WEBVTT 00:00:28.410 --> 00:00:32.200 Dzień dobry, nazywam się Dastin Suski, jestem wiceprezesem 00:00:32.210 --> 00:00:36.140 Fundacji Fosa, Fundacja Oparcia Społecznego Aleksandry a 00:00:36.150 --> 00:00:39.660 na co dzień psychologiem, psychoterapeutą rodzinnym, prowadzę 00:00:39.670 --> 00:00:41.300 środowiskowy dom samopomocy 00:00:41.390 --> 00:00:42.420 młodzieżowy Chopin. 00:00:42.790 --> 00:00:46.460 Jest to placówka, w której młodzież po różnych kryzysach, różnych 00:00:46.470 --> 00:00:49.720 trudnościach z zaburzeniami psychicznymi może korzystać 00:00:49.730 --> 00:00:50.150 z terapii 00:00:50.380 --> 00:00:53.700 a jednocześnie kontynuować swój obowiązek nauczania. 00:00:54.360 --> 00:00:58.670 Dzisiaj będziemy rozmawiali o nie najłatwiejszych tematach, 00:00:58.700 --> 00:01:03.690 ponieważ porozmawiamy trochę o depresji i o stresie. Jest to 00:01:03.720 --> 00:01:04.500 00:01:04.780 --> 00:01:10.110 Są to takie zjawiska, które w większości państwa dzieci mogą 00:01:10.120 --> 00:01:10.750 dotknąć. 00:01:11.390 --> 00:01:16.250 Jak depresja jest dosyć dużym ryzykiem, że 00:01:16.280 --> 00:01:19.650 państwa dzieci będą się z nią mierzyć. 00:01:20.210 --> 00:01:24.320 Stres, który jest związany z egzaminami, dotyka każdego 00:01:24.330 --> 00:01:29.000 z nas i myślę sobie, że zastanowimy się, poszukamy, co można 00:01:29.010 --> 00:01:32.200 zrobić, żeby wesprzeć naszą młodzież w tym całym stresie. 00:01:33.740 --> 00:01:38.050 Jeżeli chodzi o depresję, jest to temat teraz bardzo medialny, 00:01:38.380 --> 00:01:42.130 ale tak sobie myślę, że przez to też często trudniejszy. 00:01:42.460 --> 00:01:46.940 Jak rozróżnić depresję rozumianą w takim ujęciu klinicznym, 00:01:46.950 --> 00:01:52.190 medycznym od takiej depresji potocznej, często przekazywanej 00:01:52.200 --> 00:01:56.290 w filmach czy w różnych serialach, takiej, która zaraz mija, 00:01:56.300 --> 00:02:01.530 która jest takim przysłowiowym dołem. Myślę sobie, że jeżeli 00:02:01.540 --> 00:02:04.130 chodzi o depresję, to bardzo ważne jest, 00:02:04.230 --> 00:02:07.470 żeby przytoczyć parę statystyk. 00:02:08.350 --> 00:02:13.640 Istotnymi statystykami są statystyki, które mówią o tym, 00:02:14.230 --> 00:02:17.740 ile osób w swoim życiu może przejść kryzys. 00:02:18.130 --> 00:02:22.960 Mówię o tym trochę, żeby mieli państwo też na uwadze, że jeżeli 00:02:22.970 --> 00:02:26.500 państwa dziecko będzie przeżywało kryzys, będzie on się przeciągał 00:02:26.510 --> 00:02:29.520 i będzie trwał dłużej niż dwa tygodnie, 00:02:29.870 --> 00:02:34.480 to może jest to czas na to, żeby coś z tym zrobić. Ale to też 00:02:34.490 --> 00:02:37.060 nie jest nic całkowicie nienormalnego. 00:02:37.550 --> 00:02:39.460 Ten kryzys może spotkać każdego z nas. 00:02:40.650 --> 00:02:43.600 Jeżeli chodzi o kryzysy psychiczne, to Światowa Organizacja 00:02:43.610 --> 00:02:48.100 Zdrowia mówi, że już co trzecia osoba z nas w przeciągu całego 00:02:48.110 --> 00:02:50.820 swojego życia może taki kryzys przejść. 00:02:51.560 --> 00:02:54.830 Statystyki dosyć mocno się zmieniają. 00:02:54.880 --> 00:02:57.590 Jeszcze do niedawna mówiło się o co czwartej osobie. 00:02:58.780 --> 00:03:03.840 Depresja jest dzisiaj uważana za chorobę cywilizacyjną. 00:03:05.010 --> 00:03:12.000 Głównie rozumie się to przez to, że pęd życia, mnogość bodźców, 00:03:12.010 --> 00:03:16.420 to, że jesteśmy bombardowani informacjami z każdej strony, 00:03:16.770 --> 00:03:21.980 ale też ten pęd życia często jest związany z tym, że młodzież 00:03:21.990 --> 00:03:26.500 od najmłodszych lat zaczyna się uczyć tego, żeby nie przegapić 00:03:26.510 --> 00:03:32.700 okazji, żeby się rozwijać i gdzieś w tym wszystkim 00:03:32.730 --> 00:03:34.440 relaks, spokój, 00:03:34.530 --> 00:03:39.410 zabawa są na drugim planie. Albo potrafią się przedzierać 00:03:39.540 --> 00:03:44.490 w taką sferę, że może nie powinienem. I to nie ułatwia. 00:03:44.940 --> 00:03:47.870 Myślę sobie, że to nie ułatwia każdemu z nas, ale młodzieży, 00:03:47.880 --> 00:03:51.970 w szczególności, kiedy są w tym trudnym wieku, gdzie muszą wejść 00:03:51.980 --> 00:03:57.270 w dorosłość i zbudować siebie jako przyszłego, dorosłego 00:03:57.540 --> 00:03:58.750 na wyzwania w życiu. 00:03:59.510 --> 00:04:01.850 Mają po prostu teraz trudniej. 00:04:02.790 --> 00:04:07.070 I tak sobie myślę, że ten pęd świata utrudnia wszystkim 00:04:07.180 --> 00:04:10.240 podatność na ten stres, o którym też będziemy dzisiaj mówić. 00:04:11.740 --> 00:04:17.010 Jeżeli chodzi o depresję, to w 2001 roku 00:04:17.020 --> 00:04:20.990 w krakowskich liceach były przeprowadzone badania, gdzie 00:04:21.000 --> 00:04:25.500 zadano parę pytań młodzieży w wieku siedemnastu lat. 00:04:26.610 --> 00:04:31.420 I po rozmowie, po przeprowadzeniu ankiety w wynikach wyszło, 00:04:31.430 --> 00:04:35.800 że co piąta osoba, dokładnie dwadzieścia jeden procent młodzieży 00:04:35.810 --> 00:04:39.460 krakowskich szkół wykazywało czynniki, które można by było 00:04:39.470 --> 00:04:44.740 zdiagnozować jako depresję. W tamtym roku, w 2001, 00:04:44.870 --> 00:04:49.980 Rzecznik Praw Dziecka zlecił badanie również wśród młodzieży, 00:04:49.990 --> 00:04:54.000 ale już nie tylko krakowskich szkół. W nich wyszło, że młodzież 00:04:54.010 --> 00:04:58.740 w drugiej liceum bądź w drugiej technikum 00:04:59.560 --> 00:05:03.610 też przekazywała takie czynniki, które mogą świadczyć 00:05:03.620 --> 00:05:06.030 o tym, że przeżywają epizod depresyjny. 00:05:06.550 --> 00:05:10.580 Tylko już wyniki pokazywały, że co druga osoba 00:05:11.240 --> 00:05:12.550 przeżywa taki kryzys. 00:05:14.310 --> 00:05:21.040 I tak myślę sobie, że to, co mogłoby się państwu przydać w życiu 00:05:21.050 --> 00:05:25.200 z tym młodym, dorosłym z dzieckiem, z młodzieżą, na co można zwrócić 00:05:25.210 --> 00:05:25.620 uwagę? 00:05:25.750 --> 00:05:28.700 Czym jest depresja? 00:05:28.710 --> 00:05:32.940 Najważniejsze jest to, że o depresji mówimy wtedy, kiedy objawy 00:05:32.950 --> 00:05:34.660 utrzymują się co najmniej dwa tygodnie. 00:05:35.340 --> 00:05:39.040 To jest taki start, kiedy możemy zacząć mówić, że nie jest to 00:05:39.050 --> 00:05:39.800 stan przejściowy. 00:05:39.850 --> 00:05:43.440 Nie jest to jakaś sytuacja, która tylko obniżyła ten nastrój chwilowo. 00:05:44.450 --> 00:05:48.780 Kolejnym takim ważnym czynnikiem, takim, który możemy zobaczyć 00:05:48.790 --> 00:05:51.500 w życiu codziennym u naszego dziecka, 00:05:52.120 --> 00:05:57.510 to jest zaburzenie rytmu dobowego, zaburzenie snu. Często 00:05:57.520 --> 00:06:00.000 młodzież, która mierzy się z depresją 00:06:00.070 --> 00:06:04.890 ma trudności ze snem. Śpi albo bardzo krótko, potrafi się budzić 00:06:04.930 --> 00:06:10.710 na godzinę, dwie, trzy przed budzikiem. I mimo swojego dużego zmęczenia 00:06:10.720 --> 00:06:12.020 już nie potrafią zasnąć. 00:06:12.750 --> 00:06:18.870 Z kolei inne osoby śpią długo. Dnie długo rozumie się przez to, 00:06:18.880 --> 00:06:24.170 że te siedem, osiem godzin w ciągu nocy, kiedy 00:06:24.200 --> 00:06:27.670 młodzież śpi jest niewystarczająca. Często śpią po dziesięć 00:06:27.680 --> 00:06:31.030 do dwunastu godzin, a mimo wszystko budzą się zmęczeni. 00:06:32.060 --> 00:06:35.670 Kolejną taką rzeczą, która jest związana z depresją, 00:06:35.680 --> 00:06:38.050 takim stanem jest zmęczenie. 00:06:38.680 --> 00:06:42.170 Bardzo szybko osoby mierzące się z depresją 00:06:42.630 --> 00:06:46.520 czują to zmęczenie, ale też tracą koncentrację. Bo nie mówimy 00:06:46.530 --> 00:06:49.940 tylko o takim zmęczeniu fizycznym, które jest. Ale mówimy też 00:06:49.950 --> 00:06:54.520 o takim zmęczeniu psychicznym, kiedy zaczynają się dziać rzeczy, 00:06:54.530 --> 00:06:58.580 które nie idą po ich myśli. To ta emocjonalność jest dużo szybsza, 00:06:58.870 --> 00:06:59.680 dużo większa. 00:07:00.490 --> 00:07:04.740 Kiedy próbują się skoncentrować na jakimś zadaniu, potrafi 00:07:04.750 --> 00:07:09.560 być już bardzo trudno po dziesięciu piętnastu minutach i to 00:07:09.570 --> 00:07:12.850 nie jest tak, że oni utracili swoje umiejętności, 00:07:12.900 --> 00:07:15.510 że kiedyś byli zdolni, mądrzy 00:07:15.520 --> 00:07:17.050 a teraz nie wiadomo, co się z nimi dzieje. 00:07:17.830 --> 00:07:22.460 Mówię o tym, bo często rodzice przychodząc do nas na konsultacje, 00:07:23.190 --> 00:07:25.460 pytają, ale co będzie dalej? 00:07:25.910 --> 00:07:29.820 Co będzie, jak już wyjdzie z tej depresji, czy jak będzie sobie 00:07:29.830 --> 00:07:30.470 radził w szkole? 00:07:31.340 --> 00:07:34.930 Często tłumaczę wtedy, że depresja 00:07:35.840 --> 00:07:39.870 jest trochę jak mgła i te wszystkie umiejętności one gdzieś 00:07:39.880 --> 00:07:44.530 są, ale w danej chwili są niewidoczne, mimo że wiemy, że są niedaleko 00:07:44.540 --> 00:07:49.030 nas, to nie są dostępne. I myślę, że to jest 00:07:50.260 --> 00:07:57.530 taka ważna uwaga, na którą dobrze jest zwrócić swoją 00:07:57.540 --> 00:08:04.220 uwagę, żeby spoglądać na to, jak wygląda też apetyt. Często osoby 00:08:04.260 --> 00:08:10.050 w epizodzie depresji mają zmianę tego apetytu i 00:08:10.080 --> 00:08:13.250 ciężko powiedzieć o jednoznaczny, ponieważ u niektórych osób 00:08:13.280 --> 00:08:15.450 ten apetyt bardzo mocno maleje. 00:08:15.800 --> 00:08:19.840 Waga zaczyna spadać. Inne osoby te trudne emocje 00:08:19.990 --> 00:08:25.120 próbują sobie jakoś zrekompensować. 00:08:25.550 --> 00:08:30.100 Wtedy ten apetyt zaczyna rosnąć i potrafi też bardzo mocno i 00:08:30.110 --> 00:08:31.160 szybko 00:08:31.170 --> 00:08:33.140 te osoby potrafią przybierać na wadze. 00:08:33.990 --> 00:08:39.980 Myślę sobie, że to co jest jeszcze ważne, tłumacząc depresję, 00:08:39.990 --> 00:08:43.240 wspominając o depresji, to jest nawiązanie do tego stresu 00:08:44.050 --> 00:08:49.420 Dlatego, że często młodzież mierząca się z epizodem 00:08:49.430 --> 00:08:50.080 depresji 00:08:50.420 --> 00:08:55.150 opowiada o tym, że jest w takim wiecznym napięciu, że nie wie 00:08:55.280 --> 00:08:59.570 czego, ale czegoś się boi, że nie wie dlaczego, ale stresują 00:09:00.300 --> 00:09:05.710 najbardziej codzienne rzeczy. Tak bardzo mocno w głowie 00:09:05.740 --> 00:09:07.750 została mi taka historia 00:09:07.820 --> 00:09:13.370 kiedy dziewczynka opowiadała o tym, że rozmowa przez telefon 00:09:13.380 --> 00:09:17.490 z koleżankami zaczyna ją stresować, że to, co przychodziło 00:09:17.500 --> 00:09:20.610 naturalnie, zaczyna kosztować ją energię. 00:09:20.840 --> 00:09:24.250 Zaczyna się zastanawiać, co ma im powiedzieć, mimo że wcześniej 00:09:24.580 --> 00:09:27.090 nie musiała się nad tym zastanawiać, po prostu opowiadała o 00:09:27.100 --> 00:09:29.990 swoim życiu i dzieliła się swoimi historiami. 00:09:30.760 --> 00:09:33.060 To 00:09:33.090 --> 00:09:36.130 właśnie ta mgła, ona działa na różnych sferach. 00:09:36.660 --> 00:09:40.130 Często jest tak, że zaczyna nam przysłaniać rzeczy, które kiedyś 00:09:40.140 --> 00:09:44.190 sprawiały nam przyjemność i zaczyna sprawiać, że te rzeczy 00:09:44.820 --> 00:09:49.530 zaczynają kosztować nas. Kosztować nas wysiłku, kosztować 00:09:49.540 --> 00:09:50.730 nas stresu. 00:09:50.940 --> 00:09:56.670 Kosztować nas zmęczenia i powolutku zaczynamy się z nich wycofywać. 00:09:57.890 --> 00:09:58.790 00:10:00.240 --> 00:10:04.870 Taką jedną jeszcze z ważnych rzeczy u młodzieży, 00:10:05.660 --> 00:10:10.230 o której warto jest wspomnieć, to depresja maskowana. 00:10:10.240 --> 00:10:15.640 Mówimy o depresji maskowanej wtedy kiedy przedstawia 00:10:15.650 --> 00:10:19.390 ona trochę inne objawy, o których mówiliśmy przed chwilą. I ważnym 00:10:19.400 --> 00:10:23.210 jest to, żeby podkreślić, że maskowanie to nie znaczy, że młodzież 00:10:23.220 --> 00:10:26.810 próbuje przed nami teraz to ukryć albo próbuje nas zmanipulować 00:10:26.820 --> 00:10:27.490 czy oszukać. 00:10:28.600 --> 00:10:34.050 Depresja maskowana to inaczej atypowa i że tak jak u większości 00:10:34.060 --> 00:10:39.370 osób jest obniżony nastrój, w szczególności rano, tak w depresji 00:10:39.380 --> 00:10:43.570 maskowanej, ten nastrój nie musi być obniżony. Ale możemy się 00:10:43.580 --> 00:10:47.370 spotykać z tym, że nasze dziecko coraz częściej cierpi na bóle 00:10:47.380 --> 00:10:50.030 głowy, na bóle brzucha, bóle mięśni. 00:10:50.690 --> 00:10:56.780 Ma coraz częstsze dolegliwości jelitowe czy 00:10:57.550 --> 00:11:01.020 w tych wszystkich takich nietypowych objawów zaczynają się 00:11:01.030 --> 00:11:05.020 pojawiać jakieś bóle w klatce piersiowej, duszności, 00:11:05.030 --> 00:11:08.350 tak zwane nerwobóle. 00:11:08.380 --> 00:11:13.330 To jest tak, że często rodzice zaczynają się konsultować z różnymi 00:11:13.340 --> 00:11:14.950 lekarzami i bardzo dobrze. 00:11:14.980 --> 00:11:19.720 No takie rzeczy trzeba reagować, ale w sytuacjach kiedy 00:11:20.890 --> 00:11:24.260 wszystkie diagnozy nie do końca tłumaczą, skąd to się bierze. 00:11:24.730 --> 00:11:29.520 Może być tak, że to właśnie w ten sposób wychodzi depresja 00:11:29.730 --> 00:11:30.320 u młodzieży. 00:11:32.270 --> 00:11:32.820 I. 00:11:33.850 --> 00:11:39.900 Co dalej, tak sobie myślę, że to na czym powinniśmy zwrócić uwagę. 00:11:40.230 --> 00:11:46.300 Co możemy zrobić, jeżeli ktoś z naszych bliskich czy 00:11:46.310 --> 00:11:49.020 nasze dziecko cierpi na depresję, 00:11:49.860 --> 00:11:50.350 to 00:11:51.800 --> 00:11:55.670 bardzo ważnym do podkreślenia jest to, że depresja nieleczona 00:11:55.680 --> 00:11:57.030 może doprowadzić do śmierci. 00:11:58.160 --> 00:12:03.270 Często osoby mierzące się z depresją mają natrętne myśli 00:12:03.280 --> 00:12:09.870 o śmierci. Pojawiają się u nich myśli samobójcze. I ważnym 00:12:09.880 --> 00:12:11.870 jest to, żeby być. 00:12:12.990 --> 00:12:16.520 Tak myślę sobie ten dział pomocy, co my możemy zrobić dla naszych 00:12:16.530 --> 00:12:19.930 dzieci, dla naszych bliskich, możemy podzielić na trzy kategorie. 00:12:20.310 --> 00:12:26.620 Ważnym jest to, że te kategorie 00:12:26.630 --> 00:12:33.100 może nie są jakoś ujęte naukowo, ale najczęściej rodzice dzielą 00:12:33.110 --> 00:12:34.420 to tak życiowo. 00:12:34.830 --> 00:12:38.320 Pierwszą kategorią jest to, co mogą zrobić państwo, jako te osoby 00:12:38.330 --> 00:12:42.110 najbliższe. I myślę sobie, że to jest 00:12:42.740 --> 00:12:46.750 kategoria, w której jest najtrudniejsze zadanie. Tak paradoksalnie 00:12:47.140 --> 00:12:49.830 tym zadaniem jest towarzyszenie w tej sytuacji. 00:12:50.610 --> 00:12:54.160 Mówię paradoksalnie dlatego, że 00:12:54.830 --> 00:12:59.260 tak naprawdę nie musimy mieć żadnych rozwiązań, ale najtrudniejsze 00:12:59.270 --> 00:13:04.260 jest w tym to, żeby też nie narzucać różnych rozwiązań swoim 00:13:04.270 --> 00:13:04.730 dzieciom. 00:13:05.530 --> 00:13:10.180 Często młodzież w tych sytuacjach, przychodząc do nas 00:13:10.190 --> 00:13:14.660 do ośrodka albo już będąc w terapii, mówi o tym, 00:13:14.670 --> 00:13:20.480 że czasem tak jest, że ten nastrój, te myśli towarzyszą im od dłuższego 00:13:20.490 --> 00:13:24.800 czasu. I jak chcą podzielić się z koleżanką z kimś bliskim, 00:13:25.330 --> 00:13:30.860 to obawiają się tego, że dostają pewne receptury. Receptury 00:13:30.870 --> 00:13:32.580 na to, jak sobie z tym poradzić. 00:13:32.770 --> 00:13:36.880 A oni mówią, że w tym momencie oni nie są w stanie z tego skorzystać. 00:13:37.360 --> 00:13:42.820 I to, co potrafi być po pomocne, to po prostu być. Zapytać się, 00:13:42.910 --> 00:13:43.980 czego potrzebujesz? 00:13:44.640 --> 00:13:49.690 Albo zapytać się, co tak naprawdę tobie pomaga, czy jest coś, 00:13:49.700 --> 00:13:52.580 co ja mogę zrobić, żeby tobie pomóc, żebyś poczuł się, poczuła 00:13:52.590 --> 00:13:58.730 lepiej? Kiedyś takim rozwiązaniem, rodzina, która korzystała 00:13:58.740 --> 00:14:02.780 u nas ze wsparcia wymyśleli to, że było bardzo ciężko im rozmawiać. 00:14:03.510 --> 00:14:08.950 I dziewczynka się zapytała, czy mogłaby napisać list. I rodzina, 00:14:08.960 --> 00:14:10.110 która była na tym wsparciu 00:14:10.120 --> 00:14:14.150 umówiła się na to, że każdy z członków rodziny napisze list do 00:14:14.160 --> 00:14:19.350 pozostałych o tym, jak się w tym wszystkim czują, co może pomóc 00:14:19.660 --> 00:14:24.220 albo co przeszkadza. I w momencie, kiedy 00:14:24.810 --> 00:14:28.470 trochę się otworzymy na to, żeby nie dawać rozwiązań dla 00:14:28.480 --> 00:14:32.810 kogoś, ale poszukać to, co działa na nas, ale też wysłuchać to, 00:14:32.820 --> 00:14:33.980 co działa na innych. 00:14:34.630 --> 00:14:36.760 Może już być takim pierwszym krokiem pomocy. 00:14:38.810 --> 00:14:42.460 Drugą taką sferą jest konsultacja z psychologiem. 00:14:43.120 --> 00:14:46.360 Bardzo często rodzice zgłaszając się do nas, zastanawiają 00:14:46.370 --> 00:14:50.060 się, ale czy to będzie oznaczało, że teraz będą musieli 00:14:50.070 --> 00:14:55.950 się spotkać przez rok, dwa? Czy to teraz oznacza, że to już 00:14:55.960 --> 00:14:56.990 jest tak poważne? 00:14:57.970 --> 00:15:02.780 Tak naprawdę ta konsultacja z psychologiem za dużo nie zmieni 00:15:03.230 --> 00:15:06.640 poza tym, że będą mieli państwo parę odpowiedzi, że będą mogli 00:15:06.650 --> 00:15:07.780 państwo porozmawiać. 00:15:08.440 --> 00:15:12.280 Najczęściej rodziny, które dzwonią i pytają się, co mają zrobić, 00:15:12.770 --> 00:15:16.980 proponujemy pierwsze spotkanie. I że będzie to jedynym 00:15:16.990 --> 00:15:19.890 spotkaniem. A dopiero po tym spotkaniu postanowimy, co będzie 00:15:19.900 --> 00:15:25.400 dalej. I często to już potrafi być pomocne, że 00:15:26.070 --> 00:15:30.040 ten plan nie musi być od razu ułożony na całą przyszłość. 00:15:30.090 --> 00:15:32.240 Wystarczy, że skupimy się na tu i teraz. 00:15:32.250 --> 00:15:35.540 Jeżeli mają państwo czasem wątpliwości, czy to, co dzieje się 00:15:35.550 --> 00:15:39.050 z moim dzieckiem albo to, co państwu pojawia się w głowie, jest 00:15:39.060 --> 00:15:39.860 w porządku. 00:15:40.580 --> 00:15:42.650 To zachęcam do przyjścia i porozmawiania. 00:15:43.390 --> 00:15:46.880 Być może po tej jednej, dwóch, trzech konsultacji już nie będą 00:15:46.890 --> 00:15:49.520 państwo potrzebowali psychologa. I wystarczy już tylko ten 00:15:49.530 --> 00:15:52.960 pierwszy etap towarzyszenia, bo już będą mieli państwo wszystkie 00:15:52.970 --> 00:15:55.220 umiejętności, które będą potrzebne w danej chwili. 00:15:56.290 --> 00:15:59.520 Trzecim takim etapem jest konsultacja lekarska. 00:16:00.120 --> 00:16:04.220 Jest to taki etap, którego rodziny bardzo często się obawiają, 00:16:04.850 --> 00:16:10.380 ale ważne dla mnie chwile jest to, żeby podkreślić, że czasem 00:16:10.390 --> 00:16:14.070 połączenie tego pierwszego, tego drugiego i trzeciego etapu, 00:16:14.120 --> 00:16:18.780 konsultacji z psychologiem z konsultacją z lekarzem psychiatrą 00:16:18.990 --> 00:16:19.920 potrafi być 00:16:20.790 --> 00:16:22.080 najbardziej efektywne. 00:16:22.250 --> 00:16:26.260 Dzięki temu nasze dziecko może się najkrócej 00:16:27.020 --> 00:16:30.750 męczyć w tym cierpieniu. Bo to, co jest ważne 00:16:31.020 --> 00:16:34.930 to w depresji nie cierpi tylko dziecko i młodzież. 00:16:34.960 --> 00:16:38.310 Często państwo mówią, że nie wiedzą, jak sobie dać z tym radę. 00:16:39.180 --> 00:16:45.790 Ważne jest to, że czasem będą potrzebne leki. Lekarz psychiatra 00:16:45.920 --> 00:16:51.720 oceni w jakiej sytuacji, w jakim stopniu 00:16:51.730 --> 00:16:56.150 w danej chwili państwa dziecko mierzy się z tą depresją. 00:16:57.330 --> 00:17:00.110 Często rozmawiając i kierując do lekarza 00:17:00.120 --> 00:17:05.950 przypominamy o tym, że leki mogą pomóc. Ale najważniejszy 00:17:05.960 --> 00:17:10.540 jest okres dwóch pierwszych tygodni, kiedy leki 00:17:10.550 --> 00:17:13.070 zaczynają pomagać z energią, z nastrojem. 00:17:13.620 --> 00:17:17.920 Jeszcze nie. Ten nastrój dopiero zaczyna się pojawiać po 00:17:17.930 --> 00:17:22.590 około dwóch tygodniach. Więc często zaczynamy mieć energię, 00:17:23.000 --> 00:17:24.390 żeby zacząć coś robić. 00:17:25.000 --> 00:17:28.630 Ale jeszcze nie mamy ochoty i nie widzimy tego celu w życiu. 00:17:29.430 --> 00:17:33.000 To jest bardzo ważne, bo po tych dwóch tygodniach zaczyna być 00:17:33.010 --> 00:17:37.660 lepiej. W większości przypadków to jest już ten początek 00:17:37.910 --> 00:17:41.780 do odnajdywania tego nowego rozwiązania na swoje życie. 00:17:43.050 --> 00:17:43.780 00:17:45.070 --> 00:17:46.110 00:17:47.240 --> 00:17:51.590 Myślę sobie jeszcze o sytuacjach, w których młodzież opisywała, 00:17:51.820 --> 00:17:56.910 jak się u nich zaczynało. I to, co potrafiło być u nich pomocne. 00:17:57.740 --> 00:18:02.630 Parę osób, przychodząc do naszego ośrodka, mówią, że u nich 00:18:02.680 --> 00:18:08.350 zaczynało się też z takiego poziomu szkolnego, że to, że wcześniej 00:18:08.420 --> 00:18:12.670 odrobienie lekcji nie zawsze przychodziło z ochotą, ale 00:18:12.680 --> 00:18:17.470 że potrafiły to zrobić. A później, że już najdrobniejsza praca 00:18:17.480 --> 00:18:17.910 domowa 00:18:18.170 --> 00:18:19.610 budziła tyle stresu, 00:18:20.430 --> 00:18:25.230 że mimo posiadanej wiedzy, 00:18:26.820 --> 00:18:30.130 akurat tamci uczestnicy, tamta młodzież, mówią, że oni już nie 00:18:30.140 --> 00:18:31.250 wiedzieli, jak to zrobić. 00:18:31.660 --> 00:18:35.910 Najprostsze zadania okazywały się niewyobrażalnie trudne. 00:18:36.800 --> 00:18:42.070 Trochę mówię o tym przykładzie, bo chciałbym przejść do 00:18:42.080 --> 00:18:43.790 państwa 00:18:43.800 --> 00:18:48.490 z tematem związanym ze stresem. Bo myślę sobie, że te tematy bardzo 00:18:48.890 --> 00:18:53.990 mocno się przeplatają i często osoba mierząca się długotrwale 00:18:54.320 --> 00:18:55.870 z bardzo dużym stresem, 00:18:56.540 --> 00:18:58.090 może 00:18:58.780 --> 00:19:04.290 przejść epizod depresji. Ale zaczynając od tego, czym jest stres. 00:19:05.040 --> 00:19:09.690 O stresie mówimy pod kontekstem pewnego napięcia. 00:19:10.240 --> 00:19:13.360 Jest to napięcie, które jest wywołane niekomfortową sytuacją 00:19:13.370 --> 00:19:16.730 bądź sytuacją, w której czujemy się zagrożeni. 00:19:17.870 --> 00:19:25.080 Następnie stres dzielimy na dwie kategorie: na eustres 00:19:25.090 --> 00:19:29.500 i dystres. W zależności od natężenia tego stresu będzie on nam 00:19:29.510 --> 00:19:34.560 pomagał albo będzie nas paraliżował i utrudniał. O takim pozytywnym 00:19:34.570 --> 00:19:38.960 stresie mówimy wtedy, kiedy jest on krótkotrwały i nie jest 00:19:38.970 --> 00:19:39.600 skrajny. 00:19:40.130 --> 00:19:45.020 Wtedy nasz organizm zaczyna mobilizować się do działania. 00:19:45.050 --> 00:19:47.950 Mobilizować się do działania poprzez adrenalinę 00:19:48.020 --> 00:19:50.930 i mieszankę hormonów, który jest wyrzucany w środku w naszym 00:19:50.940 --> 00:19:55.530 organizmie. Podwyższa się ciśnienie, rozszerzają się 00:19:55.540 --> 00:19:57.530 nasze naczynia krwionośne. 00:19:58.060 --> 00:19:59.670 Mózg jest lepiej dokrwiony. 00:20:00.000 --> 00:20:03.890 Dzięki temu możemy się lepiej skoncentrować, skorzystać ze 00:20:03.900 --> 00:20:06.590 swojej pamięci długotrwałej, jak i krótkotrwałej. 00:20:06.840 --> 00:20:10.130 Nasze zdolności poznawcze są na dużo wyższym poziomie, ale 00:20:10.140 --> 00:20:13.130 i nasze zdolności fizyczne. Jesteśmy gotowi do działania. 00:20:14.220 --> 00:20:20.680 To kiedy stres przestaje być pomocny, jest w sytuacji skrajnego 00:20:20.690 --> 00:20:21.320 napięcia. 00:20:22.030 --> 00:20:26.400 Wtedy najczęściej młodzież mówiąc o 00:20:27.100 --> 00:20:31.240 pewnego rodzaju przekroczeniu progu, kiedy mogą sobie dać z tym radę. 00:20:31.800 --> 00:20:38.060 Często opowiada o takich sytuacjach, że czuje 00:20:38.070 --> 00:20:42.260 jak to bicie serca jest na tak dużym poziomie, jakby serce miało 00:20:42.270 --> 00:20:43.500 wyskoczyć im z gardła. 00:20:44.410 --> 00:20:48.700 Opowiada o reakcjach bardzo nieprzyjemnych i że oni wcale 00:20:48.710 --> 00:20:53.380 tego nie chcą. Może się to wiązać z bólami żołądka, z uczuciem 00:20:53.530 --> 00:20:56.380 słabości, takiego niemalże omdlenia. 00:20:57.200 --> 00:21:04.070 I to co jest ważne w takim skrajnym stresie, że bardzo często 00:21:04.540 --> 00:21:07.210 nie skorzystają ze swoich zdolności poznawczych. 00:21:07.220 --> 00:21:15.170 Często w sytuacji egzaminacyjnej (...) 00:21:16.500 --> 00:21:21.030 Jedna dziewczynka, opowiadając o swoim pierwszym egzaminie 00:21:21.620 --> 00:21:27.430 mówiła o tym, że zanim ten pierwszy stres opadł ona 00:21:27.440 --> 00:21:34.010 przez pół godziny obserwowała kartkę, próbowała czytać wszystkie 00:21:34.020 --> 00:21:35.300 polecenia, ale ich nie rozumiała. 00:21:36.110 --> 00:21:40.720 Na szczęście zastosowała parę technik, o których powiem za 00:21:40.730 --> 00:21:44.280 chwilę, które jej pomogły opanować ten skrajny stres. 00:21:44.410 --> 00:21:47.580 Opadł on do poziomu, który już jej pomógł pracować. 00:21:48.390 --> 00:21:53.760 I mówiła, że po tej pół godzinie mierzenia się z tym stresem zaczęła 00:21:53.770 --> 00:21:54.220 działać. 00:21:55.040 --> 00:21:58.880 I wtedy, choć czasu było mniej, udało jej się poradzić z tym egzaminem. 00:21:59.740 --> 00:22:01.910 Drugą sytuacją 00:22:02.880 --> 00:22:07.480 tego, kiedy stres nam przeszkadza, a wręcz uniemożliwia 00:22:07.490 --> 00:22:08.080 działanie, 00:22:08.430 --> 00:22:12.270 to jest długotrwały stres. W sytuacji, kiedy nasz organizm zaczyna 00:22:12.280 --> 00:22:17.000 reagować, zaczyna wyrzucać adrenalinę razem z hormonami 00:22:17.160 --> 00:22:19.500 w celu zmobilizowania nas do działania. 00:22:20.250 --> 00:22:24.620 To nam pomaga. Ale kiedy ta sytuacja zaczyna przeciągać 00:22:24.630 --> 00:22:30.540 się w czasie, nasz organizm zaczyna być wyczerpany i w związku 00:22:30.550 --> 00:22:35.420 z tym wyczerpaniem zaczynamy przeżywać 00:22:36.320 --> 00:22:41.530 ten stres coraz silniej. I wtedy przeżywamy to, co przykre skrajnym 00:22:41.540 --> 00:22:42.190 stresie. 00:22:42.580 --> 00:22:46.550 Nie mamy siły, nie mamy energii na to, żeby sobie z tym radzić. 00:22:48.510 --> 00:22:49.180 00:22:50.070 --> 00:22:56.300 I to co my jako dorośli, jako bliscy możemy zrobić 00:22:56.470 --> 00:23:01.120 w sytuacji na przykład egzaminów w takim stresie egzaminacyjnym, 00:23:01.130 --> 00:23:07.740 który dotknie każde z dzieci. Czy egzamin ósmoklasisty, czy 00:23:07.790 --> 00:23:09.100 egzamin maturalny. 00:23:10.260 --> 00:23:14.370 Są to sytuacje, w których nasze dzieci często już są przygotowywane 00:23:14.380 --> 00:23:20.130 przez różnego rodzaju sprawdziany, kartkówki, czy zapytanie 00:23:20.140 --> 00:23:23.150 do odpowiedzi przy tablicy. 00:23:23.160 --> 00:23:26.170 Ale to, co my jako rodzice możemy zrobić, 00:23:26.210 --> 00:23:30.790 myślę, że można podzielić na dwie kategorie na kategorie. 00:23:30.800 --> 00:23:32.830 Na kategorie takiej pomocy, 00:23:33.530 --> 00:23:36.380 w której mamy jeszcze czas, żeby przygotować nasze dziecko 00:23:36.390 --> 00:23:41.130 do egzaminu. Dobrze jest poplanować ten etap nauczania. 00:23:41.620 --> 00:23:47.580 Na ile możemy poukładać sobie nawet grafik na czas nauki, ale 00:23:47.590 --> 00:23:52.320 również czas wolny. Czas, w którym nasze dziecko 00:23:52.790 --> 00:23:56.480 nie będzie musiało w ogóle zaprzątać sobie głowy nauką i książkami. 00:23:56.870 --> 00:24:00.370 To jest bardzo ważne, żeby gdzieś zadbać o ten 00:24:00.380 --> 00:24:03.950 pewnego rodzaju balans między nauką a rozrywką. 00:24:04.480 --> 00:24:07.790 Bo dzięki temu ta nauka może być bardziej efektywna. 00:24:08.660 --> 00:24:11.560 Przy takim planowaniu 00:24:12.530 --> 00:24:17.160 też ważne jest to, że jeżeli uczestniczymy razem z naszym dzieckiem 00:24:17.170 --> 00:24:21.600 podczas tego planowania, możemy trochę zdjąć z naszego 00:24:21.610 --> 00:24:27.120 dziecka stresu i dzięki temu to planowanie będzie spokojniejsze. 00:24:27.210 --> 00:24:30.580 Będzie lepiej się kojarzyło, ale też będzie bardziej efektywne. 00:24:31.630 --> 00:24:36.580 Drugą rzeczą, którą możemy zrobić przed, jak wiemy, że w tym 00:24:36.590 --> 00:24:41.790 roku nasze dziecko będzie miało egzamin ósmoklasisty czy egzamin 00:24:41.800 --> 00:24:42.470 maturalny, 00:24:42.780 --> 00:24:46.170 to bardzo fajnym rozwiązaniem, które polecamy rodzicom jest 00:24:46.220 --> 00:24:49.470 porozmawianie i opowiadanie, jak to było, jak państwo byli 00:24:49.480 --> 00:24:55.070 młodzi. Bo myślę sobie, że czasem o tym zapominamy, ale 00:24:55.080 --> 00:24:58.590 w szczególności nasze dzieci zapominają o tym, że my też byliśmy 00:24:58.600 --> 00:25:02.870 dziećmi. I takie opowiedzenie swojej historii, 00:25:03.120 --> 00:25:06.610 nawet jeżeli państwo się jakoś bardzo mocno stresowali albo 00:25:06.620 --> 00:25:10.270 może zupełnie na odwrót, daje trochę taki punkt odniesienia, 00:25:10.320 --> 00:25:12.510 że jest to coś całkowicie normalnego. 00:25:13.080 --> 00:25:18.470 Że jest to coś, co będzie przechodził każdy z nas i daje też trochę 00:25:18.540 --> 00:25:22.810 takie odniesienie, że ten stres to nie jest nic niezwykłego. 00:25:23.370 --> 00:25:26.690 I dzięki temu nasze dzieci mogą już trochę się przygotować 00:25:26.700 --> 00:25:31.550 na to, ale też zdystansować, dzięki czemu ten stres może nie 00:25:31.560 --> 00:25:33.230 urośnie do tego skrajnego poziomu. 00:25:34.210 --> 00:25:39.550 Kolejną rzeczą, która potrafi nam pomagać, to właśnie rozmowa 00:25:39.940 --> 00:25:41.980 o tym, po co są te egzaminy. 00:25:42.580 --> 00:25:45.410 Jedno to cel. Oczywiście 00:25:45.460 --> 00:25:47.950 wszystkim zależy, żeby dziecko dostało się do najlepszej 00:25:47.960 --> 00:25:53.210 szkoły. Do miejsca, które sobie wybrało. Ale chodzi 00:25:53.220 --> 00:25:53.870 też o pewien 00:25:54.790 --> 00:25:56.360 sposób sprawdzenia wiedzy. 00:25:57.230 --> 00:25:58.620 I że on nie znaczy 00:25:59.560 --> 00:26:01.950 kim jest państwa dziecko. 00:26:02.400 --> 00:26:06.230 Czasem w tym pędzie nauki, przygotowań maturalnych 00:26:06.240 --> 00:26:08.160 młodzież zaczyna 00:26:09.070 --> 00:26:12.680 myśleć, że jeżeli nie pójdzie mu na maturach, to będzie oznaczało, 00:26:12.690 --> 00:26:15.820 że są złymi ludźmi, że coś nie wyszło w ich życiu. 00:26:16.480 --> 00:26:23.670 Że to życie nie przebiegło tak, jak by chcieli. I tak często jest 00:26:23.700 --> 00:26:28.490 z tym procesem przebiegania, ale to nie znaczy to, kim oni są. 00:26:29.220 --> 00:26:31.890 I czasem takie zatrzymanie się zdejmuje 00:26:31.900 --> 00:26:35.290 ten ciężar z barków. I pomaga 00:26:37.080 --> 00:26:38.810 złapać znowu ten dystans. 00:26:40.250 --> 00:26:48.420 Kolejną sferą, w której my możemy pomóc naszym dzieciom 00:26:48.550 --> 00:26:53.520 jeżeli chodzi o taki stres egzaminacyjny, stres przed sprawdzianami, 00:26:54.050 --> 00:26:55.160 czy 00:26:56.410 --> 00:27:01.530 właśnie taki etap w życiu, który może bardzo stresować jest 00:27:02.380 --> 00:27:04.920 to, że jeżeli już nie damy rady się nauczyć, 00:27:05.680 --> 00:27:10.050 żeby porozmawiać z dzieckiem, żeby odstawiło już książki. 00:27:10.060 --> 00:27:13.070 Pomocnym potrafi być ciepła kąpiel, które rozluźnia mięśnie 00:27:13.360 --> 00:27:17.130 i pozwala trochę upuścić tego stresu namagazynowanego w ciele. 00:27:17.960 --> 00:27:22.590 Innym rozwiązaniem może być spacer, żebyśmy mogli w jakiś 00:27:22.600 --> 00:27:27.810 sposób rozładować znowu to napięcie z ciała. Innym razem, jeżeli 00:27:27.820 --> 00:27:32.990 już chcę coś obejrzeć czy przeczytać, żeby nie było to związane 00:27:33.000 --> 00:27:35.670 z nauką, żeby nie było to związane z sytuacjami, 00:27:35.730 --> 00:27:37.540 które mogą je dodatkowo stresować. 00:27:39.290 --> 00:27:42.500 Wiem, że czasem może być tak, że ciężko jest oderwać tą głowę 00:27:42.510 --> 00:27:44.720 jak jutro jest sprawdzian, ale 00:27:45.470 --> 00:27:50.120 w sytuacji egzaminu maturalnego czy ósmoklasisty, tego jednego 00:27:50.130 --> 00:27:55.740 wieczora już dużo się nie nauczymy. I to zdjęcie tego stresu 00:27:55.750 --> 00:28:00.860 pozwoli nam na to, żeby stres podczas egzaminu był niższy i żeby 00:28:00.870 --> 00:28:04.410 nam pomógł zamiast utrudnić i dzięki temu bardzo często będziemy 00:28:04.420 --> 00:28:08.440 mieli lepszy dostęp do pamięci długotrwałej. Ponieważ to 00:28:08.450 --> 00:28:10.080 z niej wydobywamy tę wiedzę. 00:28:12.210 --> 00:28:18.080 Dodatkowymi rzeczami, które potrafią tak pomagać na tu i teraz, 00:28:18.390 --> 00:28:22.420 kiedy powiedzmy ten egzamin jest za tydzień i już ciężko będzie 00:28:22.430 --> 00:28:24.440 przygotować sobie plan na naukę, 00:28:25.290 --> 00:28:29.860 to jest też porozmawianie o różnych opcjach w przyszłości. 00:28:30.720 --> 00:28:32.410 I 00:28:33.120 --> 00:28:37.280 pokazanie perspektywy, że to jest właśnie jeden z elementów życia. 00:28:39.880 --> 00:28:40.250 00:28:41.070 --> 00:28:46.630 Tak myślę sobie, że pokrótce bardzo 00:28:47.960 --> 00:28:48.400 00:28:50.060 --> 00:28:53.110 w skondensowany sposób chciałem przedstawić państwu 00:28:53.960 --> 00:28:55.010 czym jest depresja. 00:28:55.640 --> 00:29:00.890 Z czym jest związany stres i co my możemy zrobić, żeby pomóc naszym 00:29:00.900 --> 00:29:02.720 dzieciom w 00:29:02.730 --> 00:29:07.670 sytuacji mierzenia się z kryzysem bądź w sytuacji kryzysowej, 00:29:07.680 --> 00:29:11.470 jakim może być egzamin maturalny bądź ósmoklasisty. 00:29:12.430 --> 00:29:12.950 00:29:13.870 --> 00:29:18.080 Ważne chyba dla mnie jest też to, żeby przekazać państwu, 00:29:18.270 --> 00:29:19.420 że nie muszą państwo działać 00:29:19.430 --> 00:29:24.820 sami. Bardzo dobrze jest korzystać z różnego rodzaju pomocy. 00:29:25.390 --> 00:29:30.010 Na pierwszym planie chciałbym państwa zachęcić do kontaktu 00:29:30.050 --> 00:29:32.060 z punktem informacyjno-konsultacyjnym. 00:29:32.470 --> 00:29:35.720 Jest to miejsce, w którym tak jak mówiliśmy o tej drugiej fazie, 00:29:35.810 --> 00:29:40.040 mogą państwo przyjść i porozmawiać. Nawet jeśli nie będzie 00:29:40.050 --> 00:29:41.300 to 00:29:42.560 --> 00:29:46.180 znaczyło, że będą musieli państwo przechodzić przez dłuższy 00:29:46.190 --> 00:29:47.050 okres czasu. 00:29:47.420 --> 00:29:51.870 Taka konsultacja z psychologiem może też polegać na tym, 00:29:51.880 --> 00:29:53.690 że wspólnie ułożą państwo plan. 00:29:54.520 --> 00:29:57.650 I znajdą państwo miejsce, gdzie dalej będzie można korzystać 00:29:57.660 --> 00:30:01.910 z dłuższego wsparcia. Punkt informacyjno-konsultacyjny 00:30:01.920 --> 00:30:05.950 jest takim miejscem, które właśnie ma odnaleźć tą drogę. 00:30:05.960 --> 00:30:10.910 Więc pod tym kontekstem zachęcam państwa do kontaktu, 00:30:11.080 --> 00:30:15.050 do wejścia na stronę wsparciewgdansku.pl, bo tam znajduje 00:30:15.060 --> 00:30:20.890 się cała baza placówek, organizacji, które oferują 00:30:20.920 --> 00:30:22.150 wsparcie w Gdańsku. 00:30:23.310 --> 00:30:28.760 Jeśli chodzi o młodzież przeżywającą kryzys, jeżeli mierzą 00:30:28.770 --> 00:30:34.080 się państwo razem ze swoimi dziećmiz kryzysem związanym z 00:30:34.090 --> 00:30:39.380 depresją, to może być potrzebne długofalowe wsparcie. 00:30:39.990 --> 00:30:44.080 Myślę sobie, że na szczęście w Gdańsku 00:30:44.940 --> 00:30:50.400 funkcjonuje parę placówek, które pomaga. Jedną z 00:30:50.410 --> 00:30:54.030 takich placówek, jest Gdański Ośrodek Pomocy Psychologicznej. 00:30:54.420 --> 00:30:57.570 Młodzież do dwudziestego czwartego roku życia może się zgłosić, 00:30:57.610 --> 00:31:02.670 umówić na konsultacje, na terapię, terapię indywidualną 00:31:02.840 --> 00:31:04.800 czy terapię rodzinną. 00:31:05.480 --> 00:31:09.850 Innym miejscem jest Środowiskowy Dom Samopomocy 00:31:09.860 --> 00:31:13.590 Młodzieżowy Szopen, który prowadzę na co dzień. Młodzież u nas 00:31:13.600 --> 00:31:14.940 w Młodzieżowym 00:31:14.990 --> 00:31:16.810 Szopenie 00:31:16.980 --> 00:31:20.750 oprócz eróżnego rodzaju terapii indywidualnych, terapii 00:31:20.760 --> 00:31:26.130 grupowych, socjoterapii, realizuje swój obowiązek szkolny. 00:31:26.460 --> 00:31:29.770 Dzięki temu możemy skupić się na tym zdrowieniu, ale też nie 00:31:29.780 --> 00:31:32.130 mają luki w edukacji. 00:31:32.560 --> 00:31:38.670 Ważnym jest w naszym Młodzieżowym Szopenie to, co też potrafi 00:31:38.680 --> 00:31:43.030 działać, może tak jeszcze wspomnę państwu, jako też taką małą 00:31:43.040 --> 00:31:46.990 podpowiedź, w Młodzieżowym 00:31:47.050 --> 00:31:49.900 Szopenie mamy coś takiego jak społeczności terapeutyczne. 00:31:50.370 --> 00:31:52.650 Na takich społecznościach terapeutycznych spotykamy się 00:31:52.660 --> 00:31:57.140 wszyscy naraz, rozmawiając o życiu, które się na co dzień dzieje 00:31:57.180 --> 00:32:03.040 ośrodku. I taką ważną zasadą jest toil, że każdy ma równy głos. 00:32:03.810 --> 00:32:10.470 I każdego głos jest równoważny, tak samo ważny, tak samo istotny 00:32:10.990 --> 00:32:15.400 i staramy się uczyć wzajemnie, bo nie tylko młodzież, ale 00:32:15.410 --> 00:32:18.840 również my, specjaliści, żeby 00:32:19.820 --> 00:32:23.430 być otwartym na zdanie innych. Nawet jeżeli nie do końca 00:32:23.440 --> 00:32:28.730 się zgadzamy. Jeżeli będziemy mieli taką dozę otwartości, akceptacji, 00:32:29.370 --> 00:32:34.040 to może pozwolić na wspólne odnajdywanie rozwiązań w tych 00:32:34.050 --> 00:32:35.250 trudnych sytuacjach. 00:32:36.040 --> 00:32:40.880 Jeszcze takim fajnym miejscem do wspomnienia jest też 00:32:40.910 --> 00:32:45.200 podobnie pracująca placówka, która jest oddziałem dziennym, 00:32:45.510 --> 00:32:48.340 to Gdańskie Centrum Zdrowia, dokładniej Młodzieżowy 00:32:48.350 --> 00:32:48.960 Nowy Port. 00:32:48.970 --> 00:32:53.980 Jest to oddział dzienny, który również oprócz terapii realizuje 00:32:53.990 --> 00:32:56.600 równocześnie obowiązek szkolny. 00:32:57.210 --> 00:33:00.310 Są to miejsca, w których 00:33:00.380 --> 00:33:01.690 państwa młodzież 00:33:02.440 --> 00:33:08.280 może mieć przestrzeń na to, żeby radzić sobie ze swoimi kryzysami. 00:33:09.310 --> 00:33:12.980 Poza tym jeżeli będą państwo szukali jakiegoś wsparcia, 00:33:12.990 --> 00:33:16.400 to w Gdańsku funkcjonuje pięć poradni zdrowia psychicznego 00:33:16.410 --> 00:33:20.710 dla dzieci i młodzieży. W takich miejscach do 00:33:20.760 --> 00:33:24.800 dwóch lat państwa młodzież będzie mogła skorzystać z terapii.py? 00:33:27.370 --> 00:33:31.240 To by było wszystko, co przygotowałem państwu na dzisiaj. 00:33:32.200 --> 00:33:33.130 Dziękuję bardzo.