WEBVTT

00:00:15.888 --> 00:00:19.647
Dzisiaj jesteśmy w Europejskim
Centrum Solidarności,

00:00:19.723 --> 00:00:22.407
a moim i Państwa gościem
jest człowiek wyjątkowy,

00:00:22.908 --> 00:00:26.778
były premier, były przewodniczący
Parlamentu Europejskiego,

00:00:26.928 --> 00:00:28.538
były działacz Solidarności,

00:00:28.858 --> 00:00:31.858
przewodniczący
pierwszego zjazdu Solidarności,

00:00:31.859 --> 00:00:35.218
tego historycznego w
Hali Oliwia w 1981 roku.

00:00:35.593 --> 00:00:39.338
Przez wiele lat eurodeputowany,
profesor Jerzy Buzek.

00:00:39.339 --> 00:00:40.578
Dzień dobry, Panie profesorze.

00:00:40.579 --> 00:00:42.538
Dzień dobry, witam bardzo serdecznie.

00:00:42.539 --> 00:00:44.058
Jestem bardzo wzruszony,

00:00:44.458 --> 00:00:51.458
bo jestem w niezwykłym miejscu,
właściwie kształtującym historię Europy.

00:00:51.858 --> 00:00:57.138
Bo Solidarność ukształtowało w
ogóle porozumienie krajów europejskich.

00:00:57.618 --> 00:01:02.898
A myśmy z Solidarności uczynili
symbol także dla obecnej Europy.

00:01:03.098 --> 00:01:07.338
Dzięki temu, co się wydarzyło tutaj,
w Stoczni Gdańskiej, na Pomorzu,

00:01:07.488 --> 00:01:10.258
to dla mnie jest nadzwyczajne,
że mogę tutaj być.

00:01:10.458 --> 00:01:14.378
W ogóle chyba Gdańsk
musi być dla Pana jakoś ważny,

00:01:14.379 --> 00:01:17.578
bo można by powiedzieć,
że w Gdańsku rozpoczęła się

00:01:17.579 --> 00:01:22.018
Pańska polityczna kariera, bo przecież
Pan miał być chyba inżynierem i naukowcem.

00:01:22.118 --> 00:01:24.267
Tak, Pani redaktor,
ja już byłem wtedy

00:01:24.268 --> 00:01:27.058
inżynierem i pracowałem
w Polskiej Akademii Nauk.

00:01:27.338 --> 00:01:30.538
Także to się już zaczęło wcześniej,
zanim zaczęła się Solidarność,

00:01:30.539 --> 00:01:35.218
ale ja swoją działalność
taką polityczną, nazwijmy to,

00:01:35.568 --> 00:01:37.898
rozpocząłem właśnie w Solidarności.

00:01:37.899 --> 00:01:41.378
Chociaż to był wtedy niezależny,
samorządny związek zawodowy.

00:01:41.379 --> 00:01:42.378
No tak, tak.

00:01:42.403 --> 00:01:47.418
Ale wszyscy wiemy, że miał cele
daleko szersze, niż związek zawodowy

00:01:47.818 --> 00:01:54.778
i to, że się udało 10 milionom
ludzi, którzy wstąpili do Solidarności

00:01:55.138 --> 00:01:59.618
i tym ogromnym rzeszom
działaczy, przecież to w każdej firmie,

00:01:59.619 --> 00:02:02.778
w każdym zakładzie pracy
powstawała Solidarność,

00:02:02.779 --> 00:02:05.538
jeszcze rolników
indywidualnych na wsi.

00:02:05.938 --> 00:02:10.658
To były naprawdę ogromne
ilości ludzi, którzy myśleli to samo,

00:02:10.858 --> 00:02:14.858
chcieli tego samego, nawet
bez porozumienia, czuliśmy.

00:02:14.859 --> 00:02:18.698
A wtedy w tych latach 80., w '80 roku, w '81

00:02:18.948 --> 00:02:21.178
gdzie sięgały Pańskie marzenia?

00:02:21.328 --> 00:02:22.338
Pamięta Pan?

00:02:22.538 --> 00:02:26.098
Jak byłem przewodniczącym
pierwszego krajowego zjazdu

00:02:26.099 --> 00:02:30.338
i dzieliłem to z Panem Syryjczykiem,
Tadeuszem Syryjczykiem z Krakowa,

00:02:30.588 --> 00:02:35.338
z moim kolegą i przyjacielem
w Hali Oliwii w Gdańsku,

00:02:35.339 --> 00:02:39.338
to myślałem, że to jest właściwie
szczyt tego, co można było osiągnąć.

00:02:39.638 --> 00:02:44.178
Bo być przewodniczącym takiego
zjazdu, który formułuje program

00:02:44.328 --> 00:02:47.218
Samorządna Rzeczpospolita, to niesłychane,

00:02:47.219 --> 00:02:50.418
bo myśmy sformułowali
program dla wolnej Polski,

00:02:50.603 --> 00:02:53.338
dla Polski, który będzie
w przyszłości w NATO,

00:02:53.488 --> 00:02:57.058
będzie w Unii, to się jeszcze
wtedy nie nazywało Unia,

00:02:57.108 --> 00:03:02.578
tylko Wspólnoty Gospodarcze, ale my
sformułowaliśmy precyzyjny program,

00:03:02.678 --> 00:03:07.418
jak powinna wyglądać wolna
Polska, to, co można było zapisać.

00:03:07.419 --> 00:03:09.778
Bo na przykład trudno było pisać o gospodarce,

00:03:09.953 --> 00:03:13.058
bo to nam przeszkadzali ówcześni rządzący.

00:03:13.059 --> 00:03:15.338
Proszę sobie Pani redaktor wyobrazić,

00:03:15.513 --> 00:03:19.298
że wtedy było rzeczywiście
morze komunizmu dookoła nas.

00:03:19.498 --> 00:03:26.258
Od Berlina aż po Władywostok, od
Estonii aż po Albanię i my tutaj w Gdańsku,

00:03:26.408 --> 00:03:31.018
na tej wyspie wolności,
samorządności, niezależności,

00:03:31.143 --> 00:03:34.178
obradowaliśmy zupełnie wolno, swobodnie.

00:03:34.328 --> 00:03:38.138
Byliśmy wybrani przez 10
milionów członków Solidarności.

00:03:38.288 --> 00:03:40.498
Ci wszyscy, którzy jeszcze są wśród nas,

00:03:40.499 --> 00:03:44.218
członkowie tego zjazdu, bo
większość już niestety odeszła,

00:03:44.368 --> 00:03:47.178
pamiętają tą chwilę jako
najważniejszą w życiu.

00:03:47.378 --> 00:03:50.338
I Pan też tak pamięta, że to
jest najważniejszy moment?

00:03:50.339 --> 00:03:51.938
Ja też tak pamiętam.

00:03:51.939 --> 00:03:55.618
A proszę mi powiedzieć, bo Pan często
mówi, że to, co się wydarzyło w Pańskim,

00:03:55.619 --> 00:03:59.938
ale w naszym życiu, wszyscy, którzy
żyjemy od tego czasu, to jest jakby coś,

00:04:00.113 --> 00:04:03.778
czym można by obdarzyć
wiele pokoleń, ten sukces.

00:04:03.953 --> 00:04:08.658
Ale w tym kontekście, jak to jest,
że tak wielu z nas tego nie docenia?

00:04:08.808 --> 00:04:12.418
Tak jakoś przeszliśmy
nad tym do porządku dziennego,

00:04:12.818 --> 00:04:15.578
że te osiągnięcia, także po
wejściu do Unii Europejskiej,

00:04:15.778 --> 00:04:18.618
to, że nie mamy granic, to,
że pracujemy, gdzie chcemy,

00:04:18.619 --> 00:04:21.938
uczymy się, gdzie chcemy,
to, że mamy paszporty w domu,

00:04:21.939 --> 00:04:25.258
że właściwie to jest takie naturalne,
że właściwie często tego nie doceniamy.

00:04:25.458 --> 00:04:30.938
Tak, bo do takiego dobra,
takiego komfortu, w jakim żyjemy,

00:04:31.138 --> 00:04:35.378
właściwie niemal wszyscy w naszej
ojczyźnie, to łatwo się przyzwyczaić.

00:04:35.528 --> 00:04:39.778
I potem nam się wydaje, że nie
ma innej sytuacji, zawsze jest taka.

00:04:39.928 --> 00:04:45.338
A doskonale wiemy, że historia
Polski różnie się mogła potoczyć.

00:04:45.538 --> 00:04:49.898
Potoczyła się właściwie w
maksymalnie pomyślny sposób.

00:04:50.048 --> 00:04:54.543
Od zjazdu Solidarności,
cały okres stanu wojennego,

00:04:54.544 --> 00:04:58.378
bez użycia przemocy, działała
Solidarność w podziemiu.

00:04:58.379 --> 00:05:03.058
Ja pamiętam lata podziemia, niezwykłej
aktywności od rana do wieczora,

00:05:03.208 --> 00:05:08.058
bez używania telefonu, wszystko
trzeba było właściwie wyjeździć,

00:05:08.059 --> 00:05:14.178
wyperswadować, wyspotykać się,
roznosić bibułę, drukować, pisać.

00:05:14.378 --> 00:05:19.058
To wszystko się odbyło tutaj w naszym
kraju i stworzyliśmy taką atmosferę,

00:05:19.233 --> 00:05:25.138
dzięki której potem mogło nastąpić to
wielkie rozszerzenie Unii Europejskiej.

00:05:25.288 --> 00:05:30.538
I dzięki temu rozszerzeniu
mamy teraz 20-lecie rozszerzenia

00:05:30.688 --> 00:05:37.138
i cała Europa to świętuje, bo to
była tak niezwykła działalność wtedy.

00:05:37.139 --> 00:05:39.498
Również po stronie europejskiej,

00:05:39.698 --> 00:05:42.504
Parlament
Europejski kilkanaście razy

00:05:42.516 --> 00:05:45.938
wypowiadał się o konieczności
takiego rozszerzenia.

00:05:45.988 --> 00:05:48.978
Instytucje europejskie, negocjowaliśmy.

00:05:49.153 --> 00:05:55.138
Wie Pani, to w ogóle jakieś zrządzenie
losu.

00:05:55.139 --> 00:05:59.138
Kierowałem rządem, który miał
program właściwie solidarnościowy.

00:05:59.238 --> 00:06:01.778
To też, i który rozpoczął
negocjacje akcesyjne.

00:06:01.779 --> 00:06:05.418
Tak, rozpoczęliśmy negocjacje,
akurat mnie przypadł ten zaszczyt,

00:06:05.618 --> 00:06:10.258
ale wie Pani, to była
precyzyjna sztafeta rządowa.

00:06:10.408 --> 00:06:12.818
Przez całe lata 90.

00:06:12.968 --> 00:06:18.898
podawaliśmy sobie tę pałeczkę,
która się nazywała członkostwo w NATO

00:06:18.998 --> 00:06:21.458
i członkostwo w Unii Europejskiej.

00:06:21.583 --> 00:06:26.778
Mnie akurat przypadł ten zaszczyt, że
wchodziliśmy do NATO, gdy byłem premierem.

00:06:26.928 --> 00:06:30.498
Do Unii Europejskiej wchodziliśmy
już rok po moim rządzie.

00:06:30.499 --> 00:06:34.498
Kto inny przejął tą pałeczkę,
ale to była kontynuacja.

00:06:34.698 --> 00:06:39.738
Dzięki temu to jest taki sukces, i nasze

00:06:39.863 --> 00:06:44.978
bycie w NATO, i bycie w Unii, że
bardzo precyzyjnie podawaliśmy sobie

00:06:44.979 --> 00:06:47.978
pałeczkę i szliśmy wszyscy
w tym samym kierunku.

00:06:47.979 --> 00:06:53.178
Myśli Pan, że dzisiaj to mogłoby
być trudne albo mogłoby się nie udać?

00:06:53.179 --> 00:06:55.738
Trzeba robić wszystko,
żeby to się powtórzyło,

00:06:55.888 --> 00:07:00.578
bo to jest szansa i
rękojmia wielkiego sukcesu.

00:07:00.728 --> 00:07:03.018
Ale to wszystko wzięło się w Solidarności.

00:07:03.218 --> 00:07:04.618
To się tutaj wzięło.

00:07:04.743 --> 00:07:06.818
Mamy Europejskie Centrum Solidarności.

00:07:06.819 --> 00:07:12.258
Nie było tego budynku, nie było tego
miejsca, ale Europa dokładnie czuła

00:07:12.259 --> 00:07:18.298
20 lat temu, kiedy powstawała idea,
niecałe 20 lat temu, tego Europejskiego

00:07:18.299 --> 00:07:23.378
Centrum Solidarności, że to jest
coś, co nas w Europie wyjątkowo łączy.

00:07:23.379 --> 00:07:28.538
Właśnie to słowo i to zobowiązanie,
które niesie słowo "solidarność".

00:07:28.539 --> 00:07:29.978
Wróćmy do Pańskiego rządu.

00:07:30.178 --> 00:07:33.818
Wejście do NATO, przygotowania
do akcesji do Unii Europejskiej.

00:07:33.819 --> 00:07:38.258
W międzyczasie też było
referendum konstytucyjne.

00:07:38.259 --> 00:07:41.658
To też była trudna sprawa. Cztery reformy.

00:07:41.808 --> 00:07:43.937
Wie Pan co, z dzisiejszej
perspektywy to można

00:07:43.949 --> 00:07:45.858
powiedzieć, że to
było jakieś szaleństwo.

00:07:45.859 --> 00:07:49.378
Ja miałem otoczenie wspaniałych ludzi.

00:07:49.379 --> 00:07:53.738
Proszę pamiętać, w rządzie
byli wszyscy z Solidarności.

00:07:53.739 --> 00:07:57.818
Większość z nich była po prostu
z pierwszego zjazdu Solidarności.

00:07:58.018 --> 00:08:00.098
Oni dokładnie to samo czuli.

00:08:00.099 --> 00:08:04.018
Tysiące ludzi w różnych
miejscach, ci, którzy negocjowali.

00:08:04.019 --> 00:08:09.098
Pan minister Kułakowski, Pan
minister Gieremek, Bartoszewski,

00:08:09.099 --> 00:08:13.378
ministrowie spraw zagranicznych, to
byli ludzie, nawet jak nie byli fizycznie w

00:08:13.379 --> 00:08:19.138
Solidarności, to byli entuzjastami
tego ruchu, bo niektórzy z nich byli

00:08:19.139 --> 00:08:22.338
za granicą w czasie,
jak Solidarność działała.

00:08:22.339 --> 00:08:26.658
A więc to się utworzyło,
taka atmosfera, która

00:08:26.858 --> 00:08:28.578
ułatwiała bardzo.

00:08:28.579 --> 00:08:31.498
Ale pytam też w kontekście
tego, że dziś to byłoby szaleństwo.

00:08:31.499 --> 00:08:36.658
Żaden rząd nie proponuje
takich zmian, jak proponował Pan.

00:08:36.808 --> 00:08:40.618
Myśmy uważali, ja wielokroć

00:08:40.619 --> 00:08:46.378
rozmawiałem z koleżankami i
kolegami, co jest dla nas ważne.

00:08:46.528 --> 00:08:50.458
Solidarność jako taka tylko, czy Polska?

00:08:50.558 --> 00:08:54.298
Wszyscy wybraliśmy Polskę, bo pod koniec

00:08:54.498 --> 00:08:59.498
przegrywaliśmy już, wiadomo było, że
przegramy wybory, ale robiliśmy wszystko do

00:08:59.499 --> 00:09:02.858
ostatniej chwili, nikt
się z tego nie wypisywał.

00:09:03.008 --> 00:09:05.482
Powiedzieliśmy, że
musimy zrobić jak najwięcej.

00:09:05.483 --> 00:09:09.629
Mówię Pani, nam chodziło o to, żeby wchodzić
do Unii Europejskiej jako równorzędny

00:09:09.641 --> 00:09:12.441
partner do tych wszystkich,
którzy są już w Unii.

00:09:12.442 --> 00:09:17.618
Ja na przykład w Nicei, jak
była konferencja, prezydent Chirac

00:09:17.643 --> 00:09:20.949
trochę nie dotrzymał
słowa, bo mieliśmy mieć

00:09:20.961 --> 00:09:23.978
tyle samo punktów
do głosowania w radzie

00:09:24.178 --> 00:09:29.818
Unii Europejskiej, co jest bardzo ważne,
takie głosowanie, bo ono mówi o sile kraju,

00:09:29.819 --> 00:09:33.618
że miało być to tak, jak dla
Hiszpanii i okazało się, że nie było.

00:09:33.768 --> 00:09:38.618
Więc ja musiałem obdzwonić,
nie wiem, z 8-10 premierów,

00:09:38.619 --> 00:09:43.578
poumawiać się z nimi i w końcu
udało mi się przewalczyć na odległość,

00:09:43.728 --> 00:09:49.418
z telefonu na balkonie w Gliwicach. Zimno
było, bo to był listopad czy grudzień.

00:09:49.568 --> 00:09:52.938
Udało się, bo my chcieliśmy jako

00:09:53.288 --> 00:09:57.378
spadkobiercy Solidarności
wynegocjować najlepsze możliwe warunki

00:09:57.379 --> 00:10:01.738
naszego pobytu w Unii Europejskiej.
Mieliśmy tu trochę inną strategię

00:10:01.739 --> 00:10:05.297
negocjacyjną, niż nasi
następcy, ale wszystko, obydwie

00:10:05.298 --> 00:10:08.458
strategie jakoś się na siebie
nałożyły i skończyło się dobrze.

00:10:08.459 --> 00:10:12.938
A dzisiaj Unia jest silniejsza,
niż wtedy, ta mniejsza Unia?

00:10:12.939 --> 00:10:19.738
Na pewno jest silniejsza, bo jest bardziej
doświadczona, bo przeszła wiele prób.

00:10:19.938 --> 00:10:23.338
Proszę pamiętać, że taka niezależność

00:10:23.339 --> 00:10:29.618
energetyczna, która w dużym stopniu dzisiaj
jest domeną Unii, to wzięła się z tego, że

00:10:29.619 --> 00:10:34.458
kiedyś nam tak zakręcano kurek z
gazem i my stworzyliśmy unię energetyczną.

00:10:34.459 --> 00:10:38.498
Pan mocno zaangażowany był w to, prawda?

00:10:38.598 --> 00:10:42.938
Tak, ale potem, chociażby ostatnio,

00:10:43.138 --> 00:10:49.138
wielka fala uchodźców.
Mamy dzisiaj znacznie silniejsze granice.

00:10:49.338 --> 00:10:53.698
Bardziej się strzeżemy, ale też
jesteśmy otwarci na innych ludzi.

00:10:53.699 --> 00:10:58.138
To musi być główna sprawa
w Unii Europejskiej. Ale jeszcze

00:10:58.388 --> 00:11:04.498
choroba, przecież COVID i wszystkie
działania Unii Europejskiej, szczepionki,

00:11:04.499 --> 00:11:11.698
respiratory, to wszystko jest wspólnota
europejska, a najbardziej pomoc Ukrainie i

00:11:11.898 --> 00:11:15.594
ten wielki wysiłek,
również w kierunku pomocy

00:11:15.606 --> 00:11:18.978
wojskowej, co dla
Unii Europejskiej jest

00:11:19.178 --> 00:11:24.578
rzeczą nienaturalną, zupełnie nową,
ale zostało przyjęte, przynajmniej w

00:11:24.579 --> 00:11:28.698
Parlamencie Europejskim, z
przeważającą większością głosów.

00:11:28.699 --> 00:11:33.018
Dlaczego eurosceptycy, czy
nawet europrzeciwnicy, rosną w siłę?

00:11:33.068 --> 00:11:35.258
Przecież w Polsce też mamy takie

00:11:35.259 --> 00:11:40.778
ugrupowania, w Niemczech, we Francji.
Co takiego, czego nie zrobiono,

00:11:40.878 --> 00:11:44.258
może albo co zrobiono źle?

00:11:44.259 --> 00:11:47.578
Jeśli czasami myślę o tym,
Pani redaktor, to myślę, że

00:11:47.778 --> 00:11:53.338
ta Europa obywatelska nie
wszędzie zagrała jak należy.

00:11:53.488 --> 00:12:00.178
Może nie przywiązywaliśmy zawsze tak
dużej wagi do rozmowy z Europejczykami.

00:12:00.353 --> 00:12:05.818
Konkretnie, punkt po punkcie, żeby wyjaśnić
dlaczego idziemy w takim kierunku, a nie w

00:12:05.819 --> 00:12:11.738
innym, dlaczego to jest konieczne.
Chociaż jak wybuchła ta straszliwa wojna

00:12:11.739 --> 00:12:16.898
i agresja rosyjska, to w Parlamencie
Europejskim niezależnie od tego, które

00:12:17.098 --> 00:12:24.218
ugrupowanie głosowało przeciwko tej
agresji rosyjskiej i za pomocą Ukrainy,

00:12:24.393 --> 00:12:28.778
ale jednak z tego wynika, w tych
kluczowych momentach potrafimy się

00:12:28.779 --> 00:12:31.778
jednoczyć, mimo że
przychodzimy z różnych stron.

00:12:31.953 --> 00:12:36.258
No tak, ale mamy taki temat, jak
Zielony Ład, który okazał się np.

00:12:36.308 --> 00:12:38.978
w Polsce typowym chłopcem do bicia.

00:12:38.979 --> 00:12:43.498
Nawet ugrupowanie, którego rząd popierał

00:12:43.698 --> 00:12:47.978
Zielony Ład, teraz jest absolutnie
przeciwko i kandydaci w wyborach do

00:12:47.979 --> 00:12:53.138
Parlamentu muszą podpisywać
deklaracje, że będą dążyć do

00:12:53.263 --> 00:12:57.138
zniesienia Zielonego Ładu.
Pani redaktor, ci którzy podpisują te

00:12:57.139 --> 00:13:03.498
deklaracje i którzy mówią teraz,
że są przeciwko Zielonemu Ładowi,

00:13:03.648 --> 00:13:07.538
2, 3, 5 lat temu głosowali za.

00:13:07.638 --> 00:13:09.538
Rząd

00:13:09.688 --> 00:13:12.218
Prawa i Sprawiedliwości

00:13:13.218 --> 00:13:21.218
głosował za kolejnymi rozwiązaniami Zielonego
Ładu, bo to jest właśnie ta słabość,

00:13:21.443 --> 00:13:27.658
którą niektórzy wykorzystują
w złej woli, w złym zamiarze.

00:13:27.808 --> 00:13:32.418
Jak się coś uda w kraju, to
nasz rząd, to myśmy wygrali.

00:13:32.568 --> 00:13:36.658
A jak coś nam nie za bardzo
pasuje, to jest Europa winna.

00:13:36.858 --> 00:13:41.898
Przecież to nie Europa jakaś abstrakcyjna
głosowała za Zielonym Ładem, tylko rząd

00:13:42.098 --> 00:13:47.218
Prawa i Sprawiedliwości, tylko
komisarz Prawa i Sprawiedliwości.

00:13:47.368 --> 00:13:52.578
To oni sami zagłosowali za tym,
żebyśmy realizowali taki program.

00:13:52.703 --> 00:13:57.618
A dzisiaj, jak to z różnych
względów może być niewygodne,

00:13:57.768 --> 00:14:03.618
bo rzeczywiście, rolnicy mają słabe dochody,
mogą się pojawić w przemyśle również

00:14:03.768 --> 00:14:07.058
jakieś zagrożenia, to mówimy: umywamy ręce.

00:14:07.158 --> 00:14:10.858
Nic z tego nie robiliśmy, do
niczego się nie przyznajemy.

00:14:11.058 --> 00:14:12.778
To jest wyjątkowo nieuczciwe.

00:14:12.853 --> 00:14:16.018
Ale Zielony Ład ostatecznie trafi do kosza?

00:14:16.019 --> 00:14:21.818
Zielony Ład z pewnością wymaga korekt,
jak każdy wielki i długofalowy program.

00:14:21.843 --> 00:14:24.058
I na pewno te korekty nastąpią,

00:14:24.208 --> 00:14:28.258
ale przecież nie mamy
możliwości wycofania się z niego,

00:14:28.408 --> 00:14:33.658
skoro to jest de facto przyszłość
naszych dzieci i wnuków.

00:14:33.808 --> 00:14:35.938
Ci rolnicy, którzy dzisiaj tak bardzo

00:14:36.138 --> 00:14:40.149
protestują, sami cierpią na susze,

00:14:40.161 --> 00:14:43.818
huragany, na powodzie,
które są wynikiem

00:14:43.819 --> 00:14:48.018
ocieplenia klimatu i takich
nadzwyczajnych zdarzeń klimatycznych.

00:14:48.019 --> 00:14:53.978
Więc miejmy nadzieję, że to się wszystko
uspokoi i będziemy mogli, może z pewnymi

00:14:53.979 --> 00:14:58.298
korektami, w jakiejś nowej
formie realizować Zielony Ład.

00:14:58.299 --> 00:15:03.058
Prezydent Andrzej Duda mówił ostatnio w
tym swoim orędziu unijnym, że pojawiają się

00:15:03.258 --> 00:15:07.058
niepokojące tendencje do federalizacji,
mówi się o zmianach traktatów, które

00:15:07.059 --> 00:15:12.258
ograniczą suwerenność państw
członkowskich, że nasza obecność w Unii

00:15:12.408 --> 00:15:17.778
to polska racja stanu, ale opowiadamy się
za Europą wolnych narodów, Europą ojczyzn.

00:15:17.779 --> 00:15:19.058
Pan się zgadza z prezydentem?

00:15:19.059 --> 00:15:24.938
To jest, Pani redaktor, cały czas straszenie
Unią Europejską, zupełnie bezpodstawne.

00:15:25.138 --> 00:15:26.858
To słyszymy przez 8 lat.

00:15:27.008 --> 00:15:30.178
Przez 8 lat wmawiano nam różne rzeczy,

00:15:30.378 --> 00:15:33.298
że Europa zagraża w ten czy w inny sposób.

00:15:33.348 --> 00:15:38.458
Jeśli mamy jakiś program dla Europy, jeśli
mamy jakieś sprawy, które dla Polski są

00:15:38.459 --> 00:15:46.138
ważne, Europejczycy nas słuchają. Tylko
nie można bić butem w stół,

00:15:46.288 --> 00:15:50.818
awanturować się o każdą rzecz,
tylko trzeba spokojnie rozmawiać,

00:15:50.918 --> 00:15:56.498
rozumieć oczekiwania innych, ale
również przedstawiać w sposób rozsądny

00:15:56.698 --> 00:16:00.778
i udokumentowany swoje własne oczekiwania.

00:16:00.903 --> 00:16:04.938
Jak mieliśmy problemy z
energetyką, to zaproponowaliśmy

00:16:05.138 --> 00:16:07.978
de facto unię energetyczną, Polki i Polacy.

00:16:08.103 --> 00:16:12.738
Jak mieliśmy problem ze wschodem
Europy, to Partnerstwo Wschodnie.

00:16:12.739 --> 00:16:18.178
Różne rzeczy proponujemy,
które są w naszym interesie.

00:16:18.203 --> 00:16:25.058
Ostatnio nawet takie rzeczy, można
powiedzieć, drobne, jak emisja metanu

00:16:25.258 --> 00:16:31.338
z kopalń węgla kamiennego, to przecież
te wskaźniki, które dzisiaj zostały

00:16:31.339 --> 00:16:38.698
zatwierdzone tylko pod Polskę, tylko to,
co chcieli Polacy, to zostało zatwierdzone.

00:16:38.699 --> 00:16:43.338
Podobnie w wielu innych przypadkach, ja
mogę podawać wiele takich przypadków.

00:16:43.339 --> 00:16:48.018
Mamy rynek prądu
elektrycznego, w którym mamy tzw.

00:16:48.019 --> 00:16:53.498
rynek mocy, żeby nam nie zabrakło w
Polsce prądu do '28 roku, czyli jeszcze co

00:16:53.698 --> 00:16:59.178
dni przez 4 lata. To było zrobione
tylko po to, żebyśmy u nas, w naszym kraju

00:16:59.303 --> 00:17:03.037
mieli bezpieczeństwo energetyczne.
Cała Europa się zgodziła.

00:17:03.038 --> 00:17:07.578
Od drobnych
spraw aż do tych największych.

00:17:07.728 --> 00:17:10.658
Jeśli mamy argumenty, jeśli je pokazujemy

00:17:10.858 --> 00:17:14.538
w sposób rozsądny, wyważony,
to naprawdę wygrywamy.

00:17:14.713 --> 00:17:18.298
Więc tak trzeba działać w
Europie, a nie straszyć Europą.

00:17:18.448 --> 00:17:23.178
Dzisiaj poważnie o zmianie
traktatów nikt nie mówi.

00:17:23.378 --> 00:17:29.058
Natomiast Pani redaktor, my się w Polsce
wszyscy zgadzamy, że Ukraina powinna wejść

00:17:29.059 --> 00:17:32.658
do Unii Europejskiej, również inne kraje.
Mówimy o rozszerzeniu.

00:17:32.659 --> 00:17:34.258
Viktor Orban się na to nie zgodzi.

00:17:34.433 --> 00:17:39.938
Ale Pani redaktor, to jest wielka szansa
również dla Polski, żebyśmy nie byli tym

00:17:40.088 --> 00:17:45.858
najbardziej na wschód wysuniętym
skrzydłem, czy miejscem w Unii i w NATO,

00:17:46.058 --> 00:17:51.458
tylko żeby tam jeszcze ktoś był dalej
na wschodzie normalny, a nie zbrodniczy,

00:17:51.658 --> 00:17:53.298
jak reżim rosyjski.

00:17:53.448 --> 00:17:58.098
A więc to jest nasza szansa i my chcielibyśmy
takiego rozszerzenia, a jeśli tak,

00:17:58.273 --> 00:18:01.098
to musimy się spokojnie
przygotować do tego rozszerzenia.

00:18:01.099 --> 00:18:05.898
Ono pewnie będzie nie wcześniej, jak
za 10 lat, ale przygotować się trzeba.

00:18:05.998 --> 00:18:09.938
I dlatego trzeba myśleć również,
jak Europę do tego przygotować.

00:18:10.088 --> 00:18:16.178
Ale mówienie i straszenie zmianą
traktatu czy Zielonym Ładem, na który się

00:18:16.378 --> 00:18:21.698
zgadzali ci, którzy dzisiaj straszą,
zupełnie spokojnie się na to zgadzali,

00:18:21.699 --> 00:18:24.778
jeszcze to chwalili, to
jest bardzo nieuczciwe.

00:18:24.928 --> 00:18:29.698
A co Pana zdaniem jest wśród
zagrożeń dla Unii, takich na najbliższe lata?

00:18:29.699 --> 00:18:32.138
Co Pan widzi jako ewentualne zagrożenia?

00:18:32.139 --> 00:18:35.498
Oczywiście zagrożenie ze strony Rosji.

00:18:35.598 --> 00:18:38.098
Na szczęście to już jest widoczne.

00:18:38.273 --> 00:18:41.778
To już jest rozumiane.

00:18:41.903 --> 00:18:45.098
I to jest wielkie zadanie dla nas

00:18:45.398 --> 00:18:53.018
w Polsce, żebyśmy o tym informowali Europę,
żebyśmy sami nie zapomnieli ani na chwilę.

00:18:54.443 --> 00:18:57.538
Rozumiem, że to.
A te antyunijne hasła, te takie

00:18:57.539 --> 00:19:00.706
tendencje do negowania
Unii, właśnie także w

00:19:00.718 --> 00:19:03.898
tych krajach zachodnich,
to jest zagrożenie?

00:19:03.899 --> 00:19:09.898
Wie Pani, my tutaj
poddajemy się, opinia publiczna

00:19:10.048 --> 00:19:12.938
nie wszystko jest w stanie kontrolować.

00:19:13.138 --> 00:19:16.778
Pani wspomniała o
Europejskim Zielonym Ładzie.

00:19:16.878 --> 00:19:21.258
Kto jest największym wrogiem
Europejskiego Zielonego Ładu?

00:19:21.358 --> 00:19:23.178
Oczywiście Putin.

00:19:23.328 --> 00:19:30.258
Dlatego, że jeśli my wprowadzimy ten Ład
stopniowo, rok po roku, decyzja za decyzją,

00:19:30.408 --> 00:19:36.418
to już zupełnie przestaniemy kupować
jakiekolwiek paliwa kopalne z Rosji.

00:19:36.518 --> 00:19:42.298
I cały świat stopniowo przestanie kupować,
bo już wszędzie, i w Stanach Zjednoczonych,

00:19:42.498 --> 00:19:47.338
w Japonii, w Australii, przechodzi
się na gospodarkę bez paliw kopalnych.

00:19:47.339 --> 00:19:49.258
Stopniowo, krok po kroku.

00:19:49.383 --> 00:19:55.162
Czyli Putin, który całe swoje
bogactwo bierze ze sprzedaży

00:19:55.262 --> 00:19:59.938
ropy, gazu, węgla, zostanie z
tym bogactwem na wieki wieków.

00:20:00.038 --> 00:20:03.418
Nie będzie miał za co zbroić swojej armii.

00:20:03.518 --> 00:20:06.698
A więc on jest absolutnie
największym wrogiem.

00:20:06.798 --> 00:20:11.738
Są sączone przez te
farmy trolli putinowskich

00:20:11.938 --> 00:20:13.938
takie różne

00:20:14.338 --> 00:20:22.338
wprowadzające zamieszanie informacje,
które mają wpływ na opinię publiczną.

00:20:22.339 --> 00:20:27.018
Ja się ludziom nie dziwię, jak są
karmieni tego rodzaju wiadomościami.

00:20:27.118 --> 00:20:32.498
Między innymi
propagandą rosyjską

00:20:32.648 --> 00:20:37.458
przeciwko Zielonemu Ładowi, przeciwko
innym rozwiązaniom europejskim.

00:20:37.508 --> 00:20:40.298
Putin chciałby, żeby się
Unia Europejska rozpadła.

00:20:40.498 --> 00:20:42.058
To jest oczywiste.

00:20:42.059 --> 00:20:45.197
I żeby prezydenci
Stanów Zjednoczonych nie

00:20:45.198 --> 00:20:50.218
wspierali Europy w
przeciwstawianiu się Rosji.

00:20:50.418 --> 00:20:54.458
Więc to są oczywiste cele reżimu Putina.

00:20:54.658 --> 00:20:56.338
Dlatego musimy być na to wrażliwi.

00:20:56.538 --> 00:21:03.378
Ale ludzie oczywiście mają trudności
z wychwyceniem tych niuansów.

00:21:03.528 --> 00:21:09.578
Z rozeznaniem, co przychodzi
ze wschodu, a co z innych źródeł.

00:21:09.778 --> 00:21:13.738
A też frekwencja w wyborach do Parlamentu
Europejskiego jest w Polsce zawsze niska.

00:21:13.739 --> 00:21:17.598
Jak miałby Pan powiedzieć
wyborcom, tym, którzy nie wiedzą,

00:21:17.599 --> 00:21:22.818
pójść, nie pójść, głosować,
nie głosować, o co są te wybory?

00:21:23.018 --> 00:21:25.098
To o co one tak naprawdę są?

00:21:25.298 --> 00:21:26.658
O nasze bezpieczeństwo.

00:21:26.858 --> 00:21:30.778
Ja powiedziałbym najkrócej, że
chodzi o nasze bezpieczeństwo.

00:21:30.803 --> 00:21:33.938
Unia się zmieniała w
ciągu ostatnich 20 lat.

00:21:34.013 --> 00:21:36.018
Właśnie dlatego, że musiała się

00:21:36.218 --> 00:21:40.458
przestawić na bezpieczeństwo
energetyczne, bezpieczeństwo żywnościowe.

00:21:40.508 --> 00:21:45.458
Od dawna jest wspólna
polityka rolna Unii Europejskiej.

00:21:45.608 --> 00:21:49.498
Nasi rolnicy ogromnie
zyskali w ciągu 20 lat.

00:21:49.698 --> 00:21:52.058
Proszę zobaczyć, jak jest wyposażony

00:21:52.158 --> 00:21:56.538
cały park maszynowy na polskiej wsi.
Wspaniale, to bardzo dobrze.

00:21:56.688 --> 00:22:03.398
Mają trudniejszy okres teraz ze
względu na nadprodukcję roślinną, zbóż.

00:22:03.598 --> 00:22:07.298
W wielu miejscach
na świecie spadły ceny.

00:22:07.448 --> 00:22:11.618
To oczywiście są przejściowe
trudności, ale Unia bardzo o to zabiega.

00:22:11.619 --> 00:22:15.418
Bezpieczeństwo żywnościowe,
bezpieczeństwo zdrowotne.

00:22:15.568 --> 00:22:18.058
Zaczynamy iść w tym
kierunku w Unii Europejskiej.

00:22:18.059 --> 00:22:19.378
To jest bardzo pożądane.

00:22:19.528 --> 00:22:21.738
No i oczywiście bezpieczeństwo twarde.

00:22:21.938 --> 00:22:24.978
Takie, żebyśmy się
czuli fizycznie bezpieczni.

00:22:25.128 --> 00:22:27.738
Tu potrzebna jest obrona cywilna.

00:22:27.888 --> 00:22:31.338
Unia Europejska z pewnością
pójdzie w tym kierunku.

00:22:31.538 --> 00:22:36.658
Dwa nowi członkowie Unii Europejskiej,
Finlandia i Szwecja, są świetni.

00:22:36.659 --> 00:22:38.138
Oni mają to na wysokim poziomie.

00:22:38.139 --> 00:22:41.738
Na najwyższym poziomie.
Są świeżymi członkami

00:22:41.739 --> 00:22:44.545
naszego sojuszu w
Unii Europejskiej, są od

00:22:44.557 --> 00:22:47.578
dawna, ale na pewno
pójdziemy w tym kierunku.

00:22:47.728 --> 00:22:50.858
A więc poczucie bezpieczeństwa każdego

00:22:50.859 --> 00:22:54.267
człowieka w Unii, każdego
obywatela. To jest szalenie ważne

00:22:54.268 --> 00:22:59.058
i to jest najważniejsza
rzecz, o którą należy walczyć.

00:22:59.258 --> 00:23:03.538
I dlatego młodzi ludzie
także powinni iść głosować.

00:23:03.688 --> 00:23:05.458
Dlatego, że

00:23:05.758 --> 00:23:07.498
te różne

00:23:07.673 --> 00:23:10.978
krzyżujące się informacje w sieci,

00:23:11.153 --> 00:23:16.058
przecież media społecznościowe,
tego właściwie nikt nie kontroluje.

00:23:16.208 --> 00:23:20.938
Kto sobie pomyśli jakąś rzecz,
czasami zupełnie niedorzeczną,

00:23:21.138 --> 00:23:24.458
to może ją puścić do
sieci i ona zaczyna rosnąć.

00:23:24.658 --> 00:23:30.178
A więc warto, żeby przynajmniej
w imię tej jednej, jednej sprawy,

00:23:30.328 --> 00:23:35.618
bezpieczeństwa każdego z nas,
zagłosować za Unią, bo Unia jest tego

00:23:35.619 --> 00:23:39.698
gwarantem, co cały czas Unia
nam daje w ostatnich latach.

00:23:39.699 --> 00:23:43.178
Pan, Panie profesorze, zdecydował się nie
kandydować już w kolejnych wyborach, czyli

00:23:43.179 --> 00:23:46.698
kończy się ta kariera 20-letnia
w Parlamencie Europejskim.

00:23:46.823 --> 00:23:48.698
I jakie plany ma Jerzy Buzek?

00:23:48.848 --> 00:23:52.578
Ma Pan takie, których Pan nie
mógł zrealizować w ostatnich latach?

00:23:52.778 --> 00:23:57.338
Wie Pani, oczywiście wiele jest takich rzeczy,
których się może jakoś tam nie zrealizowało,

00:23:57.488 --> 00:24:01.938
ale ja jestem przekonany, że jest
wiele pól, w których można działać.

00:24:01.939 --> 00:24:05.432
Ja teraz przejściowo,
osobiście mam taką sytuację,

00:24:05.444 --> 00:24:08.458
że nie bardzo mogłem
startować, kandydować.

00:24:08.558 --> 00:24:13.018
To absolutnie moja
indywidualna, osobista decyzja.

00:24:13.118 --> 00:24:17.138
Jestem przekonany, przede wszystkim

00:24:17.338 --> 00:24:22.058
ta cała historia, która mnie dotyczy,
tak bardzo dotyczy również Gdańska,

00:24:22.258 --> 00:24:26.018
bo mój ojciec studiował przed wojną w Gdańsku,

00:24:26.019 --> 00:24:30.538
w Związku Polaków w Gdańsku
działał bardzo intensywnie,

00:24:30.688 --> 00:24:37.698
więc jak ja przyjeżdżam do Gdańska, to za
każdym razem przeżywam niezwykłe emocje,

00:24:37.699 --> 00:24:41.938
dlatego że ojciec wysiadał w Gdańsku
Wrzeszczu, bo tam jest Politechnika.

00:24:42.088 --> 00:24:44.538
Ja przechodzę koło
tego gmachu Politechniki,

00:24:44.539 --> 00:24:50.138
on do tego gmachu pierwszy raz dotarł
pod koniec lat 20. ubiegłego wieku,

00:24:50.338 --> 00:24:51.858
czyli prawie 100 lat temu.

00:24:51.859 --> 00:24:55.818
To wszystko się wspaniale łączy,
na pewno będę miał więcej czasu,

00:24:55.819 --> 00:24:58.578
żeby tu bywać, bo bywam
bardzo, bardzo rzadko.

00:24:58.778 --> 00:25:01.018
Tu w ogóle macie wspaniałe rzeczy.

00:25:01.019 --> 00:25:05.738
W Gdańsku jest Gdański Park
Naukowo-Technologiczny, wspaniały,

00:25:05.938 --> 00:25:08.698
w zasadzie najlepszy w północnej Polsce.

00:25:08.923 --> 00:25:13.738
Imienia Pana Koprowskiego, to
wielki naukowiec, który po wojnie,

00:25:13.739 --> 00:25:18.738
po II wojnie światowej
wymyślił szczepionkę przeciwko polio,

00:25:18.938 --> 00:25:20.338
chorobie Heinego-Medina.

00:25:20.438 --> 00:25:25.538
Dzięki temu całe jedno lub dwa
pokolenia Polek i Polaków uratowały się.

00:25:25.638 --> 00:25:27.218
Uratowały się dzięki niemu.

00:25:27.343 --> 00:25:30.618
On je wysłał za darmo ze
Stanów Zjednoczonych do Polski.

00:25:30.619 --> 00:25:33.498
Chociaż rozumiem, że takim
miejscem na ziemi jest jednak Śląsk.

00:25:33.598 --> 00:25:35.618
Pan profesor jest Ślązakiem.
Oczywiście.

00:25:35.619 --> 00:25:39.098
Przyjechałem dzisiaj
pociągiem Gliwice-Gdynia.

00:25:39.198 --> 00:25:43.378
I wydarzyło się ostatnio coś,
że język śląski został uznany

00:25:43.379 --> 00:25:48.138
ustawą za język regionalny,
podobnie jak nasz język tutaj kaszubski.

00:25:48.338 --> 00:25:51.338
A Pan profesor z domu po śląsku.

00:25:51.339 --> 00:25:54.311
Tak, ja do 15. roku życia
właściwie używałem

00:25:54.323 --> 00:25:59.218
przede wszystkim gwary czy języka
śląskiego, jakby tego nie nazwać.

00:25:59.368 --> 00:26:03.498
Ten język śląski w każdej
części Śląska jest nieco inny.

00:26:03.499 --> 00:26:05.298
Ale to od mamy to było?

00:26:05.398 --> 00:26:06.498
Czy od taty?

00:26:06.499 --> 00:26:09.778
Nie, to było od mamy i od ojca, obydwoje.

00:26:09.928 --> 00:26:11.818
Ale ojciec zmarł bardzo szybko.

00:26:11.918 --> 00:26:16.298
Ja miałem zaledwie 13
lat, ale mama dożyła 90-tki.

00:26:16.498 --> 00:26:23.138
I pamiętam, jak przez ostatnie lata to
już mówiła wyłącznie właśnie językiem

00:26:23.139 --> 00:26:30.058
swoim własnym, takim,
który znała od kolebki

00:26:30.059 --> 00:26:35.218
i nie potrafiła w ogóle już formułować
inaczej, spontanicznie swoich myśli.

00:26:35.219 --> 00:26:37.378
A Panu też to zostało?
To zostaje w człowieku?

00:26:37.379 --> 00:26:41.098
Tak, oczywiście. Wie Pani, ja nie
używam tego języka na co dzień,

00:26:41.298 --> 00:26:42.618
więc to jest tak trudno.

00:26:42.818 --> 00:26:46.378
Ale jak swego czasu leżałem
3 tygodnie w szpitalu,

00:26:46.528 --> 00:26:48.818
no to wie Pani, po paru
dniach, jak tak się

00:26:48.819 --> 00:26:52.117
osłuchałem znowu,
to w ogóle nikt nie poznał,

00:26:52.118 --> 00:26:55.738
że ja mówię jakimkolwiek
językiem literackim.

00:26:55.739 --> 00:27:01.738
To było nie wiem, ze 30 lat temu, pamiętam,
ale to było świetne doświadczenie.

00:27:01.838 --> 00:27:03.618
I graliśmy w skata.

00:27:03.619 --> 00:27:05.618
Pani pewnie nie wie, co to za gra.

00:27:05.668 --> 00:27:06.498
Ale słyszałam.

00:27:06.499 --> 00:27:11.338
Na Śląsku fenomenalna, więc granie
w skata i jeszcze używanie tego języka,

00:27:11.538 --> 00:27:12.778
to jest cały smaczek.

00:27:12.978 --> 00:27:15.578
Panie profesorze, to co można życzyć

00:27:15.778 --> 00:27:21.418
komuś takiemu, jak Pan, kto
właściwie ma tyle sukcesów za sobą?

00:27:21.518 --> 00:27:27.178
Wie Pani, ja nie wiem, te sukcesy
to przede wszystkim jest zasługa ludzi,

00:27:27.253 --> 00:27:33.818
którzy mnie otaczali, którzy dali mi
szansę wykonywania różnych działań.

00:27:33.819 --> 00:27:37.378
Również niezwykli współpracownicy,

00:27:37.578 --> 00:27:42.418
nie chciałbym wymieniać, ale to i
w Brukseli, i na Śląsku, i w całej Polsce,

00:27:42.419 --> 00:27:47.778
także tutaj w Gdańsku, w Trójmieście,
mam bezpośrednich współpracowników,

00:27:47.978 --> 00:27:51.418
w każdym właściwie miejscu
i to jest głównie ich zasługa.

00:27:51.568 --> 00:27:57.858
Ja może mam tylko jakąś
zdolność łączenia takich wysiłków

00:27:57.859 --> 00:28:03.858
czy porozumiewania się z ludźmi
w podobnym kierunku, ale ja jeśli

00:28:04.058 --> 00:28:08.338
myślę o czymkolwiek, to przede
wszystkim ile zawdzięczam innym ludziom,

00:28:08.488 --> 00:28:12.818
bo to wszystko było budowane w taki
sposób, również w Solidarności oczywiście.

00:28:12.968 --> 00:28:15.778
A ma Pan jakieś polityczne marzenia?

00:28:16.668 --> 00:28:23.818
Chciałbym bardzo, żeby to, co
się wydarzyło w Polsce w 1989 roku

00:28:23.968 --> 00:28:29.938
i potem przez kolejne
fazy rządzenia, wyborcze,

00:28:31.258 --> 00:28:36.978
ukształtowało nasz kraj,
zmieniło w piękny, wspaniały kraj.

00:28:37.103 --> 00:28:40.528
Wioseczki, miasta,
duże miasta, metropolie,

00:28:40.540 --> 00:28:44.138
to wszystko wygląda w
gruncie rzeczy pięknie.

00:28:44.139 --> 00:28:46.470
Teraz jest majówka,
ludzie mają piękną

00:28:46.482 --> 00:28:49.258
pogodę, wielu z nich
ogląda nasz własny kraj.

00:28:49.259 --> 00:28:51.384
Niekoniecznie musieli
wyjechać za granicę,

00:28:51.396 --> 00:28:53.738
chociaż za granicę
wyjechać jest bardzo łatwo.

00:28:53.938 --> 00:28:57.138
Żebyśmy tę drogę kontynuowali,

00:28:57.338 --> 00:29:03.578
bo minęło już jednak 30 parę lat

00:29:03.728 --> 00:29:06.458
i tyle osiągnęliśmy.

00:29:06.658 --> 00:29:10.934
Nie było tak pięknego i
znaczącego okresu w historii

00:29:10.946 --> 00:29:14.658
Polski, takich paru
dziesięcioleci, jak teraz.

00:29:14.758 --> 00:29:16.498
I obyśmy tego nie zmarnowali.

00:29:16.698 --> 00:29:18.418
To jest jedyne moje marzenie.

00:29:18.593 --> 00:29:24.018
Bardzo serdecznie dziękuję za to
spotkanie i za tę wizytę w Gdańsku.

00:29:24.218 --> 00:29:28.178
Zapraszam do oglądania i do
słuchania podcastów Jestem z Gdańska

00:29:28.179 --> 00:29:31.258
i szczególnie tego podcastu z
profesorem Jerzym Buzkiem.

00:29:31.358 --> 00:29:32.738
Do zobaczenia i do usłyszenia.

00:29:32.739 --> 00:29:33.739
Dziękuję bardzo.