WEBVTT

00:00:13.556 --> 00:00:14.960
Marek Wałuszko, witam serdecznie.

00:00:14.961 --> 00:00:21.000
To jest program "Tym żyje Gdańsk" i
dziś rozmawiać będziemy o 11 listopada,

00:00:21.001 --> 00:00:24.960
o Narodowym Święcie
Niepodległości, ale nie tylko,

00:00:24.961 --> 00:00:26.720
bo naszym gościem
jest pan Mirosław Koźbiał.

00:00:26.721 --> 00:00:27.800
Witam serdecznie.

00:00:27.801 --> 00:00:28.360
Dzień dobry.

00:00:28.640 --> 00:00:31.680
Z Konfraterni Dzwonników Kościoła
Świętej Katarzyny w Gdańsku.

00:00:31.681 --> 00:00:35.520
Mnóstwo wydarzeń jest
przygotowanych w związku z 11 listopada,

00:00:35.521 --> 00:00:40.680
ale jednym z tych wydarzeń
będziecie się zajmować Państwo.

00:00:40.681 --> 00:00:44.760
Co przygotowała Konfraternia na to święto?

00:00:44.761 --> 00:00:51.760
Konfraternia Dzwonników Kościoła
Świętej Katarzyny od kilku lat włącza się w

00:00:51.761 --> 00:00:58.680
miejskie uroczystości i
od paru lat akompaniujemy

00:00:58.681 --> 00:01:00.080
paradzie, która przechodzi
ulicami Gdańska.

00:01:00.081 --> 00:01:05.040
Dzwonicie dzwonami, jak rozumiem,
które są w Kościele Świętej Katarzyny.

00:01:05.041 --> 00:01:10.680
Tak, dzwonimy dzwonami, które wchodzą w
skład karylionu Kościoła Świętej Katarzyny.

00:01:10.681 --> 00:01:16.200
Dzwonimy sześcioma
największymi dzwonami, które

00:01:16.201 --> 00:01:19.200
w chwili obecnej można
uruchamiać ręcznie.

00:01:21.040 --> 00:01:26.680
Panie Mirosławie, skąd pomysł powstania
Konfraternii, zjednoczenia się i właśnie

00:01:26.681 --> 00:01:33.680
uświetniania różnego rodzaju
okoliczności, czy to świąt w mieście?

00:01:33.681 --> 00:01:35.800
Jak to się narodziło?

00:01:35.801 --> 00:01:43.400
Narodziło się to pod koniec ubiegłego
wieku, kiedy to ówczesny przeor Kościoła

00:01:43.401 --> 00:01:49.880
Świętej Katarzyny, ojciec Łukasz Semik
i wybitny gdańszczanin, pan Grzegorz

00:01:49.881 --> 00:01:59.920
Szychliński, spotkali
się no i próbowali ustalić,

00:01:59.921 --> 00:02:01.240
jak godnie uhonorować
zbliżające się milenium.

00:02:01.241 --> 00:02:08.080
No i jako, że dzwony od wielu set
lat były związane z Kościołem Świętej

00:02:08.081 --> 00:02:12.240
Katarzyny, padło na
reaktywację Konfraternii.

00:02:12.241 --> 00:02:19.800
Początkowo była to mała grupa, głównie
wywodząca się z pracowników ówczesnego

00:02:19.801 --> 00:02:26.280
Muzeum Zegarów Wieżowych,
jak również było wyłapane parę

00:02:26.281 --> 00:02:28.080
osób z wiernych, którzy
przychodzili na mszę do Katarzyny.

00:02:28.081 --> 00:02:32.760
No i tak okazjonalnie się to zaczęło.

00:02:32.761 --> 00:02:37.720
No to wspaniała tradycja,
już ćwierć wieku, można by

00:02:37.721 --> 00:02:39.600
powiedzieć, Państwo
uświetniacie różne uroczystości.

00:02:39.601 --> 00:02:43.800
To w takim razie może zapytam
o takie techniczne sprawy.

00:02:44.360 --> 00:02:53.840
Co jest potrzebne, żeby
trzytonowy dzwon wydał dźwięk?

00:02:53.841 --> 00:02:57.400
Czy potrzebna jest do tego siła, czy
może trzeba mieć jakieś inne umiejętności?

00:02:57.401 --> 00:03:04.360
No na pewno potrzeba siły, ponieważ jest to
ciężka praca fizyczna, ale trzeba również

00:03:04.361 --> 00:03:08.360
mieć w podstawowym
stopniu takie poczucie rytmu.

00:03:08.361 --> 00:03:13.680
To się tak wydaje, że się
przyjdzie, złapie za linę, się ciągnie.

00:03:14.240 --> 00:03:16.000
Dzwony mają swoją specyfikę.

00:03:16.001 --> 00:03:21.000
Dzwony muszą być w odpowiedni sposób
bujane, z odpowiednią częstotliwością,

00:03:21.001 --> 00:03:23.915
z odpowiednią siłą,
bo jeżeli je za mocno

00:03:23.927 --> 00:03:26.720
rozkołyszemy, to dają
fałszywe tony wtedy.

00:03:26.721 --> 00:03:32.160
Pan mówił, że bujacie ręcznie, ale kiedyś
można było automatycznie uruchamiać dzwony.

00:03:32.161 --> 00:03:35.256
Dlaczego nie korzystacie
z dobrodziejstw

00:03:35.268 --> 00:03:38.840
techniki, tylko wolicie
robić to samodzielnie?

00:03:40.520 --> 00:03:47.480
Do czasów przed tragicznym pożarem kościoła
św. Katarzyny w 2006 roku dzwony były

00:03:47.481 --> 00:03:51.364
podłączone do automatu
i każdym razem, kiedy

00:03:51.376 --> 00:03:55.360
chcieliśmy dzwonić,
trzeba było te urządzenia

00:03:55.361 --> 00:04:01.440
napędzające rozmontowywać,
potem montować, to nam

00:04:01.441 --> 00:04:02.840
troszeczkę przycinało skrzydła
i ograniczało możliwości.

00:04:04.240 --> 00:04:10.920
Po zakończeniu remontu i odbudowie wieży,
nie podpięto tego mechanizmu,

00:04:10.921 --> 00:04:15.480
co w tej chwili pozwala nam na jakby
częstsze korzystanie z tych dzwonów.

00:04:15.481 --> 00:04:18.840
Myślę, że to też nadaje
takiego fajniejszego kolorytu.

00:04:18.841 --> 00:04:21.767
Mamy w Gdańsku
sporo kościołów, równo w

00:04:21.779 --> 00:04:25.320
Polsce, gdzie dzwony
napędzane są mechanicznie,

00:04:25.321 --> 00:04:28.400
a tutaj jednak jest
taka ręczna robota.

00:04:28.401 --> 00:04:30.760
Jaki fragment dzwonu musicie uruchomić?

00:04:30.761 --> 00:04:32.160
Czy to jest serce dzwonu?

00:04:33.400 --> 00:04:35.040
Nie, nie, serca nie ruszamy.

00:04:35.041 --> 00:04:36.760
Ruszamy całą czaszą.

00:04:36.761 --> 00:04:40.287
Dzwon jest podłączony
do takiego specjalnego

00:04:40.299 --> 00:04:46.280
koła zamachowego, do którego przyczepione
są liny i bujamy całym dzwonem.

00:04:46.281 --> 00:04:53.080
Wiem, że też panie są wśród
osób, które w Konfraterni działają.

00:04:53.081 --> 00:04:59.840
Tak, w konfraterni mamy w tej chwili cztery
aktywne panie, które przychodzą z racji z

00:04:59.841 --> 00:05:04.440
tego, że nie mają może tyle siły, to
zajmują się tymi mniejszymi dzwonami.

00:05:04.441 --> 00:05:10.160
Przy jakich okazjach można
usłyszeć dzwony świętej Katarzyny?

00:05:10.161 --> 00:05:13.488
Oficjalnie dzwonimy
cztery razy do roku,

00:05:13.500 --> 00:05:17.840
przepraszam, oficjalnie
dzwonimy osiem razy do roku.

00:05:17.841 --> 00:05:22.640
Są to najważniejsze święta
państwowe oraz kościelne.

00:05:24.520 --> 00:05:28.408
Dodatkowo dzwonimy
zawsze pierwszego września

00:05:28.420 --> 00:05:32.320
o czwartej czterdzieści
pięć, żeby upamiętnić

00:05:32.321 --> 00:05:39.400
rocznicę wybuchu II wojny światowej
Westerplattczyków, obrońców Poczty Polskiej ze

00:05:39.401 --> 00:05:41.832
Starego Miasta,
które tam pięć prześnić

00:05:41.844 --> 00:05:44.600
dalej się mieści, oraz kolejarzy
poległych w Szymankowie.

00:05:44.601 --> 00:05:49.400
Zdarzają się takie
dodatkowe dzwonienia.

00:05:50.880 --> 00:05:54.556
Jeżeli umrze jakiś
znakomity gdańszczanin,

00:05:54.568 --> 00:05:58.520
na przykład prezydent
Adamowicz, Bruno Zwara,

00:05:58.521 --> 00:06:04.397
ksiądz Bogdanowicz, czy Maciej Kosycarz,
dodatkowo...

00:06:04.597 --> 00:06:07.280
Zbieracie się i dzwonicie.

00:06:07.281 --> 00:06:08.560
Zbieramy się i dzwonimy.

00:06:08.561 --> 00:06:11.823
Dzwonicie też, wiem,
też dla innych miast, bo

00:06:11.835 --> 00:06:15.400
można było usłyszeć
dzwony świętej Katarzyny, jak

00:06:15.401 --> 00:06:18.680
na przykład płonęła katedra
Notre Dame w Paryżu.

00:06:19.600 --> 00:06:23.328
Tak, tak, katedra w
Notre Dame, która jest 80

00:06:23.340 --> 00:06:27.080
lat starsza od Katarzyny,
również dotknęło ją

00:06:27.081 --> 00:06:34.680
nieszczęście pożaru i wtedy była taka
ogólnoświatowa akcja, gdzie dzwony w różnych

00:06:34.681 --> 00:06:37.533
chościołach na całym
świecie dzwoniły w geście

00:06:37.545 --> 00:06:40.720
solidarności właśnie ze
spaloną katedrą Notre Dame.

00:06:40.721 --> 00:06:48.720
Ale również dzwoniliśmy w ubiegłym
roku, w piątą rocznicę zamachu w Nicei.

00:06:48.960 --> 00:06:52.240
Przypomnijmy, że Nicea jest
miastem partnerstwem Gdańska.

00:06:52.241 --> 00:06:59.960
Też ważne chyba, żebyśmy
dodali, że o 10.30, 11 listopada

00:06:59.961 --> 00:07:07.620
będziecie Państwo dzwonić z okazji odzyskania
niepodległości, ale też dla uczczenia

00:07:07.621 --> 00:07:12.040
Westerplattczyków, których
pogrzeb odbył się w ubiegłym tygodniu.

00:07:12.041 --> 00:07:15.149
Dokładnie chcemy uczcić
10 Westerplattczyków,

00:07:15.161 --> 00:07:18.280
majora Sucharskiego i
9 pozostałych obrońców,

00:07:18.880 --> 00:07:22.920
którzy w ubiegły piątek zostali
pochowani na cmentarzu na Westerplatte.

00:07:22.921 --> 00:07:28.960
Po trzy tony mają te największe dzwony
Katarzyna oraz Pokój i Pojednanie.

00:07:28.961 --> 00:07:30.120
To są imiona dzwonów.

00:07:30.121 --> 00:07:35.840
A moje pytanie następne jest
takie, czy to jest popularne zajęcie?

00:07:35.841 --> 00:07:37.600
Czy w Polsce są podobne konfraternie?

00:07:37.601 --> 00:07:41.045
Wyobrażam sobie, że
na pewno są dzwonnicy,

00:07:41.057 --> 00:07:44.760
którzy uruchamiają dzwon
Zygmunta w Krakowie.

00:07:45.400 --> 00:07:49.280
Tak, wiemy o kolegach z Krakowa.

00:07:49.281 --> 00:07:53.527
Tam konfraternia jest naprawdę
duża, tam liczy około 40

00:07:53.539 --> 00:07:57.720
osób, także są trzy zespoły,
które mogą się wymieniać.

00:07:57.721 --> 00:08:01.880
Wiemy też, że taka konfraternia
była kiedyś w Toruniu.

00:08:01.881 --> 00:08:04.720
I nasza gdańska.

00:08:04.721 --> 00:08:11.400
Ojczyzną karylionów
jest, przypomnijmy, Holandia.

00:08:11.720 --> 00:08:14.608
Holandia, gdzie tych
osób jest, które umiłowały

00:08:14.620 --> 00:08:17.520
dzwony, można
powiedzieć, jest bardzo dużo.

00:08:17.521 --> 00:08:21.263
Tak, w Holandii jest ponad
200 zespołów karlionowych,

00:08:21.275 --> 00:08:24.320
także to jest największa
na świecie liczba.

00:08:24.321 --> 00:08:30.360
To jest największa na świecie
ilość tych dzwonów w jednym kraju.

00:08:30.361 --> 00:08:33.791
Jak długo dzwonicie? Na
przykład teraz, 11 listopada,

00:08:33.803 --> 00:08:37.440
jak długo będziecie dzwonić?
Ile to czasu będzie trwało?

00:08:37.480 --> 00:08:42.010
No teraz praktycznie dajemy
start, zaczynamy dzwonić o

00:08:42.022 --> 00:08:46.480
10.30, dajemy sygnał
uczestnikom Parady do przemarszu

00:08:46.481 --> 00:08:52.798
no i będziemy tak długo dzwonić,
aż przejdzie całe główne czoło

00:08:52.810 --> 00:08:59.240
tej kolumny, także sądzę, że to
będzie nawet może jest 40 minut.

00:08:59.241 --> 00:09:02.720
Ale dzwoniliście też i dłużej, bo
były takie ponadgodzinne dzwonienia.

00:09:03.240 --> 00:09:07.880
Tak, w stulecie odzyskania
niepodległości dzwoniliśmy godzinę 15 minut,

00:09:07.881 --> 00:09:14.240
ponadgodzinę dzwoniliśmy też, jak
żegnaliśmy prezydenta Pawła Adamowicza,

00:09:14.241 --> 00:09:20.441
praktycznie od momentu
wyprowadzenia zwłok z ECS-u do wejścia

00:09:20.453 --> 00:09:27.480
Orszaku do kościoła Mariackiego,
cały czas akompaniowaliśmy dzwonami.

00:09:28.080 --> 00:09:31.696
Pięknie brzmią dzwony
kościoła św. Katarzyny, ale kiedy

00:09:31.708 --> 00:09:35.600
ich słuchamy pamiętajmy, że
to ludzie tacy jak pan Mirosław

00:09:35.601 --> 00:09:39.328
i konfraternia, w której
działa, uruchamiają te

00:09:39.340 --> 00:09:43.000
dzwony na chwałę Gdańska
i mieszkańców miasta.

00:09:43.001 --> 00:09:47.240
Najbliższa okazja 11 listopada o 10.30.
Dziękuję serdecznie za rozmowę.

00:09:47.241 --> 00:09:47.880
Dziękuję.