WEBVTT 00:00:04.143 --> 00:00:12.629 [pieśń religijna] 00:00:12.657 --> 00:00:22.243 [pieśń religijna] 00:00:22.271 --> 00:00:32.071 [pieśń religijna] 00:00:32.100 --> 00:00:41.843 [pieśń religijna] 00:00:41.871 --> 00:00:50.343 [pieśń religijna] 00:01:02.371 --> 00:01:06.200 Łaska Pana naszego, Jezusa Chrystusa 00:01:06.225 --> 00:01:09.000 i dar jedności w Duchu Świętym 00:01:09.050 --> 00:01:13.000 niech będą z Wami wszystkimi. 00:01:13.500 --> 00:01:19.000 Tę mszę świętą ofiarujemy za bohaterskich obrońców 00:01:19.001 --> 00:01:23.000 Poczty Polskiej w Gdańsku, także za ich rodziny, 00:01:23.001 --> 00:01:30.000 za wszystkich, którzy poświęcili swoje życie w obronie naszej ojczyzny. 00:01:30.050 --> 00:01:37.000 Także dzisiaj możemy żyć i cieszyć się jej wolnością. 00:01:37.001 --> 00:01:42.000 Byśmy w tej ofierze Chrystusa i Kościoła mogli z godnością uczestniczyć, 00:01:42.450 --> 00:01:47.000 najpierw przeprośmy Boga za nasze grzechy. 00:01:47.375 --> 00:01:52.000 Spowiadam się Bogu Wszechmogącemu i Wam, bracia i siostry, 00:01:52.050 --> 00:01:58.000 że bardzo zgrzeszyłem myślą, mową, uczynkiem i zaniedbaniem. 00:01:58.550 --> 00:02:03.000 Moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina. 00:02:03.001 --> 00:02:07.000 Przeto błagam Najświętszą Maryję Zawsze Dziewicę, 00:02:07.001 --> 00:02:12.000 wszystkich aniołów i świętych i Was, bracia i siostry, 00:02:12.001 --> 00:02:17.000 o modlitwę za mnie do Pana Boga Naszego. 00:02:17.150 --> 00:02:20.000 Niech się zmiłuje nad nami Bóg Wszechmogący 00:02:20.001 --> 00:02:25.000 i odpuściwszy nam grzechy, doprowadzi nas do życia wiecznego. 00:02:25.001 --> 00:02:26.000 Amen. 00:02:26.029 --> 00:02:36.000 [pieśń religijna] 00:02:36.029 --> 00:02:45.814 [pieśń religijna] 00:02:45.843 --> 00:02:55.671 [pieśń religijna] 00:02:55.700 --> 00:03:05.629 [pieśń religijna] 00:03:05.657 --> 00:03:15.457 [pieśń religijna] 00:03:15.486 --> 00:03:25.471 [pieśń religijna] 00:03:25.500 --> 00:03:35.486 [pieśń religijna] 00:03:35.514 --> 00:03:45.500 [pieśń religijna] 00:03:45.529 --> 00:03:55.229 [pieśń religijna] 00:03:55.257 --> 00:04:05.200 [pieśń religijna] 00:04:05.229 --> 00:04:15.200 [pieśń religijna] 00:04:15.229 --> 00:04:19.229 [pieśń religijna] 00:04:24.529 --> 00:04:25.886 Módlmy się. 00:04:27.729 --> 00:04:33.000 Boże, Ty objawiłeś, że ci, którzy wprowadzają pokój, 00:04:33.400 --> 00:04:36.000 będą nazwani Twoimi dziećmi. 00:04:36.750 --> 00:04:42.000 Spraw, abyśmy niestrudzenie popierali sprawiedliwość, 00:04:42.100 --> 00:04:47.000 bo tylko ona może zapewnić prawdziwy i trwały pokój. 00:04:47.250 --> 00:04:51.000 Przez naszego Pana, Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, 00:04:51.025 --> 00:04:56.000 który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, 00:04:56.250 --> 00:04:59.000 Bóg przez wszystkie wieki wieków. 00:04:59.100 --> 00:05:00.100 Amen. 00:05:11.086 --> 00:05:13.329 Czytanie z Księgi Mądrości. 00:05:14.650 --> 00:05:19.000 Dusze sprawiedliwych są w ręku Boga i nie dosięgnie ich męka. 00:05:19.550 --> 00:05:22.000 Zdało się oczom głupich, że pomarli. 00:05:22.001 --> 00:05:26.000 Zejście ich poczytano za nieszczęście 00:05:26.650 --> 00:05:32.000 i odejście od nas za unicestwienie, a oni trwają w pokoju. 00:05:32.850 --> 00:05:36.000 Choć nawet w ludzkim rozumieniu doznali kaźni, 00:05:36.001 --> 00:05:40.000 nadzieja ich pełna jest nieśmiertelności. 00:05:40.950 --> 00:05:45.000 Po nieznacznym skarceniu dostąpią dóbr wielkich. 00:05:45.700 --> 00:05:51.000 Bóg ich bowiem doświadczył i znalazł ich godnymi siebie. 00:05:52.300 --> 00:05:58.000 Doświadczył ich jak złoto w tyglu i przyjął ich jak całopalną ofiarę. 00:05:58.850 --> 00:06:02.000 W dzień nawiedzenia swojego zajaśnieją 00:06:02.001 --> 00:06:06.000 i rozbiegną się jak iskry po ściernisku. 00:06:06.550 --> 00:06:11.000 Będą sądzić ludzi, zapanują nad narodami, 00:06:11.001 --> 00:06:16.000 a Pan królować będzie nad nimi na wieki. 00:06:16.550 --> 00:06:20.000 Ci, którzy Mu zaufali, zrozumieją prawdę. 00:06:20.001 --> 00:06:24.000 Wierni w miłości będą przy Nim trwali. 00:06:25.100 --> 00:06:29.000 Łaska bowiem i miłosierdzie dla Jego wybranych. 00:06:30.271 --> 00:06:31.986 Oto słowo Boże. 00:06:32.014 --> 00:06:34.229 Bogu niech będą dzięki. 00:06:45.000 --> 00:06:54.843 Będę przy Panu w krainie żyjących. 00:06:55.586 --> 00:07:04.243 Będę przy Panu w krainie żyjących. 00:07:05.001 --> 00:07:10.000 Pan jest łaskawy i sprawiedliwy. 00:07:10.001 --> 00:07:15.000 Bóg nasz jest miłosierny. 00:07:15.001 --> 00:07:20.000 Pan strzeże ludzi prostego serca. 00:07:20.001 --> 00:07:29.000 Byłem w niedoli, a On mnie wybawił. 00:07:29.001 --> 00:07:39.000 Będę przy Panu w krainie żyjących. 00:07:39.001 --> 00:07:48.000 Nawet wtedy, gdy ufałem, mówiłem: jestem w wielkim ucisku. 00:07:48.001 --> 00:07:58.000 I zlękniony wołałem: każdy człowiek jest kłamcą. 00:07:58.650 --> 00:08:08.000 Będę przy Panu w krainie żyjących. 00:08:08.001 --> 00:08:17.000 Cenna jest w oczach Pana śmierć Jego świętych. 00:08:17.001 --> 00:08:22.000 O Panie, jestem Twoim sługą. 00:08:22.001 --> 00:08:30.000 Ty rozerwałeś moje kajdany. 00:08:30.001 --> 00:08:39.000 Będę przy Panu w krainie żyjących. 00:08:51.001 --> 00:09:01.000 Alleluja! Alleluja! Alleluja! 00:09:01.001 --> 00:09:11.000 Alleluja! Alleluja! Alleluja! 00:09:11.001 --> 00:09:16.000 Nasza ojczyzna jest w niebie. 00:09:16.001 --> 00:09:25.000 Stamtąd wyczekujemy jako Zbawcę naszego Pana Jezusa Chrystusa. 00:09:25.357 --> 00:09:35.286 Alleluja! Alleluja! Alleluja! 00:09:45.850 --> 00:09:47.000 Pan z Wami. 00:09:47.029 --> 00:09:48.400 I z duchem Twoim. 00:09:48.671 --> 00:09:52.550 Słowa Ewangelii według świętego Mateusza. 00:09:52.575 --> 00:09:58.000 Jezus powiedział do swoich uczniów: 00:09:58.750 --> 00:10:00.679 jeśli Wasza sprawiedliwość nie będzie 00:10:00.691 --> 00:10:03.000 większa, niż uczonych w Piśmie i faryzeuszów, 00:10:03.001 --> 00:10:06.000 nie wejdziecie do Królestwa Niebieskiego. 00:10:06.950 --> 00:10:09.000 Słyszeliście, że powiedziano przodkom: 00:10:09.825 --> 00:10:15.000 "Nie zabijaj, a kto by się dopuścił zabójstwa, podlega sądowi". 00:10:15.950 --> 00:10:22.000 A ja Wam powiadam: każdy, kto gniewa się na swojego brata, podlega sądowi. 00:10:22.001 --> 00:10:28.000 A kto by rzekł swojemu bratu: Raka, podlega wysokiej radzie. 00:10:28.001 --> 00:10:35.000 A kto by mu rzekł: Bezbożniku, podlega karze piekła ognistego. 00:10:35.850 --> 00:10:41.000 Jeśli więc przyniesiesz dar swój przed ołtarz, tam sobie przypomnisz, 00:10:41.900 --> 00:10:44.000 że brat Twój ma coś przeciw Tobie. 00:10:44.950 --> 00:10:48.290 Zostaw tam dar przed ołtarzem, a najpierw 00:10:48.302 --> 00:10:51.000 idź, pojednaj się z bratem swoim. 00:10:51.001 --> 00:10:56.000 Potem przyjdź i dar swój ofiaruj. 00:10:57.050 --> 00:10:59.000 Oto słowo Pańskie. 00:10:59.157 --> 00:11:02.400 Chwała Tobie Chryste. 00:11:21.050 --> 00:11:24.000 Bracia kapłani, 00:11:24.001 --> 00:11:29.000 kombatanci, świadkowie dramatu ostatniej wojny, 00:11:29.001 --> 00:11:33.000 drogie rodziny obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku, 00:11:33.550 --> 00:11:38.000 przedstawiciele władz państwowych i lokalnych 00:11:38.300 --> 00:11:43.000 z Panią prezydent na czele, 00:11:43.001 --> 00:11:47.000 parlamentarzyści i senatorowie, poczty sztandarowe, 00:11:47.650 --> 00:11:52.000 harcerze, służby mundurowe, 00:11:52.001 --> 00:12:00.000 uczniowie Technikum Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku, 00:12:00.150 --> 00:12:04.000 umiłowani w Panu siostry i bracia, 00:12:04.001 --> 00:12:10.000 którzy cenicie pokój i pielęgnujecie pamięć o tych, 00:12:10.500 --> 00:12:16.000 którzy oddali życie za naszą ojczyznę. 00:12:16.001 --> 00:12:20.000 Wszystkich tu Państwa zgromadzonych serdecznie pozdrawia 00:12:20.001 --> 00:12:26.000 ksiądz arcybiskup Tadeusz Wojda, metropolita gdański. 00:12:26.001 --> 00:12:36.000 Wrzesień 1939 roku kojarzy się nam z dramatem II wojny światowej. 00:12:36.001 --> 00:12:43.000 1 września nasz kraj został zaatakowany przez nazistowskie Niemcy, 00:12:43.300 --> 00:12:49.000 a 17 dni później także przez Związek Sowiecki. 00:12:49.600 --> 00:12:58.000 Mimo bohaterskiego oporu nie zdołaliśmy obronić się z dwóch stron. 00:12:58.100 --> 00:13:03.000 Dwie najbardziej zbrodnicze ideologie, nazizm i komunizm, 00:13:03.700 --> 00:13:12.000 odebrały nam wolność, siejąc terror i śmierć na niespotykaną dotąd skalę. 00:13:12.700 --> 00:13:20.000 1 września 1939 roku pracownicy Poczty Polskiej w Gdańsku, 00:13:20.001 --> 00:13:28.000 kierując się szlachetnym sercem i patriotyzmem, zapłacili cenę krwi. 00:13:28.350 --> 00:13:32.000 Chylimy czoła przed bohaterami. 00:13:32.650 --> 00:13:36.120 Czasem pojawia się pytanie, jaki był 00:13:36.132 --> 00:13:40.000 sens obrony Poczty Polskiej tu, w Gdańsku, 00:13:40.450 --> 00:13:45.000 wobec przytłaczającej przewagi niemieckiego napastnika. 00:13:45.650 --> 00:13:49.361 Przecież pocztowcy osamotnieni w środku 00:13:49.373 --> 00:13:53.000 gmachu z góry byli skazani na porażkę. 00:13:53.375 --> 00:13:56.000 Odpowiedź jest jedna. 00:13:56.001 --> 00:14:00.000 Oni bronili Polski. 00:14:00.100 --> 00:14:08.000 Przeciwstawiali się tym, których ogarnęło szaleństwo ideologiczne. 00:14:08.475 --> 00:14:17.000 A ideologie opierają się na prawdzie wymyślonej przez jakąś grupę, 00:14:17.050 --> 00:14:21.087 której celem jest osiągnięcie własnych 00:14:21.099 --> 00:14:26.000 egoistycznych korzyści, często kosztem innych. 00:14:26.450 --> 00:14:31.421 Obrońcy Poczty, chociaż po ludzku doznali kaźni, 00:14:31.433 --> 00:14:36.000 to nadzieja ich jest pełna nieśmiertelności. 00:14:36.300 --> 00:14:40.000 Bo uczestniczą w życiu i zmartwychwstaniu Chrystusa. 00:14:40.550 --> 00:14:45.110 Wielu z nich, bo aż 51, broniąc tutaj 00:14:45.122 --> 00:14:51.000 ojczyzny, złożyło na jej ołtarzu swoje życie. 00:14:51.200 --> 00:14:57.000 Wśród nich 10-letnia dziewczynka Erwina Barzychowska, 00:14:57.450 --> 00:15:05.000 która zmarła wskutek oparzeń wywołanych przez hitlerowskie miotacze ognia. 00:15:05.075 --> 00:15:10.364 Podzieliła los wielu swoich kolegów i koleżanek 00:15:10.376 --> 00:15:15.000 zbombardowanego Wielunia i innych miejsc, 00:15:15.325 --> 00:15:18.870 którzy zamiast radości pierwszego dnia 00:15:18.882 --> 00:15:23.000 nowego roku szkolnego spotkali śmierć i łzy. 00:15:23.400 --> 00:15:29.420 Ryszard Kapuściński w książce pt. 00:15:29.432 --> 00:15:36.000 "Rwący nurt historii" odnotowuje ważne dla nas spostrzeżenie. 00:15:36.200 --> 00:15:45.000 Mianowicie, że początkiem każdej wojny, agresji, jednego przeciw drugiemu, 00:15:45.650 --> 00:15:50.009 jednego narodu przeciw drugiemu jest 00:15:50.021 --> 00:15:55.000 zmiana języka, polegająca na manipulacji, 00:15:55.650 --> 00:15:59.587 redefinicji pojęć i używaniu takich 00:15:59.599 --> 00:16:04.000 słów, które usprawiedliwiają zabijanie. 00:16:05.325 --> 00:16:11.000 Każda agresja zaczyna się od kłamstwa. 00:16:11.650 --> 00:16:15.552 W odczytanej przed chwilą Ewangelii Pan Jezus 00:16:15.564 --> 00:16:20.000 wyjaśnia nam dokładniej piąte przykazanie dekalogu, 00:16:20.350 --> 00:16:23.000 które brzmi "Nie zabijaj". 00:16:23.975 --> 00:16:29.031 Najpierw wskazuje, że każdy, kto się gniewa na 00:16:29.043 --> 00:16:34.000 swego brata, podlega sądowi, bo gniew zabija. 00:16:34.450 --> 00:16:41.000 Oczywiście tu nie chodzi o taki gniew, który wyraża podenerwowanie, 00:16:41.100 --> 00:16:48.000 albo który jest naturalną reakcją, oburzeniem z powodu zaistniałego zła. 00:16:48.001 --> 00:16:52.816 Taki gniew widzimy czasem u samego Jezusa, 00:16:52.828 --> 00:16:58.000 np. wobec tych, którzy bezcześcili świątynię. 00:16:58.050 --> 00:17:03.910 Każdy przejaw Jego gniewu jest wyrazem troski o najwyższe 00:17:03.922 --> 00:17:10.000 dobro, o zbawienie, które zostało w jakiś sposób zagrożone. 00:17:10.575 --> 00:17:15.874 Ale w wypowiedzi Jezusa dotyczącej piątego przykazania 00:17:15.886 --> 00:17:21.000 chodzi o taki gniew, który niszczy środowisko życia. 00:17:21.001 --> 00:17:27.489 Jezus ma na uwadze taki gniew, który rodzi się w sercu opanowanym 00:17:27.501 --> 00:17:34.000 przez złość, zawiść, a zwłaszcza w sercu nieumiejącym przebaczyć. 00:17:34.001 --> 00:17:39.000 Taki gniew zazwyczaj przyjmuje znamiona zemsty. 00:17:39.250 --> 00:17:45.695 Taki gniew bardzo łatwo może ogarnąć tego, kto się nie 00:17:45.707 --> 00:17:53.000 modli, albo tego, kto żyje tylko na zewnątrz, w sferze emocji. 00:17:53.500 --> 00:18:00.220 Taki gniew zakłóca środowisko życia i nikt w towarzystwie takiego 00:18:00.232 --> 00:18:08.000 człowieka, który w taki sposób się gniewa, nie będzie się czuł bezpiecznie. 00:18:08.450 --> 00:18:12.881 W dalszej wykładni piątego przykazania dekalogu Jezus 00:18:12.893 --> 00:18:17.000 wskazuje na coś jeszcze bardziej niebezpiecznego. 00:18:17.600 --> 00:18:26.000 Zaznacza "A kto by rzekł swemu bratu: Raka, podlega wysokiej radzie". 00:18:27.200 --> 00:18:34.158 Ten aramejski wyraz "raka" oznacza "głupi, nierozumny", 00:18:34.170 --> 00:18:40.000 a w przekładzie potocznym brzmi "pusta głowo". 00:18:40.650 --> 00:18:45.059 Co w tym słowie jest złego? Jakie w nim kryje 00:18:45.071 --> 00:18:49.000 się niebezpieczeństwo zagrażające życiu? 00:18:49.950 --> 00:18:57.279 Na pewno nie chodzi o słowo "głupi", które w potocznym rozumieniu czasami wymyka 00:18:57.291 --> 00:19:05.000 się nam dla opisania czegoś niedorzecznego, bądź do jakiegoś myślenia lub działania. 00:19:06.350 --> 00:19:09.811 Sam przecież Jezus w jednej z przypowieści mówi 00:19:09.823 --> 00:19:13.000 nie tylko o pannach mądrych, ale i głupich. 00:19:14.050 --> 00:19:19.336 A autor Księgi Mądrości wprost nazywa głupimi z natury tych, 00:19:19.348 --> 00:19:25.000 którzy z wielkości i piękna stworzeń nie rozpoznali ich stwórcy. 00:19:26.200 --> 00:19:30.768 W słowie "raka" nie chodzi o tego typu stwierdzenia 00:19:30.780 --> 00:19:35.000 opisujące jakieś głupie myślenie lub działanie, 00:19:35.900 --> 00:19:40.285 ale w tym przywołanym przez Jezusa epitecie 00:19:40.297 --> 00:19:45.000 "raka" chodzi o coś niezwykle niebezpiecznego. 00:19:46.100 --> 00:19:51.311 W czasach Jezusa to słowo miało określony cel. 00:19:51.323 --> 00:19:57.000 Było używane po to, by pomniejszyć czyjąś godność, 00:19:57.500 --> 00:20:01.787 by niejako uprzedmiotowić go, aby można było 00:20:01.799 --> 00:20:06.000 łatwiej się nad nim znęcać lub go niszczyć. 00:20:06.600 --> 00:20:11.732 Psychologia społeczna nazywa to dehumanizacją. 00:20:11.744 --> 00:20:17.000 Dehumanizacja to świadome używanie takich słów, 00:20:17.550 --> 00:20:22.473 za pomocą których pomniejsza się czyjąś godność, bo 00:20:22.485 --> 00:20:28.000 wtedy łatwiej wobec niego być niegrzecznym, bezwzględnym, 00:20:28.100 --> 00:20:31.989 łatwiej ignorować jego prawa, znęcać się 00:20:32.001 --> 00:20:36.000 nad nim czy traktować go instrumentalnie. 00:20:37.050 --> 00:20:43.513 Oto przykłady takiego zjawiska. W 1993 roku w Burundi 00:20:43.525 --> 00:20:50.000 wybuchła nienawiść plemienia Hutu do plemienia Tutsi. 00:20:51.150 --> 00:20:54.097 Prowokatorzy przemocy z plemienia Hutu, aby 00:20:54.109 --> 00:21:00.880 wzbudzić w nich jeszcze większą nienawiść, by łatwiej było zabijać członków 00:21:00.892 --> 00:21:06.000 plemienia Tutsi, nazywali ich "insektami". 00:21:06.350 --> 00:21:12.000 A z relacji amerykańskich kombatantów wojny w Wietnamie dowiadujemy się, 00:21:12.775 --> 00:21:17.184 że łatwiej było im znęcać się nad ludnością 00:21:17.196 --> 00:21:21.000 cywilną, gdy nazywali ich "żółtkami". 00:21:21.950 --> 00:21:25.963 Jezus przestrzega nas przed wypowiadaniem 00:21:25.975 --> 00:21:30.000 takich słów, które miałyby dehumanizować, 00:21:31.300 --> 00:21:36.686 czyli pomniejszać godność drugiego człowieka w tym celu, 00:21:36.698 --> 00:21:42.000 aby wzbudzać wobec niego kampanię nienawiści i pogardy. 00:21:43.200 --> 00:21:50.000 Dzisiaj funkcje słowa "raka" pełnią na przykład hejty, 00:21:50.600 --> 00:21:59.000 ale też odpowiednikami dehumanizującego, owego pojęcia "raka" są słowa, 00:21:59.150 --> 00:22:02.761 które coraz częściej pojawiają się w 00:22:02.773 --> 00:22:07.000 ustach jednych polityków przeciwko drugim. 00:22:07.850 --> 00:22:13.000 Dalej Jezus, wyjaśniając piąte przykazanie, mówi: 00:22:13.600 --> 00:22:21.000 "A kto by swemu bratu rzekł: bezbożniku, podlega karze piekła ognistego". 00:22:21.750 --> 00:22:28.000 Słowo "bezbożnik" jest tu przekładem greckiego słowa "more". 00:22:29.250 --> 00:22:33.000 To słowo nie opisuje niewiary w Boga, 00:22:33.700 --> 00:22:39.000 ale jest wyrazem tego, że komuś odmawia się Bożego obrazu, 00:22:39.500 --> 00:22:43.604 to znaczy, że jest bezbożny, czyli pozbawiony 00:22:43.616 --> 00:22:47.000 Bożego obrazu i podobieństwa do Boga, 00:22:47.400 --> 00:22:50.000 a więc nie jest człowiekiem. 00:22:50.175 --> 00:22:53.443 A skoro nie jest człowiekiem, to jest 00:22:53.455 --> 00:22:57.000 zwierzęciem podobnym tylko do człowieka. 00:22:58.050 --> 00:23:04.000 Dosłownie wyraz "more" oznacza to, co jest typowe 00:23:04.001 --> 00:23:08.000 dla natury zwierzęcia, co odzwierciedla zwierzęcość. 00:23:09.300 --> 00:23:15.000 Oczywiście w tym słowie nie chodzi o porównywanie ludzi do zwierząt, 00:23:15.875 --> 00:23:18.000 jak to jest na przykład w bajkach, 00:23:18.600 --> 00:23:24.000 gdzie pewne zachowania ludzkie opisywane są przy pomocy zachowań zwierząt. 00:23:24.750 --> 00:23:28.000 Zresztą i sam Jezus mówi do swoich uczniów: 00:23:28.050 --> 00:23:33.000 "bądźcie nieskazitelni jak gołębie, a roztropni jak węże". 00:23:33.850 --> 00:23:40.000 Ale gdy ktoś mówił do kogoś "more", 00:23:40.650 --> 00:23:45.000 to znaczyło "ty jesteś tylko do człowieka podobny, 00:23:45.850 --> 00:23:50.000 ale ty nie jesteś człowiekiem, ty jesteś zerem". 00:23:50.900 --> 00:23:58.000 To słowo było używane w tym celu, by zakwestionować czyjeś człowieczeństwo. 00:23:59.425 --> 00:24:03.000 Jeśli oglądaliśmy film pod tytułem "Misja", 00:24:04.050 --> 00:24:08.000 to pamiętamy, ile misjonarze musieli się natrudzić, 00:24:08.001 --> 00:24:15.205 aby przekonać wielu Europejczyków, że mieszkańcy Ameryki Południowej noszą 00:24:15.217 --> 00:24:19.000 ten sam obraz Boga, co inni ludzie. 00:24:19.001 --> 00:24:22.000 Że też są ludźmi. 00:24:23.700 --> 00:24:28.277 Dzisiaj podobny problem jawi się w propagandzie 00:24:28.289 --> 00:24:32.000 popierającej zabijanie nienarodzonych, 00:24:32.001 --> 00:24:39.000 czy też popierającej procedurę in vitro, 00:24:39.950 --> 00:24:45.000 w której aby jeden człowiek mógł się urodzić żywy, to kilku musi zginąć. 00:24:45.125 --> 00:24:47.000 To są fakty medyczne. 00:24:48.200 --> 00:24:55.000 W tym kontekście odpowiednikami pojęcia "more" - bezbożny, 00:24:55.001 --> 00:25:00.000 czyli bez obrazu Bożego, bez tego, co jest istotą człowieczeństwa, 00:25:00.001 --> 00:25:06.000 w tej narracji są np. określenia "płód", "zarodek", 00:25:06.350 --> 00:25:11.000 odnoszone do człowieka w początkowej fazie jego rozwoju. 00:25:11.500 --> 00:25:18.000 Takie nazwy odnoszone do człowieka kwestionują jego prawdę, 00:25:19.000 --> 00:25:22.325 że jest obrazem Bożym i sprowadzają go do 00:25:22.337 --> 00:25:26.000 wartości jakiejś bliżej nieokreślonej istoty, 00:25:26.300 --> 00:25:34.000 którą w imię wolności, jeśli zajdzie taka potrzeba, to można go zniszczyć. 00:25:35.425 --> 00:25:41.000 Takiego zdehumanizowanego człowieka, odartego z transcendencji, 00:25:41.050 --> 00:25:47.000 wyzutego z nadprzyrodzonej wartości, łatwiej jest niszczyć i zabijać. 00:25:48.450 --> 00:25:51.965 W usłyszanej dzisiaj wykładni piątego przykazania 00:25:51.977 --> 00:25:55.000 dekalogu, które brzmi "Nie zabijaj", 00:25:55.850 --> 00:26:01.067 nasz Pan i Zbawiciel przestrzega nas, że język może 00:26:01.079 --> 00:26:06.000 być groźniejszy nawet od broni masowego rażenia, 00:26:06.550 --> 00:26:10.000 jeśli pozbawiony jest prawdy i miłości. 00:26:11.100 --> 00:26:17.000 Dlatego każda wojna zaczyna się od używania takiego 00:26:17.001 --> 00:26:22.000 właśnie języka, także ta, która toczy się na Ukrainie. 00:26:23.100 --> 00:26:30.000 Rosyjska propaganda wmawia światu, że rosyjskie wojsko poszło na Ukrainę 00:26:30.550 --> 00:26:34.000 zanieść tam upragniony pokój. 00:26:35.225 --> 00:26:37.457 A ilu to dzisiaj ludzi cierpi z powodu 00:26:37.469 --> 00:26:40.000 zdeprawowanej i cynicznej opinii publicznej, 00:26:40.001 --> 00:26:46.000 wyrażanej w hejcie, który panuje w mediach społecznościowych. 00:26:47.225 --> 00:26:52.000 Ilu to z tego powodu traci nie tylko radość, ale i sens życia. 00:26:52.550 --> 00:26:55.682 Ilu to z tego powodu, zwłaszcza młodych 00:26:55.694 --> 00:26:59.000 ludzi, targnęło się nawet na swoje życie, 00:26:59.450 --> 00:27:04.000 bo można słowem zabijać jak nożem. 00:27:04.450 --> 00:27:08.875 Ale ile to dzisiaj pojawia się fałszywych 00:27:08.887 --> 00:27:13.000 wiadomości, tak zwanych "fake newsów", 00:27:14.150 --> 00:27:17.649 by kogoś zdyskredytować, poniżyć, odebrać 00:27:17.661 --> 00:27:21.000 dobre imię i zadać mu śmierć społeczną. 00:27:21.001 --> 00:27:24.147 Do owych fałszywych wiadomości należą 00:27:24.159 --> 00:27:28.000 dzisiaj szczególnie tak zwane fakty medialne, 00:27:28.001 --> 00:27:31.742 czyli wymyślane kłamstwa, które często 00:27:31.754 --> 00:27:36.000 powtarzane zaczynają robić wrażenie prawdy. 00:27:36.001 --> 00:27:40.596 I zazwyczaj ci, którzy rzucają kamieniem na 00:27:40.608 --> 00:27:48.000 innych, sami w tym kamieniu ukrywają zło, które jest w ich sercach. 00:27:48.900 --> 00:27:56.000 Nasz Zbawiciel uczy nas, że język posiada ogromną moc. 00:27:57.600 --> 00:28:01.000 Może służyć prawdzie albo kłamać. 00:28:02.050 --> 00:28:05.000 Może uzdrawiać albo ranić. 00:28:06.250 --> 00:28:09.000 Może budować albo burzyć. 00:28:09.825 --> 00:28:12.000 Może pocieszać albo zasmucać. 00:28:12.001 --> 00:28:16.000 Może pomagać albo szkodzić. 00:28:16.625 --> 00:28:21.000 Może wreszcie ocalić życie i może je zabić. 00:28:22.800 --> 00:28:29.000 Od sposobu używania języka zaczyna się pokój albo wojna. 00:28:30.050 --> 00:28:36.080 Dlatego dzisiaj z wielką pokorą chcemy prosić, 00:28:36.092 --> 00:28:42.000 Duchu Święty, naucz nas języka pokoju. Amen. 00:29:05.357 --> 00:29:12.257 Do naszego Ojca w niebie zanieśmy pokorne nasze modlitwy. 00:29:17.100 --> 00:29:19.702 Módlmy się za pasterzy Kościoła, za 00:29:19.714 --> 00:29:23.000 obecnego wśród nas księdza biskupa Wiesława, 00:29:23.300 --> 00:29:27.000 aby gorliwie troszczyli się o zbawienie powierzonych im wiernych. 00:29:27.100 --> 00:29:28.100 Ciebie prosimy. 00:29:28.500 --> 00:29:30.000 Wysłuchaj nas Panie. 00:29:30.250 --> 00:29:33.410 Módlmy się o rządzących państwami, aby szczerze 00:29:33.422 --> 00:29:37.000 zabiegali o pokój w swoich krajach i na całym 00:29:37.001 --> 00:29:39.000 świecie i o zakończenie wojny na Ukrainie. 00:29:39.001 --> 00:29:40.000 Ciebie prosimy. 00:29:40.001 --> 00:29:42.000 Wysłuchaj nas Panie. 00:29:42.700 --> 00:29:47.000 Módlmy się za wszystkich Polaków i za poległych polskich pocztowców, 00:29:47.550 --> 00:29:49.791 aby bohaterstwo naszych przodków, którzy 00:29:49.803 --> 00:29:52.000 oddali życie w obronie naszej ojczyzny, 00:29:52.001 --> 00:29:56.000 budziło ducha patriotyzmu w każdym pokoleniu. 00:29:56.001 --> 00:29:57.001 Ciebie prosimy. 00:29:57.400 --> 00:29:59.000 Wysłuchaj nas Panie. 00:30:00.000 --> 00:30:03.000 Módlmy się za dzieci i młodzież, którzy rozpoczynają nowy rok szkolny, 00:30:03.001 --> 00:30:07.000 aby światło Ducha Świętego towarzyszyło ich nauce i rozwojowi. 00:30:07.001 --> 00:30:08.001 Ciebie prosimy. 00:30:08.450 --> 00:30:10.000 Wysłuchaj nas Panie. 00:30:10.001 --> 00:30:13.000 Módlmy się za nauczycieli, wychowawców i rodziców, 00:30:13.075 --> 00:30:16.000 aby w nowym roku szkolnym czerpali mądrość i siły z Ewangelii. 00:30:16.050 --> 00:30:17.050 Ciebie prosimy. 00:30:17.500 --> 00:30:19.000 Wysłuchaj nas Panie. 00:30:19.001 --> 00:30:22.000 Módlmy się za nas tu zgromadzonych, abyśmy całym sercem uwierzyli, 00:30:22.001 --> 00:30:26.000 że Chrystus naprawdę jest pośród nas i prowadzi nas ku zbawieniu. 00:30:26.150 --> 00:30:27.000 Ciebie prosimy. 00:30:27.001 --> 00:30:29.000 Wysłuchaj nas Panie. 00:30:30.600 --> 00:30:36.000 Boże, nasz Twórco i Zbawicielu, przyjmij nasze modlitwy 00:30:36.225 --> 00:30:40.000 i obdarz nas wszystkich błogosławieństwem pokoju. 00:30:40.001 --> 00:30:42.000 Przez Chrystusa, Pana naszego. 00:30:42.001 --> 00:30:43.001 Amen. 00:30:58.250 --> 00:31:15.000 Boże mój, Boże, szukam Ciebie i pragnie Ciebie moja dusza. 00:31:15.001 --> 00:31:35.000 Ciało moje tęskni za Tobą jak ziemia łaknąca wody. 00:31:35.001 --> 00:31:53.000 Boże mój, Boże, szukam Ciebie i pragnie Ciebie moja dusza. 00:31:53.001 --> 00:32:14.000 Ciało moje tęskni za Tobą jak ziemia łaknąca wody. 00:32:14.001 --> 00:32:28.000 Oto wpatruję się w Ciebie w świątyni, by ujrzeć Twą potęgę i chwałę. 00:32:28.001 --> 00:32:43.000 Twoja łaska jest cenniejsza od życia, więc sławić Cię będą moje wargi. 00:32:43.001 --> 00:33:02.000 Boże mój, Boże, szukam Ciebie i pragnie Ciebie moja dusza. 00:33:02.001 --> 00:33:23.000 Ciało moje tęskni za Tobą jak ziemia łaknąca wody. 00:33:25.500 --> 00:33:32.000 Módlcie się, aby moją i Waszą ofiarę przyjął Bóg Ojciec Wszechmogący. 00:33:32.001 --> 00:33:36.945 Niech Pan przyjmie ofiarę z rąk Twoich na cześć i chwałę 00:33:36.957 --> 00:33:42.000 Swojego imienia, a także na pożytek nasz i całego Kościoła Świętego. 00:33:42.050 --> 00:33:47.557 Panie nasz Boże, składamy Ci ofiarę Twojego Syna, Króla Pokoju, 00:33:47.569 --> 00:33:53.000 pod postaciami chleba i wina, które oznaczają pokój i jedność. 00:33:53.450 --> 00:33:58.062 Spraw, aby ta ofiara umocniła zgodę między wszystkimi 00:33:58.074 --> 00:34:02.000 Twoimi dziećmi, przez Chrystusa, Pana naszego. 00:34:02.157 --> 00:34:06.514 Pan z Wami. I z duchem Twoim. W górę serca. 00:34:06.543 --> 00:34:07.857 Wznosimy je do Pana. 00:34:07.957 --> 00:34:10.543 Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu. 00:34:10.671 --> 00:34:12.125 Godne to i sprawiedliwe. 00:34:12.150 --> 00:34:18.000 Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, aby Ciebie, Boże, chwaliły niebo i ziemia. 00:34:18.800 --> 00:34:22.959 Chociaż nie potrzebujesz naszego uwielbienia, pobudzasz nas 00:34:22.971 --> 00:34:27.000 jednak swoją łaską, abyśmy Tobie składali dziękczynienie. 00:34:27.001 --> 00:34:32.972 Nasze hymny pochwalne niczego Tobie nie dodają, ale się przyczyniają 00:34:32.984 --> 00:34:38.000 do naszego zbawienia przez naszego Pana, Jezusa Chrystusa. 00:34:38.850 --> 00:34:44.000 Dlatego zjednoczeni z chórami aniołów, wysławiamy Ciebie, z radością wołając. 00:34:45.000 --> 00:34:54.971 [pieśń religijna] 00:34:55.000 --> 00:35:04.914 [pieśń religijna] 00:35:04.943 --> 00:35:14.800 [pieśń religijna] 00:35:14.829 --> 00:35:24.814 [pieśń religijna] 00:35:24.843 --> 00:35:34.743 [pieśń religijna] 00:35:34.771 --> 00:35:44.643 [pieśń religijna] 00:35:44.671 --> 00:35:54.614 [pieśń religijna] 00:35:54.643 --> 00:36:04.529 [pieśń religijna] 00:36:04.557 --> 00:36:14.257 [pieśń religijna] 00:36:14.286 --> 00:36:21.300 [pieśń religijna] 00:36:23.100 --> 00:36:27.000 Zaprawdę święty jesteś, Boże, źródło wszelkiej świętości. 00:36:27.001 --> 00:36:32.652 Uświęć te dary mocą Twojego Ducha, aby stały się dla 00:36:32.664 --> 00:36:38.000 nas ciałem i krwią naszego Pana, Jezusa Chrystusa. 00:36:38.001 --> 00:36:44.626 On to, gdy dobrowolnie wydał się na mękę, wziął chleb i 00:36:44.638 --> 00:36:52.000 dzięki Tobie składając, łamał i rozdawał swoim uczniom, mówiąc: 00:36:52.650 --> 00:36:57.105 "Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy, to jest 00:36:57.117 --> 00:37:02.000 bowiem ciało moje, które za Was będzie wydane". 00:37:14.500 --> 00:37:18.561 Podobnie po wieczerzy wziął kielich i ponownie 00:37:18.573 --> 00:37:23.000 dzięki Tobie składając, podał swoim uczniom, mówiąc: 00:37:23.750 --> 00:37:30.411 "Bierzcie i pijcie z niego wszyscy, to jest bowiem kielich krwi mojej, 00:37:30.423 --> 00:37:37.000 nowego i wiecznego przymierza, która za Was i za wielu będzie wylana 00:37:37.600 --> 00:37:43.000 na odpuszczenie grzechów. To czyńcie na moją pamiątkę". 00:37:55.001 --> 00:37:59.000 Oto wielka tajemnica wiary. 00:37:59.271 --> 00:38:03.700 Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, 00:38:03.900 --> 00:38:08.600 wyznajemy Twoje zmartwychwstanie 00:38:08.800 --> 00:38:14.071 i oczekujemy Twego przyjścia w chwale. 00:38:15.001 --> 00:38:18.912 Wspominając śmierć i zmartwychwstanie Twojego Syna, 00:38:18.924 --> 00:38:23.000 ofiarujemy Tobie Boże chleb życia i kielich zbawienia 00:38:23.300 --> 00:38:29.000 i dziękujemy, że nas wybrałeś, abyśmy stali przed Tobą i Tobie służyli. 00:38:29.350 --> 00:38:33.163 Pokornie błagamy, aby Duch Święty zjednoczył nas 00:38:33.175 --> 00:38:37.000 wszystkich przyjmujących ciało i krew Chrystusa. 00:38:40.700 --> 00:38:43.178 Pamiętaj, Boże, o Twoim Kościele na całej 00:38:43.190 --> 00:38:46.000 ziemi, spraw, aby lud Twój wzrastał w miłości. 00:38:46.001 --> 00:38:51.532 Razem z naszym papieżem Franciszkiem, naszym biskupem Tadeuszem, 00:38:51.544 --> 00:38:57.000 obecnym wśród nas biskupem Wiesławem oraz całym duchowieństwem. 00:38:59.300 --> 00:39:01.847 Pamiętaj także o naszych zmarłych braciach i 00:39:01.859 --> 00:39:05.000 siostrach, którzy zasnęli z nadzieją zmartwychwstania. 00:39:05.001 --> 00:39:10.281 O pocztowcach polskich w Gdańsku, którzy zginęli na 00:39:10.293 --> 00:39:16.000 posterunku, a także rozstrzelanych na gdańskiej Zaspie. 00:39:16.275 --> 00:39:19.973 O wszystkich żołnierzach z kampanii wrześniowej, 00:39:19.985 --> 00:39:23.000 którzy przelali krew za ojczyznę swoją. 00:39:24.050 --> 00:39:28.000 Pamiętaj, Boże, o wszystkich, którzy w Twojej łasce odeszli z tego świata. 00:39:28.001 --> 00:39:31.000 Dopuść ich do oglądania Twojej światłości. 00:39:31.050 --> 00:39:33.802 Prosimy Cię, zmiłuj się nad nami wszystkimi 00:39:33.814 --> 00:39:36.000 i daj nam udział w życiu wiecznym. 00:39:36.100 --> 00:39:39.578 Z Najświętszą Bogu Rodzicą, Dziewicą Maryją, 00:39:39.590 --> 00:39:43.000 ze Świętym Józefem, ze Świętymi Apostołami i 00:39:43.001 --> 00:39:47.281 wszystkimi świętymi, którzy w ciągu wieków podobali się Tobie, 00:39:47.293 --> 00:39:52.000 abyśmy z nimi wychwalali Ciebie przez Twojego Syna, Jezusa Chrystusa. 00:39:57.000 --> 00:40:04.033 Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, Tobie, Boże Ojcze Wszechmogący, w 00:40:04.045 --> 00:40:11.000 jedności Ducha Świętego, wszelka cześć i chwała przez wszystkie wieki wieków. 00:40:14.650 --> 00:40:19.000 Módlmy się do Ojca Niebieskiego, jak nas nauczył Jezus Chrystus. 00:40:20.100 --> 00:40:25.495 Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź 00:40:25.507 --> 00:40:31.000 królestwo Twoje, bądź wola Twoja, jako w niebie, tak i na ziemi. 00:40:31.550 --> 00:40:36.088 Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj i odpuść 00:40:36.100 --> 00:40:41.000 nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom 00:40:41.250 --> 00:40:46.706 i nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. 00:40:46.718 --> 00:40:52.000 Wybaw nas, Panie, od zła wszelkiego i obdarz nasze czasy pokojem. 00:40:52.025 --> 00:40:58.551 Wspomóż nas w swoim miłosierdziu, abyśmy zawsze wolni od grzechu i bezpieczni od 00:40:58.563 --> 00:41:06.000 wszelkiego zamętu, pełni nadziei oczekiwali przyjścia naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa. 00:41:06.001 --> 00:41:11.000 Bo Twoje jest królestwo i potęga i chwała na wieki. 00:41:11.650 --> 00:41:16.217 Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś swoim apostołom: 00:41:16.229 --> 00:41:20.000 "Pokój Wam zostawiam, pokój mój Wam daję". 00:41:20.700 --> 00:41:24.223 Prosimy Cię, nie zważaj na grzechy nasze, lecz 00:41:24.235 --> 00:41:28.000 na wiarę swojego Kościoła i zgodnie z Twoją wolą 00:41:28.001 --> 00:41:32.010 napełniaj go pokojem i doprowadź do pełnej 00:41:32.022 --> 00:41:37.000 jedności. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. 00:41:37.125 --> 00:41:38.125 Amen. 00:41:38.250 --> 00:41:42.000 Pokój Pański niech zawsze będzie z Wami. 00:41:42.257 --> 00:41:43.543 I z duchem Twoim. 00:41:43.929 --> 00:41:46.000 Przekażcie sobie znak pokoju. 00:41:49.700 --> 00:41:59.629 [pieśń religijna] 00:41:59.657 --> 00:42:09.614 [pieśń religijna] 00:42:09.643 --> 00:42:19.629 [pieśń religijna] 00:42:19.657 --> 00:42:29.629 [pieśń religijna] 00:42:29.657 --> 00:42:39.629 [pieśń religijna] 00:42:39.657 --> 00:42:49.571 [pieśń religijna] 00:42:49.600 --> 00:42:53.343 [pieśń religijna] 00:42:59.000 --> 00:43:03.212 Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. 00:43:03.224 --> 00:43:08.000 Błogosławieni, którzy zostali wezwani na Jego ucztę. 00:43:08.150 --> 00:43:12.646 Panie, nie jestem godzien, abyś przyszedł do mnie, ale 00:43:12.658 --> 00:43:17.000 powiedz tylko słowo, a będzie uzdrowiona dusza moja. 00:43:32.200 --> 00:43:42.129 [pieśń religijna] 00:43:42.157 --> 00:43:52.129 [pieśń religijna] 00:43:52.157 --> 00:44:01.971 [pieśń religijna] 00:44:02.000 --> 00:44:10.471 [pieśń religijna] 00:44:10.500 --> 00:44:20.457 [pieśń religijna] 00:44:20.486 --> 00:44:30.343 [pieśń religijna] 00:44:30.371 --> 00:44:39.529 [pieśń religijna] 00:44:39.557 --> 00:44:48.971 [pieśń religijna] 00:44:49.000 --> 00:44:58.914 [pieśń religijna] 00:44:58.943 --> 00:45:08.800 [pieśń religijna] 00:45:08.829 --> 00:45:18.671 [pieśń religijna] 00:45:18.700 --> 00:45:27.671 [pieśń religijna] 00:45:27.700 --> 00:45:37.600 [pieśń religijna] 00:45:37.629 --> 00:45:47.529 [pieśń religijna] 00:45:47.557 --> 00:45:55.971 [pieśń religijna] 00:45:56.000 --> 00:46:05.971 [pieśń religijna] 00:46:06.000 --> 00:46:15.971 [pieśń religijna] 00:46:16.000 --> 00:46:25.971 [pieśń religijna] 00:46:26.000 --> 00:46:35.971 [pieśń religijna] 00:46:36.000 --> 00:46:45.971 [pieśń religijna] 00:46:46.000 --> 00:46:55.971 [pieśń religijna] 00:46:56.000 --> 00:47:05.971 [pieśń religijna] 00:47:06.000 --> 00:47:15.971 [pieśń religijna] 00:47:16.000 --> 00:47:25.971 [pieśń religijna] 00:47:26.000 --> 00:47:35.971 [pieśń religijna] 00:47:36.000 --> 00:47:45.957 [pieśń religijna] 00:47:45.986 --> 00:47:55.914 [pieśń religijna] 00:47:55.943 --> 00:48:05.914 [pieśń religijna] 00:48:05.943 --> 00:48:11.971 [pieśń religijna] 00:48:12.000 --> 00:48:21.971 [pieśń religijna] 00:48:22.000 --> 00:48:31.971 [pieśń religijna] 00:48:32.000 --> 00:48:41.971 [pieśń religijna] 00:48:42.000 --> 00:48:51.971 [pieśń religijna] 00:48:52.000 --> 00:49:01.971 [pieśń religijna] 00:49:02.000 --> 00:49:11.971 [pieśń religijna] 00:49:12.000 --> 00:49:18.214 [pieśń religijna] 00:49:23.414 --> 00:49:25.029 Módlmy się. 00:49:26.257 --> 00:49:31.714 Boże nasz Ojcze, posiliłeś nas ciałem i krwią Twojego Syna. 00:49:31.743 --> 00:49:38.086 Daj nam ducha miłości, abyśmy skutecznie szerzyli wśród wszystkich ludzi pokój, 00:49:38.114 --> 00:49:43.086 który Zbawiciel nam zostawił. Przez Chrystusa, Pana naszego. 00:49:43.114 --> 00:49:43.929 Amen. 00:49:52.200 --> 00:49:58.607 Bardzo dziękuję wszystkim Państwu za wspólnotę modlitwy ofiarowanej 00:49:58.619 --> 00:50:04.000 za tych, którzy poświęcili swoje życie za naszą Ojczyznę. 00:50:04.700 --> 00:50:10.947 Przyjmijmy Boże Błogosławieństwo. Pan z Wami. I z duchem Twoim. 00:50:10.959 --> 00:50:18.000 Niech Imię Pańskie będzie błogosławione. Teraz i na wieki. Wspomożenie nasze w imieniu Pana. 00:50:18.050 --> 00:50:23.394 Niech Was błogosławi Bóg Wszechmogący, Ojciec 00:50:23.406 --> 00:50:29.000 i Syn i Duch Święty. Amen. Idźcie w pokoju Chrystusa. 00:50:29.029 --> 00:50:30.225 Bogu niech będą dzięki. 00:50:30.250 --> 00:50:40.000 [pieśń religijna] 00:50:40.029 --> 00:50:49.943 [pieśń religijna] 00:50:49.971 --> 00:50:59.800 [pieśń religijna] 00:50:59.829 --> 00:51:09.041 [pieśń religijna] 00:51:09.071 --> 00:51:19.000 [pieśń religijna] 00:51:19.029 --> 00:51:28.943 [pieśń religijna] 00:51:28.971 --> 00:51:38.771 [pieśń religijna] 00:51:38.800 --> 00:51:48.600 [pieśń religijna] 00:51:48.629 --> 00:51:58.543 [pieśń religijna] 00:51:58.571 --> 00:52:07.814 [pieśń religijna] 00:52:07.843 --> 00:52:17.714 [pieśń religijna] 00:52:17.743 --> 00:52:27.514 [pieśń religijna] 00:52:27.543 --> 00:52:37.471 [pieśń religijna] 00:52:37.500 --> 00:52:47.386 [pieśń religijna] 00:52:47.414 --> 00:52:57.043 [pieśń religijna] 00:52:57.071 --> 00:53:07.014 [pieśń religijna] 00:53:07.043 --> 00:53:16.900 [pieśń religijna]