WEBVTT

00:00:13.680 --> 00:00:16.410
Marek Wałuszko, to jest program Tym żyje Gdańsk, który nadajemy

00:00:16.420 --> 00:00:19.250
na portalu miejskim gdansk.pl witam serdecznie mojego dzisiejszego

00:00:19.260 --> 00:00:24.110
gościa, pan doktor Jarosław Och politolog z Uniwersytetu Gdańskiego.

00:00:24.300 --> 00:00:26.625
Dzień dobry, witam pana, witam państwa.

00:00:26.825 --> 00:00:28.950
Pewnie tak jak większość nas rodaków tej

00:00:28.960 --> 00:00:32.810
nocy do późnych godzin śledził pan to co się dzieje z sondażami

00:00:32.820 --> 00:00:34.893
i jak głosowali Polacy, zgadza się?

00:00:35.093 --> 00:00:36.670
Tak, to jest chyba oczywiste,

00:00:36.680 --> 00:00:40.100
skoro to generuje takie napięcie u milionów Polaków to proszę

00:00:40.110 --> 00:00:43.030
sobie wyobrazić jakie generuje to napięcie u nas, u ekspertów

00:00:43.040 --> 00:00:45.600
nie tylko z punktu widzenia zwykłej ciekawości, kto wygra, kto

00:00:45.610 --> 00:00:49.630
przegra, jaka frekwencja, jaki rozkład mandatów, ale my również

00:00:49.860 --> 00:00:53.230
myślę, oglądamy z dużo większą ładunkiem ciekawości, bo próbujemy

00:00:53.240 --> 00:00:57.120
sami siebie zweryfikować, na ile nasze prognozy, nasze

00:00:58.390 --> 00:01:03.070
założenia się sprawdziły, co udało się w praktyce potwierdzić,

00:01:03.080 --> 00:01:04.110
a co nas zaskoczyło?

00:01:04.230 --> 00:01:06.980
Proponuję zacząć od frekwencji, bo to jest taki temat, który

00:01:07.410 --> 00:01:09.390
budzi gorące dyskusje.

00:01:09.890 --> 00:01:13.790
Były różne opinie, że ta frekwencja w różnych wyborach ona trochę

00:01:13.800 --> 00:01:17.130
rosła w Polsce, ale nigdy nie zbliżyła się do magicznego 62,7%

00:01:17.140 --> 00:01:20.720
z 1989

00:01:21.130 --> 00:01:25.670
roku. Teraz ta frekwencja jest rekordowa, prawie

00:01:25.680 --> 00:01:27.943
73%, to jest zaskoczenie.

00:01:28.143 --> 00:01:29.210
To jest bardzo

00:01:29.220 --> 00:01:32.130
duże zaskoczenie, bardzo duże zaskoczenie, które cieszy i bardzo

00:01:32.140 --> 00:01:36.510
duże zaskoczenie którego nie udało się zaprezentować w prognozach.

00:01:36.710 --> 00:01:41.470
Zarówno ja jak i politolodzy w kraju, za granicą mało kto wskazywał

00:01:41.480 --> 00:01:45.170
na to, że ta frekwencja pobije rekord. Było w nas przekonanie,

00:01:45.340 --> 00:01:49.010
że znowu zwycięży apatia, marazm, nie wiara w siłę jednego głosu.

00:01:49.160 --> 00:01:53.690
Na szczęście stało się inaczej i co tu dużo mówić, te wybory będą

00:01:53.850 --> 00:01:56.550
zapisane w historii polskiego systemu politycznego.

00:01:56.560 --> 00:02:00.750
W historii polskiej demokracji również dlatego, że udało się

00:02:00.760 --> 00:02:03.450
po 89' roku pobić rekord frekwencji

00:02:03.460 --> 00:02:03.870
wyborczej.

00:02:03.880 --> 00:02:07.710
Proszę pamiętać, że po roku 89'

00:02:07.720 --> 00:02:11.430
tym swoistym rekordem była druga tura wyborów prezydenckich

00:02:11.480 --> 00:02:14.050
95. Wałęsa, Kwaśniewski.

00:02:14.290 --> 00:02:18.090
I wtedy frekwencja wyniosła niedoścignione do tej pory 68,2%.

00:02:18.100 --> 00:02:21.210
Wprawdzie prezentuję pogląd,

00:02:21.220 --> 00:02:26.950
że gdyby nie Covid to udałoby się tą frekwencję pobić już w roku

00:02:26.960 --> 00:02:30.020
2020, druga tura wyborów prezydenckich.

00:02:30.030 --> 00:02:31.760
Myślę, że nie udało się,

00:02:31.990 --> 00:02:34.770
bo strach przed Covidem, zakażeniem i tak dalej.

00:02:35.010 --> 00:02:38.560
Ale w tej chwili wynik jest imponujący, bo ta frekwencja na

00:02:38.570 --> 00:02:42.200
poziomie blisko 73% to rzeczywiście

00:02:42.210 --> 00:02:46.620
świadectwo i wreszcie zrozumienie istoty demokracji, bo demokracja

00:02:46.630 --> 00:02:50.100
to partycypacja, po drugie to wielki sukces tych wszystkich,

00:02:50.110 --> 00:02:54.240
którzy w ostatnich latach kreowali postulaty edukacji obywatelskiej,

00:02:54.250 --> 00:02:58.280
którzy zachęcali do dyskusji na te tematy, którzy w mniej lub

00:02:58.290 --> 00:03:01.820
bardziej przekonywujący sposób prezentowali opinię, że na

00:03:01.830 --> 00:03:05.700
wybory warto chodzić, bo kontestacja i krytyka ma sens tylko

00:03:05.710 --> 00:03:09.700
i wyłącznie wtedy, jeżeli następnie partycypujemy, czyli uczestniczymy

00:03:09.710 --> 00:03:12.500
w akcie wyborczym. To wreszcie myślę sobie panie redaktorze,

00:03:12.570 --> 00:03:17.120
że również jest prosta konsekwencja tego podziału, tej polaryzacji,

00:03:17.130 --> 00:03:20.970
która została wytworzona w ostatnich latach i im wyższy był

00:03:20.980 --> 00:03:22.730
ładunek emocji w tej kampanii,

00:03:22.740 --> 00:03:25.770
a to jest doświadczenie ostatnich lat i polskie, i europejskie,

00:03:25.780 --> 00:03:30.010
światowe, że im wyższy poziom emocji ujawnia kampania wyborcza,

00:03:30.240 --> 00:03:32.690
tym mniej obywateli pozwala sobie na bierność.

00:03:32.800 --> 00:03:35.730
Tym ludzie chętniej wychodzą z domu po to, żeby zamanifestować

00:03:35.740 --> 00:03:39.210
własny punkt widzenia i poprzeć to środowisko polityczne,

00:03:39.380 --> 00:03:40.730
z którym się identyfikują.

00:03:40.840 --> 00:03:43.501
I te czynniki, myślę, zadecydowały o tym sukcesie.

00:03:43.701 --> 00:03:44.140
A gdybyśmy

00:03:44.150 --> 00:03:46.470
mogli na chwilę skupić się na ludziach młodych, bo też mówi się,

00:03:46.480 --> 00:03:50.170
że ludzie młodzi w tych wyborach pokazali, że są obywatelami,

00:03:50.650 --> 00:03:56.110
i że w przeciwieństwie do poprzednich wyborów, jednak ruszyli,

00:03:56.120 --> 00:04:01.350
udali się do urn. Niektórzy dosyć późno, jak widzieliśmy na na obrazach,

00:04:01.360 --> 00:04:04.110
bo wybory na przykład we Wrocławiu w jednej z Komisji skończyły

00:04:04.120 --> 00:04:04.750
się przed godziną

00:04:04.760 --> 00:04:08.550
3, czyli gdzieś jakieś 6 godzin stali sobie nocą,

00:04:08.600 --> 00:04:12.130
ale to pokazuje jakąś też determinację młodego pokolenia.

00:04:12.200 --> 00:04:15.210
Bezdyskusyjnie to jest dla mnie najbardziej optymistyczny

00:04:15.220 --> 00:04:16.730
sygnał tych wyborów.

00:04:16.740 --> 00:04:19.630
Jeszcze cztery lata temu, jak był pan łaskaw powiedzieć frekwencja

00:04:19.640 --> 00:04:23.010
wśród elektoratu 18-29 kształtowała

00:04:23.020 --> 00:04:26.040
się na poziomie około 40%, tym razem ona była

00:04:26.050 --> 00:04:30.530
naprawdę imponująca. Oczywiście warto zadać pytanie, co doprowadziło

00:04:30.540 --> 00:04:33.990
do tego że młodzi wreszcie uznali, że warto nie tylko kontestować

00:04:34.000 --> 00:04:38.550
i krytykować, a warto iść na wybory i oddać głos, i myślę, że bardzo

00:04:38.560 --> 00:04:42.820
istotnym czynnikiem były wydarzenia sprzed trzech lat. Tu wbrew

00:04:42.830 --> 00:04:46.180
pozorom podziękowałbym Jarosławowi Kaczyńskiemu za to, że

00:04:46.190 --> 00:04:50.260
wtedy zmobilizował młodych ludzi do wyjścia na ulicę, do tego,

00:04:50.270 --> 00:04:54.220
że ich to zdeterminowało do tego, że poczuli pewnego rodzaju

00:04:54.230 --> 00:04:56.079
powiew wspólnotowości.

00:04:56.279 --> 00:04:56.920
Tu chodzi o wynik Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji.

00:04:56.930 --> 00:05:01.720
Tak, to jest dokładnie trzy lata temu i cieszy mnie

00:05:01.730 --> 00:05:06.050
to, że przez te trzy lata ci młodzi, tu użyję pewnego kolokwializmu,

00:05:06.230 --> 00:05:09.760
nie zdążyli ostygnąć od tych emocji, tylko te emocje były w nich

00:05:09.770 --> 00:05:10.680
silnie zakotwiczone.

00:05:10.690 --> 00:05:14.740
Czemu dali wyraz właśnie wczoraj, bo swoim studentom od lat

00:05:14.850 --> 00:05:18.320
prezentuje tego typu pogląd, demokracja to wolność słowa, wolność

00:05:18.330 --> 00:05:19.860
słowa to prawo do manifestacji.

00:05:20.070 --> 00:05:23.400
Mamy prawo uczestniczyć w manifestacjach, chyba nawet powinniśmy,

00:05:23.470 --> 00:05:27.410
ale jedna uwaga. Manifestacje generują zainteresowanie mediów.

00:05:27.420 --> 00:05:30.270
Manifestacje generują zainteresowania opinii publicznej,

00:05:30.380 --> 00:05:31.710
są widowiskowe.

00:05:32.360 --> 00:05:37.760
Ale będąc elementem wolności słowa i demokracji, nie zawsze

00:05:37.770 --> 00:05:41.840
skutecznie doprowadzają do tego, by wprowadzono zmiany, których

00:05:41.850 --> 00:05:45.130
manifestujący oczekują, czyli manifestacje.

00:05:45.170 --> 00:05:49.820
Tak, ale w powiązaniu ze świadomością, że one niekoniecznie zmieniają

00:05:49.830 --> 00:05:51.020
polską rzeczywistość.

00:05:51.340 --> 00:05:55.120
Natomiast głos wrzucony do urny wyborczej ma dużo większą siłę

00:05:55.130 --> 00:05:58.180
i wagę, i w dużo bardziej istotny sposób tę rzeczywistość potrafi

00:05:58.190 --> 00:05:58.819
kształtować.

00:05:59.019 --> 00:06:01.230
Już po pierwszym exit poll, czyli po pierwszym

00:06:01.240 --> 00:06:03.240
sondażu podanym wieczorem przez media.

00:06:03.770 --> 00:06:08.660
Dziś nad ranem pojawił się late poll, czyli też taki rodzaj

00:06:08.670 --> 00:06:13.560
ankiety, w której zaktualizowano wyniki cząstkowe z komisji

00:06:13.570 --> 00:06:16.500
wyborczych i w tym sondażu, ja sobie pozwolę

00:06:16.570 --> 00:06:19.890
przytoczyć, 36% ponad Prawo i Sprawiedliwość,

00:06:19.900 --> 00:06:23.050
Koalicja Obywatelska 31%, 13.5% Trzecia

00:06:23.060 --> 00:06:27.070
Droga, 8,6% Nowa Lewica, Konfederacja 6,4%, to

00:06:27.080 --> 00:06:29.890
są wszystko ugrupowania, które przekroczyły próg wyborczy

00:06:30.060 --> 00:06:33.990
i to niewiele zmienia w stosunku do tych wieczornych sondaży

00:06:35.050 --> 00:06:38.850
i pewnie jeszcze będziemy musieli poczekać, bo Państwowa

00:06:38.860 --> 00:06:43.580
Komisja Wyborcza dopiero na wtorek zapowiada podanie oficjalnych

00:06:43.620 --> 00:06:46.170
wyników, może to będzie później różnie to bywało

00:06:46.180 --> 00:06:52.130
w przeszłości, ale czy na podstawie tego badania late poll możemy

00:06:52.140 --> 00:06:57.720
powiedzieć, że w Polsce dokonała się taka bardzo duża i

00:06:57.730 --> 00:06:59.552
fundamentalna zmiana polityczna?

00:06:59.752 --> 00:07:01.260
Bez dwóch zdań. Sens wyborów

00:07:01.270 --> 00:07:05.340
i sens partycypacji w tych wyborach polega na tym, aby zdecydować

00:07:05.350 --> 00:07:08.370
o tym, który podmiot będzie partycypował w sprawowaniu władzy.

00:07:08.630 --> 00:07:10.540
Bądź to będzie ją sprawował samodzielnie.

00:07:10.600 --> 00:07:14.050
Te wyniki, które na chwilę obecną posiadamy przy całym zastrzeżeniu,

00:07:14.060 --> 00:07:18.500
które był pan redaktor łaskaw uczynić, dają pretekst do twierdzenia,

00:07:18.680 --> 00:07:23.460
że nastąpi zmiana u steru władzy na chwilę obecną, choć PiS ewidentnie

00:07:23.470 --> 00:07:26.420
wygrał wybory, słowo wygrał oznacza uzyskanie najlepszego

00:07:26.430 --> 00:07:27.340
wyniku wyborczego.

00:07:27.490 --> 00:07:30.240
To nie ma zdolności koalicyjnej, a w demokratycznym ładzie

00:07:30.250 --> 00:07:31.900
ustrojowym decyduje arytmetyka.

00:07:31.910 --> 00:07:35.040
To znaczy my możemy rządzić tylko i wyłącznie wtedy, jeżeli

00:07:35.050 --> 00:07:38.160
mamy o co najmniej jeden głos więcej od opozycji, to oznacza,

00:07:38.170 --> 00:07:41.800
że w 460 osobowym Sejmie to niezbędne

00:07:41.810 --> 00:07:44.650
minimum, to 231 mandatów.

00:07:44.660 --> 00:07:48.650
231 posłów, którzy będą popierali działania

00:07:48.660 --> 00:07:49.970
ekipy rządzącej.

00:07:50.180 --> 00:07:55.240
Dzisiaj pisma w okolicach 200 mandatów i wydaje się, że będzie

00:07:55.250 --> 00:08:00.310
rzeczą bardzo trudną, może nawet awykonalną, aby do tej liczby

00:08:00.320 --> 00:08:04.790
głosów, którą Pis posiada, dorzucić te wymagane minimum trzydzieści

00:08:04.800 --> 00:08:07.650
kilka, aby utrzymać się przy władzy.

00:08:07.890 --> 00:08:11.490
Tu oczywiście nie odkryję Ameryki, jeżeli powiem, że głównym

00:08:11.500 --> 00:08:15.090
powodem, dla którego PiS prawdopodobnie będzie zmuszony do

00:08:15.100 --> 00:08:18.690
oddania władzy, jest słaby wynik Konfederacji, gdyby Konfederacja

00:08:18.700 --> 00:08:21.930
zanotowała wyższy poziom poparcia, to prawdopodobnie byłaby

00:08:21.940 --> 00:08:25.650
dużo wyższa, teoretyczna przynajmniej, szansa na to, że ten układ

00:08:25.720 --> 00:08:30.040
uda się złożyć. W chwili obecnej ci, którzy są dzisiaj przy władzy,

00:08:30.190 --> 00:08:34.220
stracili zdolność do jej utrzymania, natomiast wiele wskazuje

00:08:34.230 --> 00:08:38.080
na to, że jeżeli wyniki znowu nas nie zaskoczą, a nawet jeżeli,

00:08:38.090 --> 00:08:42.320
to myślę, że to będą zaskoczenia na korzyść stronnictw opozycyjnych,

00:08:42.370 --> 00:08:45.800
to wiele wskazuje na to, że opozycja będzie dysponowała większością

00:08:45.980 --> 00:08:49.860
na tyle bezpieczną, że ten bufor pomiędzy tym minimum

00:08:49.870 --> 00:08:54.080
231, a tym, co dziś w tej chwili już wiemy, jest

00:08:54.090 --> 00:08:58.360
na tyle znaczący, że trudno mi sobie wyobrazić sytuację, aby

00:08:58.370 --> 00:09:00.520
nie nastąpiła zmiana u steru władzy.

00:09:01.220 --> 00:09:06.120
Przeglądając wczoraj też media zagraniczne, portale tamtejszych

00:09:06.130 --> 00:09:06.600
mediów.

00:09:07.010 --> 00:09:10.520
Nie można było nie odnieść wrażenia, że te wybory są

00:09:10.530 --> 00:09:13.410
bardzo intensywnie obserwowane przez opinię międzynarodową.

00:09:14.000 --> 00:09:18.720
Skandynawowie, Francuzi, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone.

00:09:18.730 --> 00:09:22.460
Wszyscy patrzyli na to, jak wyglądają wybory w Polsce,

00:09:22.730 --> 00:09:28.300
bo wszyscy też chyba oczekują, że Polska też zmieni swoją politykę

00:09:28.550 --> 00:09:33.970
tutaj w Europie na inną. Jaka to będzie polityka?

00:09:33.980 --> 00:09:34.640
Co to możemy,

00:09:34.650 --> 00:09:37.360
jaką hipotezę postawić, w którym kierunku pójdą te rządy?

00:09:37.520 --> 00:09:40.400
Proszę mi pozwolić, by się odnieść do tego, że rzeczywiście

00:09:40.410 --> 00:09:44.640
wybory generują zainteresowanie Europy, nie do końca świata.

00:09:44.700 --> 00:09:48.800
Chcielibyśmy, wczoraj byłem w kontakcie z przyjaciółmi z za oceanu.

00:09:49.030 --> 00:09:51.160
Tam jednak newsem dnia dalej jest Izrael.

00:09:51.360 --> 00:09:54.630
Niemniej jednak tu w Europie bezdyskusyjnie śledzono to wydarzenie

00:09:54.640 --> 00:09:55.430
niedzielne.

00:09:56.170 --> 00:10:00.170
Oczywiście śledzono je w różnych krajach z różnymi oczekiwaniami,

00:10:00.180 --> 00:10:04.040
bo dość rzeczą oczywistą jest, że inne oczekiwania towarzyszyły

00:10:04.120 --> 00:10:09.030
mediom czy wyborcom, czy obywatelom Europy Zachodniej, a inne

00:10:09.040 --> 00:10:11.390
na przykład węgierskim mediom rządowym.

00:10:11.550 --> 00:10:14.650
Niemniej jednak jest wielka nadzieja i wielka radość, bo

00:10:14.660 --> 00:10:18.170
ja rano zrobiłem dzisiaj research tychże mediów, związana z

00:10:18.180 --> 00:10:21.930
tym, że Polska rzeczywiście wraca na drogę kursu proeuropejskiego,

00:10:21.940 --> 00:10:26.990
prodemokratycznego, że Polska nie będzie krajem, który będzie,

00:10:27.200 --> 00:10:30.790
jak powszechnie mówiono, osłabiał Unię Europejską i będzie

00:10:31.020 --> 00:10:33.170
w porozumieniu chociażby z Węgrami.

00:10:33.240 --> 00:10:38.010
Może wkrótce ze Słowacją, był tym hamulcowym unijnym.

00:10:38.290 --> 00:10:40.620
Natomiast czy nastąpią istotne zmiany?

00:10:40.900 --> 00:10:44.960
Panie redaktorze, tutaj trzeba mieć świadomość tego, że pewne

00:10:44.970 --> 00:10:47.820
reguły, w których będzie musiała poruszać się nowa władza,

00:10:47.870 --> 00:10:51.340
wyznacza konstytucja i proszę łaskawie pamiętać o tym, że zostało

00:10:51.350 --> 00:10:54.000
złożone bardzo wiele obietnic, bardzo wiele zobowiązań, na

00:10:54.010 --> 00:10:57.800
które ludzie czekają, to są zobowiązania różnej natury od tych

00:10:57.810 --> 00:10:59.740
typu naprawimy wymiar sprawiedliwości.

00:11:00.070 --> 00:11:04.400
Do tych naprawimy stan budżetu publicznego, budżetu

00:11:04.410 --> 00:11:07.840
państwa i do innych, wreszcie również tyle tylko, że nie możemy

00:11:07.850 --> 00:11:11.880
zapominać o tym, że w demokratycznym państwie prawa, nowelizacje

00:11:11.890 --> 00:11:15.420
prawa dokonywane są poprzez ustawę o zmianie ustawy.

00:11:15.770 --> 00:11:19.410
A to oznacza, że na finiszu tej procedury legislacyjnej, w której uczestniczy

00:11:19.420 --> 00:11:23.090
Sejm i Senat na finiszu jest jednak głowa państwa i chciałbym,

00:11:23.100 --> 00:11:27.130
żeby wszyscy mieli tę świadomość, że dzisiaj patrzymy z dużym

00:11:27.140 --> 00:11:29.710
zainteresowaniem na to, jak w tej nowej konstelacji politycznej

00:11:29.720 --> 00:11:31.590
będzie zachowywał się prezydent Andrzej Duda.

00:11:32.110 --> 00:11:38.630
My za być może już miesiąc poznamy jego punkt widzenia i jego

00:11:38.680 --> 00:11:41.550
postawę w tej nowej dla niego sytuacji.

00:11:41.950 --> 00:11:44.310
Od ośmiu lat do tej pory nie miał takiej sytuacji

00:11:44.320 --> 00:11:48.050
pan prezydent, by współpracować z tymi, którzy nie są częścią

00:11:48.060 --> 00:11:51.290
składową obozu politycznego, z którym on sympatyzuje,

00:11:51.560 --> 00:11:56.150
zobaczymy, czy słowo koabitacja jest słowem, które w Polsce

00:11:56.350 --> 00:11:59.540
odniesie sukces, czy nie ma co na to liczyć.

00:11:59.720 --> 00:12:02.210
Natomiast mówię o tym dlatego, żeby wszystkim uzmysłowić,

00:12:02.220 --> 00:12:06.110
że może się okazać, że bardzo wiele projektów opozycji, która

00:12:06.120 --> 00:12:09.590
będzie opozycja, próbowała przeprowadzić przez legislację,

00:12:10.010 --> 00:12:13.350
na końcu będzie wetowanych, a jeżeli rzeczywiście byłoby

00:12:13.360 --> 00:12:16.470
tak, jak w tym najczarniejszym dla opozycji scenariuszu, czyli

00:12:16.480 --> 00:12:16.970
weto.

00:12:17.440 --> 00:12:21.910
To panie redaktorze, mówiłem studentom, żeby śledzili wynik PiSu.

00:12:22.030 --> 00:12:25.430
Jeżeli PiS będzie miał 185 mandatów, to

00:12:25.440 --> 00:12:29.130
to oznacza, że nawet gdyby cała opozycja się zjednoczyła, co

00:12:29.140 --> 00:12:32.730
wcale nie musi być łatwe, to zabraknie wymaganej większości

00:12:32.740 --> 00:12:36.410
3/5 czyli 276 mandatów

00:12:36.420 --> 00:12:39.870
do odrzucenia weta prezydenckiego i to jest bardzo istotny

00:12:39.880 --> 00:12:42.690
element który warto tutaj wziąć pod uwagę w naszych rozważaniach.

00:12:42.700 --> 00:12:45.090
Chociaż tutaj chciałbym na jedną rzecz zwrócić uwagę, która

00:12:45.100 --> 00:12:50.300
też mnie zainteresowała, bo ze strony opozycji idą też sygnały,

00:12:50.310 --> 00:12:54.300
że oni nie do końca są zainteresowani jakimiś takimi nagłymi

00:12:54.310 --> 00:12:58.040
ruchami ustawodawczymi i będą starali się w obrębie ustaw,

00:12:58.050 --> 00:13:00.210
które już są pewne rzeczy regulować.

00:13:00.220 --> 00:13:06.010
To jest na przykład zapowiedź lidera Koalicji Obywatelskiej

00:13:06.930 --> 00:13:11.100
Donalda Tuska, który mówi, że on na przykład problem mediów

00:13:11.110 --> 00:13:15.620
publicznych rozwiąże w 24 godziny bez zmiany

00:13:15.630 --> 00:13:18.880
prawa, które jest teraz, czyli można by zakładać, że jest tam

00:13:18.890 --> 00:13:24.400
jakaś kwerenda tych ustaw różnych, w których Koalicja Obywatelska

00:13:24.410 --> 00:13:26.210
i jej koalicjanci

00:13:26.300 --> 00:13:30.070
będą starali się nie wchodzić w ten taki konflikt, nazwijmy

00:13:30.080 --> 00:13:31.700
to z prezydentem, o którym pan mówił.

00:13:32.030 --> 00:13:33.500
To pewien pragmatyzm.

00:13:33.510 --> 00:13:35.620
Natomiast pytanie, jakie będzie odbiór społeczny?

00:13:35.630 --> 00:13:39.480
Bo myślę, że jednak jest bardzo wysoki poziom oczekiwań społecznych.

00:13:39.540 --> 00:13:42.260
Oczywiście u tej części elektoratu, która wczoraj wyraziła

00:13:42.270 --> 00:13:45.890
poparcie dla opozycji, żeby to nie były tylko kosmetyczne

00:13:45.900 --> 00:13:48.620
zmiany, tylko żeby w pewnych obszarach były to zmiany dosyć

00:13:48.670 --> 00:13:51.040
zasadnicze i z tym będzie istotny problem.

00:13:51.050 --> 00:13:54.680
I jeszcze jedna uwaga, obietnice typu 24 godziny

00:13:54.690 --> 00:13:55.500
coś zrobimy.

00:13:56.150 --> 00:13:57.620
Szanowni Państwo, to się nie uda.

00:13:57.830 --> 00:14:01.720
Ramy konstytucyjne, to znaczy przy założeniu, że prezydent

00:14:01.730 --> 00:14:04.600
nie będzie współpracował, nie będzie kooperował, raczej

00:14:04.610 --> 00:14:09.080
będzie prezentował postawę niechęci, trzeba sobie uzmysłowić,

00:14:09.090 --> 00:14:13.970
że być może nowy rząd z nowym premierem opozycyjnym z dzisiejszego

00:14:13.980 --> 00:14:15.460
punktu widzenia, kto by nim nie był,

00:14:15.690 --> 00:14:16.910
to jest dopiero czas

00:14:16.920 --> 00:14:20.810
około świąteczno-noworoczny, to nie zastąpi jutro, pojutrze,

00:14:20.820 --> 00:14:24.570
a nawet chyba nie w przyszłym tygodniu, bo takie są reguły konstytucyjne.

00:14:24.580 --> 00:14:27.330
Teraz 30 dni na zwołanie pierwszego posiedzenia

00:14:27.340 --> 00:14:30.660
Sejmu, a później jeżeli prezydent będzie realizował projekt,

00:14:30.810 --> 00:14:34.110
który zapowiedział przed wyborami, to prawdopodobnie desygnuje

00:14:34.120 --> 00:14:37.510
kandydata obozu, który wygrał wybory, czyli kandydata PiSu.

00:14:37.720 --> 00:14:41.790
Ten będzie miał dwa tygodnie na zebranie składu i złożenie przysięgi

00:14:41.800 --> 00:14:44.600
przed prezydentem, a później kolejne dwa tygodnie na wygłoszenie

00:14:44.610 --> 00:14:49.140
expose i poproszenie o wotum zaufania, i być może dopiero gdzieś

00:14:49.150 --> 00:14:54.530
w okolicach połowy grudnia, kiedy okaże się, że obecna władza

00:14:54.660 --> 00:14:56.566
nie dysponuje większością

00:14:56.766 --> 00:15:01.520
sejmową, będzie czas na ten drugi konstytucyjny krok, który da opozycji,

00:15:01.590 --> 00:15:04.790
operuje dzisiejszą opozycją w tej formule,

00:15:05.150 --> 00:15:08.470
możliwość stworzenia swojego rządu, a to będzie powtarzam,

00:15:08.480 --> 00:15:10.130
czas świąteczno-noworoczny.

00:15:10.760 --> 00:15:13.360
Przenieśmy się na chwilę na podwórko gdańskie.

00:15:13.510 --> 00:15:16.180
Ono w części pokazuje to mniej więcej, jak głosuje Pomorze,

00:15:16.190 --> 00:15:20.310
choć nie do końca w Gdańsku tutaj opozycja lepiej wypada niż niż

00:15:20.350 --> 00:15:22.310
w całym regionie, w Trójmieście wypada lepiej.

00:15:22.850 --> 00:15:26.740
Przytoczę tylko szybko takie dane z 30%

00:15:26.750 --> 00:15:31.760
komisji policzone, Koalicja Obywatelska 45,5%,

00:15:31.770 --> 00:15:35.100
PiS 22,8%, Trzecia Droga 12,9%,

00:15:35.880 --> 00:15:39.270
Nowa Lewica 10,5% i Konfederacja

00:15:39.280 --> 00:15:43.360
5,68%, układ taki jak w skali ogólnopolskiej,

00:15:43.400 --> 00:15:46.100
nie do końca bo tutaj Koalicja Obywatelska wypada lepiej to

00:15:46.110 --> 00:15:47.140
chyba też nie jest zaskoczenie

00:15:47.150 --> 00:15:48.536
jeśli chodzi o nasze miasto.

00:15:48.736 --> 00:15:50.120
Nie, to nie jest zaskoczenie, myślę, że

00:15:50.130 --> 00:15:55.540
zaskoczeniem byłoby odwrócenie tego trendu. Gdańsk jest pro

00:15:55.770 --> 00:16:00.400
platformerski, pro liberalny w związku z tym mnie

00:16:00.410 --> 00:16:04.490
to osobiście nie zaskakuje i oczywiście czekam do samego końca

00:16:04.500 --> 00:16:08.400
na podanie wyników oficjalnych przez PKW, bo one będą w istotnym

00:16:08.410 --> 00:16:13.100
stopniu determinowały lokalność, czyli to nasze lokalne,

00:16:13.110 --> 00:16:16.970
nie gdańskie, bo okręg 25 to jest większy wymiar

00:16:16.980 --> 00:16:20.230
terytorialny, ale one będą w istotny sposób determinowały

00:16:20.300 --> 00:16:23.230
to, co się tu wydarzy, bo myślę, panie redaktorze, że wszyscy

00:16:23.240 --> 00:16:25.990
oczekujemy na odpowiedzi na kluczowe pytania, nie tylko te,

00:16:26.100 --> 00:16:29.790
ile mandatów, które środowisko polityczne uzyska. Tu akurat

00:16:29.800 --> 00:16:31.980
dzisiaj podjąłbym pewne ryzyko, choć błagam, proszę mnie o

00:16:31.990 --> 00:16:35.050
to nie pytać, ale z drugiej strony chyba najciekawsze są jednak

00:16:35.060 --> 00:16:38.650
te kwestie personalne, to znaczy jeżeli będzie sześć mandatów,

00:16:38.660 --> 00:16:44.230
trzy mandaty, dla kogo. Wydaje się, że na chwilę obecną, czyniąc

00:16:44.240 --> 00:16:48.170
to pańskie zastrzeżenie, że wiemy mniej niż więcej, jedynki

00:16:48.180 --> 00:16:50.390
nie są zagrożone, ale to znowu nie dziwi.

00:16:51.210 --> 00:16:55.020
Natomiast najciekawsze rzeczy, rozegrają się później.

00:16:55.060 --> 00:16:58.640
I na koniec wydaje mi się, że warto byłoby jednym zdaniem przejść

00:16:58.650 --> 00:16:59.340
do referendum.

00:16:59.350 --> 00:17:03.520
To referendum nie będzie konstytucyjnie wiążące, bo nie uzyskało

00:17:04.010 --> 00:17:09.640
wymaganej połowy głosów uprawnionych Polaków do głosowania.

00:17:10.340 --> 00:17:15.660
I moje pytanie brzmi w sposób następujący, jeżeli tak to wygląda,

00:17:15.670 --> 00:17:19.680
zarówno to referendum, jak też i te kolejki, te głosowania,

00:17:22.450 --> 00:17:26.430
te wybory, które ostatnio widzieliśmy to, czy nie należy już

00:17:26.440 --> 00:17:30.510
w przyszłym Sejmie wrócić do sprawy, którą już PKW poruszało,

00:17:30.520 --> 00:17:35.870
czyli do korekty okręgów wyborczych, terytoriów, na których

00:17:35.880 --> 00:17:38.970
głosujemy już pod kątem tej demografii, która się w Polsce zmieniła,

00:17:38.980 --> 00:17:43.810
bo w niektórych miejscowościach, gdzie jest mało

00:17:43.820 --> 00:17:47.510
ludzi czasami wchodzi więcej posłów.

00:17:47.710 --> 00:17:49.150
Panie redaktorze

00:17:49.190 --> 00:17:51.970
kodeks wyborczy obowiązuje od 2011 roku.

00:17:51.980 --> 00:17:56.770
W tej przestrzeni czasowej nastąpiły znaczące przepływy ludności

00:17:56.780 --> 00:18:01.970
w skali kraju, a to oznacza że w 2011 roku ustalono

00:18:02.180 --> 00:18:05.690
jaką liczbę posłów będzie się wybierało w okręgach wyborczych,

00:18:05.740 --> 00:18:10.060
a ustalano to w powiązaniu z liczbą wyborców. Jeżeli ta

00:18:10.070 --> 00:18:13.160
liczba wyborców w danym okręgu, tak jak w naszym, 25

00:18:13.170 --> 00:18:17.340
Gdańskim, w istotny sposób wzrosła, to warto byłoby,

00:18:17.350 --> 00:18:22.090
aby rzeczywiście odzwierciedlono to w liczbie

00:18:22.130 --> 00:18:24.340
większej w kontekście mandatów.

00:18:24.390 --> 00:18:27.100
Jeżeli natomiast są okręgi, z których wyborcy wyjeżdżają,

00:18:27.410 --> 00:18:30.800
bo są też takie okręgi w skali kraju, to tam należałoby tę liczbę

00:18:30.810 --> 00:18:32.040
mandatów nieco zmniejszyć.

00:18:32.250 --> 00:18:37.640
W tym roku PKW zwróciło na to uwagę Sejmowi. Sejm, bo to Sejm jest

00:18:37.650 --> 00:18:40.360
podmiotem decyzyjnym w tej materii, bo kodeks wyborczy to ustawa,

00:18:40.370 --> 00:18:44.180
więc to Sejm ma zdolność do wprowadzenia istotnych zmian w tej

00:18:44.190 --> 00:18:44.640
materii.

00:18:44.810 --> 00:18:48.300
Sejm nie podjął tych działań, ale to, że Sejm tego nie zrobił,

00:18:48.310 --> 00:18:51.200
nie oznacza, że nie powinno być to zrobione.

00:18:51.470 --> 00:18:55.890
Myślę, że może nie jednym z pierwszych działań, ale na pewno w

00:18:55.900 --> 00:18:59.300
tej kadencji, która wkrótce się rozpocznie, czyli dziesiątej

00:18:59.310 --> 00:19:01.220
kadencji Sejmu i jedenastej Senatu.

00:19:01.420 --> 00:19:03.030
Na pewno ta kwestia powinna być w

00:19:04.490 --> 00:19:08.160
optyce zainteresowania władzy, bo to również w istotny sposób

00:19:08.170 --> 00:19:11.160
nie tylko doprowadzi do wyższego poziomu pewnej uczciwości

00:19:11.170 --> 00:19:11.780
wyborczej.

00:19:11.890 --> 00:19:15.100
To nie tylko wyrówna siły głosu, ale to będzie skutecznie przeciw

00:19:15.110 --> 00:19:18.460
działało temu, czego świadkiem byliśmy wczoraj. Turystyce

00:19:18.470 --> 00:19:21.900
wyborczej, czyli były wczoraj wcale nierzadkie sytuacje,

00:19:21.910 --> 00:19:22.990
tu mógłbym pozdrowić.

00:19:24.540 --> 00:19:27.620
Mógłbym pozdrowić swego kolegę, profesora politologa

00:19:27.630 --> 00:19:32.420
wybitnego, który pojechał do innego województwa, bo po prostu

00:19:32.430 --> 00:19:37.000
wyliczył sobie, nie bez racji, że tam siła jego głosu będzie dużo

00:19:37.040 --> 00:19:41.500
większa i tego typu działanie byłoby bezsensowne i bezcelowe.

00:19:41.690 --> 00:19:44.790
Gdyby zrobiono to co pan rekomenduje, czyli gdyby zrobiono

00:19:44.800 --> 00:19:49.840
przegląd tego, jak demografia powinna odzwierciedlać, czyli

00:19:49.850 --> 00:19:53.000
powiązać demografię z liczbą wybieranych posłów w każdym z

00:19:53.010 --> 00:19:55.880
41 okręgów wyborczych czekamy na oficjalne

00:19:55.890 --> 00:19:57.880
wyniki podane przez Państwową Komisję Wyborczą.

00:19:57.890 --> 00:20:01.600
Ma to nastąpić we wtorek, ale musimy się uzbroić w cierpliwość,

00:20:01.610 --> 00:20:04.134
bo te głosy cały czas są liczone.

00:20:04.334 --> 00:20:04.440
Też uzbrojmy się w taką cierpliwość związaną z tym,

00:20:04.640 --> 00:20:05.640
że podawane są cały czas oficjalne wyniki PKW i z tych wyników

00:20:05.840 --> 00:20:06.840
mogą wychodzić różne rzeczy, ale tam małym druczkiem jest napisane,

00:20:07.040 --> 00:20:08.040
że to dotyczy np. 30 lub 40% obwodowych, więc czekamy.

00:20:08.240 --> 00:20:09.240
Dziękuje serdecznie za rozmowę.