WEBVTT 00:00:00.440 --> 00:00:02.980 00:00:03.010 --> 00:00:07.160 Wybierz zwierzę, które pasuje do Ciebie. 00:00:08.040 --> 00:00:10.120 Znajdź przyjaciela. 00:00:11.840 --> 00:00:12.940 Nie kupuj. 00:00:12.970 --> 00:00:14.140 Adoptuj. 00:00:14.160 --> 00:00:18.120 Dzień dobry Państwu, Natalia Gawlik. Jak co piątek, witam bardzo serdecznie w programie 00:00:18.150 --> 00:00:20.700 "Z Promyka do domu". Dzisiaj Państwa i moim gościem 00:00:20.730 --> 00:00:24.060 Marta Pogorzelski behawiorysta z Promyka. Dzień dobry. 00:00:24.080 --> 00:00:25.260 Dzień dobry, witam. 00:00:25.290 --> 00:00:29.440 Ja bardzo się cieszę jak przychodzisz, bo Marta, proszę Państwa, jest skarbnicą 00:00:29.470 --> 00:00:33.600 wiedzy o psach i to jest zawsze dla mnie doskonała okazja, żeby po pierwsze 00:00:33.630 --> 00:00:40.540 dowiedzieć się czegoś nowego, po drugie podpytać i uzupełnić swoje braki w wiedzy. 00:00:40.570 --> 00:00:43.680 Marta dzisiaj opowiadać będzie m.in. 00:00:43.710 --> 00:00:47.440 o dwóch psiakach, przede wszystkim o dwóch psiakach. 00:00:47.470 --> 00:00:49.860 Między innymi, dlatego, że poruszać 00:00:49.890 --> 00:00:56.300 będziemy takie wątki związane z funkcjonowaniem codziennym psów. 00:00:56.330 --> 00:00:57.540 Przejdźmy do rzeczy. 00:00:57.570 --> 00:01:01.640 Przed Państwem sześcioletni Mufi. 00:01:56.280 --> 00:01:58.850 To był Mufi około sześcioletni psiak. 00:01:58.880 --> 00:02:01.850 Waga około 17 kilogramów. 00:02:01.880 --> 00:02:09.380 Samiec przebywa w Promyku od ponad roku, od listopada 2022 roku. 00:02:09.410 --> 00:02:12.380 Co wiemy o jego przeszłości, Marto? 00:02:12.410 --> 00:02:16.420 Mufi to jest pies po zmarłym właścicielu. 00:02:16.450 --> 00:02:19.980 Wybrałam go dlatego, żeby go przedstawić, 00:02:20.010 --> 00:02:25.940 ponieważ rok minął prawie dokładnie od tego momentu, kiedy do nas trafił. 00:02:25.970 --> 00:02:28.280 Ktoś z rodziny miał się zaopiekować tym psem. 00:02:28.310 --> 00:02:32.440 Jednakże różne perturbacje spowodowały, że tak się nie stało. 00:02:32.470 --> 00:02:37.800 No i pies finalnie trafił do nas. 00:02:38.120 --> 00:02:42.840 Nie jest to pies bardzo łatwy, dlatego też go wybrałam, ponieważ bardzo mi zależy na 00:02:42.870 --> 00:02:48.060 tym, żeby psy niekoniecznie takie bezproblemowe 00:02:48.090 --> 00:02:50.380 zawsze pierwsze szły do nowego domu. 00:02:50.410 --> 00:02:56.400 Chciałabym, żeby te psy, które czasami bywają może trochę bardziej 00:02:57.640 --> 00:03:05.740 oschłe albo nieprzychylne, też znalazły swoje miejsce na ziemi. 00:03:05.770 --> 00:03:09.900 Mufi mnie zachwycił dlatego, że 00:03:09.930 --> 00:03:14.940 on ma bardzo bogatą mimikę twarzy, jeśli możemy tak powiedzieć. 00:03:14.970 --> 00:03:21.060 Na zdjęciu, które Państwo widzą, mówi się uśmiecha. 00:03:21.090 --> 00:03:30.060 Tak, tutaj akurat na tym zdjęciu Mufi miał wyraz twarzy, pyska, dość wesoły. 00:03:30.090 --> 00:03:31.260 Miał dobry dzień. 00:03:31.290 --> 00:03:37.380 Tak, być może miał dobry dzień, ale często w jego przypadku bywa tak, że on patrzy 00:03:37.410 --> 00:03:43.440 na ludzi, którzy przychodzą do niego z takim wyrzutem. 00:03:45.200 --> 00:03:48.280 Z niechęcią, smutkiem. 00:03:49.440 --> 00:03:57.120 Z rozczarowaniem, powiedziałabym nawet. Nie unika kontaktu wzrokowego. 00:03:57.150 --> 00:04:01.900 To jest pies, który patrzy odważnie w oczy i dużo tym spojrzeniem mówi. 00:04:01.920 --> 00:04:03.480 Właśnie to mnie w nim zachwyciło. 00:04:03.510 --> 00:04:10.640 I ta cecha, to zachowanie świadczy o tym moim zdaniem, że ten pies miał bardzo 00:04:10.670 --> 00:04:15.120 dobry kontakt ze swoim poprzednim właścicielem. 00:04:15.160 --> 00:04:19.420 Myślę, że bardzo dużo nauczył go ten właściciel. 00:04:19.440 --> 00:04:21.280 Nie chodzi mi tu wcale o sztuczki czy 00:04:21.300 --> 00:04:28.860 komendy, tylko chodzi mi o znaczenie słów, o znaczenie słów z codziennego życia, 00:04:28.890 --> 00:04:35.060 z otoczenia, z sytuacji, z takich normalnych życiowych kontekstów. 00:04:35.090 --> 00:04:40.780 Wystarczyło, że zagadałam do tego psa i widziałam, że on dobrze rozumie 00:04:40.800 --> 00:04:47.340 i że łatwo byłoby nam się dogadać i myślę, że dość szybko by mi zaufał. 00:04:47.360 --> 00:04:52.220 Natomiast to też wymaga odpowiedniego mówienia do psa. 00:04:52.250 --> 00:04:54.720 No właśnie, skoro już jesteśmy przy tym 00:04:54.750 --> 00:04:59.400 wątku, to o mówieniu do psów chciałabym chwilkę z Tobą 00:04:59.420 --> 00:05:04.660 podyskutować, bo ja jestem z tych, którzy gadają niemal non stop. 00:05:04.690 --> 00:05:11.000 Mówię jak siedzę w kuchni, że robię obiad, jak psy wyprowadzi mój syn, więc mówię 00:05:11.030 --> 00:05:15.820 dzień dobry pieseczki, zapraszam do domu, mówię, mówię i mówię. 00:05:15.840 --> 00:05:17.520 Jakiś czas temu rozmawiałam z kolegą, 00:05:17.540 --> 00:05:23.280 który oglądał program na kanale National Geographic i wydźwięk tego programu, 00:05:23.300 --> 00:05:30.200 to relacja mojego kolegi, był taki, że nie powinno się uprawiać słowotoku. 00:05:30.230 --> 00:05:38.020 Nie powinno się mówić do psów zbyt dużo, ponieważ robi się im bałagan w głowie. 00:05:38.040 --> 00:05:39.880 Natomiast 00:05:39.920 --> 00:05:46.200 w innym artykule, też opublikowanym na stronie National Geographic była mowa o 00:05:46.230 --> 00:05:52.780 tym, że pies jest w stanie zapamiętać około 89 słów. 00:05:52.800 --> 00:05:55.820 Ja sądziłam, że więcej. 00:05:55.850 --> 00:05:58.780 Co Ty powiesz Marta na ten temat? 00:05:58.800 --> 00:06:03.460 Ja uważam, że pies jest w stanie zapamiętać wiele więcej słów. 00:06:03.480 --> 00:06:06.040 Ostatnio fascynuje mnie bardzo ten temat i 00:06:06.070 --> 00:06:12.160 sama uczę moje psy, moje własne psy słów i namawiam też moich klientów ze szkolenia, 00:06:12.190 --> 00:06:18.180 by to robili w celu poprawienia komunikacji między nami a psem. 00:06:18.210 --> 00:06:21.460 I jest to możliwe, wierzcie mi. 00:06:21.480 --> 00:06:29.520 Badania, które wykonano dowodzą na przykładzie psa border collie 00:06:29.540 --> 00:06:37.800 o imieniu Chaser, że pies jest w stanie zapamiętać dokładnie 1022 słowa. 00:06:37.840 --> 00:06:40.220 Nie było górnej granicy dlatego, że 00:06:40.250 --> 00:06:44.100 po prostu badanie miało swoje ograniczenia czasowe. 00:06:44.130 --> 00:06:47.620 Natomiast nie jest powiedziane, że nie będą tego kontynuować dalej. 00:06:47.650 --> 00:06:51.980 Ja uważam, że pies jest w stanie zapamiętać więcej słów, 00:06:52.010 --> 00:06:58.720 że jest w stanie zapamiętać naprawdę każdą nazwę przedmiotu 00:06:59.560 --> 00:07:06.880 którą nazwiemy, który nazwiemy w odpowiednim kontekście. 00:07:07.200 --> 00:07:12.980 Czyli nie powinno się faktycznie uprawiać słowotoku, 00:07:13.010 --> 00:07:19.060 natomiast powinno się mówić do psa w przemyślany sposób, ucząc go tych słów. 00:07:19.090 --> 00:07:21.700 Ja porównałabym to dokładnie do 00:07:21.730 --> 00:07:28.980 nauki mówienia dziecka, które ma 2 latka, czyli 00:07:29.010 --> 00:07:33.540 powtarzając do niego pewne słowa w określonych sytuacjach 00:07:33.570 --> 00:07:37.880 pokazujemy też. A później, kiedy znowu dzieje się podobna 00:07:37.910 --> 00:07:42.860 sytuacja czy podobny kontekst, znowu podobnie nazywamy te rzeczy. 00:07:42.890 --> 00:07:45.400 Psy są w stanie zapamiętać, nauczyć się 00:07:45.420 --> 00:07:52.380 również tego, że to są przedmioty, to są osoby, to są czynności. 00:07:52.410 --> 00:07:55.080 Możemy też zadać im pytanie i one potrafią 00:07:55.100 --> 00:07:59.880 na nie odpowiedzieć, To jest bardzo ciekawe. 00:08:01.640 --> 00:08:03.180 Mową ciała. 00:08:03.210 --> 00:08:07.220 Nie. Mową ciała nie. Wskazaniem 00:08:07.250 --> 00:08:10.080 na przykład łapką tego, co chcą. 00:08:10.100 --> 00:08:12.180 Ja mogę zapytać mojego psa 00:08:12.210 --> 00:08:18.420 co chcesz kółko czy piłkę? Pokaż łapką. I on pokaże łapką to, co chce. 00:08:18.450 --> 00:08:22.740 I to nie jest tak, że on zawsze pokaże to samo, bo ja robiłam. 00:08:22.770 --> 00:08:24.420 To jest mój eksperyment. 00:08:24.450 --> 00:08:31.040 Robiłam takie konfiguracje z pięciu/sześciu zabawek i on za każdym razem... 00:08:31.070 --> 00:08:35.780 On ma kilka takich zabawek, którymi się bawi równie chętnie 00:08:35.810 --> 00:08:41.700 i kiedy je wszystkie obok siebie położyłam to on teraz powiedzmy leżało 5 zabawek. 00:08:41.730 --> 00:08:46.280 Mówię, co chcesz? Piłkę, kółko, gryzak? No i on pokazał. 00:08:46.310 --> 00:08:49.260 Mówię dobra, rzucam, rzucam, 00:08:49.290 --> 00:08:57.380 potem kładę, zamieniam konfiguracje i pytam, co chcesz teraz, pokaż łapką. 00:08:57.410 --> 00:09:02.360 I on dotyka inną zabawkę, ale nie która leżała w tym samym miejscu, tylko zupełnie 00:09:02.390 --> 00:09:06.480 w innym miejscu, w innym położeniu, więc nie robił tego przypadkowo. 00:09:06.510 --> 00:09:11.660 Wiem, że robił to celowo i doskonale się przy tym bawił, bo teraz uważajcie. 00:09:11.690 --> 00:09:16.620 My bardzo rzadko pozwalamy psom podejmować samodzielne decyzje 00:09:16.650 --> 00:09:22.100 i pokazać im, że my uznajemy tę decyzję i dalej robimy razem coś. 00:09:22.120 --> 00:09:23.800 Uważam, że to jest wartościowe i że to 00:09:23.820 --> 00:09:29.160 bardzo fajnie poprawia komunikację pomiędzy psem i człowiekiem. 00:09:29.640 --> 00:09:35.140 Można psa naprawdę nauczyć bardzo wielu rzeczy i tłumaczyć mu słowami. 00:09:35.170 --> 00:09:37.200 I zwiastować mu różne rzeczy. 00:09:37.230 --> 00:09:38.900 Czyli gdzie idziemy. 00:09:38.930 --> 00:09:40.420 Po co idziemy. 00:09:40.440 --> 00:09:43.740 Bo uwierzcie mi, że one bardzo lubią wiedzieć, co się będzie działo. 00:09:43.770 --> 00:09:47.620 One nie lubią nie wiedzieć, w jaką sytuację je ładujemy. 00:09:47.650 --> 00:09:52.960 Więc jeżeli ja mu powiem, że jedziemy do weterynarza, to wiadomo, że on na początku 00:09:52.960 --> 00:09:55.000 nie będzie wiedział, że jedziemy do weterynarza. 00:09:55.030 --> 00:09:59.140 Ale jeśli ta sytuacja powtórzy się kilkakrotnie. 00:09:59.170 --> 00:10:03.620 Ja uważam, że już dwa razy, trzy razy 00:10:03.650 --> 00:10:07.580 w podobnym kontekście padnie dane słowo i on już będzie wiedział. 00:10:07.610 --> 00:10:10.900 Czyli np. jadąc do weterynarza mówię dobra, 00:10:10.930 --> 00:10:15.380 wsiadaj, jedziemy do weterynarza, mam jego książeczkę, np. 00:10:15.410 --> 00:10:18.760 kaganiec, więc on już wie, że coś się kroi. 00:10:18.800 --> 00:10:21.020 No i mówię dobra, jedziemy do weterynarza. 00:10:21.050 --> 00:10:24.160 Dojeżdżamy do weterynarza, 00:10:24.280 --> 00:10:28.940 otwieram drzwi i mówię jesteśmy u weterynarza, chodź. 00:10:28.970 --> 00:10:34.220 Wchodzimy do weterynarza, mówię no, wchodzimy do weterynarza i słuchajcie. 00:10:34.250 --> 00:10:38.020 One będą dobrze wiedziały na trzeci raz, co się dzieje. 00:10:38.050 --> 00:10:42.020 Także namawiam, żeby to sobie testować. 00:10:42.050 --> 00:10:45.260 Bo zdziwicie się, jakie są tego efekty. 00:10:45.290 --> 00:10:47.360 Oczywiście one nie będą rozumiały, jeżeli 00:10:47.390 --> 00:10:50.620 my będziemy blablać, brzydko mówiąc, do tego psa. 00:10:50.650 --> 00:10:53.520 Czyli mówimy, ale mówimy sensownie. W przemyślany 00:10:53.520 --> 00:10:54.580 sposób. 00:10:54.610 --> 00:10:55.900 Konkretne nazewnictwo. 00:10:55.930 --> 00:11:03.420 Tak, nazywamy dane przedmioty czy sytuacje, czy czynności, zawsze w ten sam sposób. 00:11:03.450 --> 00:11:06.800 Idziemy do lasu, idziemy do parku, idziemy do weterynarza. 00:11:06.830 --> 00:11:11.040 Zabawka, piłka, frisbee, kółko i tak dalej. 00:11:11.070 --> 00:11:13.060 Oczywiście. 00:11:13.080 --> 00:11:15.300 Buty, można nauczyć go komunikatów "przynieś". 00:11:15.330 --> 00:11:21.320 One są w stanie zrozumieć i wykonać sekwencję, czyli np. 00:11:21.350 --> 00:11:26.260 3 słów. Mi się to udało, nauczyć 3 słów, czyli 00:11:26.290 --> 00:11:31.820 przynieś moje buty albo przynieś buty Kazia. 00:11:31.850 --> 00:11:34.080 Więc on wie, kto to jest Kazio. 00:11:34.110 --> 00:11:36.620 On wie, które są jego buty, które pachną nim. 00:11:36.650 --> 00:11:39.880 Słuchajcie, to brzmi być może. 00:11:41.000 --> 00:11:45.060 Zakrawa trochę na herezję, ale uwierzcie mi, tak nie jest. 00:11:45.080 --> 00:11:46.720 Namawiam do przetestowania. 00:11:46.750 --> 00:11:49.060 00:11:49.080 --> 00:11:52.340 Nie mieliście kiedyś takiej sytuacji, że 00:11:52.370 --> 00:11:58.580 na lodówce leżała jego niedojedzna kość i zapytaliście go, no co chcesz? 00:11:58.610 --> 00:12:00.780 I on spojrzał na lodówkę. 00:12:00.810 --> 00:12:07.420 No więc namawiam do kontynuacji, bo warto w to wierzyć i warto o tym czytać. 00:12:07.450 --> 00:12:10.580 Warto testować. Jest to niesamowita zabawa. 00:12:10.610 --> 00:12:12.320 Jeszcze powiem o komunikacji 00:12:12.350 --> 00:12:16.300 z psem za pomocą przycisków. 00:12:16.330 --> 00:12:19.780 To też jest super temat i to też przetestowałam. 00:12:19.810 --> 00:12:22.000 Pies jest w stanie się nauczyć korzystać z 00:12:22.030 --> 00:12:29.320 przycisku, gdzie nagrany jest nasz głos w 15 minut. 15 minut sesja i on 00:12:29.350 --> 00:12:34.260 potrafi powiedzieć co chce, naciskając na przycisk. 00:12:34.290 --> 00:12:39.640 Są psy, które mają tę komunikację za pomocą przycisków rozbudowaną do około 80 00:12:39.670 --> 00:12:44.200 nawet słów i potrafią powiedzieć, że słyszały dźwięk 00:12:44.230 --> 00:12:48.100 za drzwiami, zapytane, czy chcą iść zobaczyć. 00:12:48.130 --> 00:12:48.720 Tak. 00:12:48.750 --> 00:12:54.540 Potem pies wygląda zza drzwi i pani się go pyta i co tam było. 00:12:54.570 --> 00:12:57.140 Sąsiad na zewnątrz. Także słuchajcie... 00:12:57.170 --> 00:12:58.420 Wyższa szkoła jazdy. 00:12:58.450 --> 00:13:00.440 To nie jest wyższa szkoła jazdy. Nie, nie, nie. 00:13:00.470 --> 00:13:03.940 To jest tylko sumienna praca, 00:13:03.970 --> 00:13:10.100 duża ilość powtórzeń, fajna komunikacja w nagradzaniu, w ponownym tłumaczeniu. 00:13:10.130 --> 00:13:13.660 Ale mówię, osoby, które nauczyły mówić 00:13:13.690 --> 00:13:18.080 dzieci będą dobrze wiedziały o co mi chodzi, a osoby, które nie nauczyły mówić 00:13:18.110 --> 00:13:24.180 jeszcze żadnego dziecka, to zachęcam do treningu. 00:13:24.200 --> 00:13:25.140 Z psem na dobry początek. 00:13:25.170 --> 00:13:26.620 Tak jest. 00:13:26.650 --> 00:13:30.300 Jakby ktoś chciał więcej coś się dowiedzieć to zapraszam. 00:13:30.330 --> 00:13:35.980 Chętnie opowiem. Jak się komunikuje Mufi? 00:13:36.010 --> 00:13:38.720 Z ludźmi i z innymi psami. 00:13:38.750 --> 00:13:41.580 Mufi ma bardzo wyraźną mowę ciała. 00:13:41.610 --> 00:13:42.920 On pokazuje, że nie chce. 00:13:42.950 --> 00:13:45.680 Do tego jeszcze dodaje swój wzrok wymowny 00:13:45.710 --> 00:13:47.320 bardzo. 00:13:49.400 --> 00:13:52.280 On nie wykorzystuje moim zdaniem sytuacji. 00:13:52.310 --> 00:13:54.520 On naprawdę mówi, że czegoś nie chce. 00:13:54.550 --> 00:13:56.960 I kiedy poszłam do niego do boksu, żeby 00:13:56.990 --> 00:14:02.440 ubrać mu smycz i zaprowadzić go na nagranie, które przed chwilą oglądaliście, 00:14:02.840 --> 00:14:07.060 on nie chciał wcale ze mną iść, bo to nie jest tak, że my się super znamy. 00:14:07.080 --> 00:14:12.720 On mnie ujął, ale to nie jest łatwe wejść do niego do 00:14:12.750 --> 00:14:16.820 boksu i zapiąć go na smycz i wyprowadzić i sobie gdzieś z nim pójść. 00:14:16.840 --> 00:14:18.680 To jest pies, który potrzebuje czasu, żeby 00:14:18.710 --> 00:14:24.620 zaufał, dlatego potrzebuje też osoby bardzo cierpliwej. 00:14:24.650 --> 00:14:25.720 No właśnie gadającej 00:14:25.750 --> 00:14:30.900 z psem. Czystej w komunikacji, czyli spokojnej. 00:14:30.930 --> 00:14:32.960 Czyli pies musi wiedzieć, co ta osoba 00:14:32.990 --> 00:14:37.020 zamierza, Mufi, musi wiedzieć, co ta osoba od niego chce. 00:14:37.050 --> 00:14:45.960 Więc ja weszłam do niego, podeszłam, mówię dobra Mufi, idziemy na spacer? 00:14:46.280 --> 00:14:49.960 Poszedłbym, ale nie z tobą. 00:14:50.600 --> 00:14:52.480 Dawaj, mam smycz, idziemy. 00:14:52.510 --> 00:14:55.320 Nie będzie źle. No nie wiem. 00:14:55.350 --> 00:14:59.400 I znowu widzę wahanie i odwraca głowę. 00:14:59.680 --> 00:15:02.040 Ja mówię chodź tutaj, wyjdź na środek, bo 00:15:02.070 --> 00:15:06.000 nie będę cię zapinać tam w rogu na smycz. 00:15:07.480 --> 00:15:09.140 Spojrzał na mnie. 00:15:09.170 --> 00:15:14.580 No dobra, zszedł. I ja mówię, no dobra, już wiem, że ty kumasz dobrze, o co chodzi. 00:15:14.610 --> 00:15:17.020 Mówię, będę delikatna. 00:15:17.050 --> 00:15:20.020 Rozszerzyłam bardzo smycz, 00:15:20.050 --> 00:15:24.860 pętelkę od smyczy i mówię pomału. Dostaniesz nagródkę. 00:15:24.890 --> 00:15:27.940 Pokazuję mu żarcie pod nos. 00:15:27.970 --> 00:15:30.420 Zastanawiał się, czy wziąć czy nie. 00:15:30.450 --> 00:15:33.640 W końcu wysunął nosek w kierunku nagrody. 00:15:33.670 --> 00:15:37.900 Ja mówię dobra, najpierw smyczka, potem nagroda. 00:15:37.930 --> 00:15:40.620 No i spoko, pozwolił sobie założyć tą smycz. 00:15:40.650 --> 00:15:43.180 Dostał tą nagrodę i poszliśmy. 00:15:43.210 --> 00:15:49.060 Także nie było trudno, ale nie było też tak super łatwo. 00:15:49.080 --> 00:15:49.860 00:15:49.890 --> 00:15:54.780 To na co ja zwróciłam uwagę to, że on nie zwrócił uwagi na mnie. 00:15:54.810 --> 00:15:58.540 Nie był mną zainteresowany za bardzo. 00:15:58.570 --> 00:16:02.940 Okay, jesteś, bo jesteś, ale nie robi mi różnicy. 00:16:02.970 --> 00:16:05.580 Więc nie szukał kontaktu w ogóle ze mną. 00:16:05.610 --> 00:16:10.840 Tak, to nie jest pies, który szuka kontaktu z każdą nowo poznaną osobą. 00:16:11.040 --> 00:16:14.280 On wolałby mieć tę jedną, w stosunku do 00:16:14.310 --> 00:16:18.300 której pokaże swoje emocje, bo on potrafi pokazywać emocje. 00:16:18.330 --> 00:16:24.680 On potrafi szczerze się cieszyć, być rozweselony, biec na tym spacerze. 00:16:25.120 --> 00:16:27.500 W stosunku do mnie taki nie był. 00:16:27.530 --> 00:16:32.680 No ale gdybyśmy ze sobą byli dłużej, bez wątpienia byśmy się dogadali. 00:16:32.710 --> 00:16:37.900 I myślę, że tak samo byłoby z każdą świadomą, fajną osobą, 00:16:37.930 --> 00:16:41.200 która chciałaby z nim złapać kontakt, bo on bardzo wiele rozumie ten pies. 00:16:41.230 --> 00:16:46.060 Jest bardzo wymowny, ale potrzebuje cierpliwości. 00:16:46.080 --> 00:16:48.540 On np. nie lubi za bardzo pielęgnacji. 00:16:48.570 --> 00:16:54.060 On też bardzo wyraźnie pokazuje, nie dotykaj mnie, ostrzega. 00:16:54.080 --> 00:16:56.460 Nie chcę, ale to też jest kwestia czasu. 00:16:56.490 --> 00:17:00.340 Na sto procent, ponieważ miałam wiele takich psów, 00:17:00.370 --> 00:17:06.920 z którymi udało mi się finalnie wypracować i pielęgnację, i zabiegi weterynaryjne. 00:17:06.950 --> 00:17:15.120 I tutaj podpowiem jeszcze dla wszystkich, którzy mają trudnego w pielęgnacji psa. 00:17:15.200 --> 00:17:18.770 Nawet nie adoptowanego ze schroniska, tylko swojego własnego. 00:17:18.800 --> 00:17:24.010 Że bardzo wartościową rzeczą jest trening medyczny i też warto o tym poczytać, 00:17:24.040 --> 00:17:30.050 pooglądać filmiki, bo za pomocą tego treningu medycznego, weterynaryjnego 00:17:30.080 --> 00:17:33.980 wszystkie zwierzęta w ogrodzie zoologicznym pozwalają sobie pobrać krew. 00:17:34.010 --> 00:17:38.220 Bez kagańców, bez pętania 00:17:38.250 --> 00:17:44.290 wystawiają ogonek przez kraty i można mu pobrać krew czy obejrzeć zęby. 00:17:44.320 --> 00:17:46.720 Także skoro z dzikimi zwierzętami można to 00:17:46.750 --> 00:17:51.040 zrobić, wobec tego z naszymi domowymi również. 00:17:51.070 --> 00:17:53.660 Tylko wymaga to przygotowania. 00:17:53.690 --> 00:17:55.570 Ale też zaufajcie mi, że działa. 00:17:55.600 --> 00:17:58.250 I tutaj z Mufim myślę warto byłoby 00:17:58.280 --> 00:18:02.040 w taki sposób popracować i zaprzyjaźnić się z nim. 00:18:02.070 --> 00:18:07.720 On tak bardzo potrzebuje człowieka, który byłby tylko jego. 00:18:07.960 --> 00:18:16.220 Jest ujmujący niesamowicie, ale jest dla cierpliwej, spokojnej, mądrej osoby. 00:18:16.250 --> 00:18:26.200 Patrząc na Mufiego zastanawiałam się, jakie geny, jakich ras można tam odszukać. 00:18:26.230 --> 00:18:28.500 Wydaje mi się, że najbliżej mu... 00:18:28.530 --> 00:18:35.090 Ja widzę w nim teriera australijskiego, a Ty? 00:18:35.120 --> 00:18:37.120 Tutaj. Tak, oczywiście 00:18:37.150 --> 00:18:38.680 zgadzam się jak najbardziej. 00:18:38.710 --> 00:18:41.250 Tutaj tej rasy, które teraz wymienię, to 00:18:41.280 --> 00:18:45.000 gabaryty znacznie się różnią, umaszczenie także, ale np. 00:18:45.030 --> 00:18:46.400 owczarek pikardyjski. 00:18:46.430 --> 00:18:51.770 Zobaczcie sobie jaki to jest pies bardzo rzadko spotykany w Polsce. 00:18:51.800 --> 00:18:53.320 Być może teraz już jest ich więcej. 00:18:53.350 --> 00:18:56.530 Kiedy ja poznałam tę rasę to były 2 w Polsce. 00:18:56.560 --> 00:18:58.900 Także owczarek pikardyjski. 00:18:58.930 --> 00:19:01.160 Właśnie ten terier australijski jak 00:19:01.190 --> 00:19:07.480 najbardziej, być może owczarek australijski. 00:19:08.200 --> 00:19:09.980 Tego rodzaju psy. 00:19:10.010 --> 00:19:13.400 Zostańmy chwilę przy terierze, bo psa w 00:19:13.430 --> 00:19:16.220 takim typie jeszcze w tym programie nie było. 00:19:16.250 --> 00:19:24.220 A to też psy o konkretnych potrzebach i upodobaniach, prawda? Dosyć nieustępliwe. 00:19:24.250 --> 00:19:29.480 Takie... No, lubiące się siłować trochę z człowiekiem. 00:19:29.510 --> 00:19:37.600 Powiedziałabym. Tak, ja mówię przekomarzać, ale to też nie jest dobre słowo, bo one... 00:19:37.840 --> 00:19:43.160 No cóż, tu znowu musimy odwołać się do tego, po co zostały stworzone teriery. 00:19:43.240 --> 00:19:47.250 Może to będzie dla kogoś niewygodne, co powiem teraz. 00:19:47.280 --> 00:19:49.400 No ale one zostały stworzone do polowania, 00:19:49.430 --> 00:19:52.920 do zabijania, więc gdzieś tam w nich to pokutuje. 00:19:52.950 --> 00:19:56.920 I była to swego czasu bardzo pożądana 00:19:56.950 --> 00:20:02.920 cecha, że terier był bardzo przydatny w polowaniu. 00:20:03.280 --> 00:20:08.770 Osaczał, skakał na tę zwierzynę, 00:20:08.800 --> 00:20:14.200 zdezorientować ją i wtedy myśliwi mogli wejść do akcji. 00:20:14.840 --> 00:20:18.500 Są psy, które mają bardzo wysoki próg bólu. 00:20:18.530 --> 00:20:23.620 Po pierwsze, to znaczy, że kiedy przekroczą próg pobudzenia, 00:20:23.650 --> 00:20:30.050 kortyzol, adrenalina są tak wysoko, że one w ogóle nic nie czują, nic nie słyszą, 00:20:30.080 --> 00:20:32.940 nic do nich nie dociera, żadne bodźce z zewnątrz nie docierają. 00:20:32.970 --> 00:20:36.090 Dlatego mogą być tak skuteczne w polowaniu. 00:20:36.120 --> 00:20:42.770 One nawet, przepraszam, że to powiem. Bez łapy dalej będą siedziały na dziku. 00:20:42.800 --> 00:20:49.460 Gdyby coś się stało i pies by ucierpiał, czy byłby ranny, on dalej będzie walczył. 00:20:49.490 --> 00:20:53.050 I tutaj to mówi wszystko. 00:20:53.080 --> 00:20:54.290 One mają takie charaktery. 00:20:54.320 --> 00:20:59.900 Jeżeli one stwierdzą, że właśnie to jest im niezbędnie potrzebne, coś, co 00:20:59.930 --> 00:21:07.420 chcą zrobić, to będą o to walczyć z nami, ukochanymi właścicielami również. 00:21:07.450 --> 00:21:11.280 Więc musimy mieć na nie dobre sposoby. 00:21:11.400 --> 00:21:14.290 Dobrze zbudować komunikację z tymi psami, 00:21:14.320 --> 00:21:20.420 dobrze zbudować więź, nauczyć ich wielu pożytecznych komend. 00:21:20.450 --> 00:21:22.160 Na pewno nie zawsze ustępować, 00:21:22.190 --> 00:21:27.090 kiedy one coś chcą zrealizować, to my musimy powiedzieć zdecydowanie nie. 00:21:27.120 --> 00:21:31.440 Oczywiście staramy się zastąpić im 00:21:32.400 --> 00:21:33.740 to polowanie. 00:21:33.770 --> 00:21:35.420 Są inne sposoby. 00:21:35.450 --> 00:21:41.040 Można się z takim psem o wysokich popędach i takim dużym instynkcie łowieckim 00:21:41.070 --> 00:21:43.700 można się świetnie bawić w polowanie. 00:21:43.730 --> 00:21:46.420 Odwzorowując łańcuch łowiecki. 00:21:46.450 --> 00:21:49.160 Aczkolwiek... 00:21:50.320 --> 00:21:55.400 Duże szanse, że jednak on zostawi zabawkę z którą będziemy latać razem z nim, jak 00:21:55.430 --> 00:22:01.520 usłyszy czy poczuje dzikie zwierzę gdzieś tam, parę metrów dalej. 00:22:02.440 --> 00:22:05.720 Takie są po prostu te psy. 00:22:05.880 --> 00:22:09.180 Mordercy o gołębim sercu. Jak ja to mówię. 00:22:09.210 --> 00:22:11.540 I uparciuchy. Uparciuchy. 00:22:11.570 --> 00:22:18.880 Przeinteligentne psy, przeinteligentne naprawdę. Błyskotliwe, żartobliwe. 00:22:18.910 --> 00:22:22.050 Potrafią mordować z zimną krwią, 00:22:22.080 --> 00:22:27.840 a za chwilę spać pod kołderką ze swoją pańcią albo z synkiem pańci. 00:22:28.480 --> 00:22:33.360 Gdzieś tam smyrować bródką, bo są często szorstkowłose i są przeurocze 00:22:33.390 --> 00:22:37.600 przez to. Potrafią się podlizać, przymilić. 00:22:37.630 --> 00:22:41.040 Są niesamowitymi psami, 00:22:41.080 --> 00:22:47.140 ale też bywają kłopotliwe z tego względu, bo jak zobaczą czy usłyszą, czy wyczują 00:22:47.170 --> 00:22:53.220 ofiarę, to potrafią wydobyć z siebie taki skowyt, 00:22:53.250 --> 00:22:59.330 jakby go ktoś obdzierał ze skóry i przez 15 minut będą to robić. 00:22:59.360 --> 00:23:04.860 Będzie ciężko je uspokoić, przekierować uwagę na cokolwiek innego. 00:23:04.890 --> 00:23:06.380 No po prostu takie są. 00:23:06.410 --> 00:23:07.570 No ale są cudowne. 00:23:07.600 --> 00:23:08.700 Tak czy siak. 00:23:08.730 --> 00:23:11.420 Rozgadałyśmy się o Mufim i terierach, 00:23:11.450 --> 00:23:16.810 więc teraz przechodzimy do bohatera drugiego bohatera dzisiejszego odcinka. 00:23:16.840 --> 00:23:20.360 Będzie nim Dolar. 00:23:54.120 --> 00:23:55.360 00:24:15.000 --> 00:24:18.440 To był Dolar. Całkiem aktywny, całkiem 00:24:18.470 --> 00:24:21.700 wesoły, chociaż może na filmie nie do końca było to widoczne. 00:24:21.730 --> 00:24:29.140 Seniorek ważący około ośmiu kilogramów szacujemy, że ma 10, 10+. 00:24:29.170 --> 00:24:33.900 To jego wiek. Przywiązany pod sklepem osiedlowym 00:24:33.930 --> 00:24:41.040 i spod tego sklepu do Promyka, gdzie jest od ponad pół roku. 00:24:41.070 --> 00:24:43.000 Maj 2023 rok. 00:24:43.030 --> 00:24:45.240 Wtedy do was trafił. 00:24:45.520 --> 00:24:48.810 Tak, Dolar jest u nas stosunkowo niedługo, 00:24:48.840 --> 00:24:53.160 bo 6 miesięcy to naprawdę nie jest długi okres czasu. 00:24:54.560 --> 00:24:58.020 Wybrałam go, aby go przedstawić, ponieważ 00:24:58.050 --> 00:25:04.280 jest dla mnie tak wzruszający i tak zagubiony w zasadzie tutaj u nas w 00:25:04.310 --> 00:25:08.380 schronisku, że trudno było mi się nie rozpłakać. 00:25:08.410 --> 00:25:11.050 Tak naprawdę patrząc na niego. 00:25:11.080 --> 00:25:17.760 Jak spojrzycie na to zdjęcie, to te oczka tak samo wymowne. 00:25:18.680 --> 00:25:22.080 Budzą litość i nawet teraz trudno mi o tym 00:25:22.110 --> 00:25:26.330 mówić, bo bardzo mi leży na sercu ten pies. 00:25:26.360 --> 00:25:30.200 Bardzo bym chciała, żeby poszedł do domu. 00:25:30.800 --> 00:25:32.540 Świadkowie... 00:25:32.570 --> 00:25:36.960 Z relacji świadków wiemy, że ten pies niejednokrotnie już był 00:25:36.990 --> 00:25:42.800 przywiązany pod tym sklepem i ktoś tam go czasem odbierał, czasem nie odbierał. 00:25:42.960 --> 00:25:44.200 Różnie to bywało. 00:25:44.230 --> 00:25:48.040 My nie wiemy, kim był właściciel, 00:25:48.360 --> 00:25:52.620 natomiast wiemy, że takie incydenty już bywały. 00:25:52.650 --> 00:25:54.920 No finalnie tym razem trafił do schroniska 00:25:54.950 --> 00:25:59.320 i właściciel gdyby chciał odebrać swojego Dolara to pewnie by 00:25:59.350 --> 00:26:04.090 go odebrał, ale być może wcale nie tak do końca mu na tym zależało. 00:26:04.120 --> 00:26:06.860 No i Dolar u nas został. 00:26:06.890 --> 00:26:12.080 W tym przypadku myślę, że dobrze, że u nas został, dlatego, że otrzymał opiekę 00:26:12.110 --> 00:26:19.330 weterynaryjną, adekwatną karmę i troskę też ze strony pracowników, wolontariuszy. 00:26:19.360 --> 00:26:27.260 Kiedy na nas trafił, to był tak najeżony i tak nieprzychylny, i tak gryzący. 00:26:27.290 --> 00:26:35.840 Odpychający, że było bardzo trudno nawet go obsługiwać w tym boksie. 00:26:36.200 --> 00:26:46.380 Wolontariuszka wzięła się za niego ostro i pięknie wypracowała kontakt. 00:26:46.410 --> 00:26:48.860 On zaczął chodzić na spacery, 00:26:48.890 --> 00:26:54.660 pozwolił się dotykać, pozwolił się ubierać, ale to też... 00:26:54.690 --> 00:27:00.080 No... Jest jedna tylko wolontariuszka, która z nim tak chętnie... 00:27:00.110 --> 00:27:02.290 Jak się mylę, to bardzo proszę sprostujcie. 00:27:02.320 --> 00:27:08.520 Ale z moich informacji wynika, że tylko jedna wolontariuszka 00:27:09.280 --> 00:27:12.320 zajmuje się Dolarem i daje mu swoją uwagę. 00:27:12.350 --> 00:27:17.980 Uczy go, bo on już bardzo ładnie został wypracowany. 00:27:18.010 --> 00:27:23.520 Okazało się, że Dolar lubi chodzić na spacery, lubi chodzić w grupie psów, że 00:27:23.550 --> 00:27:28.570 nie ma nic do nich, że być może bardzo chętnie by się zaprzyjaźnił 00:27:28.600 --> 00:27:32.240 z jakimś innym psem, że eksploruje, 00:27:32.270 --> 00:27:36.860 jest aktywny mimo swojej tuszy, bo powinien schudnąć. 00:27:36.890 --> 00:27:40.620 Bardzo ładnie, żwawo się porusza. 00:27:40.650 --> 00:27:42.980 Jest ciekawski, 00:27:43.010 --> 00:27:49.600 patrzy w oczy tak samo potrafi odważnie, głęboko patrzeć w oczy wymownie. 00:27:51.960 --> 00:27:57.960 Czy widzimy w nim trochę jamnika, czy przesadziłam teraz? 00:27:58.560 --> 00:28:00.080 Ja nie widzę w nim jamnika. 00:28:00.110 --> 00:28:04.040 Ja widzę w nim krecika. 00:28:04.400 --> 00:28:06.860 Nie wiem jaki to jest pies. 00:28:06.890 --> 00:28:09.600 Po prostu wieloowocowy, ale przeuroczy. 00:28:09.630 --> 00:28:11.980 Trochę powyżej kostki. 00:28:12.010 --> 00:28:20.180 Jest niewielkich gabarytów, ale w talii ma trochę za dużo. 00:28:20.210 --> 00:28:22.810 Jak odchudzić starszego psa? 00:28:22.840 --> 00:28:29.140 Dieta? No bo tutaj ruch musimy rozsądnie dawkować, prawda? 00:28:29.170 --> 00:28:34.980 Więc tak moja procedura postępowania ze starszymi pieskami jest taka. 00:28:35.010 --> 00:28:43.660 Pierwsze co robię to badanie krwi, potem ekspresowo USG. 00:28:43.690 --> 00:28:47.360 RTG, ale to nie mówię, że tak od razu jak 00:28:47.390 --> 00:28:49.880 tylko ten piesek znajduje się pod moją opieką. 00:28:49.910 --> 00:28:53.940 Daję mu chwilę, żeby odetchnął i żeby mi zaufał przede wszystkim, 00:28:53.960 --> 00:28:57.000 bo takie zabranie go do weterynarza to jest zawsze duży stres. 00:28:57.030 --> 00:28:59.720 Jeszcze z osobą, której nie nie do końca ufa. 00:28:59.750 --> 00:29:03.520 No i dobra, robimy badanie krwi, robimy USG, żeby 00:29:03.550 --> 00:29:06.940 zobaczyć, czy jakiś nowotwór jednak się nie rozwija. 00:29:06.970 --> 00:29:13.620 Rentgen, żeby zobaczyć, czy stawy nie są zwyrodniałe. W badaniu krwi 00:29:13.650 --> 00:29:18.160 czyli morfologia z biochemią plus tarczyca wyjdą nam 00:29:18.720 --> 00:29:21.480 wszystkie problemy zdrowotne i to 00:29:21.510 --> 00:29:27.760 podstawowe badanie będzie wskazaniem do dalszych badań np. 00:29:27.790 --> 00:29:30.090 Bo tutaj możemy mieć wątrobę, trzustkę itd. 00:29:30.120 --> 00:29:37.940 Starzejący się piesek to jednak coraz większe ryzyko różnych dolegliwości. 00:29:37.970 --> 00:29:40.960 USG. On jest gruby, on jest bardzo gruby. 00:29:40.990 --> 00:29:44.000 Ja powiedziałabym, że jest bardzo gruby. 00:29:45.280 --> 00:29:47.810 Proszę Państwa, ja bym powiedziała, że średnio. 00:29:47.840 --> 00:29:52.120 Dlatego zachęcamy, przyjedźcie, zobaczcie i oceńcie sami. 00:29:52.150 --> 00:29:54.620 Czy gruby mocno, czy trochę mniej. 00:29:54.640 --> 00:29:56.520 Oczywiście, ale ja bym tam zajrzała do 00:29:56.550 --> 00:30:03.940 jego brzuszka za pomocą diagnostyki obrazowej, czy tam się coś nie dzieje. 00:30:03.970 --> 00:30:06.760 No i potem - co do pytania jak dbać o 00:30:06.790 --> 00:30:12.330 starszego pieska, jeżeli już wiemy czy coś mu dolega, czy nic mu nie dolega, to 00:30:12.360 --> 00:30:17.460 wtedy możemy zacząć albo leczyć, albo suplementować właściwie, 00:30:17.490 --> 00:30:22.860 albo odchudzać, bo nie możemy zmniejszyć mu porcji, albo zmienić mu karmy. 00:30:22.890 --> 00:30:25.180 Jeżeli nie wiemy, czy coś mu nie jest. 00:30:25.210 --> 00:30:27.140 Trudno się odchudza psa 00:30:27.170 --> 00:30:32.290 dlatego, że nie możemy mu drastycznie obciąć racji żywieniowych. 00:30:32.320 --> 00:30:36.740 Musimy zaopatrzyć się w odpowiednią karmę 00:30:36.770 --> 00:30:42.220 odchudzającą dla seniorów, no i według wskazań lekarza weterynarii 00:30:42.250 --> 00:30:46.980 lub dietetyka psiego tu zachęcam, można się udać. 00:30:47.010 --> 00:30:51.940 I też na podstawie badań krwi i innych informacji psi dietetyk 00:30:51.970 --> 00:30:55.600 dobierze dietę i da nam dokładne instrukcje co i jak robić. 00:30:55.630 --> 00:30:57.810 Będziemy się wtedy czuć bezpiecznie. 00:30:57.840 --> 00:31:02.810 Dlaczego nie, tak jak ludzie chodzą do dietetyka, tak pies 00:31:02.840 --> 00:31:03.900 jak najbardziej. 00:31:03.930 --> 00:31:07.050 Po to ta nauka się rozwija, żeby z niej korzystać, prawda? 00:31:07.080 --> 00:31:10.600 Więc spoko, zachęcam. Spacery. 00:31:10.600 --> 00:31:12.160 No to jeśli będziemy wiedzieli, że jego 00:31:12.190 --> 00:31:16.220 stawy są w porządku i nic tam mu nie doskwiera. 00:31:16.250 --> 00:31:22.000 Można chodzić na długie spacery z takim psiakiem, aktywizować go. 00:31:22.240 --> 00:31:24.040 Chodzić też, tu zachęcam 00:31:24.070 --> 00:31:28.330 znowu, jestem bardzo otwarta na takie aktywności. 00:31:28.360 --> 00:31:31.260 Na fizjoterapię, bieżnię wodną. 00:31:31.290 --> 00:31:32.330 Fantastyczna sprawa. 00:31:32.360 --> 00:31:33.760 Fantastyczna sprawa. 00:31:33.790 --> 00:31:36.520 Sama również korzystam z moimi psami po 00:31:36.550 --> 00:31:41.280 to, by poprawić im kondycję, przygotować do sezonu sportowego np. 00:31:41.280 --> 00:31:42.280 . 00:31:42.640 --> 00:31:43.740 Rewelacja. 00:31:43.770 --> 00:31:48.080 Tam, gdzie ja chodzę na bieżnię, chodzi wielu psich seniorów po to, żeby oni się 00:31:48.110 --> 00:31:53.680 poruszali, ale żeby nie obciążać stawów, które które np. 00:31:53.710 --> 00:31:56.960 są już w jakimś tam stopniu zwyrodniałe. 00:31:57.520 --> 00:32:03.040 Tam również jest psi fitness, a więc najróżniejszego rodzaju ćwiczenia 00:32:03.070 --> 00:32:08.400 fizyczne dla psa, które pomogą mu się rozciągnąć. 00:32:09.560 --> 00:32:13.330 Potrenować mięśnie, potrenować wytrzymałość. 00:32:13.360 --> 00:32:20.600 Fizjoterapeutka zrobi masaż, badanie, podotyka i będzie wiedziała, gdzie go 00:32:20.630 --> 00:32:24.810 boli, gdzie mu strzyka i w jaki sposób mu pomóc. 00:32:24.840 --> 00:32:27.740 Są lasery. 00:32:27.770 --> 00:32:29.570 Jest pole magnetyczne. 00:32:29.600 --> 00:32:32.940 Także tutaj jest bardzo duże 00:32:32.970 --> 00:32:37.720 spektrum możliwości jak pomóc takiemu seniorowi poczuć się lepiej 00:32:37.750 --> 00:32:44.740 fizycznie i też przy tym odchudzaniu pomóc poprawić samopoczucie. 00:32:44.770 --> 00:32:48.050 Także zachęcam jak najbardziej. 00:32:48.080 --> 00:32:53.000 Marta Pogorzelski, behawiorysta z Promyka Państwa i moim gościem była dzisiaj. 00:32:53.030 --> 00:32:56.330 Dziękuję uprzejmie za Twój czas i to spotkanie. 00:32:56.360 --> 00:32:57.660 Dziękuję serdecznie. 00:32:57.690 --> 00:33:01.810 Szanowni Państwo, ja tylko na koniec dopowiem, że Dolar takie 00:33:01.840 --> 00:33:07.680 oryginalne, niecodzienne imię wynika z tego, że ten psiak lubi dolarsowe, 00:33:07.710 --> 00:33:11.840 takie ekskluzywne jedzonko. Byle czym się nie zadowoli. 00:33:11.870 --> 00:33:13.860 Dlatego trzeba 00:33:13.890 --> 00:33:20.090 tutaj złapać się za kieszeń i wybierać te przysmaki i jedzenie z górnej półki. 00:33:20.120 --> 00:33:23.220 Mufi i Dolar polecają się do adopcji. 00:33:23.250 --> 00:33:28.040 Zachęcamy, żebyście znaleźli czas, odwiedzili te psiaki w schronisku, poznali 00:33:28.070 --> 00:33:33.080 się bliżej i docelowo zaoferowali im dom, miłości i opiekę. 00:33:33.110 --> 00:33:34.380 Dziękujemy za uwagę. 00:33:34.410 --> 00:33:36.800 Do zobaczenia za tydzień. 00:33:37.000 --> 00:33:38.780 00:33:38.810 --> 00:33:42.280 Wybierz zwierzę, które pasuje do Ciebie. 00:33:43.840 --> 00:33:47.360 Znajdź przyjaciela. 00:33:47.640 --> 00:33:49.400 Nie kupuj. Adoptuj.