WEBVTT 00:00:13.680 --> 00:00:17.290 Marek Wałuszko, witam serdecznie w programie "Tym żyje Gdańsk" 00:00:17.300 --> 00:00:20.980 i witam mojego dzisiejszego gościa - pan Łukasz Kopeć, 00:00:20.990 --> 00:00:24.110 członek zarządu Stowarzyszenia SUM, stowarzyszenia które 00:00:24.120 --> 00:00:26.110 organizuje Paradę niepodległości. 00:00:26.120 --> 00:00:29.470 My dzisiaj przyozdobieni w barwy narodowe. 00:00:30.270 --> 00:00:31.930 Mamy też różne gadżety. 00:00:31.940 --> 00:00:35.270 Szaliki w biało-czerwonych kolorach, co oznacza, że będziemy 00:00:35.280 --> 00:00:38.910 rozmawiać o obchodach Święta Odzyskania Niepodległości 00:00:38.920 --> 00:00:42.440 w Gdańsku, a w szczególności o ważnym wydarzeniu, 00:00:42.450 --> 00:00:43.190 o Paradzie Niepodległości. 00:00:43.380 --> 00:00:46.680 Jak w tym roku będzie wyglądała parada, o której startujecie? 00:00:47.240 --> 00:00:50.470 O 10:30 Podwale Staromiejskie. 00:00:50.480 --> 00:00:55.110 Tak jak w latach ubiegłych. Formujemy się 00:00:55.120 --> 00:00:57.510 już od godziny 9:00, więc zachęcamy do tego, 00:00:57.520 --> 00:01:00.850 żeby nie czekać na ostatnią chwilę, tylko żebyśmy 00:01:00.860 --> 00:01:05.030 pojawili się tam wszyscy już dużo wcześniej. Zanim parada wystartuje 00:01:05.040 --> 00:01:08.650 są rozmowy z przybyłymi już grupami zorganizowanymi, 00:01:08.660 --> 00:01:12.190 jest naświetlana historia i zarówno parady jak i cała historia 00:01:12.200 --> 00:01:15.990 odzyskania naszej niepodległości, więc zachęcamy do włączenia się 00:01:16.000 --> 00:01:18.990 w to święto i w naszą paradę już dużo wcześniej niż tylko o 00:01:19.000 --> 00:01:21.720 tej 10:30, kiedy sam przemarsz wystartuje. 00:01:22.050 --> 00:01:24.930 Chcę przyjść z grupą znajomych, jesteśmy rekonstruktora mi 00:01:24.940 --> 00:01:27.290 na przykład historycznymi, w jakichś historycznych strojach. 00:01:27.300 --> 00:01:31.350 Czy możemy się jeszcze zgłosić? Czy są miejsca? 00:01:31.360 --> 00:01:34.890 Tak, zorganizowane grupy, zwłaszcza rekonstruktorów 00:01:34.980 --> 00:01:38.260 historycznych zawsze mile witamy. Do parady zostało już co prawda 00:01:38.270 --> 00:01:41.620 niewiele czasu, ale jeżeli ktoś jeszcze rozważa, żeby ze swoją 00:01:41.630 --> 00:01:43.670 grupą się pojawić, no to zapraszamy do kontaktu. 00:01:43.810 --> 00:01:47.380 Najlepiej takie zgłoszenie wysłać mailowo: sum.gdansk@gmail.com. 00:01:47.390 --> 00:01:52.380 A jak z samochodami? Zawsze jest tam dużo samochodów zabytkowych. 00:01:52.710 --> 00:01:56.490 W tych samochodach siedzą ludzie w strojach z dawnych epok. 00:01:56.500 --> 00:02:01.640 Czy przyjmuje się jeszcze zgłoszenia od właścicieli zabytkowych aut? 00:02:01.650 --> 00:02:05.280 Pojazdy są nieodłącznym elementem naszej parady. 00:02:05.290 --> 00:02:08.740 W tym roku również ich nie zabraknie i te pojazdy 00:02:08.750 --> 00:02:12.480 historyczne tak naprawdę są z dość szerokiego okresu. 00:02:12.490 --> 00:02:15.780 Nie tylko te ostatnie, że tak powiem PRL-owskie, no też dużo jest 00:02:15.790 --> 00:02:19.000 pojazdów między innymi w wojskowych, zabytkowych. Jeżeli ktoś 00:02:19.010 --> 00:02:23.270 ma taki pojazd, ale rzeczywiście zabytkowy, a nie odrestaurowanego 00:02:23.280 --> 00:02:24.760 mercedesa sprzed dwudziestu lat, 00:02:24.770 --> 00:02:28.410 tylko rzeczywiście z troszkę starszym rocznikiem, to zapraszamy 00:02:28.420 --> 00:02:30.150 do zgłoszenia. Co jest bardzo ważne, przyjmujemy 00:02:30.360 --> 00:02:33.330 tylko pojazdy, które będą wcześniej zgłoszone. 00:02:33.340 --> 00:02:36.530 One otrzymają od nas przed paradą specjalną 00:02:36.540 --> 00:02:40.710 wywiadówkę, z którą będą mogły być ustawiane na trasie przemarszu 00:02:40.720 --> 00:02:43.770 i będą mogły wziąć udziału w paradzie. 00:02:43.780 --> 00:02:44.370 Jeżeli nie będzie wcześniejszego zgłoszenia, 00:02:44.520 --> 00:02:47.910 to niestety taki pojazd nie będzie mógł wziąć udziału. 00:02:47.960 --> 00:02:51.010 Czy trasa jest tradycyjna, czy tu są jakieś korekty w stosunku 00:02:51.020 --> 00:02:52.290 do lat ubiegłych? 00:02:53.810 --> 00:02:57.870 Nie, idziemy tradycyjną trasą, sprawdzoną przez lata, 00:02:58.090 --> 00:03:01.160 chociaż jak sięgniemy pamięcią wstecz, 00:03:01.170 --> 00:03:01.630 to te trasy troszkę się różniły. 00:03:01.640 --> 00:03:04.690 Natomiast tak jak w ostatnich latach, formujemy się na Podwalu, 00:03:04.820 --> 00:03:10.480 skręcamy w ulicę Rajską, potem Heweliusza, Korzenną aż do Targu Drzewnego. 00:03:11.550 --> 00:03:15.430 Pomnik Jana III Sobieskiego, dookoła pomnika, 00:03:15.640 --> 00:03:18.110 później omijamy Targ Węglowy. 00:03:18.120 --> 00:03:22.830 Tutaj skręcamy w ulicę Świętego Ducha i następnie 00:03:22.900 --> 00:03:28.050 wzdłuż Tkackiej na Długą aż na Długi Targ pod 00:03:28.060 --> 00:03:30.420 pod Zieloną Bramę, gdzie będzie ustawiona scena. 00:03:31.800 --> 00:03:34.980 I tam finał parady... 00:03:34.990 --> 00:03:36.520 Dokładnie, tam finał parady, tam się spotkamy. Będą krótkie przemówienia. 00:03:36.670 --> 00:03:39.460 Tam wspólnie wszyscy razem odśpiewany Hymn Narodowy. 00:03:39.630 --> 00:03:43.120 No i zrobimy sobie jako gdańszczanie kolejne wspólne, nasze 00:03:43.290 --> 00:03:46.860 rodzinne zdjęcie, a na koniec na same zakończenie parady 00:03:46.870 --> 00:03:47.260 będzie jeszcze wspólne śpiewanie 00:03:48.160 --> 00:03:50.890 pieśni patriotycznych. Od lat cieszy się dużą 00:03:50.900 --> 00:03:54.080 popularnością i również w tym roku będzie to możliwe. 00:03:54.090 --> 00:03:56.490 Zachęcamy do wspólnego włączenia się w śpiewanie. 00:03:56.570 --> 00:03:57.930 Ilu będzie uczestników? 00:03:57.940 --> 00:04:00.690 Jak szacujecie, ile osób weźmie udział w tegorocznej paradzie, 00:04:00.700 --> 00:04:04.350 bo to jest impreza masowa? 00:04:04.360 --> 00:04:05.060 To jest to jest impreza masowa, która od lat 00:04:06.510 --> 00:04:09.320 przyciąga tak naprawdę tłumy gdańszczan. 00:04:10.350 --> 00:04:14.840 Pierwsze parady przyciągały kilku tysięcy, wahało się do kilkunastu. 00:04:15.010 --> 00:04:18.240 Od kilku lat, gdzie epicentrum było tak naprawdę na 100-lecie 00:04:18.250 --> 00:04:21.410 Niepodległości, gdzie w tych osób było dobre kilkadziesiąt 00:04:21.420 --> 00:04:24.610 tysięcy, no to podobnie spodziewamy się w tym roku, że ta liczba 00:04:24.750 --> 00:04:27.040 nie będzie kilkanaście, tylko właśnie kilkadziesiąt. 00:04:27.150 --> 00:04:32.040 Pan długo uczestniczy w paradzie, bo jest pan człowiekiem młodym. 00:04:32.050 --> 00:04:36.560 Czy już od młodych lat brał pan udział w tym patriotycznym 00:04:36.570 --> 00:04:37.470 przemarszu przez Gdańsk? 00:04:38.750 --> 00:04:41.230 Nie pamiętam, czy od samego początku, bo to trzeba byłoby już 00:04:41.270 --> 00:04:44.530 w tym roku mamy okrągłą, 20-tą rocznicę 00:04:44.540 --> 00:04:46.600 Parady Niepodległości w Gdańsku. 00:04:46.610 --> 00:04:47.370 Musiałbym sięgnąć pamięcią, 00:04:47.380 --> 00:04:50.100 czy rzeczywiście jako mały chłopak uczestniczyłem 00:04:50.140 --> 00:04:52.310 w tej pierwszej paradzie, jeżeli nie w pierwszej, to na pewno 00:04:52.320 --> 00:04:56.430 z którejś z tych pierwszych i jako harcerz włączałem się właśnie 00:04:56.470 --> 00:05:00.760 czynnie w to prezentację naszej grupy, a z biegiem lat, 00:05:00.770 --> 00:05:03.530 jak się stawałem starszy, to pomagałem. Do tej pory 00:05:03.540 --> 00:05:06.630 harcerze pomagają organizacyjnie przy wielu rzeczach na poradzie, 00:05:06.640 --> 00:05:10.910 tak ja pomagałem, a z kolejnymi latami, gdy dołączyłem do 00:05:10.920 --> 00:05:14.830 Stowarzyszenia SUM już nie tylko za tą jedną wybraną część organizacji 00:05:14.840 --> 00:05:18.870 parady, no tylko bardziej już w takim ujęciu całościowym przyczyniam się 00:05:18.880 --> 00:05:21.690 do tego, żebyśmy mogli wspólnie jako gdańszczanie radośnie 00:05:21.700 --> 00:05:26.600 świętować 11 listopada. 00:05:26.610 --> 00:05:30.420 To jest inicjatywa wyjątkowa, chyba z pierwszych parad w Polsce z tego, 00:05:30.430 --> 00:05:33.830 co się orientuję, ten sposób obchodzenia święta odzyskania 00:05:34.820 --> 00:05:38.950 niepodległości, ale ważne jest chyba właśnie to, 00:05:38.960 --> 00:05:42.750 o czym pan już wspomniał, czyli taki udział obywateli, 00:05:42.760 --> 00:05:46.510 że to jest oddolna, obywatelska inicjatywa, nie jest organizowana 00:05:46.520 --> 00:05:49.690 przez państwo czy przez miasto, ale przez mieszkańców. 00:05:49.900 --> 00:05:53.250 Tak i tutaj warto podkreślić, że tak jak 20 lat temu 00:05:53.260 --> 00:05:57.750 grupa gdańszczan zdecydowała, że fajnie byłoby coś pokazać 00:05:57.760 --> 00:05:58.970 trochę w inny sposób to świętowanie 00:05:59.020 --> 00:06:02.620 ważnych wydarzeń tutaj, w szczególności odzyskania 00:06:02.630 --> 00:06:05.310 niepodległości, bo to jest przecież radosne święto. 00:06:05.320 --> 00:06:08.680 20 lat temu była to oddolna inicjatywa gdańszczan. 00:06:08.690 --> 00:06:11.490 Udało się utrzymać ten charakter imprezy. 00:06:11.500 --> 00:06:14.490 Cieszymy się, że ta idea parad niepodległości rozszerzyła się 00:06:14.500 --> 00:06:18.430 również na inne miasta, a wiemy, że częściowo to jakby władze 00:06:18.440 --> 00:06:20.990 miasta wzięły odpowiedzialność za organizację tych wydarzeń 00:06:21.240 --> 00:06:23.960 swoich miejscowościach, natomiast tutaj w Gdańsku dalej 00:06:24.000 --> 00:06:27.740 udało się utrzymać ten obywatelski charakter i to tak naprawdę 00:06:27.750 --> 00:06:30.080 gdańszczanie dalej tworzą tę paradę, to, 00:06:30.090 --> 00:06:31.140 co się na niej pojawi. 00:06:31.510 --> 00:06:34.390 Wiele osób przebiera się samych, nawet jak nie idą jako grupy 00:06:34.400 --> 00:06:37.800 zorganizowane, to starają się w sposób indywidualny pokazać, 00:06:37.810 --> 00:06:40.210 przebrać w stroje z epoki, z różnych epok, to nie tylko 00:06:40.220 --> 00:06:43.110 dwudziestolecie międzywojenne, tylko tych grup 00:06:43.120 --> 00:06:43.800 rekonstrukcyjnych, jak się okazuje, 00:06:43.810 --> 00:06:46.840 w Gdańsku i dookoła mamy bardzo dużo i cieszymy się, 00:06:46.850 --> 00:06:50.230 że oni chcą pokazać tego 11 listopada, świętować 00:06:50.390 --> 00:06:53.160 w radosny sposób i zaprezentować, co robią na co dzień 00:06:53.170 --> 00:06:56.200 i przyłączyć się właśnie do tych obywatelskich obchodów. 00:06:56.210 --> 00:06:59.780 I chyba też warto wspomnieć, że podobnie jak w latach ubiegłych 00:06:59.790 --> 00:07:05.680 warto ze sobą wziąć parę złotych gotówki, żeby wesprzeć szczytny 00:07:05.690 --> 00:07:09.950 cel, bo podczas parady pojawią się też wolontariusze kwestionujący. 00:07:10.000 --> 00:07:14.100 Ta, to jest element, który doszedł w ostatnich latach, 00:07:14.330 --> 00:07:16.410 właśnie na trasie parady, 00:07:16.420 --> 00:07:19.100 tam, gdzie będziemy przechodzić, będzie można spotkać 00:07:19.110 --> 00:07:23.070 właśnie wolontariuszy z Hospicjum Dutkiewicza, którzy zbierają 00:07:23.110 --> 00:07:25.610 datki na dalsze funkcjonowanie tego hospicjum. 00:07:25.650 --> 00:07:29.130 To jest rzeczywiście wspaniała inicjatywa i wiele osób się 00:07:29.140 --> 00:07:29.900 w to angażuje. 00:07:30.000 --> 00:07:33.590 To są chociażby wspomniane tutaj barwy, które mamy na sobie 00:07:33.600 --> 00:07:35.990 czy ten ładny szalik biało-czerwony. 00:07:37.440 --> 00:07:41.860 To też jest inicjatywa obywateli. 00:07:41.970 --> 00:07:45.230 Jak najbardziej. To, co mamy w ręku, 00:07:45.240 --> 00:07:47.920 ten biało-czerwony szalik, to nie jest żadna przemysłowa produkcja 00:07:48.210 --> 00:07:52.260 został wykonany przez seniorki z Klubu Seniora Motława 00:07:52.270 --> 00:07:53.750 w Gdańsku. 00:07:53.760 --> 00:07:57.500 One od lat włączają się w przygotowania do parady, wykonują 00:07:57.510 --> 00:08:00.800 właśnie szaliki, kotyliony czy jeszcze inne wstążki 00:08:00.810 --> 00:08:04.950 biało-czerwone, które również będziemy rozdawać. 00:08:05.130 --> 00:08:07.820 Oczywiście wezmą też udział jako uczestniczki w tej poradzie. 00:08:07.940 --> 00:08:11.840 One nie są odosobnione. W tym roku też kolejne 00:08:11.880 --> 00:08:15.960 kluby seniora dołączają do tego, żeby dołożyć swoją cegiełkę. 00:08:16.330 --> 00:08:19.080 Właśnie przygotowują kotyliony czy wstążki, które później 00:08:19.090 --> 00:08:21.970 11 listopada też nasi wolontariusze, 00:08:22.040 --> 00:08:24.290 harcerze będą rozdawać dla uczestników parady. 00:08:24.350 --> 00:08:29.560 Dziękujemy i pozdrawiamy panie z Klubu Motława. 00:08:29.570 --> 00:08:35.320 Bardzo ładne gadżety patriotyczne, ale żeby być precyzyjnym, 00:08:35.330 --> 00:08:36.930 parada jest takim, no powiedzmy centralnym 00:08:36.940 --> 00:08:41.050 punktem obchodów 11 listopada, ale dzień 00:08:41.060 --> 00:08:44.420 wcześniej też już zaczynają się uroczystości. 00:08:44.430 --> 00:08:48.840 To jest wciągnięcie flagi na największy w Gdańsku maszt 00:08:48.850 --> 00:08:52.480 na Górze Gradowej, to są wcześniej uroczystości oficjalne 00:08:52.490 --> 00:08:58.600 pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego. W trakcie parady 00:08:58.610 --> 00:09:01.090 też jest wiele innych obchodów, uroczystości, inicjatyw. 00:09:01.290 --> 00:09:05.180 Wspomnę tutaj grę miejską, spacery 00:09:05.190 --> 00:09:07.800 z przewodnikami czy ofertę gastronomiczną. 00:09:07.810 --> 00:09:12.680 To też jest taka forma włączenia się rozumiem w waszą inicjatywę. 00:09:12.720 --> 00:09:16.180 Oczywiście, my od lat zachęcamy do jak najszerszego uczestnictwa 00:09:16.190 --> 00:09:19.560 i w ogóle świętowania jedenastego listopada, żebyśmy nie pomyśleli 00:09:19.570 --> 00:09:20.980 i tylko poszli na paradę na krótki moment, 00:09:21.020 --> 00:09:24.220 tylko żebyśmy celebrowali, świętowali to ważne 00:09:24.230 --> 00:09:26.700 dla naszej historii wydarzenie, czy to właśnie 00:09:26.710 --> 00:09:29.820 włączając się w uroczystości miejskie oczywiście 00:09:29.830 --> 00:09:32.500 dużo łatwiej jest to zrobić 11 listopada, który jest dniem wolnym, 00:09:32.510 --> 00:09:35.320 więc możemy ten czas wykorzystać, ale mamy właśnie 00:09:35.330 --> 00:09:36.060 ofertę szeroką. 00:09:36.070 --> 00:09:39.140 Nie tylko jest to Parada Niepodległości, jest to też 00:09:39.150 --> 00:09:43.130 wspomniana gra miejska, która od kilku towarzyszy paradzie 00:09:43.140 --> 00:09:43.800 niepodległości. 00:09:43.810 --> 00:09:47.310 Tutaj ulicami głównego miasta będzie można sprawdzić się 00:09:47.320 --> 00:09:50.960 w terenie i odgadnąć hasło patriotyczne hasło, które będzie, 00:09:50.970 --> 00:09:54.000 które stanowi rozwiązanie też tej gry miejskiej. 00:09:54.550 --> 00:09:58.290 Gdansk.pl będzie transmitował na żywo całą paradę, będziemy 00:09:58.300 --> 00:09:59.940 obecni na całej trasie. 00:10:00.270 --> 00:10:04.370 Będziemy pokazywać też finał parady na Długim Targu, 00:10:04.380 --> 00:10:07.140 ale tu chciałbym zaznaczyć, zachęcając oczywiście 00:10:07.210 --> 00:10:10.390 do tego, żeby oglądać te transmisje, 00:10:10.600 --> 00:10:12.690 chciałbym zaznaczyć, że jednak chyba 00:10:13.410 --> 00:10:19.140 warto wybrać się osobiście na tę paradę, nie tylko oglądać ją 00:10:19.150 --> 00:10:23.420 w mediach, ale uczestniczyć osobiście, 00:10:23.430 --> 00:10:24.030 bo to jest też niezwykłe przeżycie. 00:10:25.280 --> 00:10:28.740 Zachęcamy wszystkich gdańszczan do tego, żeby się pojawili na paradzie 00:10:28.750 --> 00:10:29.800 11 listopada. 00:10:30.010 --> 00:10:33.550 Każdy, kto był może powiedzieć, jakie to jest uczucie uczestniczyć 00:10:33.650 --> 00:10:37.600 w takiej paradzie, z innymi ludźmi radośnie świętować 00:10:37.660 --> 00:10:39.640 odzyskanie niepodległości. Jest bardzo duże 00:10:39.650 --> 00:10:43.300 poczucie wspólnoty narodowej, 00:10:43.310 --> 00:10:45.360 tutaj też lokalnie w Gdańsku. 00:10:45.370 --> 00:10:49.140 Dlatego myślę, że z roku na rok tylu tych gdańszczan tak tłumnie 00:10:49.150 --> 00:10:51.760 pojawia się na tych poradach, że to jest naprawdę wyjątkowe 00:10:51.770 --> 00:10:54.900 przeżycie, a co więcej można mieć też pamiątkę, jeżeli na koniec 00:10:54.910 --> 00:10:58.440 parady i odśpiewamy hymn, ale wykonujemy też to wielkie, 00:10:58.450 --> 00:11:01.900 rodzinne zdjęcie gdańszczan. Ono jest wykonane w wysokiej jakości, 00:11:01.910 --> 00:11:06.220 więc po poradzie każdy może sobie powiększyć i odnaleźć siebie 00:11:06.260 --> 00:11:09.870 osobiście na tym zdjęciu, w powiększeniu widać wyraźnie. 00:11:09.880 --> 00:11:12.760 Można siebie rozpoznać i jest to doskonała pamiątka 00:11:13.100 --> 00:11:17.510 po tej poradzie, po tym wydarzeniu. 00:11:17.520 --> 00:11:20.270 To jest też święto rodzinne, kiedy można przyjść z całą rodziną. 00:11:20.320 --> 00:11:21.210 Czego wam życzyć? Pogody dobrej? 00:11:21.220 --> 00:11:24.710 Pogoda jest bardzo ważna i chyba wydaje mi się, 00:11:24.720 --> 00:11:27.080 że na przestrzeni tych 20 lat, raczej udawało nam się 00:11:27.090 --> 00:11:31.530 trafić z pogodą i żeby było jak najwięcej osób, 00:11:31.540 --> 00:11:35.470 żeby była dobra pogoda i żebyśmy my wszyscy wspólnie włączyli się 00:11:35.480 --> 00:11:37.870 w tę organizację, bo to nie jest tylko nasz sukces, 00:11:37.880 --> 00:11:40.530 tylko każdy z gdańszczan, który się pojawia na tej poradzie, 00:11:40.540 --> 00:11:44.570 przyczynia się do tego, że możemy w ten wyjątkowy sposób to świętować. 00:11:44.610 --> 00:11:48.910 I świętujmy. 11 listopada od godziny 9:00 formujemy się 00:11:48.920 --> 00:11:50.220 na Podwalu Staromiejskim. 00:11:50.230 --> 00:11:53.760 10:30 startuje 21. Parada Niepodległości 00:11:53.830 --> 00:11:55.010 w Gdańsku. 00:11:55.020 --> 00:11:57.910 A ja dziękuję za rozmowę panu Łukaszowi Kopciowi, który jest 00:11:57.920 --> 00:11:59.530 współorganizatorem tego wydarzenia. 00:11:59.780 --> 00:12:02.090 Dziękuję bardzo i do zobaczenia 11 listopada.