01:09:47.116 --> 01:09:48.443 duże przestrzenie sąsiedzkie 01:09:48.956 --> 01:09:50.043 wewnątrz bloków zabudowy 01:09:50.516 --> 01:09:51.763 to byłbym bardzo ostrożny 01:09:51.996 --> 01:09:54.403 tak podobnie Jak byłbym bardzo ostrożny na 01:09:54.836 --> 01:09:56.363 koniec w przypadku ulicy świętego ducha 01:09:56.916 --> 01:09:58.123 przy której mamy do czynienia 01:09:58.636 --> 01:09:59.563 z ładnie rozwiniętym 01:10:00.400 --> 01:10:02.610 yy zieleńcem który yy 01:10:02.869 --> 01:10:04.890 no jest taką oazą zieleni w tej części miasta 01:10:05.509 --> 01:10:07.370 myślę że byłoby bardzo nieszczęśliwie 01:10:07.549 --> 01:10:09.290 gdyby w tym miejscu pojawiła się nowa zabudowa 01:10:10.040 --> 01:10:12.639 EE podobnie yy w przypadku starego miasta 01:10:12.960 --> 01:10:15.060 gdzie mamy do czynienia z kolei z jakim już bardziej 01:10:15.060 --> 01:10:15.940 można powiedzieć swobodnym 01:10:15.940 --> 01:10:18.679 modernistycznym rozplanowaniem tej przestrzeni 01:10:19.360 --> 01:10:21.959 tutaj również yy duże przestrzenie zieleni 01:10:22.000 --> 01:10:24.479 duże przestrzenie sąsiedzkie pomiędzy tą zabudową 01:10:24.560 --> 01:10:27.359 z okresu lat właściwie pięćdziesiątych 01:10:27.440 --> 01:10:28.240 sześćdziesiątych 01:10:28.880 --> 01:10:30.000 no trudno sobie wyobrazić 01:10:30.000 --> 01:10:31.657 żeby one mogły stać się przedmiotem 01:10:31.743 --> 01:10:32.577 jakiegoś dopełniania 01:10:32.823 --> 01:10:34.217 tej struktury urbanistycznej 01:10:34.383 --> 01:10:35.497 tak a więc 01:10:36.023 --> 01:10:38.297 o tak Jak powiedziałem odpowiedź brzmi to zależy gdzie 01:10:38.823 --> 01:10:39.817 yy natomiast 01:10:40.303 --> 01:10:41.737 na pewno należy o tym myśleć 01:10:41.823 --> 01:10:43.017 ale myśleć rozważnie 01:10:43.183 --> 01:10:45.497 moje pytanie będzie się odnosiło do perspektywy 01:10:46.240 --> 01:10:49.740 yy w jakim w jakim okresie czasu zakłada pan te zmiany 01:10:49.740 --> 01:10:50.540 o których dzisiaj 01:10:50.820 --> 01:10:53.780 yy pan mówił i które też zobaczyliśmy na yy 01:10:54.060 --> 01:10:54.860 we filmie 01:10:55.000 --> 01:10:57.369 ja pozwolę sobie jeszcze dodać taki 1 komentarz 01:10:57.950 --> 01:11:01.449 yy i w przypadku yy terenu w dawnej stoczni gdańskiej 01:11:01.950 --> 01:11:03.009 velg młode miasto 01:11:03.510 --> 01:11:06.489 yy czy w przypadku terenu yy ścisłego centrum 01:11:07.030 --> 01:11:07.830 decydujący głos 01:11:07.950 --> 01:11:09.409 będą mieli właściciele działek 01:11:10.200 --> 01:11:13.064 wiemy dobrze że na terenach dawnej stoczni gdański 01:11:13.255 --> 01:11:15.144 tereny zielone to będą tereny często 01:11:15.535 --> 01:11:17.384 na dachach albo na barkach 01:11:17.775 --> 01:11:21.024 więc pytanie Jak właściciele yy terenu 01:11:21.535 --> 01:11:23.344 odniosą się do większego 01:11:23.495 --> 01:11:26.704 zagęszczenia chociażby roślinności w tych yy miejscach 01:11:27.219 --> 01:11:30.020 EE jeżeli chodzi proszę państwa o to 2. pytanie 01:11:30.699 --> 01:11:31.700 no to to są jakby 2 kwestie 01:11:32.259 --> 01:11:34.260 z je z 1 strony większe Po łacie terenów zieleni 01:11:34.539 --> 01:11:35.420 faktycznie ma pani rację 01:11:35.499 --> 01:11:37.828 nie za bardzo mamy miejsce na to 1 01:11:37.892 --> 01:11:39.908 jest Tam właśnie jedyny teren publiczny 01:11:40.092 --> 01:11:41.108 który yy 01:11:41.372 --> 01:11:44.348 który jest przeznaczony pod szkołę i on także ma szansę 01:11:44.852 --> 01:11:47.068 stać się taką pewną oazą zieleni w tym miejscu 01:11:47.452 --> 01:11:48.388 to jest rejon ulicy 01:11:48.732 --> 01:11:49.532 rybaki górnej 01:11:49.612 --> 01:11:50.588 i jeszcze nieistniejące 01:11:50.732 --> 01:11:52.988 przedłużenie ulicy popiełówki w kierunku wschodnim 01:11:53.745 --> 01:11:55.882 a Tam gdzie w tej chwili stoi taki baraczek 01:11:55.882 --> 01:11:58.734 w którym ulokowana jest yy ulokowana 01:11:58.945 --> 01:12:01.934 jest jakiś sam salon sprzedaży eurostylu bodajże chyba 01:12:03.345 --> 01:12:04.974 EE natomiast to o czym ja tutaj wspomniałem 01:12:05.065 --> 01:12:07.414 to nie dotyczy tak naprawdę działek yy jakby 01:12:07.825 --> 01:12:08.960 przeznaczonych pod zabudowę 01:12:08.960 --> 01:12:10.374 tylko raczej przestrzeni publicznych 01:12:10.465 --> 01:12:12.645 tak tutaj mówię o ciągu lisy popiełuszki 01:12:13.074 --> 01:12:14.620 tutaj mówię o ciągu ulicy wałowej 01:12:14.620 --> 01:12:17.365 choćby właśnie w kontekście młodego miasta 01:12:17.874 --> 01:12:19.725 pamiętajmy że tereny postaciowe są taką małym 01:12:19.834 --> 01:12:20.925 fragmentem młodego miasta 01:12:20.994 --> 01:12:23.885 tak więc stąd pozwalam sobie użyć tego sformułowania 01:12:24.274 --> 01:12:24.794 aczkolwiek 01:12:24.794 --> 01:12:27.405 możemy długo pewnie dyskutować i pięknie się różnić 01:12:27.754 --> 01:12:28.565 co do tych kwestii 01:12:29.421 --> 01:12:30.498 EE natomiast ym 01:12:31.861 --> 01:12:33.040 chciałem zwrócić uwagę na to 01:12:33.040 --> 01:12:33.840 że bardzo podobnie 01:12:34.341 --> 01:12:35.698 yy mówimy o podwalu ym 01:12:36.781 --> 01:12:37.541 staromiejskim 01:12:37.541 --> 01:12:38.818 tak gdzie zresztą notabene 01:12:39.683 --> 01:12:40.483 jest realizowany 01:12:40.523 --> 01:12:41.996 w tej chwili z budżetu obywatelskiego 01:12:42.163 --> 01:12:43.236 projektplanty na podwalu 01:12:43.323 --> 01:12:45.276 jeszcze zanim obbijają funkcję architekta miasto 01:12:45.403 --> 01:12:46.236 sam miałem okazję 01:12:46.843 --> 01:12:48.276 uczestniczyć w budowaniu tego wniosku 01:12:48.443 --> 01:12:51.156 tak więc jakby ten związek ma swoją historię 01:12:51.834 --> 01:12:54.925 EE także decyzja o odstąpieniu realizacji 01:12:55.194 --> 01:12:57.045 parkingów KU maturowych może spowodować 01:12:57.234 --> 01:13:00.125 że także wzdłuż podwala przedmiejskiego 01:13:00.674 --> 01:13:02.205 OD teatru szekspitalskiego w kierunku 01:13:02.834 --> 01:13:04.205 yy motławy również możemy 01:13:04.754 --> 01:13:08.165 yy pokusić się o realizację większego założenia zieleni 01:13:08.194 --> 01:13:11.168 które zresztą w dużej części gdzieś Tam już yy jest 01:13:11.271 --> 01:13:12.071 chociaż no 01:13:12.151 --> 01:13:14.288 może nie jest to specjalnie dobrze zagospodarowane 01:13:14.391 --> 01:13:17.448 ani też nie za bardzo służy że tak powiem 01:13:17.711 --> 01:13:18.888 yy społeczności lokalnej 01:13:19.071 --> 01:13:21.000 na chwili obecnej częściowej jest 01:13:21.000 --> 01:13:22.528 że są zajęte przez pas młodzieży 01:13:22.671 --> 01:13:24.928 w takie jest Tam to ogrodzenie Jak wiemy 01:13:25.585 --> 01:13:26.345 a więc 01:13:26.345 --> 01:13:28.654 a więc jest jest to przestrzeń jeszcze nie do końca 01:13:29.185 --> 01:13:31.534 można powiedzieć jakby zrealizowana 01:13:31.625 --> 01:13:33.774 tak ale teoretycznie te możliwości są 01:13:34.185 --> 01:13:35.414 i te możliwości dotyczą 01:13:35.585 --> 01:13:36.854 no nie jakby działek budowlanych 01:13:36.945 --> 01:13:38.494 tylko właśnie przestrzeni miejskich 01:13:38.625 --> 01:13:39.500 tak przestrzeni tych 01:13:39.500 --> 01:13:40.614 które są własnością gminy 01:13:41.339 --> 01:13:42.740 a ale także tych przestrzeni 01:13:42.779 --> 01:13:43.579 które są elementem 01:13:44.219 --> 01:13:46.580 yy powiedziałbym szeroko rozumianych wnętrz 01:13:46.939 --> 01:13:48.740 urbanistycznych yy ciągów ulicznych 01:13:49.299 --> 01:13:51.180 EE które no nie muszą mieć charakteru 01:13:51.800 --> 01:13:52.938 wyłącznie komunikacyjnego 01:13:53.581 --> 01:13:55.538 ale mogą yy stać się właśnie 01:13:56.141 --> 01:13:57.298 przestrzenią wielofunkcyjną 01:13:57.341 --> 01:13:58.698 ale także z dużym udziałem zieleń 01:13:58.821 --> 01:14:00.818 tak więc jakby o tym tutaj rozmawiamy 01:14:00.981 --> 01:14:02.098 stąd te planty 01:14:02.221 --> 01:14:04.138 promenady właśnie w tym kontekście i zresztą 01:14:04.581 --> 01:14:05.141 ten obrazek 01:14:05.141 --> 01:14:07.258 który tutaj tnę film który tutaj pokazywaliśmy 01:14:07.661 --> 01:14:09.280 także dokładnie w tym kierunku idzie 01:14:09.280 --> 01:14:10.658 tak te wszystkie realizacje 01:14:11.480 --> 01:14:12.560 oczywiście zakładając 01:14:12.920 --> 01:14:15.720 że będą one możliwe w kontekście interstrukturalnym 01:14:15.720 --> 01:14:16.880 kosztowym i tak dalej 01:14:16.880 --> 01:14:19.280 to jest na zupełnie osobną dyskusję 01:14:20.080 --> 01:14:22.920 EE to jest jakby możliwe do 01:14:23.619 --> 01:14:26.181 EE zrealizowania właściwie na terenach miejskich 01:14:26.259 --> 01:14:27.861 tak tak więc tutaj nie ma problemu 01:14:28.259 --> 01:14:29.720 obecności prywatnego inwestora 01:14:29.720 --> 01:14:31.461 który by Nam tutaj coś blokował 01:14:32.247 --> 01:14:33.832 EE z 2. strony też pamiętajmy 01:14:34.327 --> 01:14:37.032 że yy w także w kontekście terenów 01:14:37.207 --> 01:14:38.512 będących własnością prywatną 01:14:39.167 --> 01:14:41.152 również mamy pewne rezerwy 01:14:41.247 --> 01:14:43.352 no bo na przykład yy na przedpolu 01:14:43.687 --> 01:14:44.992 yy dawnej stoczni cesarskiej 01:14:45.127 --> 01:14:46.992 osłonie ulicy popiełuszki to dobrze widać 01:14:47.600 --> 01:14:48.538 mamy kawałek terenu 01:14:48.741 --> 01:14:51.098 który jest właściwie no jakby niezabudowywalny 01:14:51.461 --> 01:14:53.818 tak przez yy właściciela tego terenu 01:14:53.821 --> 01:14:55.178 bo on jest Po prostu zbyt mały 01:14:55.221 --> 01:14:56.021 tak w sensie jakby 01:14:56.520 --> 01:14:58.180 przepraszam za wyrażenie grubości jego 01:14:58.180 --> 01:14:58.980 czy Tam szerokości 01:14:59.100 --> 01:15:00.260 tak liczonej OD elewacji 01:15:00.940 --> 01:15:02.420 tego zespołu yy 01:15:03.060 --> 01:15:05.540 dawnych Hal do granicy działki 01:15:05.660 --> 01:15:07.800 bo tamta granica działki Jak pani się spojrzy na mapę 01:15:07.800 --> 01:15:08.620 tak dosyć dziwnie 01:15:09.180 --> 01:15:10.060 biegnie w tym miejscu 01:15:10.260 --> 01:15:12.666 tak a więc yy no mamy do czynienia 01:15:13.013 --> 01:15:14.786 z pewnymi tutaj fragmentami przestrzeni 01:15:15.133 --> 01:15:16.706 które yy no nie 01:15:17.093 --> 01:15:18.266 na pewno nie będą zabudowane 01:15:19.053 --> 01:15:20.826 yy w związku z czym aż się prosi 01:15:21.173 --> 01:15:24.426 żeby yy przygotować spójną koncepcję zagospodarowania 01:15:24.613 --> 01:15:25.546 zarówno tej przestrzeni 01:15:25.653 --> 01:15:26.453 ulicy popiełuszki 01:15:27.093 --> 01:15:28.706 Jak i tego fragmentu terenu 01:15:29.591 --> 01:15:32.648 na który yy no mógłby tutaj się Nam yy pojawić 01:15:32.711 --> 01:15:33.608 jako uzupełnienie 01:15:33.751 --> 01:15:34.968 że tak powiem tej przestrzeni 01:15:35.031 --> 01:15:35.968 przestrzeni publicznej 01:15:35.991 --> 01:15:36.928 aczkolwiek będącej 01:15:37.391 --> 01:15:40.808 prywatną własnością i tego typu elementów jest sporo 01:15:41.351 --> 01:15:43.528 yy także przy realizacji 01:15:44.311 --> 01:15:47.048 yy różnych projektów mieszkaniowych pamiętajmy 01:15:47.271 --> 01:15:48.608 że obowiązujące przepisy 01:15:49.320 --> 01:15:49.840 mówią o tym 01:15:49.840 --> 01:15:52.333 że należy zapewnić odpowiednią ilość zieleni 01:15:52.426 --> 01:15:53.813 także zieleni ogólnodostępnej 01:15:54.466 --> 01:15:55.333 wiem że jest to trudne 01:15:56.146 --> 01:15:58.180 EE że yy projektanci 01:15:58.180 --> 01:16:00.613 inwestorzy się tutaj bardzo mocno z tym borykają 01:16:00.906 --> 01:16:01.773 tak to nazwijmy 01:16:02.593 --> 01:16:05.046 EE ale no jakby nie jest to niemożliwe 01:16:05.153 --> 01:16:07.406 tak takie rzeczy też się tutaj Nam pojawiają 01:16:07.593 --> 01:16:08.806 być może one będą miały 01:16:09.501 --> 01:16:12.738 nieco OD odchodzące OD tradycyjnych formy 01:16:12.901 --> 01:16:14.580 tak bym to ujął 01:16:14.580 --> 01:16:15.380 natomiast yy 01:16:15.461 --> 01:16:17.178 pewnie to zielenie jednak się Tam Nam pojawi 01:16:17.221 --> 01:16:18.021 stąd ten pomysł 01:16:18.341 --> 01:16:18.940 z tymi plantami 01:16:18.940 --> 01:16:20.098 promenadami myślę 01:16:20.101 --> 01:16:21.498 że jednak jest yy 01:16:22.061 --> 01:16:24.578 yy pomysłem który ma szansę stać się 01:16:25.088 --> 01:16:27.272 EE w jaki sposób yy pewnym 01:16:27.848 --> 01:16:30.312 wyznacznikiem nowego sposobu myślenia o tej przestrzeni 01:16:30.528 --> 01:16:32.872 nie tylko w kategoriach yy komunikacyjnych 01:16:33.408 --> 01:16:34.672 a 2. pytanie przepraszam 01:16:36.464 --> 01:16:37.264 perspektywa czasowa 01:16:37.264 --> 01:16:38.064 proszę państwa 01:16:38.544 --> 01:16:39.855 yy można powiedzieć tak 01:16:40.304 --> 01:16:41.135 ym z 1 strony 01:16:41.624 --> 01:16:43.335 1. nasadzenia gdzieś już idą 01:16:43.344 --> 01:16:45.095 tak tak więc yy planty 01:16:45.184 --> 01:16:45.984 promenady 01:16:46.424 --> 01:16:47.224 yy gdańskie ym 01:16:48.406 --> 01:16:50.433 jakby zaczynają się już realizować 01:16:50.726 --> 01:16:52.953 ponieważ choćby ten projekt budżetu badaskiego 01:16:53.006 --> 01:16:53.913 plante na podwalu 01:16:54.366 --> 01:16:55.433 no już jest w realizacji 01:16:55.686 --> 01:16:57.473 tak tak więc to nie jest zbyt mniemane 01:16:57.566 --> 01:16:58.366 tylko to jest coś 01:16:58.446 --> 01:17:01.233 co już się na naszych oczach nie omalże dzieje 01:17:01.761 --> 01:17:04.878 w ciągu najbliższych paru lat pewnie zostanie podjęta 01:17:05.241 --> 01:17:06.358 decyzja w jaki sposób 01:17:07.001 --> 01:17:09.158 zagospodarowany będzie plaz dominikański 01:17:09.161 --> 01:17:10.718 czy będą Tam zachowane te pawilony 01:17:10.961 --> 01:17:11.798 które w tej chwili 01:17:13.161 --> 01:17:15.038 yy mają taki charakter tymczasowy 01:17:16.319 --> 01:17:18.040 ale czy też w tym miejscu pojawi się jakiś 01:17:18.319 --> 01:17:19.400 inna forma zagospodarowania 01:17:19.479 --> 01:17:20.480 trudno powiedzieć jeszcze 01:17:20.519 --> 01:17:22.240 tak żadna decyzja w tej kwestii jeszcze 01:17:22.919 --> 01:17:24.440 tutaj nie nie zapadła 01:17:24.599 --> 01:17:25.020 ale 1 01:17:25.020 --> 01:17:27.320 z możliwości jest także odtworzenie Tam ciągło zieleni 01:17:27.519 --> 01:17:29.260 tak który może się Tam pojawić 01:17:29.260 --> 01:17:30.800 no który notabene kiedyś Tam był 01:17:30.879 --> 01:17:31.960 tak tak więc tutaj 01:17:32.640 --> 01:17:33.708 to jest też ciekawą rzeczą 01:17:33.891 --> 01:17:36.508 podobnie Po 2. stronie podwala staromiejskiego 01:17:36.771 --> 01:17:38.588 Tam gdzie mamy właściwie ciągły rząd 01:17:38.931 --> 01:17:40.108 yy miejsc parkingowych 01:17:40.691 --> 01:17:43.095 również w ramach projektu plante na podwalu jestem 01:17:43.095 --> 01:17:44.628 są Tam przewidziane rozbruki 01:17:44.851 --> 01:17:47.628 i nasadzenia i zarząd 2. zieleni już nad tym pracuje 01:17:47.811 --> 01:17:49.388 tak więc to nie jest rzecz 01:17:49.451 --> 01:17:50.628 która jest znowu bytem mniemanym 01:17:50.811 --> 01:17:52.936 tylko to jest coś co już się dzieje w 01:17:52.936 --> 01:17:54.016 kontakcie ulicy popiełuszki 01:17:54.423 --> 01:17:56.440 zdecydowanie pracujemy nad tym 01:17:56.440 --> 01:17:57.976 aby w ramach nowego projektu 01:17:58.623 --> 01:18:00.896 yy no była znaczący udział zieleni 01:18:01.263 --> 01:18:03.368 yy też yy yy 01:18:03.471 --> 01:18:05.680 ogrodów deszczowych i innych tego typu elementów 01:18:05.680 --> 01:18:07.048 które Tam się Nam mogą pojawić 01:18:07.671 --> 01:18:08.471 a więc to nie będzie 01:18:08.671 --> 01:18:09.928 znowu przepraszam za wrażenie 01:18:10.431 --> 01:18:11.728 betonowy ścieg komunikacyjny 01:18:12.831 --> 01:18:13.848 ale ma być to 01:18:14.271 --> 01:18:16.608 ma szansę ta przestrzeń stać się jednak przestrzenią 01:18:16.751 --> 01:18:18.008 o dużym udziale zieleni 01:18:18.554 --> 01:18:19.725 podobnie w ciągu ulicy wałowej 01:18:19.874 --> 01:18:20.554 no pamiętajmy 01:18:20.554 --> 01:18:23.765 że ulica wałowa historycznie obsadzona była yy 01:18:24.114 --> 01:18:24.965 pięknymi drzewami 01:18:25.074 --> 01:18:25.300 które 01:18:25.300 --> 01:18:28.565 no niestety już w dużej mierze dożyły końca swoich dni 01:18:29.314 --> 01:18:30.605 no i Nic nie stoi na przeszkodzie 01:18:30.674 --> 01:18:31.474 żeby próbować 01:18:31.874 --> 01:18:32.965 odtwarzać te nasadzenia 01:18:33.674 --> 01:18:35.725 i żeby w tym miejscu się one Nam pojawiały 01:18:36.456 --> 01:18:39.143 podobnie zresztą dbając o yy 01:18:39.656 --> 01:18:40.463 gdańskie przestrzenie 01:18:40.896 --> 01:18:43.263 nadwodne to się mogę pochwalić drobnym sukcesem 01:18:43.336 --> 01:18:44.423 który już się zadział 01:18:44.456 --> 01:18:47.303 tak więc yy ten element się już dzieje 01:18:47.776 --> 01:18:50.340 Jak państwo przejedziecie się ulicą sienna grobla 01:18:50.340 --> 01:18:52.063 ta jest Po 2. stronie motławy 01:18:53.388 --> 01:18:54.931 w nadkierunku polskiego haka 01:18:54.988 --> 01:18:58.211 to państwo zobaczycie nowo zbudowany bulwar EE 01:18:58.548 --> 01:19:00.371 wzdłuż którego się ciągnie pasmo zieleni 01:19:00.508 --> 01:19:02.840 jest ciąg zasadzonych świeżo drzew 01:19:02.840 --> 01:19:04.611 nie dalej Jak wczoraj czy przedwczoraj 01:19:05.068 --> 01:19:07.491 gdzieś Tam kolejne prace związane z yy 01:19:08.348 --> 01:19:10.291 że tak powiem wykańczaniem tej przestrzeni były 01:19:10.628 --> 01:19:11.611 prowadzone tak 01:19:12.040 --> 01:19:14.135 proszę państwa trwało 2 lata yy 01:19:15.184 --> 01:19:15.984 że tak powiem 01:19:16.864 --> 01:19:18.495 dyskusję jest inwestorem 01:19:18.704 --> 01:19:19.660 który to realizował 01:19:19.660 --> 01:19:21.415 w ramach tak zwanej umowy szesnaskowej 01:19:22.224 --> 01:19:25.655 yy czy Tam ma być ziele niska i drzewka w doniczkach 01:19:25.824 --> 01:19:28.615 czy należy czy uda się zrealizować prawdziwą zieleń 01:19:28.744 --> 01:19:29.544 z prawdziwymi drzewami 01:19:30.016 --> 01:19:31.623 udało się zrobić prawdziwą zieleń 01:19:32.016 --> 01:19:32.983 z prawdziwymi drzewami 01:19:33.456 --> 01:19:34.701 bez żadnych donic i bez 01:19:34.701 --> 01:19:35.863 żadnych dróg na skrót 01:19:36.016 --> 01:19:39.220 tak EE było to tak Jak mówię długo trwało 01:19:39.699 --> 01:19:40.459 ale się udało 01:19:40.459 --> 01:19:41.600 tak więc jest szansa 01:19:41.600 --> 01:19:42.980 że jest taka możliwość 01:19:43.299 --> 01:19:45.260 Po 2. stronie przy ulicy wiosnoludów 01:19:45.856 --> 01:19:48.864 a planowana jest Jak wiemy przedłużenie 01:19:49.456 --> 01:19:51.624 tego bulwaru w kierunku mysznego piotra 01:19:51.696 --> 01:19:55.144 czyli OD międzybrabanku w kierunku mysznego piotra 01:19:55.496 --> 01:19:56.056 tak samo 01:19:56.056 --> 01:19:58.144 pracujemy w tej chwili z projektantem tego obszaru 01:19:58.336 --> 01:19:59.984 jest Tam duża przestrzeń zieleni 01:20:00.576 --> 01:20:02.024 gdzie mamy szansę uzyskać także 01:20:02.640 --> 01:20:03.760 yy bogate nasadzenia 01:20:04.280 --> 01:20:05.240 yy zieleni wysokiej 01:20:05.360 --> 01:20:06.160 tak tak więc 01:20:06.720 --> 01:20:08.920 Po kawałku te wszystkie rzeczy się dzieje 01:20:09.040 --> 01:20:10.640 tak być może to nie jest yy 01:20:11.040 --> 01:20:13.440 że tak powiem OD razu jutro i tak dalej tak 01:20:13.560 --> 01:20:14.760 ale te elementy się dzieje 01:20:14.840 --> 01:20:15.920 natomiast jeżeli chodzi o ten 01:20:16.920 --> 01:20:18.160 teren zachodniego frontu wśród mieście 01:20:18.200 --> 01:20:20.000 no to tutaj jest niestety troszkę gorzej 01:20:20.200 --> 01:20:21.720 dlatego że tylko w niektórych miejscach 01:20:22.520 --> 01:20:24.858 możemy de facto te drzewa posadzić już 01:20:25.261 --> 01:20:26.738 yy z tego co żeśmy wyliczyli 01:20:26.861 --> 01:20:28.418 na tych 600 drzew mniej więcej 01:20:28.501 --> 01:20:30.898 które tutaj w ramach tego projektu jest możliwe 01:20:31.581 --> 01:20:32.381 do posadzenia 01:20:32.781 --> 01:20:35.258 realnie bez jakiejkolwiek ingerencji w sieci 01:20:35.341 --> 01:20:36.658 możemy posadzić 30 01:20:36.701 --> 01:20:37.898 może 40 tak 01:20:38.221 --> 01:20:39.658 więc to pokazuje skalę problemu 01:20:39.741 --> 01:20:41.877 tak oczywiście jeżeli stwierdzimy 01:20:42.042 --> 01:20:43.717 że yy przekładamy 01:20:43.922 --> 01:20:45.837 nie wiem sieć energetyczną 01:20:46.522 --> 01:20:49.997 albo inne albo likwidujemy inne kolizje sieciowe 01:20:50.402 --> 01:20:51.277 no to wtedy oczywiście 01:20:51.722 --> 01:20:54.317 wielokrotnie więcej mówi o zieleni wysokiej tak 01:20:55.040 --> 01:20:56.006 ale to kosztuje 01:20:56.233 --> 01:20:57.166 tak to nie jest 01:20:57.833 --> 01:20:58.633 sama sadzonka 01:20:58.753 --> 01:21:00.286 to nie jest sam proces pielęgnacji 01:21:01.033 --> 01:21:02.040 ale to jest przełożenie sieci 01:21:02.040 --> 01:21:04.206 a to jest bardzo już kosztowna yy zabawa 01:21:04.945 --> 01:21:07.134 EE oczywiście możemy myśleć o zieleni niskiej 01:21:07.345 --> 01:21:07.945 średniej 01:21:07.945 --> 01:21:10.294 tak o jakiejś zagospodarowaniu przestrzeni publicznej 01:21:10.785 --> 01:21:11.614 jest to dużo łatwiejsze 01:21:12.385 --> 01:21:13.814 zresztą 2. zieleni już przygotował 01:21:14.145 --> 01:21:15.334 1. projekty w tym sklepie 01:21:15.505 --> 01:21:16.946 tak więc myślę 01:21:17.053 --> 01:21:18.426 że nie jest to pieśń w przyszłości 01:21:18.653 --> 01:21:19.986 za lat 20 czy 30 01:21:20.133 --> 01:21:21.106 tylko jest to coś co 01:21:21.893 --> 01:21:24.300 yy w ciągu najbliższych parunastu 01:21:24.300 --> 01:21:26.506 parudziesięciu miesięcy ma szansę się wydarzyć 01:21:27.713 --> 01:21:29.766 dzień dobry ja Po 1. chciałam podziękować za 01:21:30.113 --> 01:21:31.526 pokazanie Nam tego 1. filmiku 01:21:31.673 --> 01:21:32.766 bo bardzo mi się on podobał 01:21:33.753 --> 01:21:35.206 a Po 2. chciałam dopytać mamy 01:21:35.473 --> 01:21:36.486 że mi to umknęło 01:21:37.353 --> 01:21:39.326 yy ile lat trwała ta rozbudowa 01:21:39.433 --> 01:21:42.286 która zaczęła się pod koniec 19. wieku i czy wiemy 01:21:43.033 --> 01:21:45.406 yy czy te budowle powstawały jakimiś etapami 01:21:45.593 --> 01:21:47.815 co było 1. co ostatnie 01:21:48.544 --> 01:21:50.335 yy kiedy się to zakończyło konkretnie 01:21:50.864 --> 01:21:55.055 to znaczy tak tutaj plan został przygotowany w 1000/890 01:21:55.544 --> 01:21:57.775 chyba 3. czy 5. Roku z tego co pamiętam 01:21:58.600 --> 01:22:00.921 EE natomiast realizacja właściwie zakończyła się 01:22:01.398 --> 01:22:02.198 20 lat później 01:22:02.358 --> 01:22:03.040 mniej więcej tak 01:22:03.040 --> 01:22:04.561 czyli w ciągu 20 lat ta 01:22:05.358 --> 01:22:07.460 rozbudowa miała miejsce 01:22:07.460 --> 01:22:08.281 natomiast pamiętajmy 01:22:08.358 --> 01:22:10.260 że na niej była scentralizowana tak 01:22:10.260 --> 01:22:12.321 czyli tutaj nie mieliśmy do czynienia z 1 głazą miejską 01:22:12.438 --> 01:22:14.000 która mówiła teraz budujesz to 01:22:14.000 --> 01:22:15.041 a potem budujemy tamto 01:22:15.078 --> 01:22:16.281 a potem budujemy ovanta 01:22:16.478 --> 01:22:18.214 tak wyznaczone były działki 01:22:18.306 --> 01:22:19.574 działki były sprzedawane 01:22:19.666 --> 01:22:22.134 czy też przekazywane poszczególnym inwestorom 01:22:22.386 --> 01:22:23.186 i następnie 01:22:23.586 --> 01:22:26.694 były one budowane w różnych bardzo yy okresach czas 01:22:27.198 --> 01:22:29.041 pamiętajmy że na przykład budynek prokuratury 01:22:29.478 --> 01:22:32.321 to je czyli zachodniopolskie towarzystwo ubezpieczeń 01:22:32.398 --> 01:22:33.921 OD ognia tak yy budynek 01:22:33.998 --> 01:22:35.481 który taki ten biały monumentalny okres 01:22:35.838 --> 01:22:38.595 jest w tej architekturze EE podstawą 01:22:38.604 --> 01:22:41.355 właściwie już na początku 1. wojny światowej tak 01:22:41.364 --> 01:22:42.675 a więc to był budynek 01:22:42.804 --> 01:22:44.435 który właściwie był taki można powiedzieć 01:22:45.244 --> 01:22:46.355 yy już zakończeniem można 01:22:46.355 --> 01:22:47.915 powiedzieć tej realizacji tak 01:22:48.364 --> 01:22:50.275 następnie budynek yy ten 01:22:50.604 --> 01:22:52.355 yy ekspecjalistycznej architekturze 01:22:53.156 --> 01:22:53.796 ulokowany 01:22:53.796 --> 01:22:56.364 tutaj na ucisku postawa w latach później dwudziestych 01:22:56.364 --> 01:22:57.564 wczesnych trzydziestych tak 01:22:57.596 --> 01:23:00.924 tak więc yy ta przestrzeń była sukcesywnie dopełniana 01:23:01.676 --> 01:23:03.884 mowa opera o takich może dosyć szkaradnych formach 01:23:04.520 --> 01:23:06.140 no miała powstawać w latach czterdziestych 01:23:06.140 --> 01:23:07.922 nigdy nie została zrealizowana 01:23:07.997 --> 01:23:10.242 tak a więc tutaj można powiedzieć 01:23:10.477 --> 01:23:13.420 że yy no to w bardzo różnym okresie czasu 01:23:13.420 --> 01:23:14.882 bo yy Po powstawało 01:23:15.157 --> 01:23:16.602 aczkolwiek yy 01:23:17.428 --> 01:23:20.131 faktycznie w ciągu 20 lat zrealizowano bardzo 01:23:20.548 --> 01:23:21.851 wiele tutaj z tej zabudowy 01:23:22.708 --> 01:23:23.508 przy czym pamiętajmy 01:23:23.508 --> 01:23:25.651 że to było realizowane indywidualnie przez poszczególne 01:23:26.628 --> 01:23:29.331 yy przez poszczególnych inwestorów zarówno publicznych 01:23:29.908 --> 01:23:30.811 czyli przez władze miejskie 01:23:30.908 --> 01:23:32.251 uwadze państwowe pamiętajmy 01:23:32.308 --> 01:23:33.611 że wiele tego to były budynki 01:23:34.308 --> 01:23:35.571 yy użyteczności publicznej 01:23:36.404 --> 01:23:38.712 EE ale także przez prywatnych inwestorów 01:23:38.712 --> 01:23:41.555 to mówimy głównie o domach towarowych i kamienicach 01:23:41.684 --> 01:23:44.715 czy też yy choćby o hotelu yy tymdencji gerhave 01:23:44.804 --> 01:23:46.355 który w końcu był prywatną własnością 01:23:46.484 --> 01:23:48.635 i efektem prywatnej inwestycji 01:23:49.764 --> 01:23:51.035 yy danego inwestora 01:23:51.320 --> 01:23:53.728 ja mam pytanie odnośnie upływu motławy 01:23:54.071 --> 01:23:55.648 Jak pan widzi proces rewitalizacji 01:23:56.791 --> 01:23:58.168 yy całego dolnego miasta 01:23:58.511 --> 01:23:59.648 w kontekście tego 01:23:59.951 --> 01:24:00.968 o czym mówił ostatnio 01:24:01.391 --> 01:24:03.688 profesor janusz itys yy w swoim wykładzie 01:24:04.151 --> 01:24:05.408 o właśnie małżeństwie motławie 01:24:06.158 --> 01:24:08.361 yy między innymi chodzi o kamienną groblę 01:24:08.838 --> 01:24:09.841 zdobytek do techniki 01:24:10.278 --> 01:24:13.481 czy uda się yy jakieś pieniądze yy 01:24:14.589 --> 01:24:16.530 na rewitalizację tego tego obiektu 01:24:17.029 --> 01:24:18.010 uzyskać i ewentualnie 01:24:18.509 --> 01:24:20.290 yy zagospodarować jaki 01:24:20.869 --> 01:24:21.340 w jaki sposób 01:24:21.340 --> 01:24:22.140 bastiony 01:24:22.829 --> 01:24:23.629 żeby Tam były 01:24:24.189 --> 01:24:25.640 no ścieżki overony już są 01:24:25.640 --> 01:24:27.330 ale generalnie żeby to nie było tylko miejsce 01:24:27.909 --> 01:24:29.810 yy z hacek jakiś Tam powiedzmy 01:24:30.309 --> 01:24:32.330 yy osób yy którzy się 01:24:33.106 --> 01:24:34.893 yy grupują wieczorami 01:24:35.066 --> 01:24:37.053 tylko żeby było ogólnodostępne dla 01:24:37.053 --> 01:24:38.493 wszystkich i bezpieczne przede wszystkim 01:24:39.426 --> 01:24:41.413 no więc tak jeżeli chodzi o kamienną grozę 01:24:41.426 --> 01:24:42.226 no to oczywiście 01:24:42.666 --> 01:24:43.306 to jest zabytek 01:24:43.306 --> 01:24:46.213 który wymaga szybkiego zajęcia się tak nim tak więc 01:24:46.466 --> 01:24:47.266 aczkolwiek pamiętajmy 01:24:47.426 --> 01:24:48.853 że jest to w gestii wód polskich 01:24:49.106 --> 01:24:50.385 a więc instytucji 01:24:50.534 --> 01:24:52.225 która no nie jest instytucją miejską 01:24:52.454 --> 01:24:55.105 a więc nie mamy niestety tutaj żadnego wpływu na to 01:24:55.614 --> 01:24:56.785 yy Jak to zostanie 01:24:57.214 --> 01:24:59.425 zagospodarowane i kiedy to zostanie odbudowane 01:24:59.734 --> 01:25:01.470 aczkolwiek myślę że em 01:25:01.649 --> 01:25:03.150 jako władze miejskie powinniśmy douczyć 01:25:03.289 --> 01:25:04.060 się wszelkich starań 01:25:04.060 --> 01:25:04.910 żeby Jak najszybciej 01:25:05.489 --> 01:25:07.390 ten zabytek przywrócić do stanu świetności 01:25:07.489 --> 01:25:08.350 no bo to jest faktycznie woła 01:25:08.689 --> 01:25:10.670 o pomstę do nieba Jak to wygląda w tej chwili 01:25:10.809 --> 01:25:11.870 wystarczy Tam pójść zobaczyć 01:25:12.849 --> 01:25:14.590 EE jest to oczywiście bardzo malownicze 01:25:14.849 --> 01:25:17.110 ale niestety grozi kompletną degradacją tego 01:25:18.209 --> 01:25:19.150 tej przy tej przestrzeni 01:25:19.745 --> 01:25:20.545 bardzo proszę 01:25:20.865 --> 01:25:21.940 yy kolejna sprawa 01:25:21.940 --> 01:25:24.455 to jest kwestia upływu motławy i tutaj mamy 2 kwestie 01:25:24.705 --> 01:25:26.895 Po 1. yy ten proces 01:25:27.065 --> 01:25:30.535 yy który był bardzo głośny w mediach ostatnio 01:25:31.145 --> 01:25:32.295 Jak państwo pamiętacie 01:25:32.905 --> 01:25:33.775 yy proces 01:25:33.945 --> 01:25:37.575 yy przebudowy można powiedzieć tych basenów tak myślę 01:25:37.624 --> 01:25:40.415 że yy no niestety był nadmiernie zdominowany przez 01:25:40.704 --> 01:25:41.504 czynniki konserwatorskie 01:25:41.504 --> 01:25:43.255 ze wszystkimi tego konsekwencjami 01:25:43.304 --> 01:25:45.255 tak a więc jakby z 01:25:45.904 --> 01:25:49.095 yy zarówno tym nadmiernym dążeniem do 01:25:49.713 --> 01:25:50.646 EE przywrócenia temu 01:25:51.313 --> 01:25:53.846 powiedziałbym pewnej historycznego kształtu 01:25:54.273 --> 01:25:58.360 ze słynnymi niebieskimi armatami i tak dalej 01:25:58.360 --> 01:26:00.206 tak to wszystko co Tam się zadziało EE 01:26:01.113 --> 01:26:03.766 no można powiedzieć było yy myślę 01:26:04.193 --> 01:26:06.368 yy no nie do końca chyba 01:26:06.991 --> 01:26:09.008 najlepiej przemyślane przez konserwatora zabytków 01:26:09.111 --> 01:26:09.968 tak bym to ujął 01:26:10.591 --> 01:26:13.020 EE no pewnie gdybym 01:26:13.020 --> 01:26:15.248 gdybyśmy mogli tej tym troszeczkę inaczej posterować 01:26:15.271 --> 01:26:18.297 to być może inny byłby wynik natomiast 01:26:18.342 --> 01:26:20.177 to co yy dla mnie byłoby tutaj istotne 01:26:20.502 --> 01:26:22.217 to jest yy to aby 01:26:22.822 --> 01:26:24.497 w kontekście dopełnienia 01:26:25.022 --> 01:26:27.017 dolnego miasta nowymi funkcjami miejskimi 01:26:27.262 --> 01:26:28.897 a pamiętajmy że Tam się bardzo dużo dzieje 01:26:29.560 --> 01:26:32.486 Po 1. mamy dużych inwestorów statenicznych postaci lpp 01:26:32.794 --> 01:26:35.406 która w tej chwili realizuje sporo swoich inwestycji 01:26:35.994 --> 01:26:37.966 w rejonie jakby swojej siedziby głównej 01:26:38.800 --> 01:26:40.293 tego może nie widać na co dzień 01:26:40.346 --> 01:26:43.013 ponieważ one są lokowane gdzieś Tam bardziej OD tyłu 01:26:43.026 --> 01:26:43.826 że tak powiem 01:26:44.146 --> 01:26:46.213 właśnie wzdłuż bastionów 01:26:46.466 --> 01:26:48.013 lpp przenosi całą swoją 01:26:48.106 --> 01:26:50.693 można powiedzieć tą siedzibę administracyjną 01:26:50.986 --> 01:26:51.786 ten swój mózg 01:26:51.786 --> 01:26:53.093 że tak powiem właśnie w to miejsce 01:26:53.702 --> 01:26:55.258 ze wszystkimi tego konsekwencjami 01:26:55.262 --> 01:26:57.378 to będą Po prostu kolejne yy 01:26:57.622 --> 01:26:58.302 kolejne osoby 01:26:58.302 --> 01:27:00.378 które będą jakby zmieniały profil społeczny 01:27:00.662 --> 01:27:01.498 i uzupełniały 01:27:01.702 --> 01:27:04.018 że tak powiem ten profil miejsc pracy także 01:27:04.622 --> 01:27:05.498 na dolnym mieście 01:27:06.222 --> 01:27:08.818 Po 2. mamy do czynienia z procesami rewitalizacji 01:27:09.062 --> 01:27:10.698 a także dopełniania tej struktury 01:27:12.025 --> 01:27:13.654 w formule partnerstwa publicznym 01:27:13.785 --> 01:27:14.345 prywatnego 01:27:14.345 --> 01:27:16.454 też państwo pewnie żeście wiele na ten temat słyszeli 01:27:17.265 --> 01:27:20.340 EE wiem że to budzi też pewne kontrowersje 01:27:20.340 --> 01:27:21.214 natomiast wydaje się 01:27:21.225 --> 01:27:23.494 że yy jest dobrą okazją do tego 01:27:23.865 --> 01:27:24.774 aby dopełnić strukturę 01:27:25.305 --> 01:27:26.174 yy tej przestrzeni 01:27:26.345 --> 01:27:28.814 także przywrócić jej przedwojenny charakter 01:27:29.025 --> 01:27:30.054 przynajmniej w niektórych miejsc 01:27:30.803 --> 01:27:33.436 EE udało się to częściowo już choćby nawet w postaci 01:27:33.843 --> 01:27:36.556 przebudowy dawnego szpitala przy ulicy kietu rakisa 01:27:37.123 --> 01:27:38.756 wiemy że pojawił się Tam hotel tak 01:27:39.163 --> 01:27:41.316 o bardzo eleganckim kształcie i charakterze 01:27:42.280 --> 01:27:45.677 iza VIP w miejscach yy dawnych yy ruin 01:27:45.842 --> 01:27:49.397 właściwie yy pojawiły się nowe kamienice gtbs-u 01:27:50.202 --> 01:27:51.877 a więc yy można powiedzieć 01:27:52.762 --> 01:27:55.700 że że również jakby ta funkcja tutaj została wzmocniona 01:27:55.700 --> 01:27:57.637 że tak powiem mieszkaniowa tego obszaru 01:27:58.440 --> 01:27:59.228 no i mam nadzieję 01:27:59.228 --> 01:28:00.780 że również kolejny obiektyw postaci 01:28:00.780 --> 01:28:02.491 choćby dawnej zajezdni tramwajowej 01:28:02.708 --> 01:28:04.971 czy yy terenów obok 01:28:05.228 --> 01:28:06.851 yy również w jaki sposób zostaną 01:28:07.388 --> 01:28:08.691 że tak powiem zagospodarowane 01:28:09.560 --> 01:28:11.141 EE co pozwoli na wzmocnienie 01:28:11.338 --> 01:28:13.141 tutaj można powiedzieć jakby obecności 01:28:13.818 --> 01:28:15.661 yy nowych mieszkańców w tym mieście 01:28:15.818 --> 01:28:17.061 znowu wiem że to też budzi 01:28:17.298 --> 01:28:19.860 kontrowersję w odniesieniu do mieszkańców istniejących 01:28:19.860 --> 01:28:20.901 ale to jest pewnie na inną 01:28:21.498 --> 01:28:24.196 yy dyskusję natomiast w tym wszystkim 01:28:24.683 --> 01:28:25.580 yy ważne jest to 01:28:25.580 --> 01:28:28.060 aby myśleć o tych basionach nie tylko wyrywkowo 01:28:28.060 --> 01:28:29.316 w typu Tam 3 bastiony 01:28:29.603 --> 01:28:32.036 i tyle tylko żeby pomyśleć całościowo 01:28:32.603 --> 01:28:33.476 o upływie motławy 01:28:33.603 --> 01:28:34.916 o 1 i 2. stronie 01:28:35.203 --> 01:28:37.956 także o tej z części opływu motławy 01:28:37.963 --> 01:28:39.796 który jest Po stronie olszynki 01:28:40.021 --> 01:28:40.821 i tutaj zresztą 01:28:41.301 --> 01:28:43.098 yy w uzgodnieniu z prezentem miasta 01:28:43.221 --> 01:28:45.578 przymierzamy się jako biuro architekta miasta do 01:28:46.101 --> 01:28:47.938 EE przygotowania i przeprowadzenia 01:28:49.476 --> 01:28:51.283 EE procesu najpierw patycypacyjnego 01:28:51.436 --> 01:28:52.483 a potem projektowego 01:28:52.836 --> 01:28:55.163 związanego właśnie z ym 01:28:55.756 --> 01:28:56.556 przekształceniem 01:28:56.836 --> 01:28:58.600 yy całego tego obszarów 01:28:58.600 --> 01:29:01.203 co i co byśmy nazwali parkiem opływu motław 01:29:01.396 --> 01:29:02.243 na razie prowadzimy 01:29:02.956 --> 01:29:04.400 inwentaryzacje środowiskowe 01:29:04.400 --> 01:29:06.683 żeby wiedzieć dokładnie z czym Tam mamy do czynienia 01:29:06.756 --> 01:29:07.556 żeby nie było 01:29:08.069 --> 01:29:09.490 problemu tak Jak to miało miejsce 01:29:10.149 --> 01:29:12.650 yy przy poprzedniej edycji zajmowania się tym tematem 01:29:12.709 --> 01:29:13.509 państwo pamiętacie 01:29:14.349 --> 01:29:16.450 były różne kłopoty związane z niedostrzeżeniem 01:29:16.749 --> 01:29:18.650 przez wykonawcę obecności 01:29:18.709 --> 01:29:20.770 różnych zasobów środowiskowych na tym obszarze 01:29:20.829 --> 01:29:21.629 tak to nazwijmy 01:29:22.708 --> 01:29:23.731 natomiast yy yy 01:29:24.548 --> 01:29:25.691 niezależnie OD tego 01:29:26.268 --> 01:29:27.420 yy mam nadzieję 01:29:27.420 --> 01:29:30.931 że także ten park stanie się nie tylko i wyłącznie yy 01:29:31.268 --> 01:29:33.291 czym sobieśmy nazwali skansenem historycznym 01:29:33.948 --> 01:29:35.971 ale przede wszystkim przestrzenią rekreacyjną 01:29:36.640 --> 01:29:37.804 aczkolwiek niekoniecznie 01:29:38.515 --> 01:29:39.924 disneylandem czy krikolandem 01:29:40.075 --> 01:29:40.875 Jak to niektórzy 01:29:41.275 --> 01:29:43.164 być może mogliby to sobie wyobrażać 01:29:43.995 --> 01:29:44.924 EE tylko przestrzenią 01:29:44.955 --> 01:29:47.804 która byłaby która będzie zaprojektowana i zrealizowana 01:29:48.315 --> 01:29:50.764 z poszanowaniem wartości przyrodniczych i historycznych 01:29:50.795 --> 01:29:52.964 które w tym miejscu są obecne 01:29:53.309 --> 01:29:54.690 yy dziękuję za Wiktor 01:29:54.709 --> 01:29:55.370 bardzo ciekawe 01:29:55.370 --> 01:29:56.690 ciekawe też te grafiki były 01:29:57.189 --> 01:30:00.690 ja mam pytanie dotyczące tej koncepcji plant i promenat 01:30:01.029 --> 01:30:01.850 a konkretnie 01:30:03.069 --> 01:30:04.890 Jak animować przestrzenie zielone 01:30:05.996 --> 01:30:06.796 dlatego że 01:30:07.756 --> 01:30:08.300 no wydaje się 01:30:08.300 --> 01:30:09.843 że jest jeżeli jest jakaś przestrzeń 01:30:09.996 --> 01:30:10.716 która jest teraz 01:30:10.716 --> 01:30:11.763 bo jest wypełniona asfaltem 01:30:11.876 --> 01:30:13.083 ona ma być wypełniona zielenią 01:30:13.796 --> 01:30:15.803 ale na przykład architektura Tam jest odwrócona 01:30:15.956 --> 01:30:16.756 do niej tyłem 01:30:16.796 --> 01:30:17.843 są ślepe partery 01:30:18.516 --> 01:30:20.323 yy to w jaki sposób yy 01:30:20.960 --> 01:30:22.060 nie tylko wprowadzając go w ziemię 01:30:22.060 --> 01:30:23.040 ale też zadbać o to 01:30:23.040 --> 01:30:24.275 żeby ta przyszłym była sukcesem 01:30:24.284 --> 01:30:25.600 że Tam ludzie Po prostu chcieli przychodzić 01:30:25.600 --> 01:30:26.555 żeby chcieli Tam promenować 01:30:26.684 --> 01:30:28.435 żeby chcieli Po tych plantach chodzić 01:30:29.004 --> 01:30:29.804 więc proszę państwa 01:30:29.804 --> 01:30:32.075 tutaj odpowiedź na to pytanie jest myślę dosyć prosta 01:30:32.244 --> 01:30:35.195 mianowicie yy mamy tutaj pewne wzorce dotyczące 01:30:36.044 --> 01:30:38.875 yy zagospodarowywania przestrzeni właśnie publicznych 01:30:38.884 --> 01:30:40.743 zielonych mówiące o tym 01:30:40.776 --> 01:30:42.423 że no nie wystarczy posadzić zieleń 01:30:42.456 --> 01:30:44.503 tylko należy to wzbogacić o takie funkcje 01:30:44.616 --> 01:30:47.183 które będą zachęcały do yy 01:30:47.456 --> 01:30:48.703 że tak powiem yy 01:30:49.524 --> 01:30:50.635 przebywanie w tej przestrzeni 01:30:50.804 --> 01:30:52.595 tak to mogą być różnego rodzaju 01:30:53.724 --> 01:30:57.795 funkcje usługowe w postaci jakichś yy jakiś obiektów yy 01:30:58.284 --> 01:31:00.915 z jakąś Tam gastronomią i innymi tego typu historiami 01:31:01.044 --> 01:31:01.844 OD razu zaznaczam 01:31:01.844 --> 01:31:03.235 że nie mówimy o jakiś super wielkich 01:31:03.404 --> 01:31:04.315 ogrodach gastronomicznych 01:31:04.404 --> 01:31:05.275 bo to nie o to chodzi 01:31:05.364 --> 01:31:08.060 tak już mamy tego wystarczająco doszło w gdańsku myślę 01:31:08.060 --> 01:31:09.075 że więcej Nam nie trzeba 01:31:10.466 --> 01:31:11.453 EE natomiast yy 01:31:12.186 --> 01:31:14.333 pojedyncze jakieś punkty usługowe czy pojedyncze 01:31:14.866 --> 01:31:17.453 yy atrakcyjnie zaprojektowane przestrzenie publiczne 01:31:18.120 --> 01:31:21.244 także wzbogacenie tego o yy nowe 01:31:21.396 --> 01:31:24.484 propozycje yy kształtowania małej architektury 01:31:24.876 --> 01:31:26.324 także miejsc pamięci 01:31:26.396 --> 01:31:28.644 pomników yy czy innych yy 01:31:28.836 --> 01:31:30.244 upamiętnień czy innych jakby 01:31:30.596 --> 01:31:32.124 obiektów o symbolicznym charakterze 01:31:32.990 --> 01:31:35.409 ale także miejsce yy 01:31:35.670 --> 01:31:37.209 dającym szansę na rozwój 01:31:37.230 --> 01:31:39.409 powiedziałbym wielofunkcyjności w tym obszarze 01:31:40.066 --> 01:31:42.080 no są jakby kluczem do sukcesu tak 01:31:42.080 --> 01:31:42.786 czyli tutaj oczywiście 01:31:42.786 --> 01:31:44.093 nie chodzi tylko i wyłącznie o zieleń 01:31:44.226 --> 01:31:45.026 ona jest ważna 01:31:45.146 --> 01:31:46.413 bardzo ważna najważniejsza 01:31:47.146 --> 01:31:49.043 ale nie ale nie jedyna 01:31:49.043 --> 01:31:49.853 którą tutaj musimy 01:31:50.506 --> 01:31:51.493 próbować wprowadzać 01:31:52.305 --> 01:31:53.614 i teraz będzie ciekawe eksperymenty 01:31:53.825 --> 01:31:54.625 zachęcam pana do 01:31:54.825 --> 01:31:56.494 być może do udziału albo 01:31:57.105 --> 01:31:58.860 albo do przynajmniej obserwowania tego 01:31:58.860 --> 01:31:59.734 co się będzie działo 01:31:59.865 --> 01:32:01.653 mianowicie a w tej chwili 01:32:01.826 --> 01:32:04.893 na bazie też procesu partycypacyjnego dotyczącego 01:32:05.066 --> 01:32:05.826 długich ogrodów 01:32:05.826 --> 01:32:07.973 a więc to może poza zachodnim pandemii w śródmieście 01:32:09.266 --> 01:32:10.333 EE który żeśmy prowadzili 01:32:10.826 --> 01:32:13.493 pod koniec zeszłego Roku we współpracy z fundacją RC 01:32:14.256 --> 01:32:16.703 a wnioski z tego yy 01:32:17.176 --> 01:32:19.543 przekazujemy gdańskiemu zarządowi druki zieleni 01:32:19.736 --> 01:32:20.536 który 01:32:20.576 --> 01:32:23.260 będzie ogłaszał niedługo konkurs architektoniczny 01:32:23.260 --> 01:32:25.783 krajobrazowy konkurs realizacyjny 01:32:26.616 --> 01:32:28.303 na zagospodarowanie długich ogrodów 01:32:28.336 --> 01:32:30.223 właśnie tak czyli likwidacji tego 01:32:30.840 --> 01:32:31.834 asfaltowego oklepiska 01:32:32.125 --> 01:32:33.760 którym Tam mamy miejsce 01:32:33.760 --> 01:32:35.954 Jak państwo sobie przejdzie się przez most ogiewny 01:32:36.285 --> 01:32:37.085 no to wchodzicie 01:32:37.365 --> 01:32:39.194 na bardzo reprezentacyjną przestrzeń gdańska 01:32:39.325 --> 01:32:41.354 zdominowaną przez parkujące samochody 01:32:41.445 --> 01:32:42.314 Jak wiele tak 01:32:43.040 --> 01:32:44.280 a więc yy przestrzeń 01:32:44.280 --> 01:32:45.844 którą już yy 01:32:46.195 --> 01:32:48.684 na jesieni tego zeszłego Roku pani prezydent 01:32:48.955 --> 01:32:49.844 yy zadeklarowała 01:32:50.035 --> 01:32:53.444 że jest zdeterminowana aby tą przestrzeń zmienić 01:32:54.115 --> 01:32:55.244 no i to się dzieje tak 01:32:55.835 --> 01:32:57.604 zaczęliśmy OD procesu partycy pasyjnego 01:32:57.795 --> 01:32:58.844 mamy wnioski z tego 01:32:59.520 --> 01:33:01.762 EE i też niedługo będzie opublikowany raport 01:33:01.838 --> 01:33:03.042 a następnie na tej bazie 01:33:03.638 --> 01:33:04.802 EE będziemy chcieli 01:33:05.198 --> 01:33:07.242 żeby z naszą trójki zieleni przygotował konkurs 01:33:07.278 --> 01:33:10.202 a następnie podjął się realizacji EE 1. części 01:33:11.478 --> 01:33:13.002 yy w Jak najszybszym terminie 01:33:13.478 --> 01:33:14.949 yy tego zamierzenia 01:33:14.949 --> 01:33:16.842 aby przywrócić można powiedzieć 01:33:17.368 --> 01:33:19.631 yy reprezentacyjny charakter tej przestrzeni 01:33:19.728 --> 01:33:22.031 nie tylko reprezentacyjny w sensie formalnym 01:33:22.728 --> 01:33:25.471 ale także atrakcyjny dla 01:33:26.008 --> 01:33:26.951 yy mieszkańców 01:33:27.088 --> 01:33:27.888 przede wszystkim 01:33:28.490 --> 01:33:30.429 tak aby ta przestrzeń była używana 01:33:31.250 --> 01:33:33.309 yy nie tylko i wyłącznie przez samochody 01:33:33.890 --> 01:33:35.109 czy też nie tylko i wyłącznie 01:33:35.370 --> 01:33:36.989 przy okazji jarmarku dominikańskiego 01:33:37.130 --> 01:33:39.109 który notabene jest dużym problemem w tym miejscu 01:33:39.170 --> 01:33:39.970 Jak się okazało 01:33:40.680 --> 01:33:42.335 tak więc jeszcze jest Tam wiele różnych innych 01:33:42.384 --> 01:33:45.495 problemów ale to jest 50 stron raportu na ten temat 01:33:45.624 --> 01:33:48.935 może to jest pewnie na zupełnie też osobną dyskusję 01:33:49.424 --> 01:33:51.160 niemniej jednak yy wydaje się 01:33:51.160 --> 01:33:51.584 że 01:33:51.584 --> 01:33:53.815 kluczem do tego jest wielofunkcyjny w tej przestrzeni 01:33:54.464 --> 01:33:55.264 ale także tak jej 01:33:56.104 --> 01:33:56.904 zaprojektowanie aby 01:33:57.840 --> 01:34:00.725 yy te różne funkcje mogły być Tam ulokowane 01:34:01.434 --> 01:34:03.325 może niekoniecznie jako funkcje na stałe 01:34:03.394 --> 01:34:05.765 ale też jako pewne funkcje yy czasowe 01:34:06.274 --> 01:34:09.405 wiem że opracowanie josepha stuvena było więcej 01:34:10.034 --> 01:34:11.045 o przebudowanie 01:34:11.554 --> 01:34:13.125 tych terenów pofrutyfikacyjnych 01:34:13.834 --> 01:34:15.165 więc jest taki yy 01:34:16.215 --> 01:34:17.744 mający reprezentacyjne funkcje 01:34:18.695 --> 01:34:20.584 czy byli jakieś jego plany 01:34:20.735 --> 01:34:23.504 a to może inne prasowanie akurat dotyczący 01:34:23.855 --> 01:34:26.584 kopuły matulowej i terenów partyfikacyjnych 01:34:27.015 --> 01:34:31.551 ale yy z odwzględu przebudowanie ich w tereny parkowe 01:34:31.768 --> 01:34:32.711 ale ogrodowe 01:34:33.808 --> 01:34:36.031 więc na tylne parkowe i ogrodowe nie 01:34:36.168 --> 01:34:38.181 natomiast były 2 opracowania 01:34:38.499 --> 01:34:39.779 z których 1 jest kompletnie nieznane 01:34:39.779 --> 01:34:41.701 no ale chciałem je tu dzisiaj zawrzeć 01:34:41.819 --> 01:34:43.821 ale szukałem się do tego wykładu jakoś 01:34:44.299 --> 01:34:46.461 yy w bogactwie plików mojego komputera 01:34:46.499 --> 01:34:48.221 już nie odnalazłem tego pliku niestety 01:34:48.299 --> 01:34:50.141 no tak to się jest Jak się ma bałagan w komputerze 01:34:51.240 --> 01:34:53.901 EE otóż proszę państwa dokopaliśmy się w ym 01:34:54.658 --> 01:34:56.900 bibliotece gdańskiej polskiej akademii nauki 01:34:56.900 --> 01:34:59.084 niesłychanie ciekawego EE dokumentu 01:34:59.836 --> 01:35:00.844 mianowicie propozycji 01:35:01.636 --> 01:35:03.204 ukształtowania czegoś na 01:35:03.596 --> 01:35:05.124 kształt zachodniego frontu śródmieścia 01:35:05.636 --> 01:35:07.524 właśnie dla rejonu 01:35:07.756 --> 01:35:10.884 basenów w rejonie opływu motławy na dolnym mieście 01:35:11.036 --> 01:35:13.201 tak jest to niesłychanie ciekawy rysunek 01:35:13.318 --> 01:35:14.281 z uwagi na 2 rzeczy 01:35:14.558 --> 01:35:15.358 Po 1. pokazujący 01:35:16.318 --> 01:35:17.521 EE co by się działo 01:35:17.638 --> 01:35:18.078 gdyby 01:35:18.078 --> 01:35:20.401 podobną filozofię kształtowania przestrzeni zastosować 01:35:20.598 --> 01:35:21.601 do tamtego obszaru 01:35:22.542 --> 01:35:24.137 a z 2. strony pokazujący 01:35:24.502 --> 01:35:27.177 żeby to jakaś dosyć amatorska propozycja 01:35:27.782 --> 01:35:30.897 o bardzo niskiej jakości projektowej yy 01:35:30.902 --> 01:35:32.337 a więc drastycznie odbiegająca 01:35:32.542 --> 01:35:34.177 OD tej finezji planu shibena 01:35:34.382 --> 01:35:36.857 o której tutaj dzisiaj sobie opowiadaliśmy 01:35:37.520 --> 01:35:39.544 ale ona jest tak muszę ją odgrzebać 01:35:39.695 --> 01:35:40.784 odkopać tak ale 01:35:40.975 --> 01:35:42.744 ale ale ona się gdzieś Tam Nam pojawi 01:35:43.575 --> 01:35:46.024 z 2. strony mieliśmy do czynienia z niesłychaniem 01:35:46.175 --> 01:35:47.304 interesującą dyskusją 01:35:47.815 --> 01:35:49.504 w okresie międzywojennym na temat 01:35:49.775 --> 01:35:51.824 zagospodarowania otoczenia bramy żuławskiej 01:35:52.431 --> 01:35:54.488 NAS też czeka ta dyskusja tak na marginesie 01:35:54.591 --> 01:35:57.088 tak Jak tutaj Tam pan z tyłu się pytał o opór motławy 01:35:57.511 --> 01:35:58.528 no tak samo tutaj 01:35:59.031 --> 01:35:59.831 bardzo podobna 01:36:00.351 --> 01:36:02.368 a dyskusja czekać NAS będzie nad 01:36:03.111 --> 01:36:04.808 przyszłością otoczenia bramy żuławskiej 01:36:04.951 --> 01:36:06.528 co Po likwidacji estakady 01:36:06.751 --> 01:36:08.168 która Tam też ma miejsce 01:36:09.125 --> 01:36:09.925 i proszę państwa 01:36:10.085 --> 01:36:12.675 w yy między innymi właśnie tej broszurce 01:36:12.965 --> 01:36:15.155 oto klepla pod tytułem gref na rozdrożach 01:36:15.285 --> 01:36:17.507 czyli w dacji szamszaide wege 01:36:17.507 --> 01:36:18.915 znajdziemy także szereg propozycji 01:36:19.085 --> 01:36:21.035 ukształtowania otoczenia tej bramy żuławskiej 01:36:21.125 --> 01:36:22.475 właśnie z okresu międzywojennego 01:36:23.440 --> 01:36:25.440 co ciekawe to częściowo zostało zrealizowane 01:36:25.800 --> 01:36:28.410 mianowicie Jak wstanie pani frontem do bramy żuławskiej 01:36:28.410 --> 01:36:30.520 to Po prawej stronie zobaczymy taką kamienicę 01:36:30.600 --> 01:36:31.600 zakresu międzywojennego 01:36:32.480 --> 01:36:33.440 wzdłuż ulicy się niskiej 01:36:33.560 --> 01:36:35.480 potem się cały ten ciąg zabudowy ciągnie 01:36:36.431 --> 01:36:38.048 też park Sienicki z tego okresu 01:36:38.791 --> 01:36:41.408 yy pochodzi teraz będzie rewolweryzowany niedługo EE 01:36:42.591 --> 01:36:43.648 no w każdym bądź razie ta 01:36:43.648 --> 01:36:44.968 kamienica jest jakby 1. elementem 01:36:45.511 --> 01:36:48.138 niezrealizowanej szerszej koncepcji EE 01:36:48.261 --> 01:36:49.818 wytworzenia monumentalnego placu 01:36:49.861 --> 01:36:51.258 na przedpolu bramy żuławskiej 01:36:51.741 --> 01:36:54.738 oraz potem yy kontynuacji tego w postaci jakby 01:36:55.541 --> 01:36:57.138 yy w stronę południową 01:36:57.760 --> 01:37:01.265 oczywiście nie ma możliwości powrotu do tego yy 01:37:01.575 --> 01:37:03.705 do tej koncepcji obecnie z racji no znowu 01:37:04.055 --> 01:37:05.585 yy powiedziałbym no jednak 01:37:06.015 --> 01:37:07.705 transportowy charakter tego powiązania 01:37:07.855 --> 01:37:09.665 komunikacyjnego elbląskiej i 01:37:09.975 --> 01:37:13.103 yy podwala przedmiejskiego EE 01:37:13.336 --> 01:37:15.703 natomiast yy jest to jednak przestrzeń 01:37:15.736 --> 01:37:19.440 która yy domaga się nowej formy i myślę 01:37:19.440 --> 01:37:21.143 że te pomysły martina kisslinga 01:37:21.576 --> 01:37:24.223 notabeny wyśmiewane potem przez ortoklepla 01:37:24.760 --> 01:37:26.934 to ma być tak Jak tutaj te obrazki pokazują 01:37:27.785 --> 01:37:30.214 Po pokazywane dobra dla otoczenia bramy wyżynnej 01:37:31.145 --> 01:37:33.082 ciekawym punktem wyjścia do dyskusji 01:37:33.082 --> 01:37:34.734 którą dopiero inicjujemy w gdańsku 01:37:35.465 --> 01:37:37.854 na temat właśnie przyszłości otoczenia bramy żuławskiej 01:37:38.385 --> 01:37:39.494 i całego tamtego rejonu 01:37:39.665 --> 01:37:42.374 tak więc i też proszę obserwować nasze działania 01:37:43.178 --> 01:37:45.461 EE myślę że w ciągu najbliższych paru 01:37:45.898 --> 01:37:46.901 czy parunastu miesięcy 01:37:47.618 --> 01:37:49.501 yy wrócimy do tego tematu i będziemy 01:37:50.138 --> 01:37:51.461 dyskutować o tym w jaki sposób 01:37:51.738 --> 01:37:52.821 tą przestrzeń zagospodarować 01:37:53.298 --> 01:37:54.781 tym bardziej że znowu w kontekście 01:37:55.338 --> 01:37:56.541 procesu partyzacyjnego 01:37:57.258 --> 01:37:58.821 na na temat przyszłości długich ogrodów 01:37:59.289 --> 01:38:00.710 ten temat też się Nam pojawił 01:38:01.329 --> 01:38:04.310 a więc jest dosyć duże zapotrzebowanie społeczne 01:38:04.449 --> 01:38:05.830 na dokonanie zmian w tej 01:38:06.249 --> 01:38:07.049 w tej przestrzeni 01:38:07.843 --> 01:38:09.036 tak więc zapraszamy 01:38:09.723 --> 01:38:11.156 do tuż potem udziału w tych warsztatach 01:38:11.323 --> 01:38:12.316 i być może potem 01:38:12.883 --> 01:38:14.556 w jakichś pracach konkursowych zobaczymy 01:38:14.843 --> 01:38:15.491 Jak Jak to się potoczy 01:38:15.491 --> 01:38:16.291 jaką 01:38:16.523 --> 01:38:18.356 decyzję tutaj prezydent miasta podejmie 01:38:18.363 --> 01:38:20.076 w jaki sposób to ten proces prowadzić 01:38:20.923 --> 01:38:22.756 będziemy się starali doprowadzić do tego 01:38:22.763 --> 01:38:24.276 żeby również jakaś spójna koncepcja 01:38:24.403 --> 01:38:25.236 tutaj się Nam pojawi