WEBVTT

00:00:14.800 --> 00:00:22.460
To są rzeczywiście
trudne statystyki dla Pomorza i my sami

00:00:22.490 --> 00:00:28.820
gdzieś analizowaliśmy to, zastanawialiśmy
się, też konsultowaliśmy te kwestie

00:00:28.850 --> 00:00:35.480
ze specjalistami z suicydolożkami, to
z psycholożkami, nawet z policją.

00:00:35.500 --> 00:00:40.380
I dochodzimy do takich wniosków, że w
dużej mierze jest to kwestia raportowania

00:00:40.410 --> 00:00:48.240
tego, jak rzetelnie te dane są zbierane
i że raczej nie doszukujemy się tutaj

00:00:48.270 --> 00:00:51.720
jakichś czynników
środowiskowych, że na przykład w jednym

00:00:51.720 --> 00:00:54.780
województwie jakoś lepiej się żyje
młodym ludziom, a w drugim gorzej.

00:00:54.810 --> 00:00:58.680
To jest bardzo dobry krok, by
przeznaczyć trzy miliardy na psychiatrię

00:00:58.710 --> 00:01:04.460
dziecięcą, ale musi być to zrobione
mądrze, rozsądnie, właśnie z udziałem

00:01:04.490 --> 00:01:09.260
ekspertów, którzy
rozłożą mądrze te środki.

00:01:09.290 --> 00:01:13.800
Żeby nie było tak, że wybudujemy dodatkowe
szpitale, dodatkowe oddziały, a np.

00:01:13.830 --> 00:01:15.770
nie będzie kto miał tam pracować.

00:01:15.800 --> 00:01:18.660
Dzisiaj w studiu Paulina Filipowicz,

00:01:18.690 --> 00:01:21.540
psycholożka i aktywistka
fundacji GrowSPACE.

00:01:21.570 --> 00:01:23.740
Dzień dobry, witam Cię w studiu.

00:01:23.770 --> 00:01:26.680
Opublikowaliście raport o
samobójstwach dzieci i młodzieży.

00:01:26.710 --> 00:01:30.920
Wyniki są tragiczne dla Polski, dla
pomorskiego właściwie druzgocące.

00:01:30.920 --> 00:01:32.960
W ubiegłym roku w naszym województwie było

00:01:32.990 --> 00:01:37.260
najwięcej w kraju 406
przypadków prób samobójczych.

00:01:37.290 --> 00:01:41.460
Następny były: Śląsk 295, łódzkie 219.

00:01:41.490 --> 00:01:43.210
To jest przerażające.

00:01:43.240 --> 00:01:45.160
Ciebie to też przeraża?

00:01:45.240 --> 00:01:49.280
Tak szczególnie
trudne, myślę jest to, że to jest

00:01:49.310 --> 00:01:54.060
właściwie drugi rok z rzędu, gdzie my jako
Fundacja GrowSPACE, jako aktywiści

00:01:54.090 --> 00:01:58.180
publikujemy taki raport
na temat prób samobójczych młodych ludzi.

00:01:58.210 --> 00:02:00.120
Swoją drogą powiedz mi wy publikujecie

00:02:00.150 --> 00:02:04.600
dlaczego nie publikuje tego policja
albo jakieś oficjalne urzędy?

00:02:04.630 --> 00:02:06.930
Bo lepiej tego nie publikować.

00:02:06.960 --> 00:02:11.780
Lepiej nie wiedzieć,
bo wtedy wszyscy się lepiej czują.

00:02:11.810 --> 00:02:15.060
To znaczy te dane będą dostępne, bo my

00:02:15.090 --> 00:02:19.920
pozyskiwali je też na podstawie wniosków o
dostęp do informacji publicznej właśnie z

00:02:19.950 --> 00:02:24.340
komend wojewódzkich policji
z Komendy Stołecznej.

00:02:24.370 --> 00:02:30.220
Natomiast te dane za parę tygodni
będą oficjalnie publiczne.

00:02:30.250 --> 00:02:36.160
Natomiast myślę, że
właśnie z jednej strony kwestia tego, czy

00:02:36.190 --> 00:02:40.500
one są dostępne, a z drugiej strony jak
bardzo one są dostępne,

00:02:40.530 --> 00:02:46.460
bo przeciętna osoba raczej nie szuka, nie
poszukuje tego typu informacji,

00:02:46.490 --> 00:02:51.260
więc to pozostaje gdzieś w takiej
niewiedzy społecznej.

00:02:51.290 --> 00:02:56.300
Natomiast my też uważamy, że to jest
ważne, żeby mówić

00:02:56.330 --> 00:03:01.860
o kryzysach zdrowia psychicznego,
kryzysach suicydalnych, bo tak naprawdę

00:03:01.890 --> 00:03:06.020
mówiąc o tym,
zwiększamy świadomość społeczną.

00:03:06.050 --> 00:03:08.260
To jest pewnego rodzaju psycho edukacja,

00:03:08.290 --> 00:03:13.280
jak radzić sobie z takimi kryzysami jak
kryzysy suicydalne, bo to nie są łatwe

00:03:13.310 --> 00:03:20.140
tematy i to są wciąż tematy tabu w wielu
miejscach, w wielu częściach Polski.

00:03:20.170 --> 00:03:22.780
Dlatego tak ważne jest, żeby nagłaśniać,

00:03:22.810 --> 00:03:26.610
aby...Co robicie, żeby uświadamiać

00:03:26.640 --> 00:03:31.660
także polityków, żeby ich trochę zmusić do
tego urzędników, polityków, lekarzy,

00:03:31.680 --> 00:03:35.040
decydentów, żeby w końcu zaczęli coś
robić, ale aktywnie robić, a nie żebyśmy

00:03:35.070 --> 00:03:38.740
sobie tylko rozmawiały raz
w roku o waszym raporcie.

00:03:38.770 --> 00:03:39.800
Tak, zdecydowanie.

00:03:39.830 --> 00:03:42.000
To jest tak, jak już w tym roku

00:03:42.030 --> 00:03:48.740
publikowaliśmy raport sytuacja
polityczna była wtedy w kraju inna.

00:03:48.770 --> 00:03:52.000
My wówczas staliśmy pod Ministerstwem

00:03:52.030 --> 00:03:56.880
Edukacji z tym naszym raportem i
składaliśmy wtedy petycje właśnie do

00:03:56.910 --> 00:04:00.240
Ministerstwa Edukacji i
do Ministerstwa Zdrowia.

00:04:00.280 --> 00:04:02.040
I w tych petycjach właściwie były

00:04:02.070 --> 00:04:06.940
postulaty dotyczące właśnie
prewencji suicydalnej.

00:04:06.970 --> 00:04:13.610
I wówczas politycy tamtej opozycji
zainteresowali się też raportem.

00:04:13.640 --> 00:04:18.880
Dostaliśmy wtedy zaproszenie do
Sejmu na zespół parlamentarny do spraw

00:04:18.910 --> 00:04:24.260
zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży,
które prowadzi posłanka Marta Golbik.

00:04:24.280 --> 00:04:30.460
Potem też w Senacie była też inicjatywa
posłanki Golbik, żeby zrobić

00:04:30.480 --> 00:04:34.180
takie posiedzenie dotyczące
zdrowia psychicznego młodych ludzi.

00:04:34.210 --> 00:04:39.480
Więc ten element zainteresowania polityków
tym tematem był dla nas kluczowy.

00:04:39.510 --> 00:04:43.980
No bo tak właściwie to są osoby
decyzyjne, to oni mogą

00:04:44.010 --> 00:04:50.740
wspierać młodych ludzi poprzez zmiany w
systemie edukacji czy w ochronie zdrowia,

00:04:50.760 --> 00:04:53.480
ale nie tylko, bo z jednej strony
politycy, a z drugiej strony wiemy, jak

00:04:53.510 --> 00:04:58.780
ogromny wpływ na zdrowie psychiczne
mają rodzice i to środowisko szkolne.

00:04:58.800 --> 00:04:59.880
Zaraz do
tego dojdziemy.

00:04:59.910 --> 00:05:02.060
Ale powiedz mi, dlaczego tak jest?

00:05:02.090 --> 00:05:03.880
Czy ktoś wie, dlaczego tak jest?

00:05:03.910 --> 00:05:05.760
Dlaczego najwięcej przypadków prób

00:05:05.780 --> 00:05:08.720
samobójczych w kolejnym
roku jest na Pomorzu?

00:05:08.750 --> 00:05:12.620
Co takiego jest akurat tutaj?

00:05:12.650 --> 00:05:20.580
To są rzeczywiście
trudne statystyki dla Pomorza i my sami

00:05:20.600 --> 00:05:26.700
analizowaliśmy to, zastanawialiśmy się,
też konsultowaliśmy te kwestie

00:05:26.720 --> 00:05:33.360
ze specjalistami, z suicydolożkami
z psycholożkami, nawet z policją.

00:05:33.390 --> 00:05:36.160
I dochodzimy do takich wniosków, że w

00:05:36.190 --> 00:05:43.580
dużej mierze jest to kwestia raportowania
tego, jak rzetelnie te dane są zbierane

00:05:43.600 --> 00:05:49.320
i że raczej nie doszukujemy się tutaj
jakichś czynników środowiskowych, że np.

00:05:49.320 --> 00:05:52.800
w jednym województwie jakoś lepiej się
żyje młodym ludziom, a w drugim gorzej, bo

00:05:52.830 --> 00:05:57.660
to ciężko mówić o takich wnioskach.
Raczej tutaj

00:05:57.690 --> 00:06:00.460
myślę, że to jest taki moment, w którym

00:06:00.480 --> 00:06:05.020
musimy się zastanowić, jak te
dane o samobójstwach są zbierane.

00:06:05.040 --> 00:06:06.960
Możesz powiedzieć, że są województwa, które

00:06:06.980 --> 00:06:11.880
wypadają w tym rankingu lepiej,
bo tam policjanci, nie wiem, bo co tam się

00:06:11.910 --> 00:06:15.840
nie zgłasza, bo policjanci
robiąc raport nie wpisują, że to jest

00:06:15.860 --> 00:06:18.220
próba samobójcza, tylko
to jest coś innego?

00:06:18.250 --> 00:06:22.380
Mogą być to tego typu przypadki też.

00:06:22.400 --> 00:06:24.240
To nie jest tylko zjawisko obecne u nas w

00:06:24.270 --> 00:06:29.300
Polsce, tylko globalnie,
że często próby samobójcze są utajane.

00:06:29.330 --> 00:06:31.000
Czasami wie o nich tylko np.

00:06:31.030 --> 00:06:33.020
ten młody człowiek, który

00:06:33.040 --> 00:06:39.160
popełnił tę próbę, czasami tylko
rodzice gdzieś to najbliższe środowisko i

00:06:39.190 --> 00:06:45.340
ta informacja nigdy nie jest
w tych oficjalnych statystykach.

00:06:45.360 --> 00:06:49.900
Nie mniej jednak jest to trzeba przyznać

00:06:49.920 --> 00:06:55.640
dziwne zjawisko, że oto tutaj
jesteśmy takimi pionierami.

00:06:55.670 --> 00:06:57.440
Ktoś powinien to jakoś zbadać.

00:06:57.470 --> 00:07:02.660
Nie wiem, coś jakieś powinny
być badania na ten temat

00:07:02.690 --> 00:07:05.020
waszym zdaniem jako fundacji?

00:07:05.040 --> 00:07:06.080
Uważamy, że tak.

00:07:06.100 --> 00:07:11.140
Chociaż tak naprawdę
najważniejsze jest raczej działanie.

00:07:11.170 --> 00:07:11.820
Tak, tak.

00:07:11.850 --> 00:07:15.540
Tu i teraz, wprowadzenie,
a nie badania naukowe.

00:07:15.560 --> 00:07:19.400
Tak, oczywiście, to jest ważne, ale gdzieś
drugorzędne, bo tutaj mówimy o życiu i

00:07:19.420 --> 00:07:23.780
śmierci, czyli właściwie o
podstawowym bezpieczeństwie.

00:07:23.800 --> 00:07:27.900
Dlatego oczywiście zbieranie danych,
statystyk jest ważne,

00:07:27.920 --> 00:07:32.760
ale w pierwszej kolejności właśnie takie
działania pomocowe wspierające

00:07:33.080 --> 00:07:36.880
są kluczowe I tutaj też te nasze
postulaty, które

00:07:37.160 --> 00:07:43.600
stworzyliśmy, kierując je do Ministerstwa
Zdrowia, dotyczą właśnie takiego szybkiego

00:07:43.630 --> 00:07:49.280
działania, poprawy i psychiatrii, ale też
kwestii dotyczących szkoły.

00:07:49.300 --> 00:07:53.240
Dlatego
systemowe działanie międzyresortowe, bo

00:07:53.270 --> 00:07:58.640
tak naprawdę i Ministerstwo Edukacji, i
Ministerstwo Zdrowia, ale też Ministerstwo

00:07:58.670 --> 00:08:03.520
Rodziny,
to są takie trzy resorty, które mają

00:08:03.540 --> 00:08:08.302
ogromną moc sprawczą i mogłyby właśnie
w tym obszarze wprowadzać dobre zmiany.

00:08:08.502 --> 00:08:10.600
A powiedz mi masz takie poczucie,

00:08:10.800 --> 00:08:13.521
że ten raport, te liczby, to jest taki

00:08:13.721 --> 00:08:17.460
akt oskarżenia wobec
nas dorosłych rodziców, opiekunów,

00:08:17.480 --> 00:08:21.520
nauczycieli,
lekarzy, urzędników, psychologów,

00:08:21.540 --> 00:08:25.500
pedagogów szkolnych,
no i dalej może też polityków?

00:08:25.530 --> 00:08:33.000
Znaczy ja myśląc o tych danych
i o tych tragediach jakby

00:08:33.400 --> 00:08:35.900
uważam, że nie powinniśmy szukać winnych.

00:08:35.930 --> 00:08:41.700
Powinniśmy szukać rozwiązań
i to jak najszybciej i najskuteczniej.

00:08:41.730 --> 00:08:47.940
Ale nie szukałabym tutaj winnych, bo tak
naprawdę to też nic nie wnosi, bo

00:08:47.970 --> 00:08:52.880
rodzice w Polsce i tak
są też badania, które pokazują, że polskie

00:08:52.910 --> 00:08:56.660
rodziny doświadczają czegoś takiego
jak wypalenie rodzicielskie np.

00:08:56.690 --> 00:08:58.240
gdzie

00:08:58.600 --> 00:09:02.520
czyli prosto mówiąc,
trudno jest być rodzicem.

00:09:02.560 --> 00:09:08.080
I nie szukałabym tutaj winy
czy to w rodzicach, czy nauczycielach.

00:09:09.400 --> 00:09:14.920
Ani nawet wśród osób decyzyjnych, tylko
raczej właśnie takiej chęci współpracy i

00:09:14.940 --> 00:09:19.480
zmiany i takiego poczucia
odpowiedzialności.

00:09:20.120 --> 00:09:24.480
A powiedz mi od
opublikowania pierwszego

00:09:24.510 --> 00:09:28.443
tego raportu w ubiegłym roku, czy coś
realnie się wydarzyło.

00:09:28.643 --> 00:09:31.949
Czy zaobserwowaliście że ktoś wyciągnął

00:09:32.149 --> 00:09:36.800
jakieś wnioski, coś
tak naprawdę praktycznego zrobił z tym?

00:09:36.820 --> 00:09:39.440
Czy to były tylko takie
rozmowy, konsultacje?

00:09:39.470 --> 00:09:42.020
Mówiłaś o tych konsultacjach

00:09:42.050 --> 00:09:45.340
parlamentarnych, ale czy
coś się realnie wydarzyło?

00:09:45.370 --> 00:09:47.480
To znaczy myślę, że warto tutaj powiedzieć

00:09:47.510 --> 00:09:53.840
o tym, że ja też z moich obserwacji
widziałam, że temat zdrowia psychicznego

00:09:53.870 --> 00:09:59.360
wybrzmiewa chociażby w kampaniach,
w kampanii politycznej.

00:09:59.560 --> 00:10:01.900
W tych ostatnich miesiącach

00:10:01.930 --> 00:10:08.400
i chociażby jeden z takich postulatów,
który już się zrealizował, czyli

00:10:08.430 --> 00:10:12.920
przywrócenie
finansowania telefonu zaufania dla dzieci

00:10:12.940 --> 00:10:20.240
i młodzieży,
czy właśnie to też w ubiegłym tygodniu

00:10:20.400 --> 00:10:24.920
kwestię budżetu
na obecny rok, czyli te trzy miliardy na

00:10:24.940 --> 00:10:32.820
psychiatrię dziecięcą i onkologię.
To są takie zmiany, które mogą wydawać się

00:10:32.850 --> 00:10:38.500
raczej czymś oczywistym, ale jeszcze do
niedawna nie były wcale takie oczywiste.

00:10:38.530 --> 00:10:44.460
Więc ja jestem zdania, że gdzieś te różne
małe działania, które

00:10:44.490 --> 00:10:50.480
nie tylko my jako fundacja, ale
wszyscy inni działacze, bo jest cała cała

00:10:50.510 --> 00:10:54.580
masa NGO-sów, organizacji, specjalistów,
którzy właśnie

00:10:54.610 --> 00:10:57.800
od lat gdzieś
zajmują się zdrowiem psychicznym dzieci i

00:10:57.830 --> 00:11:02.660
młodzieży i apelują o to, by ten temat w
końcu też był zadbany

00:11:02.690 --> 00:11:07.140
przez władze, przez rząd.
To to jest właśnie

00:11:07.170 --> 00:11:11.500
moim zdaniem efekt tych wszystkich działań
łącznie,

00:11:11.530 --> 00:11:17.040
że widzimy pewne zmiany i oczywiście to
jest proces, bo to są też lata zaniedbań i

00:11:17.070 --> 00:11:22.520
lata, będziemy to odbudowywać, ale myślę,
że zmierzamy w dobrym kierunku. Co trzeba

00:11:22.550 --> 00:11:25.420
jeszcze zrobić i to pilnie zrobić?

00:11:25.450 --> 00:11:30.680
Na pewno kwestie,
które najczęściej są wyciągane, to

00:11:30.710 --> 00:11:34.300
oddziały psychiatryczne, a raczej
brak miejsca na tych oddziałach.

00:11:34.330 --> 00:11:36.900
Co jakiś czas słyszymy, że

00:11:36.930 --> 00:11:42.620
są blokowane przyjęcia, bo już więcej nie
można położyć dzieciaków na korytarzu.

00:11:42.650 --> 00:11:49.440
Oczywiście ostatnie takie informacje
ze szpitala psychiatrycznego.

00:11:50.040 --> 00:11:53.900
W województwie pomorskim mieliśmy
na przełomie listopada grudnia.

00:11:53.920 --> 00:11:55.520
O tym, że oddział już jest przeciążony.

00:11:55.550 --> 00:12:02.620
Zamykane są, oddział jest zamknięty, nikt
już więcej nie może się na nim znaleźć.

00:12:02.650 --> 00:12:05.360
No to są takie sytuacje bardzo kryzysowe,

00:12:05.390 --> 00:12:10.720
bo też musimy mieć tą świadomość, że tak
naprawdę na oddział do szpitala trafia się

00:12:10.750 --> 00:12:14.220
już w takim dość
krytycznym, ciężkim stanie.

00:12:14.250 --> 00:12:16.400
Dlatego to jest jedna kwestia, żeby te

00:12:16.430 --> 00:12:23.120
miejsca były, bo to są osoby naprawdę
w trudnej, bardzo trudnej sytuacji, które

00:12:23.150 --> 00:12:29.220
często po prostu potrzebują
tej hospitalizacji, ale tak naprawdę

00:12:29.250 --> 00:12:35.280
my też przy tym raporcie mówiliśmy o takim
zadbaniu o ten poziom referencyjności

00:12:35.310 --> 00:12:40.740
zero, czyli te takie
działania, które są, zanim jeszcze

00:12:40.770 --> 00:12:46.280
nastąpi właśnie kryzys.
Taka pomoc psychologiczna, środowiskowa

00:12:46.310 --> 00:12:52.580
też te oddziały dzienne, pomoc
ambulatoryjna, ale też psycho edukacja

00:12:52.610 --> 00:12:57.500
czy psycholog w każdej szkole,
bo to jest obszar wciąż,

00:12:57.530 --> 00:13:03.880
który wymaga, wymaga działania i zmiany,
bo wciąż brakuje w szkołach psychologów, a

00:13:03.910 --> 00:13:10.980
to jest taka pierwsza pomoc psychologiczna
właśnie w szkole. Dlatego tych działań...

00:13:11.010 --> 00:13:15.440
Tak, tylko ten psycholog w szkole
musi chcieć pracować w tej szkole, prawda?

00:13:15.470 --> 00:13:21.660
A psychologowie chcą pracować
w prywatnym sektorze, bo takie są stawki.

00:13:21.690 --> 00:13:25.580
To jest kolejna, kolejna
bardzo istotna kwestia.

00:13:25.610 --> 00:13:27.480
To jak wielu specjalistów odchodzi po

00:13:27.510 --> 00:13:33.380
prostu z tej publicznej służby zdrowia
do prywatnej.

00:13:33.410 --> 00:13:39.920
I oczywiście są to kwestie finansowania i
i pewnego rodzaju poczucia bezpieczeństwa.

00:13:39.950 --> 00:13:45.480
Ja też mówiąc o tym, zawsze podkreślam,
jak trudny jest zawód psychologa,

00:13:45.510 --> 00:13:49.980
interwencja kryzysowego czy
psychiatry czy psychoterapeuty.

00:13:50.010 --> 00:13:52.960
To są zawody często obciążone pewnego

00:13:52.990 --> 00:13:56.900
rodzaju wypaleniem czy nawet
taką wtórną, traumatyzacją.

00:13:56.930 --> 00:13:58.220
Dlatego

00:13:58.250 --> 00:14:02.280
ważne jest, żeby też ci specjaliści w
naszym kraju chcieli właśnie pracować czy

00:14:02.310 --> 00:14:06.220
to w szkole, czy to w szpitalu,
czy to w poradniach.

00:14:06.250 --> 00:14:09.140
I czuli, że mogą ten zawód wykonywać w

00:14:09.170 --> 00:14:12.380
bezpiecznych, bezpiecznych
okolicznościach.

00:14:12.410 --> 00:14:15.260
Nie obawiasz się, że to się znowu na...

00:14:15.280 --> 00:14:16.520
Bo to jest taki piękny gest to

00:14:16.550 --> 00:14:19.800
zwiększenie tych środków
finansowych, prawda?

00:14:19.920 --> 00:14:22.980
Nie obawiasz się, że to
się może na tym skończyć?

00:14:23.010 --> 00:14:25.240
Bo to jest takie nasze sumienie

00:14:25.270 --> 00:14:29.080
jest się dobrze czuje wtedy nie.
Tak, oczywiście.

00:14:29.110 --> 00:14:31.080
Dlatego my też

00:14:31.120 --> 00:14:35.660
parę dni temu, publikując ten raport pod
Ministerstwem Zdrowia, mówiliśmy o tym,

00:14:35.690 --> 00:14:40.120
że to jest bardzo dobry krok, by
przeznaczyć trzy miliardy na psychiatrię

00:14:40.150 --> 00:14:45.940
dziecięcą, ale że musi być to zrobione
mądrze, rozsądnie, właśnie z udziałem

00:14:45.970 --> 00:14:50.660
ekspertów, którzy
rozłożą mądrze te środki,

00:14:50.690 --> 00:14:55.240
żeby nie było tak, że wybudujemy dodatkowe
szpitale, dodatkowe oddziały, a np.

00:14:55.270 --> 00:14:57.500
nie będzie kto miał tam pracować.

00:14:57.530 --> 00:15:01.180
Bo wtedy powstaje sytuacja absurdalna.

00:15:01.210 --> 00:15:05.760
Więc ja nie obawiam się, ale liczę na to,
że rzeczywiście będą podejmowane takie

00:15:05.790 --> 00:15:11.700
rozsądne kroki, które realnie
doprowadzą do poprawy sytuacji.

00:15:11.730 --> 00:15:14.500
Dlaczego młody człowiek nie chce żyć?

00:15:14.530 --> 00:15:20.980
Jeśli siedmiolatek podejmuje, siedmiolatek
podejmuje decyzję o odebraniu sobie życia.

00:15:21.000 --> 00:15:22.360
Nie wiem, czy to w ogóle nie brzmi

00:15:22.390 --> 00:15:26.220
paradoksalnie, że siedmiolatek
podejmuje decyzje, ale nastolatek?

00:15:26.250 --> 00:15:28.340
Dlaczego ludzie młodzi nie chcą żyć?

00:15:28.370 --> 00:15:31.300
Rzeczywiście brzmi to absurdalnie,

00:15:31.330 --> 00:15:37.380
bo myśląc często o dzieciństwie, o tym
wieku nastoletnim,

00:15:37.410 --> 00:15:44.140
z perspektywy dorosłego, myślimy o tym, że
są to piękne, piękne lata, czas beztroski.

00:15:44.170 --> 00:15:47.780
Jednak nie do końca tak to wygląda.

00:15:47.810 --> 00:15:50.200
Też często jako dorośli zapominamy, że ten

00:15:50.230 --> 00:15:55.980
świat dziecięcy też jest w pewien sposób
trudny dla tego młodego człowieka, który

00:15:56.010 --> 00:16:00.300
doświadcza po raz pierwszy
niektórych niektórych zjawisk.

00:16:00.330 --> 00:16:05.240
Wśród takich czynników,
które najczęściej się wymienia, jeśli

00:16:05.270 --> 00:16:09.180
chodzi o zachowania samobójcze, to
trudności w relacjach międzyludzkich.

00:16:09.210 --> 00:16:13.600
Z jednej strony
w wieku dorastania czy w dzieciństwie

00:16:13.630 --> 00:16:18.740
ważne są te relacje z rodzicami, te
środowiska rodzinne, gdzie

00:16:18.760 --> 00:16:22.640
jeśli mamy to poczucie bezpieczeństwa,
jeśli te relacje z rodzicem, opiekunem są

00:16:22.670 --> 00:16:27.300
dobre, to rzeczywiście ten młody
człowiek może się bezpiecznie rozwijać.

00:16:27.330 --> 00:16:33.460
Ale wiemy i statystyki pokazują,
że często wcale tak nie jest.

00:16:33.490 --> 00:16:37.720
I tutaj wspominane są
sytuacje na przykład właśnie takiej

00:16:37.750 --> 00:16:42.680
zachwianej relacji rodzic dziecko, brak
czasu ze strony rodzica lub zbyt wysokie

00:16:42.710 --> 00:16:47.180
wymagania czy czasami nawet zbyt niskie
wymagania, gdy ten rodzic jest właściwie

00:16:47.210 --> 00:16:50.740
nieobecny emocjonalnie
albo fizycznie w domu.

00:16:50.770 --> 00:16:52.800
Kwestie przemocy, rozwodów, separacji i

00:16:52.830 --> 00:16:57.680
konfliktów między członkami rodziny to
są takie rzeczy wspominane najczęściej.

00:16:57.710 --> 00:17:02.000
Ale ważne też jest, żeby spojrzeć na te
relacje rówieśnicze, relacje w szkole, w

00:17:02.030 --> 00:17:06.940
tym środowisku szkolnym, bo jednak
młodzi ludzie spędzają bardzo dużo czasu

00:17:06.970 --> 00:17:13.720
właśnie w szkole i te relacje rówieśnicze
na tym etapie życia są ogromnie istotne.

00:17:13.720 --> 00:17:15.200
Później w dorosłym życiu już nie mają aż

00:17:15.230 --> 00:17:21.330
takiego dużego znaczenia, ale w momencie,
gdy mamy te 10 czy 15 lat,

00:17:21.360 --> 00:17:25.000
to są właściwie takie małe
końce świata, gdy kończy się np.

00:17:25.030 --> 00:17:26.810
jakaś przyjaźń, jakiś

00:17:26.840 --> 00:17:28.770
zawód miłosny, koniec świata.

00:17:28.800 --> 00:17:31.290
Tak, i

00:17:31.320 --> 00:17:34.330
to są trudne doświadczenia młodych ludzi.

00:17:34.360 --> 00:17:39.380
I jeśli nie ma wokół wsparcia

00:17:39.410 --> 00:17:47.770
wspierającego dorosłego, no to właśnie
trudno jest udźwignąć tego typu sytuacje.

00:17:47.800 --> 00:17:49.640
I oczywiście ja też tutaj podkreślam

00:17:49.640 --> 00:17:53.440
zawsze, że przy zachowaniach samobójczych
nie mówimy o tym, że wydarzy się jakaś

00:17:53.470 --> 00:17:58.180
jedna rzecz i już to doprowadza
to do zachowań samobójczych.

00:17:58.210 --> 00:18:02.040
Tylko zwykle są to
różne zdarzenia, które dzieją się w jakimś

00:18:02.070 --> 00:18:07.180
okresie czasu i są w pewien sposób
trudne do udźwignięcia, a przy okazji np.

00:18:07.210 --> 00:18:09.900
nie ma wsparcia też przez
jakiś dłuższy okres.

00:18:09.930 --> 00:18:10.720
I to wszystko

00:18:10.750 --> 00:18:14.475
tak kumulując się może tworzyć
właśnie kryzys...

00:18:14.675 --> 00:18:16.880
To jest syndrom podłego świata.

00:18:16.960 --> 00:18:19.240
Tak, to jest zjawisko, o którym też się

00:18:19.270 --> 00:18:23.200
mówi jako jedna z przyczyn
zachowań samobójczych.

00:18:23.680 --> 00:18:25.160
To jest zjawisko, które psycholodzy

00:18:25.190 --> 00:18:28.180
zaczęli opisywać w latach
dziewięćdziesiątych, gdy

00:18:28.200 --> 00:18:32.980
tak.
Wtedy dotyczyło głównie właśnie

00:18:33.010 --> 00:18:38.960
kontaktu z newsami w telewizji czy
czy newsami z radia.

00:18:39.840 --> 00:18:43.380
Gdy ludzie słyszeli tak dużo różnych

00:18:43.410 --> 00:18:46.900
informacji ze świata, które
były trudne, tragiczne.

00:18:46.930 --> 00:18:51.740
Czy to kataklizmy, czy to wojnę,
wszelkiego rodzaju kryzysy,

00:18:51.770 --> 00:18:55.480
zaczynali mieć poczucie, że żyją w
świecie, który jest jakiś niebezpieczny,

00:18:55.510 --> 00:18:58.640
że ich rzeczywistość
też jest niebezpieczna.

00:18:59.080 --> 00:19:03.520
I teraz, w czasach, gdy
media rozwijają się tak szybko, gdy

00:19:03.520 --> 00:19:07.320
właściwie media społecznościowe to jest
taka przestrzeń, w której młodzi ludzie

00:19:07.350 --> 00:19:11.680
spędzają bardzo dużo czasu
i jesteśmy właściwie z każdej strony

00:19:11.710 --> 00:19:16.120
bombardowani różnymi
trudnymi informacjami.

00:19:16.240 --> 00:19:18.530
To może dawać właśnie takie poczucie

00:19:18.560 --> 00:19:21.980
podłego świata, że ta
rzeczywistość jest jakoś trudna,

00:19:22.010 --> 00:19:25.700
przygnębiająca, fascynująca,
a z drugiej strony trudna.

00:19:25.720 --> 00:19:26.420
Tak.

00:19:26.450 --> 00:19:31.640
I ja też myślę tutaj
o młodych ludziach, którzy często słyszą

00:19:31.760 --> 00:19:37.180
na przykład od dorosłych, że
przecież ty masz wszystko, co chcesz, że

00:19:37.210 --> 00:19:41.040
przecież wszystko jest dobrze u
ciebie, dlaczego ty marudzisz?

00:19:41.070 --> 00:19:43.040
Dlaczego narzekasz?

00:19:43.720 --> 00:19:46.760
Bo ja w twoim wieku tak nie miałem.

00:19:48.440 --> 00:19:49.800
A ten młody człowiek może mieć takie

00:19:49.800 --> 00:19:53.530
poczucie, nawet takiego pewnego rodzaju
dysonansu poznawczego, że z jednej strony

00:19:53.560 --> 00:19:57.380
słyszy, że ok, wszystko jest dobrze, z
drugiej strony czuje, że ten świat jest

00:19:57.410 --> 00:20:02.080
niebezpieczny i może sobie myśleć w
takim razie coś ze mną jest nie tak.

00:20:02.110 --> 00:20:06.220
W takim razie może ja jestem
jakoś nieadekwatny w tym świecie.

00:20:06.250 --> 00:20:09.330
Jaka taka podstawowa rada dla dorosłych?

00:20:09.360 --> 00:20:15.090
W tym kontekście właśnie
tego zagubienia młodych ludzi, którzy

00:20:15.120 --> 00:20:18.770
sięgają po takie kroki drastyczne.

00:20:18.800 --> 00:20:23.250
Myślę, że taka
dość prosta i oczywista rada, ale

00:20:23.280 --> 00:20:28.050
skuteczna, to przede wszystkim rozmowa i
czas, czyli właśnie

00:20:28.080 --> 00:20:36.000
poświęcenie tego czasu drugiej osobie
na taką rozmowę pełną empatii, ale też

00:20:36.030 --> 00:20:39.050
takiego wsparcia i
poczucia bezpieczeństwa.

00:20:39.080 --> 00:20:46.800
Bo to też są badania na ten temat, że
właściwie coraz mniej ze sobą rozmawiamy.

00:20:47.280 --> 00:20:49.250
Podaje się nawet takie dane.

00:20:49.280 --> 00:20:52.460
Tutaj nie jestem w stanie teraz przywołać,

00:20:52.490 --> 00:20:56.000
jakie to są badania, ale
były to badania mówiące o tym, że mniej

00:20:56.030 --> 00:21:00.770
więcej rodzic dziecko rozmawia
dziennie mniej więcej przez 4 minuty.

00:21:00.800 --> 00:21:05.220
Mam nadzieję, że to nie jest, bo
to wyliczona była jakaś średnia.

00:21:05.250 --> 00:21:11.380
Więc oczywiście są to sytuacje pewnie też
skrajne, ale

00:21:11.410 --> 00:21:16.010
ten czas na rozmowę jest niezwykle
istotne, bo tak naprawdę

00:21:16.040 --> 00:21:21.050
dużo może wyjść w takiej rozmowie, gdy
właśnie rodzic na przykład otwarcie pyta,

00:21:21.080 --> 00:21:25.090
jak było w szkole, a jak
twoja relacja z tamtą koleżanką.

00:21:25.120 --> 00:21:25.800
Jak było w szkole?

00:21:25.800 --> 00:21:27.160
Dobrze.

00:21:27.440 --> 00:21:32.980
Tak więc to jest też ten moment, kiedy
warto usiąść.

00:21:33.000 --> 00:21:36.887
Twarzą w twarz, nie gdzieś tam przelotem czy

00:21:37.087 --> 00:21:40.420
gdy dziecko akurat odrabia pracę domową,

00:21:40.450 --> 00:21:43.140
tylko rzeczywiście znaleźć
ten czas na rozmowę.

00:21:43.170 --> 00:21:47.860
Zadawać otwarte pytania, ale też
wykazywać taką ciekawość.

00:21:47.880 --> 00:21:49.560
Bo młodzi ludzie też często mówią o tym,

00:21:49.590 --> 00:21:55.020
że właściwie to rodzice się niezbyt
interesują albo oni i tak nie zrozumieją.

00:21:55.050 --> 00:21:57.600
Właśnie pokazać temu młodemu człowiekowi,

00:21:57.630 --> 00:22:03.780
że próbuje zrozumieć, że to mnie
ciekawi, że to jest dla mnie ważne.

00:22:03.810 --> 00:22:05.940
I chyba jednak obserwować, bo

00:22:05.970 --> 00:22:10.080
pewne zmiany na pewno
widać, tylko trzeba je zauważyć,

00:22:10.110 --> 00:22:14.740
szczególnie
wśród młodych ludzi, którzy najpierw

00:22:14.770 --> 00:22:21.620
są jacyś, a potem nagle coś
się zmienia i coś, co ich doprowadza do

00:22:21.650 --> 00:22:26.140
takich drastycznych
decyzji jak samobójstwo.

00:22:26.170 --> 00:22:31.050
Tak, zdecydowanie
pierwsze takie sygnały można wyłapać

00:22:31.080 --> 00:22:34.480
i czy to w domu, czy to w
tym środowisku szkolnym.

00:22:34.510 --> 00:22:40.290
Często nauczyciele też mogą być tym takim
pierwszym obserwatorem, gdzie na przykład

00:22:40.320 --> 00:22:48.000
widzą, że jakaś osoba się zaczyna izolować
czy pogarsza się w nauce, czy właśnie np.

00:22:48.030 --> 00:22:49.740
rezygnuje z jakiś swoich pasji.

00:22:49.770 --> 00:22:54.200
I oczywiście to nie zawsze musi być znak,
że dzieje się coś złego, ale to są często

00:22:54.230 --> 00:22:59.740
pierwsze objawy czy to depresji,
czy właśnie zachowań samobójczych.

00:22:59.770 --> 00:23:01.140
Dziękuję za tę rozmowę.

00:23:01.170 --> 00:23:03.570
Szkoda, że to jest taka rozmowa o tak

00:23:03.600 --> 00:23:09.090
trudnych sprawach i tak trudnych,
niepokojących danych.

00:23:09.120 --> 00:23:12.540
Chciałoby się mieć nadzieję, że
to się będzie poprawiać.

00:23:12.560 --> 00:23:14.860
Chyba musimy mieć tę nadzieję,
bo nic innego nie zostało.

00:23:14.890 --> 00:23:17.140
Dziękuję za to spotkanie.

00:23:17.170 --> 00:23:21.460
Paulina Filipowicz, psycholożka i
aktywistka, Fundacja GrowSPACE.

00:23:21.490 --> 00:23:23.280
Do zobaczenia i do usłyszenia.