WEBVTT

00:00:14.960 --> 00:00:17.710
Pomimo, że robię to już tyle lat, właściwie

00:00:18.560 --> 00:00:21.390
za chwilę wydaje kolejną płytę i to mnie ogromnie cieszy.

00:00:21.400 --> 00:00:24.050
To jest za każdym razem dla mnie intrygujące.

00:00:24.060 --> 00:00:27.330
Za każdym razem budzi we mnie emocje... Widzę to, co się dzieje

00:00:27.340 --> 00:00:28.020
w Europie.

00:00:28.030 --> 00:00:31.010
Chodzi mi o polityczne sprawy, różne niepokojące rzeczy, które

00:00:31.020 --> 00:00:35.530
się dzieją i myślę o tym jako osoba dojrzała z dużą troską, z takim

00:00:35.540 --> 00:00:39.130
nawet zatroskaniem może momentami i chciałam taki złożyć swój

00:00:39.140 --> 00:00:42.410
taką maleńką cegiełkę, taki swój osobisty hołd tej Europie.

00:00:42.420 --> 00:00:46.180
Cieszmy się tą Europą, kochajmy ją, szanujmy i bądźmy dla niej

00:00:46.190 --> 00:00:47.580
dawajmy z siebie dużo.

00:00:50.330 --> 00:00:54.290
Dama polskiego Jazzu, wokalistka, gitarzystka, nauczyciel,

00:00:54.510 --> 00:00:57.760
wykładowczyni Wokalistyki Jazzowej, dziennikarka radiowa.

00:00:57.770 --> 00:01:00.720
Proszę Państwa, Krystyna Stańko. Dzień dobry, witam cię w studiu.

00:01:01.720 --> 00:01:04.840
To już prawie 35 lat na scenie powiedz mi ty

00:01:04.850 --> 00:01:05.720
wciąż to lubisz?

00:01:05.730 --> 00:01:11.040
To spotkanie z muzykami w studiu, na scenie z publicznością. To

00:01:11.050 --> 00:01:13.080
wciąż daje satysfakcję?

00:01:13.090 --> 00:01:14.070
Ogromną

00:01:15.540 --> 00:01:22.460
to jest jak nałóg w jakimś sensie. Jak dobry nałóg? Cudowny, ale myślę, że jeżeli się tego

00:01:22.470 --> 00:01:27.920
dostąpi, jeżeli się tego posmakuje, to jest coś w tym niepowtarzalnego,

00:01:27.930 --> 00:01:28.700
wyjątkowego.

00:01:28.710 --> 00:01:31.640
To zderzenie z inną energią drugiego człowieka

00:01:32.090 --> 00:01:37.890
i na pewno też to, że jeżeli się dostanie tak zwany talent, to

00:01:38.870 --> 00:01:43.480
mając okazję spotkać w swoim życiu tylu ciekawych muzyków tyle

00:01:43.490 --> 00:01:44.430
osobowości,

00:01:44.970 --> 00:01:47.270
to człowiek po prostu nie może bez tego żyć.

00:01:47.280 --> 00:01:51.750
Jest coś w tym takiego, więc ja pomimo, że robię to już tyle lat

00:01:51.760 --> 00:01:52.730
właściwie

00:01:53.600 --> 00:01:56.420
za chwilę wydaje kolejną płytę i to mnie ogromnie cieszy.

00:01:56.430 --> 00:01:59.100
To jest za każdym razem dla mnie intrygujące,

00:01:59.110 --> 00:02:03.030
za każdym razem budzi we mnie emocje i te wszystkie obawy i ten

00:02:03.380 --> 00:02:10.220
delikatny, taki wibrujący wiesz... w brzuchu motyle są muzyczne.

00:02:10.230 --> 00:02:11.780
Ale one są zawsze

00:02:11.790 --> 00:02:15.690
czy one są wtedy, kiedy jest nowa płyta, jakieś nowe miejsce,

00:02:16.040 --> 00:02:17.700
Na pewno to nowe

00:02:17.710 --> 00:02:22.740
zawsze jest takie odświeżające i dające nowe pokłady energii,

00:02:22.750 --> 00:02:26.440
ale są też momenty, kiedy sięgam po starsze rzeczy,

00:02:26.450 --> 00:02:29.940
po wspomnienia też. Teraz niedawno tak było w związku z tym, że

00:02:29.950 --> 00:02:33.720
mój syn grał swój egzamin dyplomowy, to wspominałam swój dyplom

00:02:33.730 --> 00:02:36.690
tego dnia i jakoś te emocje znowu wróciły.

00:02:36.700 --> 00:02:39.690
Myślę sobie też, jak są egzaminy wstępne

00:02:39.760 --> 00:02:44.460
i studenci zdają, znaczy kandydaci na studia licznie nas odwiedzający

00:02:45.590 --> 00:02:47.410
mają ten egzamin i widzę ten stres.

00:02:47.420 --> 00:02:50.090
Widzę, jak po prostu czasami 

00:02:50.160 --> 00:02:55.010
wibrują te nogawki od garniturów jak dziewczyny są elegancko

00:02:55.020 --> 00:02:59.780
ubrane czy jak drżą policzki, to ja sobie przypominam ten

00:02:59.790 --> 00:03:03.770
mój czas kiedy zdawałam na studia, choć było to dawno jakoś potrafię

00:03:03.780 --> 00:03:07.680
w tą sytuację wejść i bardzo to przeżywam. Po takich egzaminach

00:03:07.940 --> 00:03:10.760
przyjeżdżam do domu i naprawdę potrzebuje wiele godzin żeby

00:03:10.770 --> 00:03:15.180
tę energię w sobie... żeby to uspokoić, wyciszyć, bo te są straszne

00:03:15.190 --> 00:03:18.810
emocje, to są takie ważne momenty. Już tyle wątków... Dobra to była Akademia

00:03:18.820 --> 00:03:22.420
Muzyczna w Katowicach, a ty pamiętasz z czym tam wtedy startowałaś?

00:03:22.460 --> 00:03:28.580
Tak, pamiętam ja śpiewałam "Overjoyed" Stevie'go Wonder'a i śpiewałam polską

00:03:28.590 --> 00:03:34.880
piosenkę chyba z repertuaru Ewy Bem i chyba coś swojego,

00:03:34.890 --> 00:03:36.200
tego już dokładnie nie pamiętam.

00:03:36.210 --> 00:03:37.550
Trzeba było też mieć

00:03:38.770 --> 00:03:42.510
w zanadrzu fragment poezji lub prozy, ale o tym się dowiedziałam

00:03:42.520 --> 00:03:46.540
dość późno, więc uczyłam się w nocy przed egzaminem. A powiedz

00:03:46.550 --> 00:03:48.060
mi, jak to jest z tym śpiewaniem?

00:03:48.070 --> 00:03:52.310
Ty nawet jak nie koncertujesz albo nie nagrywasz, to ciągle musisz

00:03:52.320 --> 00:03:52.920
śpiewać?

00:03:53.270 --> 00:03:57.320
Tak bo wiemy o tym, że głos rdzewieje. Byłam jakiś czas temu na koncercie

00:03:57.330 --> 00:04:00.560
widziałam bardzo doświadczoną

00:04:00.570 --> 00:04:03.560
wokalistkę i tak mi się wydawało, że słabo śpiewała i ktoś mi

00:04:03.570 --> 00:04:06.200
powiedział, bo mało śpiewa, bo się nie rozśpiewuje.

00:04:06.210 --> 00:04:07.570
Co to znaczy się rozśpiewywać?

00:04:07.580 --> 00:04:10.740
Codziennie mamy taki krótki trening, żeby się rozśpiewać,

00:04:10.750 --> 00:04:15.760
ale ja też teraz jak właśnie mówiłam o tej płycie, to mamy próby

00:04:15.770 --> 00:04:19.180
też regularne cały czas i codziennie jak jestem na uczelni

00:04:19.190 --> 00:04:22.000
też śpiewam, aczkolwiek nie jestem takim nauczycielem, który

00:04:22.010 --> 00:04:26.330
stoi nad głową studenta i śpiewa jak student powinien zaśpiewać.

00:04:26.340 --> 00:04:29.150
Tego, bym nie chciała, bo to jest trochę tak, że

00:04:29.990 --> 00:04:33.170
produkujemy swoje klony, a to w ogóle nie o to chodzi

00:04:33.180 --> 00:04:37.350
wiadomo w sztuce, w muzyce, ale czasami jest tak, że jednak mój

00:04:37.360 --> 00:04:40.830
głos musi być gotowy do tego, żeby w danym momencie, jeśli student

00:04:40.840 --> 00:04:44.610
mnie zapyta o coś, to jestem gotowa to zaśpiewać, więc to też

00:04:44.620 --> 00:04:45.190
jest 

00:04:45.720 --> 00:04:49.010
taki przyczynek do tego, żeby ten głos był w formie. Wstajesz

00:04:49.020 --> 00:04:51.870
rano i w domu śpiewasz, czy w samochodzie sobie śpiewasz? Tak, też. W samochodzie też.

00:04:51.880 --> 00:04:56.130
To jest zabawne, bo to się zawsze włącza,

00:04:56.490 --> 00:04:59.510
muszę to wybadać, znaczy to polega... Zawsze się włącza taki

00:04:59.520 --> 00:05:04.070
bardzo trudny utwór Kurt Elling i ja sobie na nim dojeżdżam do

00:05:04.800 --> 00:05:08.240
Łąkowej i na nim ćwiczę i już jestem... Nie ma lekkich tonów? To jest dwadzieścia

00:05:08.250 --> 00:05:10.880
parę minut, więc sobie tam śpiewam różne utwory.

00:05:10.890 --> 00:05:12.860
Oczywiście koncentruje się na jeździe, ale

00:05:13.600 --> 00:05:16.750
to już jest takie powiedziałabym automatyczne jak u każdego,

00:05:17.230 --> 00:05:18.620
kto ma 

00:05:19.320 --> 00:05:23.340
te swoje zajęcia muzyczne i się rośpiewuje. Mówisz o nowej płycie, "Eurydyka"

00:05:23.350 --> 00:05:26.210
to jest ta nowa płyta? Tak. Bo ja gdzieś przeczytałam, że to będzie

00:05:26.220 --> 00:05:28.840
listopad, ale to rozumiem, że wcześniej? To znaczy nagranie

00:05:28.850 --> 00:05:36.430
jest wcześniej. Teraz 16 czerwca jest singiel i

00:05:36.470 --> 00:05:40.990
później premiera płyty jest planowana na 10 listopada.

00:05:41.610 --> 00:05:42.350
Co to za płyta?

00:05:42.360 --> 00:05:43.330
Powiedz coś o niej.

00:05:43.370 --> 00:05:46.050
To będzie taka płyta złożona... Znaczy,

00:05:46.060 --> 00:05:48.900
najpierw powiem o tym, że po prostu Europa jest dla mnie niesamowicie

00:05:48.910 --> 00:05:53.510
ważna i tak jak ludzie kochają wyjazdy w rozmaite dalekie odległe

00:05:53.520 --> 00:05:54.070
zakątki.

00:05:54.080 --> 00:05:58.010
Mój mąż chciałby bardzo pojechać do Wietnamu i w tego typu miejsca.

00:05:58.020 --> 00:06:01.550
To ja z kolei w ogóle nie mam takiej potrzeby.

00:06:01.560 --> 00:06:06.050
Europa mnie po prostu tak zachwyca, że za każdym razem, gdzie

00:06:06.060 --> 00:06:10.370
nie Jestem, czy to są Włochy czy Hiszpania czy Grecja, to są zawsze

00:06:10.380 --> 00:06:12.950
dla mnie takie miejsca, w których chciałabym

00:06:12.960 --> 00:06:17.960
pobyć dłużej i też widzę to, co się dzieje w Europie, chodzi mi

00:06:17.970 --> 00:06:21.120
o polityczne sprawy, różne niepokojące rzeczy, które się dzieją

00:06:21.660 --> 00:06:25.220
i myślę o tym jako osoba dojrzała z dużą troską, z takim nawet

00:06:25.230 --> 00:06:28.850
zatroskaniem może momentami i chciałam taki złożyć swój, taką

00:06:28.860 --> 00:06:32.410
maleńką cegiełkę, taki swój osobisty hołd tej Europie. Zaprosiłam

00:06:32.420 --> 00:06:37.570
muzyków z różnych krajów, nie jakąś ogromną ilość tych muzyków,

00:06:38.060 --> 00:06:40.970
zaledwie parę osób, ale dla mnie niezmiernie ważnych.

00:06:41.860 --> 00:06:45.590
Co dla mnie jest niesamowicie pięknym

00:06:45.660 --> 00:06:48.440
zdarzeniem, że udało mi się zaprosić Arve Henriksen'a

00:06:48.450 --> 00:06:52.080
z Norwegii, który jest niewiarygodnym muzykiem, którego

00:06:52.090 --> 00:06:56.340
podziwiam od lat i nawet nie marzyłam o tym, że jego ton niezwykły,

00:06:56.350 --> 00:07:02.060
zupełnie, który jest na granicy grania trąbki, fletu, głosu.

00:07:02.450 --> 00:07:06.320
To jest dla mnie absolutnie fenomenalna postać i to, że przyjął

00:07:06.330 --> 00:07:07.090
moje zaproszenie,

00:07:07.100 --> 00:07:11.220
to uważam, naprawdę jest dla mnie wielkim, wielkim wyróżnieniem.

00:07:11.650 --> 00:07:16.240
Oprócz tego zaprosiłam, Joao de Sousa który jest z Porto.

00:07:16.290 --> 00:07:16.980
Mieszka w Polsce

00:07:16.990 --> 00:07:21.000
na szczęście i zaprosiłam Laura Marti z Ukrainy

00:07:21.960 --> 00:07:26.690
i z Węgier też jednego muzyka Daniela

00:07:26.860 --> 00:07:29.920
Mestera, więc to by było na tyle, jeżeli chodzi o gości zagranicznych.

00:07:29.930 --> 00:07:33.260
Nie chodziło mi o to, żeby to były jakieś super wielkie gwiazdy.

00:07:33.270 --> 00:07:35.280
No Arve jest taką gwiazdą, ale

00:07:36.550 --> 00:07:39.830
nagrywa dla ECM'u czyli dla najważniejszej wytwórni w Europie,

00:07:39.900 --> 00:07:44.090
ale tak naprawdę chodziło mi o przekaz i poszczególne utwory,

00:07:44.100 --> 00:07:47.630
których będzie prawdopodobnie 9 lub 10 mają

00:07:47.640 --> 00:07:50.770
swoją historię, mają swoją opowieść, ale mają też podtytuł

00:07:50.780 --> 00:07:53.790
i tym podtytułem jest zawsze nazwa miasta.

00:07:54.220 --> 00:07:58.300
Bardziej to jest związane z nastrojem tego miasta niż z opisywaniem

00:07:58.310 --> 00:08:01.370
go, bo to wydawało mi się kompletnie niepotrzebne

00:08:01.560 --> 00:08:04.670
i raczej zależało mi na tym, żeby przekazać to, co

00:08:04.840 --> 00:08:09.860
obecnie myślę, swoje emocje niż opisywanie miast czy moich odczuć

00:08:10.260 --> 00:08:13.750
wobec nich raczej nastrój tych miast to jest to, co się w muzyce

00:08:13.760 --> 00:08:16.490
odbywa, a w tekście to jest zawsze jakaś historia.

00:08:16.500 --> 00:08:20.710
Czasem tych tekstów nie ma, jest tylko wokaliza czy scat.

00:08:21.410 --> 00:08:24.030
Ty w ogóle masz chyba szczęście do muzyków, prawda?

00:08:24.040 --> 00:08:29.110
Myślę że tak. Ty grasz z różnymi muzykami i często zapraszasz do swoich płyt

00:08:29.120 --> 00:08:32.030
muzyków. Od czasu kiedy mamy możliwość

00:08:32.100 --> 00:08:35.160
że wszystko jest takie otwarte, to właściwie to nawiązanie

00:08:35.170 --> 00:08:37.350
kontaktu jest prostsze niż kiedykolwiek.

00:08:37.360 --> 00:08:39.500
Oczywiście z bardzo dobrymi muzykami

00:08:39.510 --> 00:08:43.760
jest czasami trudniej się dopasować z nimi, do ich terminów

00:08:43.770 --> 00:08:45.080
albo w ogóle ich złapać.

00:08:45.090 --> 00:08:49.420
Tak było z Elisem Nascimento fantastycznym perkusjonistą,

00:08:49.920 --> 00:08:53.510
czy perkusjonalistą jak kto woli, który jest z Brazylii

00:08:53.520 --> 00:08:55.600
i grał na przykład z Cesarią Evorą...

00:08:55.940 --> 00:08:59.540
Taki właśnie muzyk, którego zaprosiłam

00:08:59.550 --> 00:09:03.360
do "Novos Anos". Wspaniałe spotkanie z muzykiem,

00:09:03.370 --> 00:09:06.480
który wnosi już ze sobą, ze swoją osobowością.

00:09:07.350 --> 00:09:11.100
taki właśnie brazylijski, spokojny feeling.

00:09:12.740 --> 00:09:15.990
Coś wspaniałego absolutnie, więc to że takie mamy możliwości

00:09:16.000 --> 00:09:19.250
to jest dla mnie nie niewiarygodne

00:09:19.260 --> 00:09:22.570
źródło inspiracji, spotkanie z muzykami z innych stron świata.

00:09:22.580 --> 00:09:23.640
Co wy szczególnie śpiewacie?

00:09:23.680 --> 00:09:25.430
Co lubicie szczególnie grać na koncertach?

00:09:25.440 --> 00:09:29.890
Jest coś takiego, że i publika na coś szczególnie reaguje?

00:09:29.900 --> 00:09:32.870
Myślę, że w moim przypadku to była właśnie ta płyta z besenovą,

00:09:32.920 --> 00:09:36.050
To ja tego w ogóle nie przypuszczałam, bo wiele lat nagrywałam

00:09:36.060 --> 00:09:40.050
muzykę autorską, piosenki i piosenki także autorskie.

00:09:40.470 --> 00:09:42.980
Gdzie ta moja współpraca z Dominikiem Bukowskim?

00:09:43.960 --> 00:09:48.820
Znakomitym wibrafonistą, kompozytorem i moim przyjacielem muzycznym,

00:09:48.830 --> 00:09:50.610
kierownikiem muzycznym mojego zespołu.

00:09:50.960 --> 00:09:55.540
To spowodowało, że zawsze tak jak robimy już jakiś projekt,

00:09:55.550 --> 00:09:59.980
to za chwilę: "Co będziemy robić znowu?" i to jest wspaniałe, że

00:09:59.990 --> 00:10:04.360
to źródło inspiracji nie wysycha i jak nagraliśmy płytę z

00:10:04.400 --> 00:10:08.420
takim, to nie był tribute, to były opracowania jazzowe piosenek

00:10:08.430 --> 00:10:11.880
Petera Gabriela w 2010 roku.

00:10:11.890 --> 00:10:14.800
To za chwilę już rozmawialiśmy, na której stacji benzynowej

00:10:14.810 --> 00:10:18.040
wracając z koncertu... Bo żeśmy tych koncertów grali z tym programem

00:10:18.050 --> 00:10:22.080
bardzo dużo i Dominik mówi: "To, co teraz będziemy robić?", a ja mówię: "Wiesz

00:10:22.090 --> 00:10:25.980
co, tak tęsknie za polskim językiem, tak bym chciała znowu poczuć

00:10:25.990 --> 00:10:31.090
polski język, tą tkankę, tą głębię", mówię, że: "Poezja byłaby cudowna

00:10:31.100 --> 00:10:35.990
z taką poetycką płytą z naszą muzyką" i wtedy sięgnęłam po

00:10:37.180 --> 00:10:40.460
poezję Poświatowskiej, Szymborskiej, współczesnej poetki

00:10:40.470 --> 00:10:45.320
Doroty Szatters ze Śląska i po prostu opatrzyliśmy to naszymi

00:10:45.330 --> 00:10:46.100
dźwiękami,

00:10:46.520 --> 00:10:49.980
niestety w tym momencie też zmarła Wisława Szymborska.

00:10:49.990 --> 00:10:55.270
Mieliśmy bardzo duży dylemat, co z tą płytą, ale radząc się różnych

00:10:55.280 --> 00:10:59.500
muzyków, też okazało się, że jednak najważniejsze jest to,

00:10:59.510 --> 00:11:00.490
żebyśmy ten temat

00:11:01.120 --> 00:11:04.990
pociągnęli i tam zresztą to nie była płyta, która by była tylko

00:11:05.190 --> 00:11:08.780
złożona z wierszy Wisławy Szymborskiej z naszą muzyką, ale

00:11:09.040 --> 00:11:12.190
to jest, wydaje mi się jedna z moich najważniejszych płyt,

00:11:12.580 --> 00:11:16.830
bo jakoś czuję tę poezję na wielu płaszczyznach i za każdym

00:11:16.840 --> 00:11:20.610
razem, bo na każdym koncercie gramy coś z tej płyty, to zawsze

00:11:20.620 --> 00:11:23.130
odkrywam ten tekst jeszcze na nowo, jeszcze na nowo,

00:11:23.190 --> 00:11:26.030
jeszcze jest jakiś właśnie 

00:11:26.080 --> 00:11:29.930
kolejna warstwa, to jest fascynujące w poezji. Powiedziałaś

00:11:29.940 --> 00:11:33.910
też, że wykładasz w Akademii w Gdańsku, teraz właściwie jest

00:11:33.920 --> 00:11:38.290
taki gorący czas, jeśli chodzi o twoich studentów, głównie

00:11:38.300 --> 00:11:44.240
studentki. Co to znaczy śpiewać jazzowo? Jak to znaczy uczyć

00:11:44.430 --> 00:11:45.730
śpiewania jazzowego?

00:11:46.430 --> 00:11:48.680
Właśnie niedługo będę miała taki wykład,

00:11:48.690 --> 00:11:51.220
dobrze, że... Jesteś gotowa?

00:11:51.300 --> 00:11:54.060
Właśnie, nie. Chyba nie, najbardziej fascynujące jest to,

00:11:54.070 --> 00:11:57.220
że nigdy nie jesteśmy gotowi, że w Jazzie tak właśnie jest, że

00:11:57.230 --> 00:11:58.580
to nie ma tej powtarzalności,

00:11:58.590 --> 00:12:00.060
to jest fascynujące.

00:12:00.200 --> 00:12:03.870
Jak się pomyśli o Elli Fitzgerald, która... przyznaje, jak byłam

00:12:03.880 --> 00:12:06.050
na studiach, to nie ciągnęło mnie w tę stronę.

00:12:06.060 --> 00:12:09.950
Ja sobie zdawałam sprawę z tych ikonicznych postaci jak Billie

00:12:09.960 --> 00:12:12.500
Holiday, Ella, Salavon.

00:12:12.510 --> 00:12:17.160
To były dla mnie ogromne autorytety, ale jako młoda osoba dwudziestoletnia

00:12:17.170 --> 00:12:20.680
to w ogóle byłam zainteresowana tym, co robiła wtedy Cassandra 

00:12:20.690 --> 00:12:25.740
Wilsons z Embassy w ogóle Ameryka wtedy, takie bardziej szare

00:12:25.750 --> 00:12:31.240
szare klimaty i tak sobie pomyślałam, że dopiero jak dojrzałam,

00:12:31.250 --> 00:12:34.040
to ta Ella stała się u mnie w domu bardziej obecna

00:12:34.580 --> 00:12:39.630
jeżeli chodzi o puszczanie sobie tych płyt i kontemplowanie

00:12:39.700 --> 00:12:43.870
jej niezwykłej finezji, niezwykłych umiejętności, ona miała

00:12:44.130 --> 00:12:47.850
słuch absolutny. Niezwykłe, wprost poczucie rytmu i jak my

00:12:47.860 --> 00:12:51.470
to teraz analizujemy, bo ja też od niedawna prowadzę zajęcia

00:12:51.480 --> 00:12:55.640
z literatury, czyli też słuchamy nagrań i analizujemy i troszkę

00:12:55.650 --> 00:13:00.370
do biografii zaglądamy, to widzę ten kunszt jeszcze tak po prostu

00:13:00.380 --> 00:13:04.570
wyraźnie, bo się w to zagłębiam i to jest przede wszystkim

00:13:04.580 --> 00:13:06.590
frazowanie, to jest brzmienie.

00:13:07.300 --> 00:13:09.260
To jest umiejętność improwizowania.

00:13:09.700 --> 00:13:13.680
To jest traktowanie też podejście do swojego głosu jak do instrumentu,

00:13:14.190 --> 00:13:18.500
że ta technika scat też pomaga, jakby wyzwala w nas kreatywność,

00:13:18.770 --> 00:13:21.870
bo tekst czasami nas jednak mimo wszystko ogranicza

00:13:21.880 --> 00:13:25.630
do tego przekazu. Ogranicza, ale też daje możliwości tego, żeby

00:13:25.640 --> 00:13:26.340
dobrze powiedzieć,

00:13:26.350 --> 00:13:32.300
ale po prostu jest ta Ella niewiarygodnie wielką wokalistką

00:13:32.310 --> 00:13:36.600
i gdy ktoś przychodzi na pierwszy rok, to właściwie czy konsultacje

00:13:36.610 --> 00:13:39.250
ludzie proszą o konsultację taką krótką przed egzaminem,

00:13:39.850 --> 00:13:42.380
to nawet jak pytałam, czy muzyka jazzowa jest ci bliska,

00:13:42.390 --> 00:13:47.520
tak znam Ellę. To jest zawsze, jak włączam nagranie to włączam, jest

00:13:47.530 --> 00:13:49.820
wstęp jeszcze Ella nie wydobyło ani jednej...

00:13:49.830 --> 00:13:52.660
To jest Ella Fitzgerald już ludzie tak dobrze znają te nagrania.

00:13:53.150 --> 00:13:56.260
Cudowna Billie Holiday z kolei była dla mnie bardziej inspirująca.

00:13:56.300 --> 00:13:59.580
Powiedz mi, a jakie szanse mają twoje studentki,

00:13:59.590 --> 00:14:04.480
absolwentki, te które wychodzą z pod twojego... czego? Nie wiemy

00:14:05.260 --> 00:14:09.850
Swoich skrzydeł, po to żeby zaistnieć na tym rynku muzycznym?

00:14:09.890 --> 00:14:13.720
Nie ma na to żadnej recepty, nauczanie i bycie w ogóle w szkole

00:14:13.730 --> 00:14:16.910
to jest właściwie, bycie na studiach... Ja jechałam na studia

00:14:16.920 --> 00:14:20.820
moje do Katowic, to był jedyny wtedy kierunek jazzowy w Polsce,

00:14:21.090 --> 00:14:24.320
dostać się tam to było w ogóle prawie, że niemożliwe. Każdy z nas

00:14:24.330 --> 00:14:28.820
jechał licząc na to że prawie zdarzy się cud, bo były

00:14:28.830 --> 00:14:32.090
jedno miejsce, dwa miejsca, a ludzie zdawali z całej

00:14:32.100 --> 00:14:32.650
Polski.

00:14:32.660 --> 00:14:37.130
Nie było żadnego innego kierunku, więc to było jak szóstka w

00:14:37.140 --> 00:14:41.530
totolotka. Albo i bardziej, ale

00:14:42.080 --> 00:14:44.820
środowisko było najważniejsze i moim zdaniem cały czas jest

00:14:44.830 --> 00:14:47.850
najważniejsze, że ludzie się spotykają w tym miejscu i chcą

00:14:47.860 --> 00:14:52.260
razem robić zespoły, budować repertuar, być kreatywni, tworzyć

00:14:52.270 --> 00:14:52.770
razem.

00:14:53.160 --> 00:14:55.090
My jako nauczyciele mamy taką rolę

00:14:55.100 --> 00:14:59.890
może czuwania, bycia dobrymi duszami, dobrymi duchami tego całego

00:14:59.900 --> 00:15:00.570
zdarzenia.

00:15:00.750 --> 00:15:04.590
Oczywiście też nauki, bo tu chodzi też o warsztat, o umiejętności,

00:15:05.820 --> 00:15:09.260
ale ja jestem bardzo szczęśliwa, ponieważ depcze moim studentom

00:15:09.270 --> 00:15:12.430
od pierwszego roku po piętach i zawsze mówię, żeby coś robili.

00:15:13.010 --> 00:15:15.200
Żeby nie było dla nich całą treścią.

00:15:15.280 --> 00:15:20.140
Zdobywanie ocen, dyplomu, bo to są studia praktyczne i tak naprawdę

00:15:20.150 --> 00:15:21.410
dla nich weryfikacjom będzie

00:15:21.420 --> 00:15:25.910
czy ktoś kupi bilet na ich koncert i ogromnie, czy ich płytę, może

00:15:25.920 --> 00:15:26.810
streaming teraz,

00:15:27.160 --> 00:15:31.240
ale mam tę ogromną przyjemność, że moje studentki, bo jest ich

00:15:31.250 --> 00:15:34.570
większość tak jak powiedziałaś, ale są też studenci z przeszłości,

00:15:34.580 --> 00:15:37.200
bo teraz jakoś mniej panów zdaje na wokal.

00:15:38.370 --> 00:15:41.340
Bardzo pięknie sobie radzą i taką mam już rekordzistę

00:15:41.350 --> 00:15:45.300
nawet Magdę Kuraś, która wydaje teraz drugą płytę podczas studiów

00:15:45.310 --> 00:15:48.440
licencjackich jest. Teraz jest na magisterce

00:15:48.450 --> 00:15:51.620
na pierwszym roku i to jest drugi album i to nie są takie płyty

00:15:51.630 --> 00:15:54.160
które my sobie nagrywamy, bo każdy z nas może dzisiaj wejść do

00:15:54.170 --> 00:15:59.030
studia i nagrać płytę tylko że ktoś o nich mówi. Kasiu a jak to jest właśnie z tym śpiewaniem?

00:15:59.120 --> 00:16:01.510
Naprawdę każdy może śpiewać?

00:16:03.440 --> 00:16:07.310


00:16:07.390 --> 00:16:09.790
Ma się takie wrażenie, że właściwie każdy dzisiaj może śpiewać,

00:16:09.800 --> 00:16:15.110
ale na pewno tak nie jest, nie? Na pewno można się szkolić, na pewno można dojść do pewnego pułapu umiejętności, możemy

00:16:15.120 --> 00:16:18.390
zawsze poprawić swoje umiejętności, nawet jeżeli nie jesteśmy

00:16:18.400 --> 00:16:21.760
geniuszami i nie jesteśmy obdarzeni jakimś szczególnym

00:16:21.770 --> 00:16:25.030
głosem i brzmieniem, można to poprawić, ale czasem wydaje mi

00:16:25.040 --> 00:16:28.910
się, że ci, którzy naprawdę zajmują się śpiewem i powinni to

00:16:28.920 --> 00:16:32.860
złe słowo, bo nie lubię go, ale jest o wiele łatwiej osobom, które

00:16:32.870 --> 00:16:38.050
jednak już te warunki głosowe mają z urodzenia, że po prostu

00:16:38.060 --> 00:16:42.570
fizjologia ich i długość strun głosowych, słuch, też genetyczne

00:16:42.580 --> 00:16:46.870
sprawy, że się wychowali w rodzinach, gdzie byli rodzice utalentowani

00:16:46.880 --> 00:16:50.320
muzycznie albo gdzie się tej muzyki słuchało bardzo dużo.

00:16:50.330 --> 00:16:52.600
Gdzie ja te biografie artystów

00:16:52.780 --> 00:16:57.140
jak studiuję, to właściwie większość z nich śmiem powiedzieć

00:16:57.150 --> 00:17:00.420
w przypadku jazzu 90% to są ludzie, którzy

00:17:00.430 --> 00:17:04.600
wyrastali z domów gdzie muzyka była ważna, gdzie się muzyki słuchało. W twoim domu muzyka

00:17:04.610 --> 00:17:10.180
była ważna. Bardzo. I nadal jest ważna, prawda? Bardzo. Następne pokolenie. Tak, właśnie

00:17:10.190 --> 00:17:15.580
słuchali Niemena, Demarczyk a już po prostu jak pojawiała się Kora to

00:17:15.590 --> 00:17:18.820
mój ojciec krzyczał Korusia jest, rusia jest i po prostu wszyscy

00:17:19.300 --> 00:17:24.320
do telewizora. To było cudowne, że taka była też rozpiętość że nie

00:17:24.330 --> 00:17:28.000
przeszkadzało im słuchać muzyki takiej jak prezentował

00:17:28.010 --> 00:17:33.660
właśnie Czesław Niemen, Grechuta i właśnie Karusia. To było cudowne

00:17:33.670 --> 00:17:38.120
że... Krzysztof Krawczyk, "Parostatek" też się czasem zdarzył,

00:17:38.190 --> 00:17:41.960
ale rodzice moi śpiewali, mój tato bardzo, jego rodzina i 

00:17:42.640 --> 00:17:45.630
w rodzinie mojej mamy też muzyka była bardzo obecna. I twój syn

00:17:45.640 --> 00:17:46.420
też jest muzykiem?

00:17:46.430 --> 00:17:46.900
Tak.

00:17:46.950 --> 00:17:51.550
I właśnie skończył studia magisterskie i 

00:17:51.880 --> 00:17:56.100
i gracie również ze sobą? Gramy czasem, tak. Bo jest perkusistą. Tak jest

00:17:56.110 --> 00:18:00.260
perkusistą. Gramy razem, on bardzo wcześniej zaczął występować

00:18:00.270 --> 00:18:01.310
z naszym zespołem.

00:18:01.710 --> 00:18:05.140
Takie szlify zdobywał z moimi wspaniałymi muzykami, którym

00:18:05.150 --> 00:18:09.180
za to też dziękuję, bo to była też kwestia ich zaufania, żeby

00:18:09.190 --> 00:18:10.580
takiego młodego człowieka

00:18:11.410 --> 00:18:17.440
mieć w zespole i dać mu tę przestrzeń, ale dzisiaj już występuje

00:18:17.510 --> 00:18:22.070
z zespołami, z młodymi ludźmi na szczęście, którzy mają pomysły

00:18:22.080 --> 00:18:23.230
na to, co chcą robić

00:18:23.240 --> 00:18:27.010
i właśnie wraca gdzieś tam z Bielska.

00:18:27.020 --> 00:18:28.280
Dzisiaj grają w Warszawie.

00:18:28.720 --> 00:18:31.890
Także nie mamy takich zbyt wielu możliwości, żeby się spotykać

00:18:31.900 --> 00:18:36.030
nawet, ale jak się wyprowadził, a grał w domu po parę godzin dziennie

00:18:36.040 --> 00:18:40.250
na perkusji, co nie było łatwe, to nagle mi się wydawało, że w

00:18:40.260 --> 00:18:42.850
ogóle coś się z tym domem stało.

00:18:43.880 --> 00:18:46.040
Że zapanowała tak niezwykła cisza,

00:18:47.300 --> 00:18:51.020
niesamowite. Jesteście fanami tego samego nurtu muzycznego?

00:18:51.030 --> 00:18:54.000
Czy on poszukuje innych nurtów? Różnie,

00:18:54.010 --> 00:18:57.840
teraz już chyba mniej, ale był taki moment, kiedy fascynowaliśmy się.

00:18:57.850 --> 00:19:01.260
To była taka zawsze wymiana, jak jechaliśmy autem, jak go wiozłam

00:19:01.270 --> 00:19:02.570
na przykład do szkoły muzycznej,

00:19:03.490 --> 00:19:05.200
jakby takim naprawdę jeszcze

00:19:07.030 --> 00:19:10.520
maluchem grającym na fortepianie, czego nie lubił robić, ale

00:19:11.170 --> 00:19:12.740
chciał od razu grać na perkusji.

00:19:13.100 --> 00:19:16.780
To podczas tej podróży, a nawet może i wcześniej, jak był jeszcze

00:19:16.790 --> 00:19:20.520
młodszy, to taka była troszkę wymianka, że on miał swoje piosenki...

00:19:20.630 --> 00:19:23.200
O, pamiętam, jak był taki malutki

00:19:23.210 --> 00:19:25.460
naprawdę to był ten szalony Crazy Frog.

00:19:26.330 --> 00:19:29.060
Szaleństwo, po prostu wszystkie dzieciaki tego słuchały i to

00:19:29.070 --> 00:19:31.340
od czasu do czasu trzeba było tego posłuchać w samochodzie.

00:19:31.870 --> 00:19:36.880
To ja na przykład Herbie'go Hancock'a

00:19:36.890 --> 00:19:37.460


00:19:38.820 --> 00:19:43.800
i po prostu, Herbie Hancock to mu się spodobało, to ziarno rzucone i taka była

00:19:43.810 --> 00:19:45.440
wymiana cały czas między nami.

00:19:46.070 --> 00:19:50.880
Pamiętam, że kiedyś właśnie już jak był starszy, to lubiliśmy

00:19:50.890 --> 00:19:53.240
to samo i chodziliśmy na te same koncerty.

00:19:53.250 --> 00:19:56.240
Mogliśmy o muzyce rozmawiać. Dzisiaj też, ale dzisiaj

00:19:56.250 --> 00:19:59.380
już czasami właśnie jest tak, że ja idę troszeczkę bardziej

00:19:59.390 --> 00:20:04.600
w stronę takiego lirycznego jazzu, gdzie jest też właśnie dużo

00:20:05.200 --> 00:20:10.120
niuansów i ogromną rolę odgrywa cisza.

00:20:11.200 --> 00:20:12.220
A to chyba czas.

00:20:12.940 --> 00:20:16.350
Właśnie, ty jesteś takim muzykiem ciągle po poszukującym,

00:20:16.420 --> 00:20:21.570
takie mam wrażenie. Nie masz czasem takiej pokusy,

00:20:21.950 --> 00:20:25.400
patrzę na niektóre gwiazdy takiej muzyki popularnej, że one

00:20:25.410 --> 00:20:26.720
już odcinają kupony?

00:20:26.870 --> 00:20:30.300
Nigdy nie myślałam, ja w ogóle nie lubię porównywania porównywania

00:20:30.310 --> 00:20:32.510
się, tego też uczę moich studentów.

00:20:33.300 --> 00:20:36.420
To jest w ogóle strata czasu, mi tego nikt niestety nie powiedział

00:20:36.620 --> 00:20:39.920
jak byłam młoda. Szkoda na to czasu po prostu jest coś takiego

00:20:39.930 --> 00:20:40.990
też na studiach.

00:20:41.670 --> 00:20:43.380
Wydaje mi się, że jest tych głosów

00:20:43.390 --> 00:20:47.830
tyle że jak ja kiedyś naprawdę bardzo dużo uczyłam i miałam

00:20:47.840 --> 00:20:52.220
13 studentów, każdy miał inny głos, każdy miał

00:20:52.230 --> 00:20:53.280
inną osobowość.

00:20:53.290 --> 00:20:58.180
Jeszcze były takie osoby, które przyjeżdżały z innych krajów

00:20:58.230 --> 00:21:00.000
i wnosiły swoje kulturowe

00:21:00.010 --> 00:21:02.840
takie specyficzne brzmienia.

00:21:02.850 --> 00:21:05.520
To ja przychodziłam do domu i po prostu potrzebowałam wielu

00:21:05.530 --> 00:21:10.620
godzin, żeby znowu pomyśleć o tym czym jest mój ton

00:21:11.500 --> 00:21:14.230
i to praktycznie 

00:21:14.300 --> 00:21:16.530
porównywania się naprawdę na to szkoda czasu.

00:21:16.830 --> 00:21:20.900
Zawsze im mówię i proponuję, że

00:21:21.050 --> 00:21:22.260
każdy ma swoje miejsce

00:21:22.270 --> 00:21:26.220
to, co powiedziałaś każdy, jeżeli ma swoją niszę i będzie w tym

00:21:26.230 --> 00:21:28.880
prawdziwy, autentyczny, będzie to zgłębiał,

00:21:28.890 --> 00:21:32.260
będzie podchodził do tej muzyki z entuzjazmem, znajdzie tych,

00:21:32.270 --> 00:21:36.630
którzy za nim pójdą i mam takie takie osoby, które bo wymieniłam

00:21:36.640 --> 00:21:40.920
Magda Kuraś, ale mam też wspaniałą Alicję Sobstyl czy Kingę

00:21:40.930 --> 00:21:44.480
Pruś, Natalię Capelik-Muiange wspaniałe dziewczyny,

00:21:44.490 --> 00:21:47.980
czy Wincenta czy Łukasza Reksa, to tylko kilku

00:21:47.990 --> 00:21:50.780
wymieniam. Przepraszam, bo nie jestem w stanie, też nie mówię

00:21:50.790 --> 00:21:54.420
o nich, że są dla mnie ważniejsi niż inni, ale wiem, że nagrywają

00:21:54.430 --> 00:21:54.820
płyty,

00:21:54.830 --> 00:21:59.160
wiem też, że edukują, także jestem z nich ogromnie dumna.

00:21:59.810 --> 00:22:03.740
Mówiłeś, że przed tobą płyta, dużo też będziecie koncertować

00:22:03.750 --> 00:22:04.410
w przyszłym roku,

00:22:04.420 --> 00:22:07.030
to trzydziesto-pięciolecie, też jakieś plany?

00:22:07.840 --> 00:22:13.230
Nie będziesz świętować jubileuszu? Ja już miałam rozmaite benefisy,

00:22:13.650 --> 00:22:16.230
zostałam zaproszona, za co ogromnie dziękuję, bo to są zawsze

00:22:16.240 --> 00:22:19.270
fajne momenty, szczególnie jak to się o tym pamięta i wychodzi

00:22:19.280 --> 00:22:20.110
z taką propozycją.

00:22:20.120 --> 00:22:23.870
Słuchaj, czy tam na przykład Winda, dziewczyny z windy,

00:22:23.880 --> 00:22:27.070
Kasia Burakowska: "Słuchaj i zbliża się twój tam jubileusz, może

00:22:27.080 --> 00:22:30.810
zrobimy benefis?". Ja bardzo się cieszę, ale już tak wtedy czuję

00:22:30.820 --> 00:22:31.100
że...

00:22:33.340 --> 00:22:36.960
Warstwy mnie przykrywają tych dźwięków i też czuję, jak mam coś

00:22:36.970 --> 00:22:41.000
znaleźć do nowej płyty i na tych twardych dyskach wyszukuje

00:22:41.010 --> 00:22:43.840
czy zdjęcia zespołu i tak dalej... Widzę, że tego jest coraz

00:22:43.850 --> 00:22:44.450
więcej,

00:22:44.840 --> 00:22:45.150
to mnie

00:22:45.160 --> 00:22:48.050
czasami trochę przeraża, że tego już tyle jest, ale cieszę się

00:22:48.060 --> 00:22:50.760
też, że mam energię jeszcze. I będziecie koncertować?

00:22:50.770 --> 00:22:53.260
Na pewno będziemy koncertować, bardzo

00:22:53.270 --> 00:22:57.280
bym chciała, żeby po tej premierze w Żaku, żeby jeszcze były

00:22:57.290 --> 00:23:01.240
koncerty właśnie z tym materiałem, bo on będzie całkiem też

00:23:01.250 --> 00:23:01.620
inny

00:23:01.630 --> 00:23:05.470
w moim odczuciu. Będą piosenki z tekstem, będzie tak

00:23:07.060 --> 00:23:10.140
wydaje mi się, że ta płyta może też trafić do szerszego odbiorcy,

00:23:10.150 --> 00:23:13.090
który nie jest tylko zainteresowany muzyką jazzową, ale nie

00:23:13.100 --> 00:23:15.250
jest to muzyka, też pop. Umówmy się,

00:23:15.260 --> 00:23:19.360
to jest też piosenka z tekstem i

00:23:19.650 --> 00:23:23.090
która ma jednak idiom jazzowy, gdzie jest improwizacja, brzmienie

00:23:23.100 --> 00:23:25.030
i duży nacisk

00:23:25.040 --> 00:23:27.930
kładę zawsze na brzmienie mojego zespołu. Ale taki przekaz

00:23:27.940 --> 00:23:31.710
powiedziałabym w tych czasach w okolicach wyborów. Bardzo bym chciała,

00:23:31.720 --> 00:23:35.930
żeby był przekaz pozytywny, bo ja to postrzegam tą Europę, że

00:23:35.940 --> 00:23:40.080
po prostu to jest ogromna wartość i że jak jesteśmy razem, szczególnie

00:23:40.090 --> 00:23:45.070
teraz to widać, że jesteśmy taką nie tylko siłą, bo to siła to

00:23:45.080 --> 00:23:48.290
zawsze z jakąś walką też się kojarzy, aczkolwiek walczymy o

00:23:48.300 --> 00:23:54.410
zdrowie, często o dobro rozmaitych spraw, ale żeby ludzie sobie

00:23:54.420 --> 00:23:57.990
też zdawali sprawę, że to my to mamy i tego może nie doceniamy,

00:23:58.510 --> 00:24:01.690
a my też pamiętamy czasy, kiedy tego nie mieliśmy,

00:24:01.700 --> 00:24:08.230
nie miałyśmy i to jak ta Europa i zjednoczenie wpłynęło też na

00:24:08.240 --> 00:24:12.940
to, co mają dzisiaj młodzi. Dostęp naszych studentów do rozmaitych

00:24:12.950 --> 00:24:17.770
kursów, do wyjazdów erasmusów, studiowania z innymi, uczenia

00:24:17.780 --> 00:24:18.950
się innych kultur.

00:24:19.230 --> 00:24:23.010
To jest w ogóle coś tak pięknego, czego nie mieliśmy w ogóle szansy

00:24:23.020 --> 00:24:26.550
dostąpić i to są rzeczy, które dla nas w tamtych czasach były

00:24:26.560 --> 00:24:29.630
marzeniem, jak ja studiowałam w Katowicach, pomyślałam o Berkley

00:24:30.050 --> 00:24:32.500
ktoś mi powiedział ile ja mam zapłacić za te studia, to sobie

00:24:32.510 --> 00:24:32.850
myślałam:

00:24:32.860 --> 00:24:36.170
"Boże, moi rodzice musieli wynająć mieszkanie, żeby mi kupić

00:24:36.180 --> 00:24:40.590
gitarę, a co dopiero takie studia". Więc to jest coś

00:24:40.600 --> 00:24:44.710
tak pięknego, gdybyśmy to mieli utracić, to byłoby coś dla mnie

00:24:44.720 --> 00:24:50.730
w ogóle jakiś ból serca i w ogóle duszy ogromny, więc

00:24:51.900 --> 00:24:55.690
cieszmy się tą Europą, kochajmy ją, szanujmy i bądźmy dla niej,

00:24:55.700 --> 00:24:58.590
dawajmy z siebie dużo. I słuchajmy muzyki.

00:24:58.600 --> 00:25:02.470
Krystyna Stańko i nowej płyty i zapraszamy na koncerty. Bardzo ci dziękuję

00:25:02.480 --> 00:25:07.650
"Eurodyka" niedługo. Ale będzie "Eurodyka", tak? Aaa... a ja myślałam,

00:25:07.660 --> 00:25:09.990
że... A, to Piotr Myszkiewicz wymyślił ten tytuł.

00:25:10.000 --> 00:25:12.850
Jestem mu bardzo wdzięczna. A, ja nawet nie zauważyłem czytając

00:25:12.860 --> 00:25:17.730
tekstu myślałam, że to jest "Eurydyka", a to "Eurodyka". Właśnie, a jak wchodzi w głowę

00:25:17.740 --> 00:25:19.530
i mówiłam mu: "Słuchaj, mam taki pomysł..."

00:25:19.540 --> 00:25:21.670
pytał mnie: "Co robię, jaki mam teraz pomysł na płytę?",

00:25:22.330 --> 00:25:24.770
mówię mu o tej Europie i o tych poszczególnych utworach i tak dalej...

00:25:24.780 --> 00:25:29.330
"Jeszcze dobry tytuł, taki jeden wyraz", a on: "Może "Eurodyka"". Genialne.

00:25:29.340 --> 00:25:33.810
"Eurodyka", więc zapraszamy, dziękuję ci za tę rozmowę i

00:25:33.820 --> 00:25:34.570
za spotkanie.

00:25:34.580 --> 00:25:37.880
Zapraszam do oglądania i do słuchania podcastów "Jestem z Gdańska",

00:25:37.890 --> 00:25:39.470
także tego z Krystyną Stańko.

00:25:39.480 --> 00:25:41.480
Do zobaczenia i do usłyszenia.